Αναιμία χρόνιας νόσου: Τι είναι, πού οφείλεται και ποια είναι τα συμπτώματά της;

Ένα άτομο με οποιοδήποτε είδος αναιμίας έχει λιγότερο αριθμό ερυθρών αιμοσφαιρίων από το φυσιολογικό, ενώ αυτά μπορεί επίσης να περιέχουν χαμηλότερα επίπεδα αιμοσφαιρίνης. Η αιμοσφαιρίνη είναι μια πρωτεΐνη πλούσια σε σίδηρο, η οποία μεταφέρει οξυγόνο στους πνεύμονες και σε όλους τους υπόλοιπους ιστούς του σώματος.

Τα λιγότερα ερυθρά αιμοσφαίρια ή χαμηλά επίπεδα αιμοσφαιρίνης στα άτομα με αναιμία μπορεί να εμποδίσουν την κυκλοφορία του οξυγόνου στο σώμα, η οποία είναι απαραίτητη για τις διάφορες λειτουργίες του σώματος.

Τι είναι η αναιμία χρόνιας νόσου;

Στην αναιμία χρόνιας νόσου, το σώμα ενός ατόμου έχει φυσιολογικά ή υψηλότερα αποθέματα σιδήρου (φερριτίνη), αλλά χαμηλά επίπεδα σιδήρου στο αίμα. Η κατάσταση αυτή εμφανίζεται συνήθως σε άτομα με προβλήματα υγείας που προκαλούν φλεγμονή, η οποία εμποδίζει το σώμα να χρησιμοποιήσει τον αποθηκευμένο σίδηρο για να παράγει αρκετά υγιή ερυθρά αιμοσφαίρια, με αποτέλεσμα να οδηγεί σε αναιμία.

Ποιες υποκείμενες καταστάσεις υγείας συνδέονται με την αναιμία χρόνιας νόσου;

Οι παρακάτω υποκείμενες καταστάσεις υγείας που προκαλούν φλεγμονή έχουν συνδεθεί με την αναιμία χρόνιας νόσου:

• Καρκίνος
• Αυτοάνοσες παθήσεις, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα και ο λύκος
• Φλεγμονώδης νόσος του εντέρου, όπως η ελκώδης κολίτιδα και η νόσος του Crohn
• Χρόνια νεφρική νόσος
• Χρόνιες λοιμώξεις, όπως ο HIV και η φυματίωση
• Συγκοπή
• Σακχαρώδης διαβήτης

Εκτός από τις παραπάνω καταστάσεις η γήρανση μπορεί επίσης να προκαλέσει φλεγμονή και αναιμία. Η αναιμία χρόνιας νόσου μπορεί όμως να αναπτυχθεί γρήγορα και σε άτομα που νοσηλεύονται για κάποιο τραύμα, λοίμωξη ή άλλη πάθηση που προκαλεί φλεγμονή.

Ποιοι παράγοντες κινδύνου μπορεί να οδηγήσουν σε αναιμία χρόνιας νόσου;

Θεωρητικά, οποιαδήποτε υποκείμενη πάθηση προκαλεί φλεγμονή θα μπορούσε να αποτελέσει παράγοντα κινδύνου για την αναιμία χρόνιας νόσου.

Σε μια μελέτη του 2019, οι ερευνητές εξέτασαν τη σχέση μεταξύ των χρόνιων παθήσεων και της πιθανότητας ανάπτυξης αυτού του τύπου αναιμίας και διαπίστωσαν πως τα άτομα με διαβήτη ή χρόνια νεφρική νόσο είχαν υψηλότερο κίνδυνο. Όσον αφορά την παχυσαρκία, τα αποτελέσματα των μελετών είναι αντικρουόμενα σχετικά με το εάν αυξάνει ή όχι τον κίνδυνο αυτό.

Ποια είναι τα αίτια της αναιμίας χρόνιας νόσου;

Οι επιστήμονες πιστεύουν πως όταν ένα άτομο πάσχει από μια νόσο που προκαλεί φλεγμονή, γίνονται αλλαγές στο ανοσοποιητικό του σύστημα, που μπορεί να οδηγήσουν σε αναιμία χρόνιας νόσου. Αυτές οι αλλαγές μπορεί να περιλαμβάνουν τα εξής:

• Σύνθεση λιγότερης ερυθροποιητίνης από τους νεφρούς, μιας ορμόνης που διεγείρει το μυελό των οστών για να παράγει ερυθρά αιμοσφαίρια
• Μη φυσιολογική ανταπόκριση του μυελού των οστών στην ερυθροποιητίνη
• Μη σωστή αποθήκευση και χρήση του σιδήρου από το σώμα
• Μικρότερη διάρκεια ζωής των ερυθρών αιμοσφαιρίων, γεγονός το οποίο έχει ως αποτέλεσμα πιο γρήγορο θάνατό τους απ’ ότι μπορεί να τα αντικαταστήσει το σώμα

Ποια είναι τα συμπτώματα της αναιμίας χρόνιας νόσου;

Η αναιμία της χρόνιας νόσου ποικίλει σε σοβαρότητα, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις είναι ήπια έως μέτρια. Μερικά από τα συμπτώματά της είναι τα εξής:

• Κούραση
• Ζαλάδα
• Χλωμό δέρμα
• Δυσκολία στην αναπνοή
• Ευερεθιστικότητα
• Ταχυπαλμία
• Πόνος στο στήθος

Συνήθως, τα συμπτώματα της υποκείμενης πάθησης είναι πιο σοβαρά από αυτά της ήπιας ή μέτριας αναιμίας. Σε σπάνιες περιπτώσεις τα συμπτώματα της αναιμίας χρόνιας νόσου μπορεί να είναι πιο σοβαρά και να οδηγήσουν σε σοβαρές επιπλοκές.

Πώς γίνεται η διάγνωση της αναιμίας χρόνιας νόσου;

Τα σωματικά συμπτώματα ενός ατόμου, το ιατρικό ιστορικό του και τα αποτελέσματα από εργαστηριακές εξετάσεις είναι αυτά που βοηθούν τους γιατρούς στη διάγνωση της αναιμίας χρόνιας νόσου.

Οι εργαστηριακές εξετάσεις, που συνήθως πραγματοποιούνται σε αυτή την περίπτωση, μετρούν τους εξής δείκτες:

• Αριθμός ερυθρών αιμοσφαιρίων
• Επίπεδα αιμοσφαιρίνης
• Επίπεδα σιδήρου στον ορό του αίματος
• Συνολική ικανότητα δέσμευσης σιδήρου
• Τιμή τρανσφερίνης, μιας πρωτεΐνης που παίζει ρόλο στη μεταφορά σιδήρου από τα έντερα στο αίμα
• Τιμή φερριτίνης, μιας πρωτεΐνης η οποία συνδέεται με το σίδηρο

Πώς θεραπεύεται η αναιμία χρόνιας νόσου;

Για τη θεραπεία της αναιμίας χρόνιας νόσου, οι γιατροί εστιάζουν στην αντιμετώπιση της υποκείμενης αιτίας της. Εάν θεραπευτεί η υποκείμενη αιτία, συνήθως η αναιμία βελτιώνεται ή υποχωρεί εντελώς χωρίς άμεση παρέμβαση.

Όσον αφορά τη θεραπεία με συμπληρώματα σιδήρου, αυτή γενικά δεν είναι αποτελεσματική για αυτό το είδος αναιμίας, αλλά αντιθέτως μπορεί να έχει αρνητικά αποτελέσματα, καθώς διάφορα μικρόβια που προκαλούν λοιμώξεις μπορεί να χρησιμοποιήσουν το σίδηρο ως τροφή.

Σε σπάνιες περιπτώσεις σοβαρής αναιμίας χρόνιας νόσου, οι γιατροί μπορεί να συνταγογραφήσουν μετάγγιση αίματος για γρήγορη αύξηση της αιμοσφαιρίνης και των επιπέδων οξυγόνου. Μια ακόμη θεραπεία, που χρησιμοποιείται σε σπάνιες περιπτώσεις, είναι η λήψη φαρμάκων που διεγείρουν τη σύνθεση της ερυθροποιητίνης.

Σε τι διαφέρουν η αναιμία χρόνιας νόσου και η σιδηροπενική αναιμία;

Η αναιμία χρόνιας νόσου και η σιδηροπενική αναιμία παρουσιάζουν κάποιες ομοιότητες, αλλά οι εργαστηριακές εξετάσεις μπορούν εύκολα να βοηθήσουν στη διάκριση των δύο.

Στη σιδηροπενική αναιμία, το σώμα χρησιμοποιεί τον αποθηκευμένο σίδηρο για να παράγει τα ερυθρά αιμοσφαίρια. Λόγω των χαμηλών αποθεμάτων σιδήρου όμως, ο οργανισμός εξαντλεί το σίδηρο, με αποτέλεσμα να υπάρχουν λιγότερα ερυθρά αιμοσφαίρια και επομένως χαμηλότερα επίπεδα σιδήρου στους ιστούς του σώματος και στο αίμα.

Αντιθέτως, στην αναιμία χρόνιας νόσου, τα αποθέματα σιδήρου είναι φυσιολογικά ή ακόμη και υψηλά, αλλά η φλεγμονή που υπάρχει στο σώμα είναι αυτή που εμποδίζει τον οργανισμό να χρησιμοποιήσει τον αποθηκευμένο σίδηρο για το σχηματισμό των ερυθρών αιμοσφαιρίων.