Άσθμα και άθληση: οφέλη και συμβουλές για μια καλύτερη υγεία

Η σωματική άσκηση, εκτός από τα γνωστά της οφέλη για τον οργανισμό, είναι ιδιαίτερα ευεργετική για το άσθμα, αφού μετριάζει τα συμπτώματά του και βελτιώνει την γενικότερη  υγεία. Οι κατάλληλες ασκήσεις και τεχνικές μπορούν να βοηθήσουν ανθρώπους που πάσχουν από άσθμα να αποφύγουν τις ασθματικές κρίσεις ενώ γυμνάζονται.

Μπορώ να αθληθώ ενώ έχω άσθμα;

Όσο κάποιος πάσχει από ελεγχόμενο άσθμα, δηλαδή βιώνει ελάχιστα συμπτώματα και δεν περιορίζεται στις δραστηριότητές του από αυτό, μπορεί να επωφεληθεί ιδιαίτερα από τη σωματική άσκηση. Η άσκηση βελτιώνει την υγεία των πνευμόνων, αυξάνει την αντοχή και έτσι παρατείνει το χρονικό διάστημα που χρειάζεται κάποιος μέχρι να αισθανθεί δύσπνοια. Επίσης, προωθεί την ορθή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, μειώνοντας έτσι τον κίνδυνο λοιμώξεων του αναπνευστικού που μπορεί να επιδεινώσουν τα συμπτώματα του άσθματος. Η σωματική άσκηση, επιπλέον, συμβάλλει στην απώλεια βάρους και την ελάττωση του στρες, δύο παράγοντες γνωστοί για την αρνητική επίδρασή τους στο άσθμα.

Όμως, η σωματική άσκηση ενέχει και πολλά οφέλη που δεν σχετίζονται άμεσα με το άσθμα. Για παράδειγμα:

• διατηρεί την ενέργεια καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας
• σταθεροποιεί τα επίπεδα σακχάρων του αίματος
• προστατεύει τον εγκέφαλο από ασθένειες που σχετίζονται με τη γήρανση
• βελτιώνει την ποιότητα του ύπνου

Ποια είδη άθλησης είναι καλά για το άσθμα;

Οι ασκήσεις και τα αθλήματα που επικεντρώνονται στην αύξηση της χωρητικότητας των πνευμόνων και στην ρύθμιση της αναπνοής είναι ιδιαίτερα χρήσιμες για όσους πάσχουν από άσθμα. Εξίσου χρήσιμες είναι και οι ασκήσεις που προσφέρουν έντονη δραστηριότητα με διαλείμματα μεταξύ των ασκήσεων, καθώς επιτρέπουν στον αθλητή να βελτιώσει την αντοχή και τη δύναμή του χωρίς να καταπονεί τους πνεύμονές του.

Γιόγκα

Η γιόγκα βοηθάει στην συγκέντρωση στην αναπνοή. Η ελεγχόμενη και ρυθμική αναπνοή αυξάνει τη χωρητικότητα των πνευμόνων σε αέρα και συγχρόνως χτίζει μυϊκή δύναμη. Η γιόγκα επίσης συμβάλλει στην καταπολέμηση του άγχους, το οποίο ευθύνεται για την πρόκληση άσθματος σε πολλούς ανθρώπους.

Κολύμβηση

Η κολύμβηση είναι ωφέλιμη για το άσθμα λόγω του ζεστού και υγρού αέρα και λόγω της ελεγχόμενης αναπνοής. Η κολύμβηση έχει μεγάλο εύρος ως προς την ένταση της άσκησης, καθώς μπορεί να ξεκινήσει ως ήπια δραστηριότητα και σταδιακά να εξελιχθεί σε πιο απαιτητική, όσο αυξάνονται και οι σωματικές αντοχές. Βέβαια, ορισμένοι άνθρωποι βιώνουν πιο έντονα συμπτώματα άσθματος από την κολύμβηση σε πισίνα εξαιτίας της χλωρίνης που περιέχεται στο νερό. Αν ανήκετε στην κατηγορία αυτή, μπορείτε να επιλέξετε μια πισίνα με όζον ή να στραφείτε στην κολύμβηση στη θάλασσα.

Άλλες μορφές άσκησης

Φυσικά, η κολύμβηση και η γιόγκα δεν είναι οι μοναδικές μορφές άθλησης που συμβάλλουν στην καταπολέμηση του άσθματος, αφού η άθληση εν γένει είναι ωφέλιμη για το άσθμα. Άλλα αθλήματα που μπορούν να βελτιώσουν τη λειτουργία των πνευμόνων χωρίς να τους καταπονούν περιλαμβάνουν:

• τέννις
• βόλεϊ
• άρση βαρών
• πυγμαχία
• γκολφ
• ποδόσφαιρο

Εξίσου λειτουργική είναι και η πιο ήπια άσκηση, ειδικά όταν περιλαμβάνει στατική κίνηση, καθώς με τον τρόπο αυτό αποφεύγεται η καταπόνηση των πνευμόνων και βελτιώνεται η συνολική αντοχή. Ήπιες και καθημερινές ασκήσεις περιλαμβάνουν:

• περπάτημα
• ποδηλασία
• χρήση ελλειπτικού μηχανήματος
• πεζοπορία

Τι πρέπει να κάνω αν έχω άσθμα και αθλούμαι;

Οι άνθρωποι που δεν είναι εξοικειωμένοι με την άθληση καλό θα ήταν να αποφύγουν την έντονη δραστηριότητα, τουλάχιστον μέχρι να αποκτήσουν αντοχή. Δραστηριότητες όπως το τρέξιμο και το ποδόσφαιρο μπορεί να φανούν ιδιαίτερα απαιτητικές στην αρχή.

Αποφύγετε όσο είναι δυνατό να αθλείστε σε κρύο και ξηρό περιβάλλον, γιατί οι συνθήκες αυτές είναι πιθανό να προκαλέσουν ασθματικές κρίσεις.

Εξίσου σημαντικό είναι να παρατηρείτε όλο σας το σώμα κατά τη διάρκεια της άσκησης. Αν διαπιστώσετε ότι μια συγκεκριμένη μορφή άσκησης προκαλεί φλεγμονή, πρέπει να σταματήσετε την άσκηση έως ότου περιοριστούν τα συμπτώματα και να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας.

Πώς να αποφύγω τις ασθματικές κρίσεις όταν αθλούμαι;

Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για την πρόληψη των κρίσεων άσθματος είναι το να λαμβάνετε φαρμακευτική αγωγή έπειτα από συνεννόηση με γιατρό. Αν τα συμπτώματα του άσθματος επιμένουν, επικοινωνήστε με τον γιατρό προκειμένου να προσαρμόσετε τη δόση της αγωγής. Σημαντικό είναι και το να ελέγχετε τις περιβαλλοντικές συνθήκες πριν την άθληση. Αν για παράδειγμα, τα επίπεδα γύρης είναι υψηλά ή ο αέρας είναι δροσερός και ξηρός, θα ήταν προτιμότερο να αθληθείτε σε εσωτερικό χώρο. Κατά τους χειμερινούς μήνες, συνιστάται να φοράτε θερμομονωτικό γύρω από τον λαιμό και το πρόσωπο (κασκόλ) ώστε να κρατήσετε τον κρύο αέρα μακριά από τον πνεύμονες. Επίσης, απαραίτητη είναι η προθέρμανση πριν την άσκηση, αλλά και η αποθεραπεία μετά το τέλος της.

Αν και γενικά είναι καλό να προσπαθείτε να φτάσετε στο μέγιστο των δυνατοτήτων σας, μην πιέζετε τον εαυτό σας, ειδικά αν δεν είστε εξοικειωμένοι με την έντονη και τακτική άσκηση. Με το να αυξάνετε σταδιακά το επίπεδο δυσκολίας της άσκησης μειώνετε όλο και περισσότερο την πιθανότητα να βιώσετε επιπλοκές του άσθματος κατά την διάρκεια της άσκησης. Τέλος, πρέπει πάντα να έχετε μαζί σας την εισπνεόμενη αγωγή σας, ώστε να αντιμετωπίσετε αμέσως μια ασθματική κρίση.

Πότε πρέπει να ζητήσω ιατρική συμβουλή;

Αν έχετε άσθμα, πρέπει να επικοινωνείτε με τον γιατρό σας ανά τακτά χρονικά διαστήματα και να ελέγχετε την πορεία του, ιδίως όταν παράλληλα αθλείστε. Ωστόσο, αν βιώσετε κάποιο/α από τα παρακάτω συμπτώματα καλό θα ήταν να ζητήσετε ιατρική συμβουλή:

• λαχανιασμένη ανάσα που δεν βελτιώνεται
• συμπτώματα που δεν υποχωρούν 20 λεπτά μετά τη χρήση εισπνεόμενου φαρμάκου
• βήχας που διαρκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα και δεν υποχωρεί μετά τη χρήση εισπνεόμενου φαρμάκου
• αλλαγή χρώματος στα νύχια
• δυσκολία στο να μιλήσετε ή να αναπνεύσετε