4 σημάδια για να καταλαβαίνετε εάν οι γονείς σας είναι συναισθηματικά ανώριμοι

Η συναισθηματική ωριμότητα και η συναισθηματική νοημοσύνη περιλαμβάνουν την αυτογνωσία, την ενσυναίσθηση και τη συναισθηματική αυτορρύθμιση, καθώς και τη συνειδητή επικοινωνία, τη συνεργασία, τη δημιουργική επίλυση προβλημάτων και την αποτελεσματική επίλυση συγκρούσεων. Όταν δουλεύουμε πάνω στον εαυτό μας μέσα από πρακτικές αυτοαναστοχασμού, όπως η ψυχοθεραπεία ή η συμβουλευτική, η πνευματική εξερεύνηση ή τα προγράμματα αυτοβοήθειας, αναπτύσσουμε συναισθηματική ωριμότητα και συναισθηματική νοημοσύνη. Η συναισθηματική ωριμότητα αποτελεί κρίσιμο συστατικό για την καλλιέργεια ρευστών σχέσεων. Η συναισθηματική ανωριμότητα μπορεί να είναι το αποτέλεσμα ανασφαλών δεσμών κατά τη διάρκεια πρώιμων εμπειριών ζωής, τραυμάτων, μη θεραπευμένων εξαρτήσεων ή προβλημάτων ψυχικής υγείας και/ή έλλειψης βαθύτερης ενδοσκόπησης ή εργασίας πάνω στον εαυτό μας. Μπορεί να εκδηλωθεί ως εγωκεντρισμός, ναρκισσισμός και κακή διαχείριση των συγκρούσεων.

Το να έχετε έναν γονέα που είναι συναισθηματικά ανώριμος μπορεί να είναι βαθιά απογοητευτικό (ακόμη και εξοργιστικό) και να σας κάνει να αμφισβητήσετε τη δική σας αίσθηση του εαυτού και την αντίληψη της πραγματικότητας. Μπορεί να οδηγήσει σε παλινδρομικές συμπεριφορές (επιστροφή στον λιγότερο εξελιγμένο τρόπο λειτουργίας τους) και μπορεί να προκαλέσει κατάθλιψη, άγχος, συμπτώματα τραύματος, κατάχρηση ουσιών και άλλες καταστάσεις ψυχικής υγείας. Μπορεί επίσης να οδηγήσει σε συγκρούσεις γονέων-παιδιών και συνεχείς προκλήσεις στις σχέσεις.

Είναι σημαντικό να αναγνωρίζετε τα σημάδια και τα συμπτώματα της συναισθηματικής ανωριμότητας, ώστε να μπορείτε να τα αναγνωρίζετε και να τιμάτε τον αντίκτυπό τους σε εσάς. Είναι επίσης σημαντικό να αναπτύξετε στρατηγικές αντιμετώπισης, ώστε να μπορείτε να διατηρήσετε την ψυχική ευεξία και ψυχραιμία και να διαχειρίζεστε αποτελεσματικά τις συγκρούσεις στη σχέση.

Ποια είναι τα σημάδια που φανερώνουν  την συναισθηματική ανωριμότητα των γονέων; 

1. Λειτουργούν από ένα χώρο εγωισμού. Όλοι έχουμε εγωισμό ως μέρος της ανθρώπινης εμπειρίας. Τα εγώ μας είναι η κατανόηση του εαυτού μας από το μυαλό μας και είναι επιρρεπή στην αμυντικότητα, την αυτοαπορρόφηση και τις συγκρούσεις στις σχέσεις. Όταν ένας γονιός λειτουργεί από το εγώ, μπορεί να ανήκει σε μία από τις δύο κατηγορίες: (1) Ντίβα ή (2) Ανθρωπάκι . Η Ντίβα είναι μεγαλοπρεπής, δικαιούται, επιθετική, ναρκισσιστική και δεν σέβεται τα όρια των άλλων ανθρώπων. Το Ανθρωπάκι είναι παθητικό ή παθητικό-επιθετικό, συχνά κολλημένο σε μια αφήγηση θύματος και επανειλημμένα επιτρέπει να διακυβεύονται τα όριά του. Και τα δύο αυτά αποτελούν μορφές χαμηλής αυτοεκτίμησης και έλλειψης υγιούς αυτοεκτίμησης που συχνά είναι αποτέλεσμα τραύματος ή ανεπαρκούς υγιούς δεσμού με τους γονείς ή άλλους φροντιστές στην πρώιμη ζωή.

Συμβουλές για την αντιμετώπιση: Αποκολληθείτε από το δικό σας εγώ για να αποφύγετε να εγκλωβιστείτε σε συγκρούσεις. Εξασκηθείτε σε τεχνικές ενσυνειδητότητας, όπως η βαθιά αναπνοή, ο διαλογισμός, η σύνδεση με τη φύση, η προοδευτική μυϊκή χαλάρωση και η γιόγκα, για να αποκολληθείτε από το δικό σας εγώ και να συνδεθείτε με τον βαθύτερο εαυτό σας – την ουσία σας (τον ύψιστο εαυτό σας, το πνεύμα ή το εσωτερικό φως). Εξασκηθείτε στην υγιή αποστασιοποίηση (διαχωρισμός από τα επιβλαβή συναισθήματα του εαυτού σας και των άλλων) και κάντε ζουμ έξω για μεγαλύτερη προοπτική. Φανταστείτε ότι υπάρχει μια αόρατη ασπίδα ανάμεσα σε εσάς και τον γονιό σας και η αρνητικότητά του αναπηδά πάνω σας. Θέστε υγιή όρια για τον εαυτό σας με διεκδικητική επικοινωνία που είναι άμεση και ξεκάθαρη και δείχνει σεβασμό για τον εαυτό σας και τους άλλους.

2. Δεν αναλαμβάνουν προσωπική ευθύνη και συχνά κατηγορούν τους άλλους. Και πάλι, αυτό μπορεί να εκδηλωθεί ως τάσεις του Ανθρωπάκου (μια αφήγηση θύματος όπου για τα βάσανά τους φταίνε όλοι οι άλλοι και όχι οι ίδιοι) ή ως αντίδραση Diva (ποτέ δεν φταίνε και τα προβλήματα είναι αποτέλεσμα της ανεπάρκειας και των λαθών των άλλων). Η μη ανάληψη ευθύνης οδηγεί σε έλλειψη ακεραιότητας, μειώνει την εμπιστοσύνη και εμποδίζει τη συγχώρεση.

Συμβουλές για την αντιμετώπιση: Αντισταθείτε στην παρόρμηση να προσπαθήσετε να τους πείσετε να αναλάβουν την ευθύνη του μέρους τους. Η συναισθηματική ωριμότητα δυστυχώς σημαίνει ότι είναι ανίκανοι σε αυτό το χρονικό σημείο. Μπορεί να προτείνετε θεραπεία ή συμβουλευτική ή προγράμματα 12 βημάτων, αλλά είναι στο χέρι τους να κάνουν τη δουλειά – δεν μπορείτε να το κάνετε εσείς γι’ αυτούς. Μάθετε πώς να αναπτύσσετε συναισθηματικό τεφλόν και να μη δέχεστε ευθύνες όταν δεν έχετε κάνει τίποτα κακό. Μπορείτε να το κάνετε αυτό καλλιεργώντας την υγιή αποστασιοποίηση με αγάπη. Κατανοήστε ότι το να μην αναλαμβάνει ο γονιός σας την ευθύνη μπορεί να είναι εξοργιστικό και εξασκηθείτε στην αυτοσυμπόνια, τιμώντας και φροντίζοντας τα συναισθήματά σας και αποκτώντας πρόσβαση στη συναισθηματική υποστήριξη που σας αξίζει.

3. Χρησιμοποιούν μη εξελιγμένους μηχανισμούς άμυνας, όπως η άρνηση, η προβολή και η προβολική ταύτιση. Οι μηχανισμοί άμυνας είναι ο τρόπος του εγώ να προστατεύεται από δυσάρεστες σκέψεις και συναισθήματα. Όλοι μας χρησιμοποιούμε κατά καιρούς μηχανισμούς άμυνας, όπως η εκλογίκευση ή η διανόηση. Ωστόσο, ένας συναισθηματικά ανώριμος γονέας θα καταφύγει σε πιο πρωτόγονες άμυνες, όπως η άρνηση (να μην αναγνωρίζει καθόλου ένα πρόβλημα ή ακόμη και να αρνείται να πιστέψει ότι υπάρχει), η προβολή (να παίρνει τα δικά του ανεπιθύμητα χαρακτηριστικά, όπως η κακή διαχείριση του θυμού, και να τα αποδίδει σε άλλους) και η προβολική ταύτιση (στην πραγματικότητα να ταλανίζει κάποιον άλλο με τα δικά του αρνητικά συναισθήματα μέσω του gaslighting). Το να έχετε έναν γονέα που συμπεριφέρεται με αυτόν τον τρόπο μπορεί να είναι εξοργιστικό και να σας κάνει να αμφισβητήσετε τον εαυτό σας και την προοπτική σας.

Συμβουλές για να το αντιμετωπίσετε: Χρησιμοποιήστε πρακτικές ενσυνειδητότητας για να παρατηρήσετε τις συμπεριφορές τους χωρίς να γαντζωθείτε ή να γίνετε αντιδραστικοί. Μέσω πρακτικών ενσυνειδητότητας, όπως οι σαρώσεις σώματος, μάθετε να αναγνωρίζετε τη δική σας συναισθηματική εμπειρία και να τη διαχωρίζετε από εκείνη του γονέα σας, ώστε να μπορείτε να αναγνωρίζετε ποιανού είναι τα συναισθήματα. Βρείτε υγιείς διεξόδους για τα συναισθήματά σας, όπως η άσκηση, η τέχνη ή η έκφραση σε ανθρώπους που καταλαβαίνουν. Αποφύγετε τις ανθυγιεινές στρατηγικές αντιμετώπισης, όπως η αυτοθεραπεία με ναρκωτικά, αλκοόλ ή τα καταναγκαστικά παιχνίδια, τα ψώνια ή το σεξ.

4. Έχουν έλλειψη ενσυναίσθησης. Αυτό συμβαίνει όταν ένας γονιός δεν φαίνεται ικανός να μπει στη θέση σας. Δεν έχουν την ικανότητα να αναγνωρίσουν, να κατανοήσουν ή να επικυρώσουν τη συναισθηματική σας εμπειρία. Βλέπουν τη ζωή μόνο από τη δική τους οπτική γωνία.

Συμβουλές για να το αντιμετωπίσετε: Αναγνωρίστε και αποδεχτείτε ότι είναι συναισθηματικά ανίκανοι να κατανοήσουν πώς αισθάνεστε. Αντισταθείτε στην παρόρμηση να χτυπήσετε το κεφάλι σας στον τοίχο προσπαθώντας εξαντλητικά να τους κάνετε να καταλάβουν την οπτική σας γωνία. Θρηνήστε την απώλεια ότι δεν είναι σε θέση να κατανοήσουν τη συναισθηματική σας εμπειρία μέσω της θεραπείας, της ημερολογιακής καταγραφής, των εκφραστικών τεχνών ή της κίνησης. Μάθετε πώς να γίνετε ο δικός σας στοργικός γονιός ασκώντας την αυτοσυμπόνια και τιμώντας τις δικές σας συναισθηματικές εμπειρίες και γνωρίζοντας ότι τα συναισθήματά σας είναι μια φυσιολογική αντίδραση στις εμπειρίες της ζωής σας. Αναζητήστε ενσυναίσθηση και συμπόνια από τα άτομα του δικτύου υποστήριξής σας που είναι ικανά να σας την προσφέρουν. Γίνετε ο μεγαλύτερος άνθρωπος και εξασκηθείτε στην ενσυναίσθηση για τον γονέα σας, αναγνωρίζοντας ότι σαφώς πρέπει να έχει βιώσει βαθιές πληγές ή τραύματα για να μην έχει τη βασική ανθρώπινη ικανότητα για ενσυναίσθηση.

Η εργασία πάνω στην ψυχική μας ευεξία και τη συναισθηματική μας νοημοσύνη είναι μια δια βίου διαδικασία που απαιτεί χρόνο και προσοχή. Εξετάστε το ενδεχόμενο πρόσβασης σε υποστήριξη μέσω θεραπείας ή συμβουλευτικής για να τιμήσετε τα συναισθήματα της απώλειας, του πόνου και του θυμού σας και να μάθετε δεξιότητες για να προχωρήσετε μπροστά με υπομονή, καλοσύνη και συμπόνια τόσο για τον γονέα σας όσο και για εσάς.