Χρόνια φλεγμονή: Κατανόηστε την για να την διαχειριστείτε!

Η φλεγμονή αναφέρεται στη διαδικασία του σώματός σας να καταπολεμά πράγματα που το βλάπτουν, όπως λοιμώξεις, τραυματισμούς και τοξίνες, σε μια προσπάθεια να θεραπευτεί. Όταν κάτι βλάπτει τα κύτταρά σας, το σώμα σας απελευθερώνει χημικές ουσίες που πυροδοτούν μια αντίδραση από το ανοσοποιητικό σας σύστημα. Αυτή η αντίδραση περιλαμβάνει την απελευθέρωση αντισωμάτων και πρωτεϊνών, καθώς και αυξημένη ροή αίματος στην περιοχή που έχει υποστεί βλάβη, για το λόγο αυτό η περιοχή κοκκινίζει. Στην περίπτωση οξείας φλεγμονής – όπως όταν χτυπάτε το γόνατό σας ή αντιμετωπίζετε ένα κρυολόγημα – η όλη διαδικασία διαρκεί συνήθως λίγες ώρες ή λίγες ημέρες. Η χρόνια φλεγμονή συμβαίνει όταν αυτή η αντίδραση παρατείνεται, αφήνοντας το σώμα σας σε συνεχή κατάσταση συναγερμού. Με την πάροδο του χρόνου, η χρόνια φλεγμονή μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο στους ιστούς και τα όργανά σας. Κάποιες έρευνες υποδεικνύουν ότι η χρόνια φλεγμονή θα μπορούσε επίσης να διαδραματίσει ρόλο σε μια σειρά από καταστάσεις, από τον καρκίνο έως το εγκεφαλικό επεισόδιο. Διαβάστε παρακάτω για να μάθετε περισσότερα για τη χρόνια φλεγμονή, συμπεριλαμβανομένων των κοινών αιτιών και των τροφίμων που μπορεί να βοηθήσουν στην καταπολέμησή της.

Ποια είναι τα συμπτώματα της χρόνιας φλεγμονής;

Η οξεία φλεγμονή συχνά προκαλεί αισθητά συμπτώματα, όπως πόνο, ερυθρότητα ή πρήξιμο. Αλλά τα συμπτώματα της χρόνιας φλεγμονής είναι συνήθως πολύ πιο ανεπαίσθητα. Αυτό τα καθιστά εύκολο να τα παραβλέψει κανείς. Τα συνήθη συμπτώματα της χρόνιας φλεγμονής περιλαμβάνουν:

• κόπωση
• πόνο στο σώμα
• κατάθλιψη ή άγχος
• γαστρεντερικές επιπλοκές (διάρροια ή δυσκοιλιότητα)
• αύξηση βάρους
• απώλεια βάρους
• λοιμώξεις

Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να κυμαίνονται από ήπια έως σοβαρά και να διαρκούν για αρκετούς μήνες ή χρόνια.

Τι προκαλεί τη χρόνια φλεγμονή;

Διάφορα πράγματα μπορούν να προκαλέσουν χρόνια φλεγμονή, όπως:

• ανεπεξέργαστα αίτια οξείας φλεγμονής, όπως μια λοίμωξη ή ένας τραυματισμός
• μια αυτοάνοση διαταραχή, η οποία συνεπάγεται ότι το ανοσοποιητικό σας σύστημα επιτίθεται λανθασμένα σε υγιείς ιστούς
• μακροχρόνια έκθεση σε ερεθιστικούς παράγοντες, όπως βιομηχανικές χημικές ουσίες ή μολυσμένος αέρας

Λάβετε υπόψη ότι αυτά τα ζητήματα δεν προκαλούν χρόνια φλεγμονή σε όλους. Επιπλέον, ορισμένες περιπτώσεις χρόνιας φλεγμονής δεν έχουν σαφή υποκείμενη αιτία. Οι ειδικοί πιστεύουν επίσης ότι μια σειρά από παράγοντες μπορεί επίσης να συμβάλλουν στη χρόνια φλεγμονή, όπως:

• Το κάπνισμα
• Η παχυσαρκία
• Το αλκοόλ
• Το χρόνιο στρες

Πώς επηρεάζει η χρόνια φλεγμονή το σώμα;

Όταν ζείτε με χρόνια φλεγμονή, η φλεγμονώδης αντίδραση του σώματός σας μπορεί τελικά να αρχίσει να βλάπτει υγιή κύτταρα, ιστούς και όργανα. Με την πάροδο του χρόνου, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε βλάβη του DNA, θάνατο των ιστών και εσωτερικές ουλές. Όλα αυτά συνδέονται με την ανάπτυξη διαφόρων ασθενειών, όπως:

• καρκίνος
• καρδιακές παθήσεις
• ρευματοειδή αρθρίτιδα
• διαβήτης τύπου 2
• παχυσαρκία
• άσθμα
• νοητική έκπτωση και άνοια (σε ηλικιωμένους)

Πώς διαγιγνώσκεται η χρόνια φλεγμονή;

Δεν υπάρχουν πραγματικές εξετάσεις για τη διάγνωση της φλεγμονής από μόνη της. Αλλά ορισμένες εξετάσεις αίματος είναι ένα καλό σημείο εκκίνησης, συμπεριλαμβανομένων αυτών που αναδεικνύουν την C-αντιδρώσα πρωτεΐνη (CRP), η οποία υποδεικνύει λοιμώξεις ή φλεγμονή στο γενικότερο σώμα (όπως οι αρθρώσεις), και την υψηλής ευαισθησίας C-αντιδρώσα πρωτεΐνη (hsCRP), η οποία αντανακλά φλεγμονή της καρδιάς. Πολλά άτομα δεν γνωρίζουν ότι έχουν χρόνια φλεγμονή μέχρι να διαγνωστούν με κάποια άλλη πάθηση. Εάν αισθάνεστε ότι αντιμετωπίζετε κάποια από τα κοινά συμπτώματα της χρόνιας φλεγμονής, καλό είναι να μιλήσετε με το γιατρό σας. Εκείνος θα γνωρίζει τα πρώτα βήματα που πρέπει να κάνετε όταν πρόκειται για διάγνωση.

Πώς αντιμετωπίζεται η χρόνια φλεγμονή;

Η φλεγμονή είναι ένα φυσικό μέρος της διαδικασίας επούλωσης. Όταν όμως γίνεται χρόνια, είναι σημαντικό να προσπαθήσετε να την θέσετε υπό έλεγχο για να μειώσετε τον κίνδυνο μακροχρόνιας βλάβης. Ορισμένες από τις επιλογές που έχουν διερευνηθεί για τη διαχείριση της φλεγμονής περιλαμβάνουν:

• Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ): Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, όπως η ασπιρίνη, η ιβουπροφαίνη (Advil) και η ναπροξένη (Aleve), μειώνουν αποτελεσματικά τη φλεγμονή και τον πόνο. Ωστόσο, η μακροχρόνια χρήση τους συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης διαφόρων παθήσεων, συμπεριλαμβανομένης της νόσου του πεπτικού έλκους και της νεφρικής νόσου.
• Στεροειδή: Τα κορτικοστεροειδή είναι ένας τύπος στεροειδούς ορμόνης. Μειώνουν τη φλεγμονή και καταστέλλουν το ανοσοποιητικό σύστημα, το οποίο είναι χρήσιμο όταν αυτό αρχίζει να επιτίθεται σε υγιείς ιστούς. Αλλά η μακροχρόνια χρήση κορτικοστεροειδών μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα όρασης, υψηλή αρτηριακή πίεση και οστεοπόρωση. Όταν συνταγογραφεί κορτικοστεροειδή, ο γιατρός σας θα σταθμίσει μαζί σας τα οφέλη και τους κινδύνους.
• Συμπληρώματα: Ορισμένα συμπληρώματα μπορεί να βοηθήσουν στη μείωση της φλεγμονής. Το ιχθυέλαιο, το α-λιποϊκό οξύ και η κουρκουμίνη έχουν όλα συνδεθεί με μειωμένη φλεγμονή – αν και πρέπει να γίνουν περισσότερες μελέτες, ειδικά γύρω από το ιχθυέλαιο, για να πούμε με βεβαιότητα. Αρκετά μπαχαρικά μπορεί επίσης να βοηθήσουν στη χρόνια φλεγμονή και τις φλεγμονώδεις νόσους, όπως το τζίντζερ, το σκόρδο και το καγιέν, αλλά και πάλι πρέπει να γίνουν περισσότερες έρευνες γύρω από τη βέλτιστη δοσολογία.
• Αλλαγές στον τρόπο ζωής: Η απώλεια βάρους (αν το συστήσει ο γιατρός σας), η αύξηση της σωματικής δραστηριότητας και οι διατροφικές αλλαγές (όπως η χαμηλή γλυκαιμική δίαιτα και η μειωμένη πρόσληψη κορεσμένων λιπαρών), έχουν όλα αποδειχθεί ότι βοηθούν στη μείωση της φλεγμονής.

Πώς επηρεάζει η διατροφή τη χρόνια φλεγμονή;

Αυτό που τρώτε μπορεί να διαδραματίσει τόσο θετικό όσο και αρνητικό ρόλο στη διαχείριση της χρόνιας φλεγμονής.

Τροφές που πρέπει να τρώτε

Μια ποικιλία τροφίμων είναι γνωστό ότι έχουν αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Σε αυτές περιλαμβάνονται τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε αντιοξειδωτικά και πολυφαινόλες, όπως:

• ελαιόλαδο
• φυλλώδη λαχανικά, όπως το λάχανο και το σπανάκι
• ντομάτες
• λιπαρά ψάρια, όπως ο σολομός, οι σαρδέλες και το σκουμπρί
• ξηροί καρποί
• φρούτα, ιδίως κεράσια, βατόμουρα και πορτοκάλια

Αν ο γιατρός ή ο διαιτολόγος σας έχει συστήσει να αλλάξετε τις διατροφικές σας συνήθειες, σκεφτείτε να μιλήσετε μαζί τους για τη μεσογειακή διατροφή. Μια μελέτη του 2018 διαπίστωσε ότι οι συμμετέχοντες που ακολουθούσαν αυτή τη δίαιτα είχαν χαμηλότερους δείκτες φλεγμονής.

Τρόφιμα προς αποφυγή

Τα παρακάτω τρόφιμα είναι γνωστό ότι αυξάνουν τη φλεγμονή σε ορισμένους ανθρώπους:

• εξευγενισμένοι υδατάνθρακες, όπως το λευκό ψωμί και τα αρτοσκευάσματα
• τηγανητά τρόφιμα, όπως οι τηγανητές πατάτες
• επεξεργασμένο κρέας, όπως τα χοτ ντογκ και τα λουκάνικα

Εάν προσπαθείτε να μειώσετε τη χρόνια φλεγμονή, ο γιατρός σας μπορεί να σας συστήσει να μειώσετε την πρόσληψη αυτών των τροφίμων. Δεν χρειάζεται να τα εξαλείψετε εντελώς, αλλά προσπαθήστε να τα τρώτε μόνο περιστασιακά.

Συμπερασματικά:

Η χρόνια φλεγμονή μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης πολλών σοβαρών ασθενειών. Η φαρμακευτική αγωγή, τα συμπληρώματα, η διατήρηση των επιπέδων άγχους σε χαμηλά επίπεδα (όταν είναι δυνατόν), η άσκηση και η τήρηση μιας δίαιτας μπορούν να σας βοηθήσουν να μειώσετε τον κίνδυνο να ζείτε με χρόνια φλεγμονή – αλλά πριν κάνετε οποιαδήποτε αλλαγή στον τρόπο ζωής σας, είναι πάντα καλύτερο να μιλήσετε με το γιατρό σας. Ο γιατρός σας είναι σε θέση να διαγνώσει τη φλεγμονή χρησιμοποιώντας εξετάσεις αίματος. Ή μπορεί να σας διαγνώσει με μια πάθηση που συχνά συνοδεύει τη χρόνια φλεγμονή, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, ο διαβήτης τύπου 2 ή κάποιο άλλο αυτοάνοσο νόσημα.