Εγκέφαλος και Νευρικό Σύστημα

Αυτοκτονικός ιδεασμός: Τι αλλάζει στα δίκτυα του εγκεφάλου;

Οι επιστήμονες έχουν εντοπίσει ασυνήθιστα πρότυπα εγκεφαλικής δραστηριότητας που φαίνεται να συνδέονται με τον αυξημένο κίνδυνο αυτοκτονικών τάσεων. Συγκεκριμένα και σύμφωνα με νέα μελέτη, οι αλλαγές σε δύο βασικά δίκτυα του εγκεφάλου, που εμπλέκονται στη λήψη αποφάσεων και στο συναίσθημα, μπορούν να αυξήσουν την πιθανότητα ότι ένα άτομο θα σκεφτεί ή θα προσπαθήσει να αυτοκτονήσει. Όπως υπογραμμίζει η  Anne-Laura van Harmelen από το Πανεπιστήμιο του Cambridge και μια εκ των συγγραφέων της μελέτης, παρότι οι αλλαγές αυτές δεν είναι τεράστιες, επιτρέπουν την ταυτοποίηση των ατόμων που βρίσκονται σε κίνδυνο.

Τι συμβαίνει στον εγκέφαλο των ατόμων με αυτοκτονικές τάσεις;

Για τη μελέτη της, η ομάδα εξέτασε 131 μελέτες απεικόνισης του εγκεφάλου, οι οποίες εξέτασαν τα πρότυπα της εγκεφαλικής δραστηριότητας περισσοτέρων από 12000 συμμετεχόντων. Γενικά, οι μελετητές εξέτασαν και συνέκριναν άτομα με θέματα ψυχικής υγείας που είχαν τάσεις αυτοκτονίας, άτομα με παρόμοια θέματα ψυχικής υγείας που δεν είχαν αυτοκτονικές τάσεις και άτομα καλά στην ψυχική τους υγεία.

Συνδυάζοντας τα αποτελέσματα όλων των μελετών, η Van Harmelen και οι συνάδελφοι της εξέτασαν τις διαρθρωτικές, λειτουργικές και μοριακές αλλοιώσεις που φάνηκαν να σχετίζονται με τον αυξημένο κίνδυνο αυτοκτονίας, διαπιστώνοντας ότι δύο δίκτυα του εγκεφάλου παίζουν σημαντικό ρόλο σε αυτή την τάση.

Το πρώτο δίκτυο περιλαμβάνει δύο περιοχές στο πρόσθιο μέρος του εγκεφάλου, τον διάμεσο και πλευρικό κοιλιακό προμετωπιαίο φλοιό και τις συνδέσεις τους με άλλα μέρη του εγκεφάλου, οι οποίες εμπλέκονται στο συναίσθημα. Σύμφωνα με την ομάδα, η αναθεωρημένη βιβλιογραφία υποδεικνύει ότι οι βλάβες στις μεσαίες και πλευρικές περιοχές του κοιλιακού προμετωπιαίου φλοιού και στις συνδέσεις τους, συμβάλλουν στις υπερβολικά αρνητικές σκέψεις και στην ελαχιστοποίηση της εσωτερικής θετικότητας, γεγονός που μπορεί να διεγείρει την ιδέα της αυτοκτονίας.

Το δεύτερο δίκτυο περιλαμβάνει δυο άλλες περιοχές του εγκεφάλου, τον ραχιαίο προμετωπιαίο φλοιό και το κατώτερο μετωπικό σύστημα. Οι αλλαγές σε αυτό το δίκτυο, που εμπλέκεται στη λήψη αποφάσεων, τη ρύθμιση της συμπεριφοράς και την εύρεση λύσεων σε προβλήματα, μπορούν να επηρεάσουν περαιτέρω την κατάσταση, όταν ένα άτομο έχει ήδη σκεφτεί την αυτοκτονία.

Μάλιστα, οι ταυτόχρονες αλλαγές στη δομή, τη λειτουργία και τη βιοχημεία και των δύο δικτιών, μπορεί να οδηγήσει σε ανεξέλεγκτες αρνητικές σκέψεις, αυξάνοντας κατά πολύ τον κίνδυνο και την πιθανότητα αυτοκτονίας.

Συμπερασματικά

Η αυτοκτονία, είναι αιτία θανάτου για 1 εκατομμύριο ανθρώπους, κάθε χρόνο, σε ολόκληρο τον κόσμο και αποτελεί τη δεύτερη αιτία θανάτου για άτομα 15 έως 29 ετών. Η ανασκόπηση στη βιβλιογραφία, αποκάλυψε το πόσο λίγη έρευνα υπάρχει για το θέμα της αυτοκτονίας και ιδιαίτερα για τις αυτοκτονικές τάσεις που σχετίζονται με τις διαφορές των φύλων και τις ευάλωτες ομάδες, παρότι γνωρίζουμε ότι υπάρχουν πολύ ευάλωτες ομάδες που οδηγούνται συνήθως σε αυτοκαταστροφικές ενέργειες.

Σύμφωνα, ωστόσο με την Δρ. van Harmelen, πολλές ευάλωτες ομάδες, όπως οι τρανσέξουαλ για παράδειγμα, δεν εξυπηρετούνται από αυτή την έρευνα, καθώς μόνο 1 στους 12000 συμμετέχοντες ανήκε σε αυτή την κατηγορία. Έτσι η ανάγκη να μελετηθούν αυτές οι ομάδες είναι επιτακτική.

Σε κάθε περίπτωση, η συγκεκριμένη μελέτη δίνει ελπίδα για το μέλλον ότι θα βρεθούν νέοι τρόποι πρόληψης της αυτοκτονίας, καθώς οι διαφορές στα κυκλώματα του εγκεφάλου που βρέθηκαν να συγκλίνουν σε πολλές μελέτες, παρέχουν σημαντικά κίνητρα για τη δημιουργία πιο αποτελεσματικών στρατηγικών πρόληψης.