Ακμή: 5 μύθοι & αλήθειες για τη σχέση της με τη διατροφή

Η ακμή είναι μια από τις πιο κοινές φλεγμονώδεις παθήσεις του δέρματος, που επηρεάζει ανθρώπους σχεδόν κάθε ηλικίας. Πολλοί παράγοντες μπορεί να ευθύνονται για την εμφάνιση της ακμής, όπως οι ορμονικές διαταραχές, οι περιβαλλοντικές συνθήκες, τα προϊόντα περιποίησης του δέρματος, διάφορα φάρμακα και προβλήματα υγείας.

Η διατροφή θεωρείται πως παίζει επίσης σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση της ακμής. Ωστόσο, υπάρχουν πολλοί μύθοι σχετικά με τη σχέση μεταξύ της διατροφής και της ακμής, οι οποίοι οδηγούν σε λανθασμένες προσεγγίσεις για τη θεραπεία της, που δεν στηρίζονται σε επιστημονικά δεδομένα. Οι πιο κοινοί μύθοι είναι οι εξής:

Μύθος #1: Η ακμή εμφανίζεται μόνο κατά την εφηβεία

Η ακμή ενηλίκων είναι ένα συχνό φαινόμενο και αποδεικνύει ότι η ακμή δεν εμφανίζεται μόνο κατά την περίοδο της εφηβείας. Συνήθως, η ακμή εμφανίζεται λόγω ορμονικών αλλαγών, που προκαλούν αύξηση του σμήγματος και της ανάπτυξης των δερματικών κυττάρων, σε συνδυασμό με τη συσσώρευση νεκρών κυττάρων του δέρματος.

Στις περισσότερες περιπτώσεις η ακμή εμφανίζεται κατά την εφηβεία, αλλά μπορεί να συνεχιστεί ακόμη και σε όλη την ενήλικη ζωή. Μάλιστα, μερικοί άνθρωποι μπορεί να αντιμετωπίζουν ακμή όψιμης έναρξης, δηλαδή ακμή που ξεκινάει μετά την ηλικία των 25 ετών.

Σύμφωνα με μελέτες, το 50% των ατόμων που αντιμετωπίζουν ακμή είναι των ηλικιών 20-29 ετών, το 35% είναι άτομα ηλικίας 30-39 ετών, το 26% άτομα ηλικίας 40-49 ετών και το 15% άτομα ηλικίας άνω των 50 ετών.

Η ακμή των ενηλίκων μπορεί να οφείλεται σε διάφορους παράγοντες εκτός από τις ορμονικές και ενδοκρινικές διαταραχές, όπως το στρες, οι γενετικοί παράγοντες, η χρήση καλλυντικών, το κάπνισμα, η διατροφή, διάφορες φαρμακευτικές αγωγές, κλπ.

Ανάλογα με την αιτία εμφάνισης της ακμής και τη βαρύτητά της ακολουθούνται διαφορετικές μέθοδοι θεραπείας, γι’ αυτό πάντα συνιστάται η επικοινωνία με κάποιον ειδικό.

Μύθος #2: Η σοκολάτα κάνει κακό στο δέρμα

Η έρευνα σχετικά με το εάν η σοκολάτα προκαλεί ή επιδεινώνει την ακμή έχει ανάμεικτα αποτελέσματα. Συγκεκριμένα, ορισμένες μικρές μελέτες έχουν δείξει πως η κατανάλωση σοκολάτας σχετίζεται ελαφρώς με την ακμή, αλλά λόγω του μικρού μεγέθους τους και άλλων περιορισμών, δεν έχει αποδειχθεί κάποια αιτιώδης συνάφεια μεταξύ των δύο.

Από την άλλη, υπάρχουν και μελέτες που υποστηρίζουν πως δεν υπάρχει καμία σχέση μεταξύ της κατανάλωσης σοκολάτας, ή άλλων προϊόντων κακάο, και της εμφάνισης ακμής.

Σε γενικές γραμμές, τα μέχρι πρότινος επιστημονικά δεδομένα δεν υποστηρίζουν την υπόθεση πως η σοκολάτα προκαλεί ακμή. Ωστόσο, η σοκολάτα συνήθως περιέχει εκτός από κακάο και συστατικά όπως η ζάχαρη και το γάλα, τα οποία έχουν κατηγορηθεί για την πρόκληση δερματικών παθήσεων σε μερικούς ανθρώπους. Ως αποτέλεσμα, η υπερβολική κατανάλωση σοκολάτας (και επομένως ζάχαρης) μπορεί να σχετίζεται με την αύξηση της ακμής. Σε αυτές τις περιπτώσεις συνιστάται η προτίμηση της μαύρης σοκολάτας, η οποία έχει χαμηλότερη περιεκτικότητα σε πρόσθετη ζάχαρη.

Μύθος #3: Τα γαλακτοκομικά προϊόντα ευθύνονται για την εμφάνιση της ακμής

Εδώ και πολλά χρόνια επικρατεί μια διαμάχη σχετικά με το εάν η κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων προκαλεί ακμή ή όχι. Όσοι υποστηρίζουν πως η κατανάλωση γαλακτοκομικών μπορεί να συμβάλει στην εμφάνιση ακμής, στηρίζονται στο γεγονός πως τα γαλακτοκομικά αυξάνουν την έκκριση ινσουλίνης και των επιπέδων IGF-1, τα οποία με τη σειρά τους προκαλούν αύξηση των ανδρογόνων και παραγωγή σμήγματος.

Ωστόσο, παρόλο που διάφορες μελέτες έχουν παρατηρήσει κάποια συσχέτιση μεταξύ της κατανάλωσης μερικών ειδών γαλακτοκομικών και της ακμής, δεν υπάρχουν αρκετά δεδομένα για να αποδείξουν κάποια αιτιώδη συνάφεια (σχέση αίτιου-αποτελέσματος) μεταξύ τους. Επομένως, πιθανότατα η σχέση μεταξύ των γαλακτοκομικών και της ακμής είναι πιο περίπλοκη και γι’ αυτό είναι λανθασμένη η υπόθεση πως η αφαίρεσή τους από τη διατροφή θα λύσει το πρόβλημα της ακμής.

Μύθος #4: Η κατανάλωση λιπαρών τροφών προκαλεί ακμή

Ορισμένοι άνθρωποι πιστεύουν πως επειδή η ακμή είναι αποτέλεσμα της υπερπαραγωγής ελαίου στους σμηγματογόνους αδένες, η κατανάλωση λιπαρών τροφών επιδεινώνει το πρόβλημα. Ωστόσο, δεν υπάρχει καμία μελέτη μέχρι στιγμής που να αποδεικνύει πως ισχύει κάτι τέτοιο.

Η κατανάλωση συγκεκριμένων τροφών είναι δύσκολο να προκαλεί από μόνη της ακμή. Παρόλα αυτά, μια διατροφή η οποία είναι πλούσια σε ορισμένες τροφές, όπως τα τηγανητά και λιπαρά τρόφιμα, μπορεί να οδηγήσει σε άλλα προβλήματα όπως η αύξηση του σακχάρου στο αίμα, η φλεγμονή ή η διαταραχή της μικροχλωρίδας του εντέρου, τα οποία ενδεχομένως να οδηγούν στην ακμή. Επομένως, η περιστασιακή κατανάλωση λιπαρών τροφών δεν πρόκειται να οδηγήσει στην ακμή.

Αντί για πλήρη εξάλειψη των λιπαρών τροφών από τη διατροφή, η προσθήκη περισσότερων τροφών με υγιεινά ω-3 λιπαρά οξέα μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στη μείωση της φλεγμονής στο σώμα και ως εκ τούτου μείωση της ακμής.

Μύθος #5: Η αφαίρεση γλουτένης από τη διατροφή βοηθά στην απόκτηση ενός καθαρού δέρματος

Παρόλο που πολλοί άνθρωποι υποστηρίζουν πως η γλουτένη οφείλεται για την εμφάνιση της ακμής, δεν υπάρχει κανένα επιστημονικό στοιχείο που να υποδηλώνει κάποια σχέση μεταξύ της γλουτένης και της ακμής ή ότι η εξάλειψη της γλουτένης από τη διατροφή συμβάλει στην απομάκρυνση της ακμής, σε άτομα χωρίς κοιλιοκάκη. Ακόμη και σε άτομα με κοιλιοκάκη, η έρευνα δεν έχει δείξει ισχυρή συσχέτιση της πάθησης με την ακμή.

Αντιθέτως, η πλήρης αφαίρεση της γλουτένης από τη διατροφή, χωρίς να υπάρχει κάποιος ιατρικός λόγος, μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση του στρες και ελλείψεις απαραίτητων θρεπτικών συστατικών, τα οποία ενδεχομένως να επιδεινώνουν την ακμή.