6 τρόποι που η μουσική μπορεί να επηρεάζει την διάθεσή σας

Η ακρόαση μουσικής μπορεί να ενσταλάξει ηρεμία και χαλάρωση, όπως φαίνεται από τα μειωμένα επίπεδα κορτιζόλης και τη μείωση του καρδιακού ρυθμού (de Witte et al., 2020). Μια μεγάλης κλίμακας ανασκόπηση 400 μελετών έδειξε ότι η αναπαραγωγή και η ακρόαση μουσικής βελτιώνει επίσης το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού, μειώνει το στρες και προάγει τους κοινωνικούς δεσμούς (Levitin, 2013).

Η χρήση της μουσικής αποτέλεσε ένα κρίσιμο εργαλείο κατά τη διάρκεια των αποκλεισμών που προκάλεσε ο COVID-19. Η μουσική μπορεί να παρείχε στους ακροατές έναν τρόπο να αισθάνονται συνδεδεμένοι με άλλους και αισθήματα υποστήριξης ή ανακούφισης. Η ακρόαση χαλαρωτικής μουσικής μπορεί να διευκολύνει τη μετάβαση από τις αντιδράσεις “φυγής ή μάχης” στις αντιδράσεις ανάκαμψης μειώνοντας την αρτηριακή πίεση και τον καρδιακό ρυθμό (Madey and VonDras, 2021).

Ποιοι είναι οι τρόποι με τους οποίους η μουσική μπορεί να σας βοηθήσει να διαχειριστείτε τη διάθεσή σας;

1. Μουσική ευχαρίστηση

Ο βασικός λόγος για τον οποίο οι άνθρωποι ακούνε μουσική βρίσκεται στο κέντρο ανταμοιβής του εγκεφάλου. Η ακρόαση ευχάριστης μουσικής ενεργοποιεί περιοχές του συστήματος ανταμοιβής. Το ίδιο εγκεφαλικό-χημικό σύστημα που επιτρέπει το αίσθημα ευχαρίστησης από το σεξ, τα εθιστικά ναρκωτικά, τα χρήματα και το φαγητό είναι επίσης κρίσιμο για τη βίωση της μουσικής ευχαρίστησης. Αυτή η ανταμείβοντας επίδραση καθιστά τη μουσική παγκοσμίως πολύτιμη. Η μουσική ευχαρίστηση προκύπτει όταν ένα μοτίβο διακόπτεται με κάποιο τρόπο. Οι ακροατές βιώνουν έντονα συναισθήματα όταν συμβαίνει κάτι απροσδόκητο.

2. Η μουσική ως κάθαρση

Η μουσική μπορεί να βοηθήσει να διοχετεύσει κανείς την απογοήτευσή του ή να εξαγνίσει αρνητικά συναισθήματα, όπως θυμό, θλίψη ή απογοήτευση, με ακίνδυνο τρόπο. Για παράδειγμα, όταν ακούμε θλιβερή μουσική (ή βλέπουμε μια θλιβερή ταινία), αποσυνδεόμαστε από οποιαδήποτε πραγματική απειλή ή κίνδυνο που αντιπροσωπεύει η μουσική (ή η ταινία). Όταν κλαίμε με την ομορφιά της λυπημένης μουσικής, βιώνουμε μια βαθιά πτυχή του συναισθηματικού μας εαυτού.

3. “Αισθανόμαστε” τη μουσική

Το να συγχρονιζόμαστε με τη μουσική αποτελεί πηγή ευχαρίστησης. Δεν είναι τυχαίο ότι η χορευτική μουσική κάνει τους ανθρώπους ευτυχισμένους, επειδή είναι εύκολο να συντονιστούμε με το ρυθμικό της μοτίβο. Οι εσωτερικοί μας ρυθμοί (π.χ. ο καρδιακός ρυθμός) επιταχύνονται ή επιβραδύνονται για να γίνουν ένα με τη μουσική. Η μουσική με αργό σταθερό ρυθμό, όπως η διαλογιστική μουσική, έχει αποδειχθεί ότι μειώνει το στρες μεταβάλλοντας τους εγγενείς ρυθμούς του σώματος, όπως ο καρδιακός ρυθμός, με αποτέλεσμα μεγαλύτερη χαλάρωση. Η απλή μουσική σε ήπιο επίπεδο ακρόασης είναι ψυχολογικά καταπραϋντική.

4. Η κίνηση σε ρυθμό με άλλους δημιουργεί κοινωνικούς δεσμούς

Η μουσική είναι ένα εργαλείο που παρέχει μια αίσθηση άνεσης και κοινωνικής σύνδεσης μεταξύ των ανθρώπων. Το πώς αισθανόμαστε για ένα άλλο άτομο μεταδίδεται από τον ρυθμό. Η κίνηση σε συγχρονισμό επηρεάζει θετικά το πώς αισθανόμαστε ο ένας για τον άλλον. Ο γραμμικός χορός, το χορωδιακό τραγούδι ή απλά το να χτυπάμε τα δάχτυλά μας συγχρονισμένα προάγει μια μεγαλύτερη αίσθηση εγγύτητας και δημιουργεί μεγαλύτερη αίσθηση ευεξίας. Αυτό εξηγεί γιατί η μουσική παίζει συχνά τόσο σημαντικό ρόλο σε μια ρομαντική βραδιά με ένα αγαπημένο πρόσωπο.

5. Η μουσική ως καλύτερος φίλος

Οι ακροατές απολαμβάνουν την απλή παρουσία ενός φανταστικού προσώπου που αντιπροσωπεύεται από τη μουσική και βρίσκεται στην ίδια διάθεση και μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση των συναισθημάτων του ατόμου. Για παράδειγμα, η ακρόαση παρηγορητικής μουσικής, όταν νιώθουμε στεναχωρημένοι ή μόνοι, μπορεί να προσφέρει αποκατάσταση της διάθεσης και αίσθηση σύνδεσης (Schäfer et al., 2020). Η παρηγορητική μουσική μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως προσωρινό υποκατάστατο της κοινωνικής αλληλεπίδρασης και να μειώσει τα συναισθήματα μοναξιάς. Περαιτέρω, οι στίχοι που συντονίζονται με την προσωπική εμπειρία του ακροατή μπορούν να δώσουν φωνή σε συναισθήματα ή εμπειρίες που μπορεί να μην είναι σε θέση να εκφράσει κανείς μόνος του.

6. Η μουσική ξυπνά αναμνήσεις

Η μουσική είναι ένα από τα ισχυρότερα μέσα για την πρόκληση συναισθημάτων νοσταλγίας. Η ακρόαση μουσικής που παιζόταν πολύ κατά τη διάρκεια σημαντικών γεγονότων της ζωής (π.χ. χριστουγεννιάτικα τραγούδια ή τραγούδια γάμου) μπορεί να προκαλέσει μια βαθιά νοσταλγική συναισθηματική εμπειρία. Το συναίσθημα δεν έγκειται στη μουσική, αλλά σε αυτό που μας θυμίζει. Απολαμβάνουμε τη γλύκα αυτών των αναμνήσεων μέσω ζωντανής φαντασίας (Garrido & Davidson, 2019).

Συνοψίζοντας, η μουσική είναι ένας ισχυρός ρυθμιστής της διάθεσης που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη χαλάρωση και τη διαχείριση της διάθεσης. Η ακρόαση μουσικής μεταβάλλει τη διάθεση μέσω της απόσπασης της προσοχής και της μετατόπισης των μοτίβων σκέψης. Η απόσπαση της προσοχής είναι μια αποτελεσματική στρατηγική αποκατάστασης της διάθεσης. Έτσι, καταστάσεις που προκαλούν άγχος, όπως εξετάσεις, οδοντιατρεία ή εργασιακά πλαίσια, θα μπορούσαν να επωφεληθούν από την παρουσία μουσικής.