Επιληψία και ημικρανία: Ποια η σχέση μεταξύ τους;

Η ημικρανία και η επιληψία είναι δύο πολύπλοκες διαταραχές του εγκεφάλου, που η ύπαρξη της μιας αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης της άλλης. Παρόλο που πρόκειται για διαφορετικές καταστάσεις υγείας, οι δύο τους μοιράζονται πολλά κοινά χαρακτηριστικά, όπως οι παράγοντες που τις ενεργοποιούν, τα συμπτώματά τους και οι θεραπείες τους.

Διαβάστε επίσης: Πρώτες βοήθειες σε άτομο με κρίση επιληψίας

Πώς συνδέεται η επιληψία με την ημικρανία;

Η ημικρανία και η επιληψία μοιράζονται παρόμοιες βιολογικές αιτίες, παράγοντες ενεργοποίησης και συμπτώματα.

Βιολογία

Η ημικρανία και η επιληψία είναι δύο ασθένειες που προκαλούνται από τη μη φυσιολογική δραστηριότητα του εγκεφάλου και συγκεκριμένα από την υπερβολική διέγερση των νευρικών κυττάρων. Παρόλο που και οι δύο καταστάσεις είναι αποτέλεσμα υπερδιέγερσης στον εγκέφαλο, οι ειδικοί εξηγούν ότι αυτή η υπερδιέγερση μεταβαίνει σε διαφορετικές περιοχές του εγκεφάλου.  Συγκεκριμένα:

• Στις επιληπτικές κρίσεις, η υπερδιέγερση μεταβαίνει σε πολλά νευρικά κύτταρα, τα οποία πυροδοτούνται ταυτόχρονα
• Στην ημικρανία, η υπερδιέγερση μεταβαίνει στην καταστολή εξάπλωσης του φλοιού (CSD)

Διαβάστε επίσης: Ημικρανία: Σας συμβαίνει συχνά στο χώρο εργασίας σας; Δείτε γιατί!

Παράγοντες ενεργοποίησης

Η επιληψία και η ημικρανία είναι δύο επεισοδιακές διαταραχές, που χαρακτηρίζονται από επεισόδια έξαρσης των συμπτωμάτων, ακολουθούμενα από περιόδους ύφεσης. Τα εν λόγω επεισόδια συμβαίνουν είτε αυθόρμητα, είτε πυροδοτούνται από περιβαλλοντικά ερεθίσματα.

Ερεθίσματα που προκαλούν ημικρανίες και επιληπτικά επεισόδια είναι τα ακόλουθα:

• Άγχος και στρες
• Στέρηση ύπνου
• Εμμηνόρροια (περίοδος)
• Κατάχρηση αλκοόλ

Διαβάστε επίσης: Πονοκέφαλος: Πώς θα αναγνωρίσετε αν προέρχεται από το αλκοόλ που καταναλώσατε;

Ο πονοκέφαλος ως σύμπτωμα

Οι πονοκέφαλοι εμφανίζονται τόσο στην ημικρανία, όσο και στην επιληψία. Οι πονοκέφαλοι της ημικρανίας μοιάζουν με σφίξιμο στο κεφάλι και γίνονται αισθητοί είτε στη μια ή και στις δύο πλευρές του κεφαλιού. Σε ορισμένες περιπτώσεις συνοδεύονται και από άλλα συμπτώματα, όπως η ναυτία, ο εμετός, η ευαισθησία στο φως και η ευαισθησία στον θόρυβο. Οι πονοκέφαλοι των επιληπτικών κρίσεων είναι παλλόμενοι και εμφανίζονται κυρίως σε ύπτια θέση. Σε ορισμένες περιπτώσεις συνοδεύονται από άλλα συμπτώματα, όπως η κόπωση, η ζάλη και η σύγχυση.

Διαβάστε επίσης: Πώς θα εξηγήσετε τι είναι οι επιληπτικές κρίσεις στα παιδιά με επιληψία;

Η αύρα ως σύμπτωμα

Ένα άλλο σύμπτωμα που είναι κοινό στην ημικρανία και στις επιληπτικές κρίσεις, είναι η αύρα. Η αύρα της ημικρανίας προηγείται συνήθως στο 15% με 30% των κρίσεων ημικρανίας και τείνει να συνοδεύεται από οπτικά συμπτώματα, όπως η θέαση στραβών γραμμών, φώτων που αναβοσβήνουν και φωτεινών σημείων. Κατά τη διάρκεια της αύρα της ημικρανίας, μπορεί να παρατηρηθούν επίσης αισθητηριακές διαταραχές, όπως το μούδιασμα και το μυρμήγκιασμα σε διάφορα μέρη του σώματος και προβλήματα ομιλίας, ακοής και κινητικότητας.

Οι επιληπτικές αύρες επηρεάζουν σχεδόν το 60% των ατόμων με εστιακή επιληψία (επιληπτικές κρίσεις που ξεκινούν σε μια περιοχή του εγκεφάλου) και το 13% των ατόμων με γενικευμένη επιληψία (σπασμοί που ξεκινούν και από τις δύο πλευρές του εγκεφάλου). Οι επιληπτικές αύρες συνοδεύονται συνήθως και από άλλα συμπτώματα, όπως ο πόνος στο στομάχι, ψυχικά συμπτώματα, όπως ο φόβος και το αίσθημα déjà vu και νευρολογικές διαταραχές που είναι παρόμοιες με την αύρα της ημικρανίας, όπως προβλήματα όρασης, ακοής και κίνησης.

Διαβάστε επίσης: Ημικρανία με αύρα: Τι είναι και πώς αναγνωρίζεται;

Μπορεί η αύρα της ημικρανίας να προκαλέσει επιληπτική κρίση;

Η αύρα της ημικρανίας μπορεί να προκαλέσει σε μικρό χρονικό διάστημα, περίπου μιας ώρας, επιληπτική κρίση. Αυτή η επιπλοκή ταξινομείται από τη Διεθνή Εταιρεία Κεφαλαλγίας, ως σπασμός που προκαλείται από την αύρα της ημικρανίας.

Διαβάστε επίσης: Πονοκέφαλος & ημικρανία: Ποια είναι η διαφορά μεταξύ τους;

Τα άτομα με ημικρανία κινδυνεύουν περισσότερο να αναπτύξουν επιληψία και το αντίστροφο;

Σε σύγκριση με τον γενικό πληθυσμό, τα άτομα με επιληψία έχουν διπλάσιες πιθανότητες να εμφανίσουν ημικρανία και τα άτομα με ημικρανία έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν επιληψία. Όμως, υπάρχουν και πολλοί άλλοι παράγοντες που παίζουν ρόλο, όπως το ιστορικό τραυματισμού στο κεφάλι.

Οι ειδικοί δεν γνωρίζουν με σαφήνεια τον ακριβή λόγο για τον οποίο η επιληψία αυξάνει τον κίνδυνο ημικρανίας και το αντίστροφο, όμως, θεωρούν ότι η μια κατάσταση δεν προκαλεί άμεσα την άλλη. Αντίθετα, περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως ο εγκεφαλικός τραυματισμός και γενετικοί παράγοντες, μπορούν σε ορισμένες περιπτώσεις να εξηγήσουν την συνύπαρξη επιληψίας και ημικρανίας. Υπάρχουν πολλές γενετικές μεταλλάξεις που έχουν ανακαλυφθεί σε οικογένειες με ημικρανία και επιληψία. Πολλές από αυτές, οδηγούν σε μια ανισορροπία ανάμεσα στις διεγερτικές και ανασταλτικές χημικές ουσίες του εγκεφάλου. Αυτή η χημική ανισορροπία, παίζει καθοριστικό ρόλο στην παθογένεση της επιληψίας και της ημικρανίας.

Είναι όμως σημαντικό να σημειωθεί, ότι ενώ η επιληψία και η ημικρανία μπορούν να συνυπάρξουν, δεν υπάρχουν επιστημονικά στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι η μια κατάσταση επιδεινώνει αναγκαστικά την άλλη.

Διαβάστε επίσης: Αυτοί είναι οι τύποι χειρουργικής επέμβασης στον εγκέφαλο για την επιληψία;

Πώς αντιμετωπίζεται η επιληψία και η ημικρανία όταν συνυπάρχουν;

Υπάρχουν κάποια φάρμακα που χρησιμοποιούνται τόσο για την επιληψία, όσο και για την ημικρανία. Το Topamax (τοπιραμάτη) και το Depakote (βαλπροϊκό) είναι δύο κλασικά παραδείγματα φαρμάκων που χρησιμοποιούνται για την πρόληψη της ημικρανίας, αν και αρχικά αναπτύχθηκαν για την επιληψία.

Η φαρμακευτική αγωγή για την πρόληψη της ημικρανίας βοηθά στη μείωση του αριθμού και της σοβαρότητας των ημικρανιών. Με τον ίδιο τρόπο, τα φάρμακα κατά των επιληπτικών κρίσεων, μειώνουν τον αριθμό και τη σοβαρότητα των επιληπτικών κρίσεων.

Η έναρξη της φαρμακευτικής αγωγής κατά των επιληπτικών κρίσεων, η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως μέσω πρόληψης των ημικρανιών, απαιτεί την στενή παρακολούθηση του γιατρού, διότι τα εν λόγω φάρμακα μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές παρενέργειες.

Διαβάστε επίσης: Τι να κάνετε ή τι να αποφύγετε μόλις διαγνωστείτε με ημικρανία;

Πώς θα μειώσετε τον κίνδυνο ημικρανιών αν έχετε επιληψία και το αντίθετο;

Δεν υπάρχει κάποιος τρόπος ο οποίος σίγουρα μπορεί να αποτρέψει την εμφάνιση ημικρανιών μετά τη διάγνωση της επιληψίας ή το αντίστροφο. Παρόλα αυτά, υπάρχουν παρόμοιες στρατηγικές, που μπορούν να συμβάλουν στην πρόληψη και των δύο καταστάσεων.

Διαβάστε επίσης: Ημικρανία: Ποια είναι τα στάδιά της; Τι πρέπει να γνωρίζετε για το καθένα;

Αποφυγή παραγόντων ενεργοποίησης

Δεδομένου ότι η επιληψία και η ημικρανία μοιράζονται τους ίδιους παράγοντες ενεργοποίησης, ο εντοπισμός και η αποφυγή τους, θα μπορούσε να συμβάλει στην εμφάνιση λιγότερων επιληπτικών κρίσεων ή λιγότερων ημικρανιών. Η χρήση ενός ημερολογίου για τις επιληπτικές κρίσεις ή τις ημικρανίες ή η χρήση μιας εφαρμογής στο κινητό, μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό των πιθανών παραγόντων ενεργοποίησης.

Διαβάστε επίσης: Επιληψία: 13 πράγματα που δεν γνωρίζατε

Υγιεινός τρόπος ζωής

Οι υγιεινές συνήθειες μπορούν να συμβάλουν στον καλύτερο έλεγχο των επιληπτικών κρίσεων και των ημικρανιών. Τέτοιες συνήθειες θα μπορούσαν να είναι οι ακόλουθες:

• Σταθερό πρόγραμμα ύπνου
• Αποφυγή ή περιορισμός κατανάλωσης αλκοόλ
• Υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή 
• Διαχείριση άγχους
• Τακτική σωματική άσκηση

Διαβάστε επίσης: 12 τρόποι για να διαχειριστείτε αποτελεσματικά την έντονη ημικρανία