Υγεία στόματος

Χείλη: Πώς να τα προστατεύσετε από καρκίνο δέρματος ή ακτινική χειλίτιδα;

Τι είναι η ακτινική χειλίτιδα;

Η ακτινική χειλίτιδα είναι μια προκαρκινική κατάσταση που μπορεί να δημιουργήσει τραχιές, φολιδωτές, αποχρωματισμένες κηλίδες στα χείλη σας. Την προκαλεί η παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο και συνήθως επηρεάζει το κάτω χείλος σας.

Χειλίτιδα σημαίνει “φλεγμονώδη χείλη“. Η ακτινική χειλίτιδα είναι μια μορφή ακτινικής κεράτωσης, οι οποίες είναι προκαρκινικές κηλίδες ή βλατίδες που μπορεί να εμφανιστούν οπουδήποτε στο σώμα. Όντας προκαρκινική, η ακτινική κεράτωση μπορεί τελικά να μετατραπεί σε ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα (SCC), έναν τύπο καρκίνου του δέρματος.

Ποιος μπορεί να πάθει ακτινική κερατίτιδα;

Οποιοσδήποτε μπορεί να αναπτύξει ακτινική χειλίτιδα, αλλά είναι πιο συχνή σε:

  • Σε άτομα με ανοιχτόχρωμο δέρμα
  • Άνδρες, επειδή είναι πιο πιθανό να είναι εργάτες εξωτερικού χώρου που εκτίθενται συχνά στον ήλιο και είναι λιγότερο πιθανό να χρησιμοποιούν αντηλιακή προστασία στα χείλη
  • Άτομα άνω των 65 ετών, τα οποία μπορεί να έχουν εκτεθεί περισσότερο στον ήλιο με την πάροδο των ετών
  • Εργαζόμενοι σε εξωτερικούς χώρους, όπως ναυτικοί, αγρότες, ναυαγοσώστες και εργάτες οικοδομών
  • Άτομα που ζουν πιο κοντά στον ισημερινό ή σε μεγαλύτερα υψόμετρα, όπου ο ήλιος είναι πιο δυνατός
  • Όσοι έχουν ανώμαλη/ελλειπή μελάγχρωση του δέρματος, όπως ο αλμπινισμός

Τι προκαλεί την ακτινική χειλίτιδα;

Η γενετική βλάβη των κυττάρων του δέρματος από τις υπεριώδεις ακτίνες (UV) προκαλεί ακτινική χειλίτιδα. Τα χείλη σας είναι πιο ευάλωτα στις ακτίνες του ήλιου σε σχέση με άλλες περιοχές του δέρματος. Το δέρμα στα χείλη σας είναι λεπτότερο και περιέχει λιγότερη χρωστική ουσία για την προστασία των κυττάρων από τις βλαβερές ακτίνες του ήλιου.

Η επαναλαμβανόμενη, μακροχρόνια έκθεση των χειλιών σας στην υπεριώδη ηλιακή ακτινοβολία προκαλεί ακτινική χειλίτιδα.

Ποια είναι τα συμπτώματα της ακτινικής χειλίτιδας;

Με την ακτινική χειλίτιδα, τα χείλη σας μπορεί να φαίνονται ή να τα αισθάνεστε:

  • Συχνά σκασμένα
  • Ραγισμένα
  •  Με κρούστα
  • Αποχρωματισμένα (όπως λευκά ή κίτρινα μπαλώματα ή χείλη που είναι πιο κόκκινα από το κανονικό)
  • Ξηρά
  • Πτυχωμένα σε σημεία
  • Σαν γυαλόχαρτο
  • Φολιδωτά
  • Πρησμένα
  • Λεπτά ή εύθραυστα

Επίσης, το βερμιλιανό όριο (η κοκκινωπή γραμμή που διαχωρίζει τα χείλη από το υπόλοιπο δέρμα) μπορεί να θολώσει. Οι γυναίκες περιγράφουν μερικές φορές δυσκολία στην εφαρμογή κραγιόν επειδή η γραμμή των χειλιών δεν είναι πολύ ευδιάκριτη.

Η ακτινική χειλίτιδα είναι συνήθως ανώδυνη, αλλά μπορεί να εμφανίσετε:

  • Κάψιμο
  • Μούδιασμα
  • Πόνο
  • Ευαισθησία

Πώς διαγιγνώσκεται η ακτινική χειλίτιδα;

Εάν έχετε συμπτώματα ακτινικής χειλίτιδας, μιλήστε με τον πάροχο υγειονομικής περίθαλψης.

Θα σας εξετάσει για να διαπιστώσει αν έχετε:

  • Χειλίτιδα (απλή φλεγμονή που δεν είναι προκαρκινική)
  • Ακτινική χειλίτιδα
  • Καρκίνωμα πλακωδών κυττάρων
  • Άλλη πάθηση

Ο πάροχος υγειονομικής περίθαλψης μπορεί να διαγνώσει την ακτινική χειλίτιδα με βάση:

  • Φυσική εξέταση των χειλιών σας
  • Ερωτήσεις σχετικά με τη ζωή σας, όπως ο χρόνος που περνάτε στην ύπαιθρο, η χρήση αντηλιακής προστασίας και το ιστορικό καρκίνου
  • Βιοψία δέρματος, η οποία είναι ένα δείγμα δέρματος που λαμβάνεται για να εξεταστεί μικροσκοπικά με περισσότερες λεπτομέρειες

Πώς αντιμετωπίζεται η ακτινική χειλίτιδα;

Η ακτινική χειλίτιδα μπορεί να μετατραπεί σε καρκίνο, γι’ αυτό θα πρέπει να μιλήσετε με τον πάροχο υγειονομικής περίθαλψης για τις θεραπευτικές επιλογές. Θα σας συστήσει στρατηγικές ανάλογα με το πόσο σοβαρή είναι η κατάσταση και τη συνολική σας υγεία.

Ο στόχος της θεραπείας είναι να μειωθεί ο κίνδυνος να μετατραπεί η πάθηση σε ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα.

Οι θεραπευτικές επιλογές μπορεί να περιλαμβάνουν:

  • Κρέμες, όπως ρετινοειδή, 5-φθοροουρακίλη ή ιμικουιμόδη
  • Κρυοθεραπεία, η οποία χρησιμοποιεί εξαιρετικά χαμηλές θερμοκρασίες για να παγώσει και να καταστρέψει τα μη φυσιολογικά κύτταρα
  • Ηλεκτροκαυτηρίαση, η οποία χρησιμοποιεί θερμότητα από ηλεκτρικό ρεύμα για να καταστρέψει τον ανώμαλο ιστό
  • Αφαίρεση με λέιζερ, η οποία χρησιμοποιεί λέιζερ για την καταστροφή των ανώμαλων κυττάρων
  • Φωτοδυναμική θεραπεία, μια διαδικασία που χρησιμοποιεί φως για να σκοτώσει τα επιβλαβή κύτταρα
  • Βερμιλιονεκτομή, μια χειρουργική επέμβαση που αφαιρεί μέρος ή ολόκληρο το όριο του κάτω χείλους σας

Πώς μπορείτε να προστατευτείτε ώστε να μην υποστείτε ηλιακή χειλίτιδα και ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα;

Ο καλύτερος τρόπος για να προλάβετε την ακτινική χειλίτιδα και το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα είναι να προστατεύετε τα χείλη σας από τις βλαβερές ακτίνες του ήλιου όλο το χρόνο:

  • Εφαρμόστε τακτικά βάλσαμο χειλιών που περιέχει αντηλιακό
  • Περιορίστε τον χρόνο παραμονής στον ήλιο, ειδικά όταν αυτός βρίσκεται στο αποκορύφωμα της ηλιακής ισχύος
  • Φορέστε καπέλο με γείσο που σκιάζει τα χείλη σας

Τα άτομα με ακτινική χειλίτιδα θα πρέπει να κάνουν τακτικές εξετάσεις για να εντοπίσουν τυχόν αλλαγές που θα μπορούσαν να είναι πρώιμα προειδοποιητικά σημάδια καρκίνου. Οι περισσότεροι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης συνιστούν ετήσιους δερματικούς ελέγχους από δερματολόγο για τα άτομα αυτά.

Επιπλέον, οι καπνιστές θα πρέπει να διακόψουν το κάπνισμα. Ζητήστε από τον πάροχο υγειονομικής περίθαλψης βοήθεια για τη διακοπή του καπνίσματος.

Ποιες είναι οι προοπτικές για τα άτομα με ακτινική χειλίτιδα;

Μπορείτε να βελτιώσετε τις προοπτικές της ακτινικής χειλίτιδας προστατεύοντας τα χείλη σας από τον ήλιο.

Η συνεχής έκθεση στον ήλιο θα αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης ακανθοκυτταρικού καρκινώματος, το οποίο μπορεί να είναι απειλητικό για τη ζωή. Η ακτινική χειλίτιδα εξελίσσεται σε ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα στο 6% έως 10% των περιπτώσεων. Και το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα που ξεκινά στα χείλη σας είναι πιο πιθανό να εξαπλωθεί σε άλλες περιοχές του σώματός σας από το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα που ξεκινά σε άλλο σημείο του δέρματός σας.

Πότε πρέπει να αναζητήσετε ιατρική φροντίδα μετά τη διάγνωση ακτινικής χειλίτιδας;

Εάν έχετε διαγνωστεί και αντιμετωπίζετε την ακτινική χειλίτιδα, θα πρέπει να κάνετε εξετάσεις ρουτίνας κάθε έξι μήνες έως ένα χρόνο.

Η χρόνια έκθεση στον ήλιο προκαλεί ακτινική χειλίτιδα, μια προκαρκινική κατάσταση στα χείλη σας. Τα τραχιά, φολιδωτά μπαλώματα αναπτύσσονται συνήθως στο κάτω χείλος σας. Εάν έχετε οποιεσδήποτε αλλαγές στο δέρμα ή τα χείλη σας, μιλήστε με τον πάροχο υγειονομικής περίθαλψης. Είναι σημαντικό να λάβετε μια ακριβή διάγνωση και να λάβετε μέτρα για να αποτρέψετε την εξέλιξη της πάθησης σε καρκίνο του δέρματος.

Δείτε ακόμη: