Άγχος: Αυτοί οι 6 τύποι άγχους μπορεί να επηρεάσουν τα παιδιά σας

Η ίδια η παιδική ηλικία είναι μια αρκετά αγχώδης διαδικασία. Τα παιδιά καλούνται να μάθουν νέες δεξιότητες, να αντιμετωπίσουν νέες προκλήσεις, να ξεπεράσουν τους φόβους και να περιηγηθούν σε έναν κόσμο που δεν έχει πάντα νόημα. Αλλά μερικές φορές αυτοί οι φόβοι ή οι στρεσογόνοι παράγοντες αποδεικνύονται υπερβολικοί για να αντιμετωπιστούν και οι συνήθεις ανέσεις που μπορούν να προσφέρουν οι ενήλικες δεν φαίνονται αρκετές. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ένα παιδί μπορεί να έχει μια διαγνωσμένη αγχώδη διαταραχή.

Οι αγχώδεις διαταραχές είναι οι πιο συχνά εμφανιζόμενες ψυχικές ασθένειες στην Ελλάδα, και τα παιδιά δεν αποτελούν εξαίρεση. Περίπου ένα στα οκτώ παιδιά μπορεί να πάσχει από αγχώδη διαταραχή, αλλά η πλειοψηφία των παιδιών που θα μπορούσαν να τύχουν διάγνωσης δεν λαμβάνουν τη θεραπεία που χρειάζονται. Η μη αντιμετώπιση του άγχους αφήνει ένα παιδί εκτεθειμένο σε κίνδυνο να μειωθούν οι επιδόσεις του στο σχολείο, να αποκτήσει φτωχές κοινωνικές δεξιότητες και να εκδηλώσει επιβλαβείς συμπεριφορές όπως η κατάχρηση ουσιών.

Ποιοι είναι οι τύποι παιδικών αγχωδών διαταραχών;

Υπάρχουν πολλοί τύποι αγχωδών διαταραχών, αλλά εδώ είναι οι διαταραχές που παρουσιάζουν συχνότερα τα παιδιά.

1. Γενικευμένη αγχώδης διαταραχή

Εάν το παιδί σας βιώνει υπερβολικό άγχος ή ανησυχία που έχει ως αποτέλεσμα κόπωση, ευερεθιστότητα, μυϊκή ένταση, δυσκολία συγκέντρωσης ή διαταραχές ύπνου, τότε μπορεί να λάβει διάγνωση γενικευμένης αγχώδους διαταραχής. Αυτή η ανησυχία μπορεί να αφορά τη σχολική επίδοση, τις φιλίες, τις οικογενειακές σχέσεις ή άλλες δραστηριότητες ή ανησυχίες.

2. Διαταραχή άγχους αποχωρισμού

Κάποιο άγχος αποχωρισμού είναι αναπτυξιακά κατάλληλο, ειδικά για παιδιά ηλικίας 1-3 ετών. Αλλά για τα μεγαλύτερα παιδιά, αν έχουν υπερβολικό φόβο ή άγχος για τον αποχωρισμό από τους φροντιστές, τότε μπορεί να πληρούν τις προϋποθέσεις για τη διάγνωση της διαταραχής άγχους αποχωρισμού. Τα παιδιά με τη διαταραχή αυτή μπορεί να ανησυχούν συχνά για τον θάνατο των γονέων ή τον αποχωρισμό τους από αυτούς. Μπορεί να αρνούνται να βγουν έξω ή να πάνε στο σχολείο, να βλέπουν εφιάλτες για τον αποχωρισμό ή να εμφανίζουν σωματικά συμπτώματα όπως πονοκεφάλους ή ναυτία λόγω αυτού του άγχους.

3. Επιλεκτική αλαλία

Τα παιδιά με επιλεκτική αλαλία μπορεί να αρνούνται να μιλήσουν σε ορισμένες κοινωνικές καταστάσεις, παρόλο που είναι πολύ ομιλητικά στο σπίτι ή οπουδήποτε αισθάνονται άνετα. Μπορεί να αρνηθούν να μιλήσουν στο σχολείο και να αποτραβηχτούν από τους άλλους ή να αποφεύγουν την οπτική επαφή. Τα παιδιά ηλικίας περίπου 5 ετών διαγιγνώσκονται συχνότερα με αυτή τη διαταραχή.

4. Ειδική φοβία

Ορισμένα παιδιά μπορεί να παρουσιάζουν φόβο ή άγχος για ένα συγκεκριμένο αντικείμενο ή κατάσταση. Εάν αυτός ο φόβος διαρκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα και είναι δυσανάλογος με τον πραγματικό κίνδυνο που ενέχει, ο φόβος αυτός μπορεί να χαρακτηριστεί ως φοβία. Τα παιδιά κλαίνε, παγώνουν ή προσκολλώνται σε έναν ενήλικα όταν ο φόβος τους είναι παρών. Τα παιδιά μπορεί να νιώθουν φόβο για τα ζώα, τις καταιγίδες, τις βελόνες, τους δυνατούς ήχους και τους κλειστούς χώρους.

5. Διαταραχή πανικού

Τα παιδιά που βιώνουν επαναλαμβανόμενες κρίσεις πανικού και ανησυχούν μήπως πάθουν κι άλλες μπορεί να έχουν διαταραχή πανικού. Ένα παιδί που έχει κρίση πανικού μπορεί να παραπονεθεί για συμπτώματα που μπορεί να περιλαμβάνουν δύσπνοια, πόνο στο στήθος, αίσθηση πνιγμού, ναυτία, ζάλη, αίσθηση ψύχους ή ζέστης, φόβο ότι “τρελαίνεται” και φόβο ότι θα πεθάνει.

6. Διαταραχή κοινωνικού άγχους

Εάν το παιδί σας έχει έντονο φόβο να συμμετάσχει στην τάξη ή να αλληλεπιδράσει με τους συνομηλίκους του, τότε μπορεί να πάσχει από διαταραχή κοινωνικού άγχους. Τα παιδιά μπορεί να εκδηλώνουν αυτόν τον φόβο με εκρήξεις θυμού, κλάμα, προσκόλληση στους ενήλικες, πάγωμα ή άρνηση να μιλήσουν. Μπορεί επίσης να προσπαθούν να αποφύγουν κοινωνικές καταστάσεις που προκαλούν αυτόν τον φόβο.

Ποια είναι η θεραπεία για το άγχος των παιδιών;

Μη διστάσετε ποτέ να συμβουλευτείτε τους επαγγελματίες για το άγχος του παιδιού σας, καθώς μπορούν να σας κατευθύνουν προς τις σωστές πηγές και να διεξάγουν μια σωστή αξιολόγηση. Τα παιδιά με αγχώδεις διαταραχές αντιμετωπίζονται συνήθως με θεραπεία συζήτησης, φαρμακευτική αγωγή ή συνδυασμό των δύο. Η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία μπορεί να βοηθήσει ένα παιδί να δοκιμάσει ποιες σκέψεις που κάνει είναι ρεαλιστικές ή μη ρεαλιστικές. Η παιγνιοθεραπεία μπορεί να λειτουργήσει καλύτερα για τα μικρά παιδιά για να επεξεργαστούν τα άγχη. Για ορισμένα παιδιά μπορεί να συνταγογραφηθεί φαρμακευτική αγωγή βραχυπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα, ανάλογα με τη φύση και τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων. Οι εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRI) είναι τα πιο συχνά συνταγογραφούμενα φάρμακα για τη θεραπεία των αγχωδών διαταραχών στα παιδιά.

Αρκετά συχνά οι γονείς αισθάνονται αβοήθητοι όταν αντικρίζουν το παιδί τους να νιώθει έντονο φόβο ή ανησυχία. Μπορεί να υπάρχει ο πειρασμός να απομακρύνουν απλώς το παιδί από όλες τις καταστάσεις που προκαλούν αυτό το άγχος ή να προσαρμόζονται υπερβολικά στο φόβο του παιδιού τους. Αυτές οι ενέργειες το μόνο που κάνουν είναι να κάνουν το παιδί πιο ευαίσθητο σε αυτά τα περιβάλλοντα. Οι γονείς μπορούν να επικυρώσουν τα συναισθήματα του παιδιού αλλά και να διαμορφώσουν το μοντέλο της ηρεμίας και της εμπιστοσύνης ότι το παιδί τους θα είναι εντάξει και μπορεί να αντιμετωπίσει τρομακτικές καταστάσεις όπως το σχολείο ή η γνωριμία με νέους ανθρώπους. Επίσης, επειδή τα παιδιά είναι πιο αγχωμένα πριν από μια δύσκολη κατάσταση, είναι σημαντικό για τους γονείς να μην κάνουν πολλές ερωτήσεις σχετικά με το άγχος. Να θυμάστε, ως γονέας, δεν είναι στόχος σας να εξαλείψετε όλο το άγχος από τη ζωή του παιδιού σας. Η δουλειά σας είναι να βοηθήσετε το παιδί σας να μάθει να διαχειρίζεται αποτελεσματικά το άγχος, ώστε να μπορεί να αντιμετωπίζει τις προκλήσεις της ζωής για μεγάλο χρονικό διάστημα μέχρι την ενηλικίωση.

Το άγχος είναι αναπόφευκτο κομμάτι στη ζωή όλων, αλλά κανένα παιδί δεν πρέπει να αισθάνεται ότι έχει κολλήσει με αυτό.