Αίμα, Καρκίνος

Χρόνια Λεμφοκυτταρική Λευχαιμία: Κοινό γενετικό πρόγραμμα θεραπείας για κάθε ασθενή ξεχωριστά

Μια ομάδα επιστημόνων, από το ερευνητικό κέντρο Μοριακής Ιατρικής της Αυστριακής Επιστημονικής Ακαδημίας, το Ινστιτούτο Ludwig Boltzmann της Βιέννης για τις Σπάνιες και Μη Επιδεκτές Νόσους, το Πανεπιστημιακό Ιατρικό Κέντρο του Ρέγκενσμπουργκ, το Εθνικό Ινστιτούτο Αιματολογίας και Λοιμωδών Νοσημάτων των ΗΠΑ και το Πανεπιστήμιο Semmelweis στη Βουδαπέστη, μελέτησε με πρωτοφανή λεπτομέρεια την απόκριση σε μια στοχευμένη θεραπεία για την λευχαιμία, χρησιμοποιώντας προσδιορισμό αλληλουχίας των κυττάρων και επιγενετική ανάλυση.

Η μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Communications, βρήκε ένα ακριβές μοριακό πρόγραμμα σε ασθενείς με χρόνια λεμφοκυτταρική λευχαιμία (CLL), οι οποίοι ακολουθούσαν θεραπεία με το στοχευμένο φάρμακο ibrutinib. Σημειώνεται, ότι ενώ το εν λόγω φάρμακο βοηθά όλους τους ασθενείς, η ταχύτητα δράσης του σε κάθε ασθενή, διαφέρει σημαντικά.

Τι ονομάζουμε χρόνια λεμφοκυτταρική λευχαιμία;

Η χρόνια λεμφοκυτταρική λευχαιμία είναι η πιο συνηθισμένη μορφή καρκίνου του αίματος (λευχαιμία) στον δυτικό κόσμο, η οποία επηρεάζει περίπου το 1,2% όλων των ασθενών με καρκίνο. Αυτός ο τύπος καρκίνου, ξεκινά από τα λεμφοκύτταρα (ένας τύπος λευκών αιμοσφαιρίων) που παράγονται στον μυελό των οστών. Η λεμφοκυτταρική λευχαιμία χαρακτηρίζεται από τον πολλαπλασιασμό μη φυσιολογικών λεμφοκυττάρων (Β-λεμφοκυττάρων), που αποτυγχάνουν να ωριμάσουν, τα οποία συσσωρεύονται στον μυελό των οστών και τους λεμφαδένες, αντικαθιστώντας τους υπολοίπους υγιείς τύπους κυττάρων και εμποδίζοντας την κανονική τους ανάπτυξη. Πρόκειται για μια ασθένεια που παρουσιάζει μεγάλη κλινική και μοριακή ετερογένεια, με αποτέλεσμα σε άλλους ασθενείς να εξελίσσεται αργά και σε άλλους τάχιστα και ως εκ τούτου η εύρεση μιας αποτελεσματικής θεραπείας για κάθε περίπτωση είναι πολύ σημαντική.

Πώς αντιμετωπίζεται σήμερα η χρόνια λεμφοκυτταρική λευχαιμία;

Σήμερα, η χρόνια λεμφοκυτταρική λευχαιμία αντιμετωπίζεται με το καρκινικό φάρμακο ibrutinib, που είναι στην πραγματικότητα ένας αναστολέας κινάσης τυροσίνης Bruton (BTK). Το συγκεκριμένο φάρμακο είναι αξιοσημείωτα αποτελεσματικό για τους περισσότερους ασθενείς που χρειάζονται θεραπεία και μάλιστα οι παρενέργειες που επιφέρει είναι ανεκτές από όλους. Ωστόσο, όπως εξηγούν οι ειδικοί, δεν θεραπεύει την ασθένεια και ως εκ τούτου οι ασθενείς πρέπει να υποβάλλονται σε παρατεταμένες περιόδους θεραπείας.

Πώς δρα το φάρμακο ibrutinib σύμφωνα με την μελέτη;

Ο Christoph Bock και η ομάδα του, στο CeMM, διερεύνησαν το μοριακό πρόγραμμα με το οποίο τα κύτταρα λεμφοκυτταρικής λευχαιμίας και άλλα ανοσιακά κύτταρα, ανταποκρίνονται στο φάρμακο ibrutinib, σε ασθενείς με χρόνια λεμφοκυτταρική λευχαιμία. Βασικός τους στόχος ήταν να βρουν τα επιγενετικά και τα μεταγραφικά πρότυπα της ασθένειας, τα οποία δείχνουν το πόσο γρήγορα επιδρά η θεραπεία στα κύτταρα λεμφοκυτταρικής λευχαιμίας και πόσος καιρός χρειάζεται για να εξελιχθεί η ασθένεια σε κάθε ασθενή ξεχωριστά.

Σημειώνεται, ότι σε προηγούμενες μελέτες είχαν διερευνηθεί μόνο συγκεκριμένες πτυχές της μοριακής απόκρισης στο φάρμακο ibrutinib, εστιάζοντας σε μεγάλο βαθμό στη γενετική αντοχή στα φάρμακα και στην αντανακλαστική απόκριση των καρκινικών κυττάρων. Στην παρούσα μελέτη, για πρώτη φορά, οι ερευνητές της CeMM, κατάφεραν να πραγματοποιήσουν μια ολοκληρωμένη ανάλυση χρόνου-ανάλυσης της ρυθμιστικής απόκρισης στο φάρμακο ibrutinib, σε πρωτογενή δείγματα ασθενών.

Συγκεκριμένα, η επιστημονική ομάδα χρησιμοποίησε συνδυαστικά την ανοσοφαινοτυπία, το προφίλ των μεμβρανών του απλού κυττάρου  (scRNA-seq) και την χαρτογράφηση της χρωματίνης (ATAC-seq), για να μπορέσει να παρακολουθήσει την από κοινού δραστηριότητα, ρύθμιση και έκφραση των κυττάρων λεμφοκυτταρικής λευχαιμίας και άλλων κυτταρικών τύπων του ανοσοποιητικού συστήματος. Σημειώνεται, ότι αυτή η ανάλυση πραγματοποιήθηκε σε οκτώ προκαθορισμένα χρονικά διαστήματα κατά τη διάρκεια της θεραπείας με το φάρμακο ibrutinib, σε επτά μεμονωμένους ασθενείς, σε μια τυποποιημένη περίοδο των 240 ημερών μετά την έναρξη της θεραπείας.

Οι επιστήμονες λοιπόν, μέσω της ενσωματωτικής βιοπληροφορικής ανάλυσης του συνόλου των δεδομένων που προέκυψαν, μπόρεσαν να περιγράψουν, με μεγάλης ακρίβειας ανάλυση, τον τρόπο με τον οποίο το φάρμακο ibrutinib προκαλεί μια αλυσίδα συμβάντων στα καρκινικά κύτταρα με την πάροδο του χρόνου, σε όλους τους ασθενείς. Συγκεκριμένα, διαπιστώθηκε ότι το ibrutinib, δρα πρώτα στο κέντρο που ελέγχει την δραστηριότητα των κυττάρων λεμφοκυτταρικής λευχαιμίας, κλείνοντας τα γονίδια που ταυτοποιούν τα καρκινικά κύτταρα CLL, τα οποία ακολούθως αδρανοποιεί. Αυτό σημαίνει ότι τα καρκινικά κύτταρα σταματούν να αναπαράγονται, αλλά επιβιώνουν ήρεμα, περιμένοντας τις σωστές περιβαλλοντικές συνθήκες, για να αρχίσουν ξανά την αναπαραγωγή τους.

Γιατί είναι σημαντική η παρούσα μελέτη;

Η παρούσα μελέτη είναι μια από τις πρώτες πολυδιάστατες χρονολογικές σειρές υψηλής ανάλυσης της μοριακής απόκρισης στην στοχοθετημένη θεραπεία σε ασθενείς με καρκίνο, η οποία καθιερώνει μια ευρέως εφαρμόσιμη προσέγγιση για την ανάλυση των ρυθμιστικών προγραμμάτων που προκαλούνται από τα φάρμακα, προσδιορίζοντας τους δείκτες μοριακής απόκρισης των στοχοθετημένων θεραπειών. Θα μπορούσε λοιπόν, να βοηθήσει στην κατηγοριοποίηση των ασθενών, σε ασθενείς με ταχεία και βραδεία ανταπόκριση, με βάση τους χαρακτηριστικούς μοριακούς δείκτες τους και να ανοίξει νέους δρόμους για την ανάπτυξη ενός συνδυασμού θεραπειών που θα βασίζονται στο φάρμακο ibrutinib για την αντιμετώπιση της χρόνιας λεμφοκυτταρικής λευχαιμίας.


+ 6 πηγές

©2022 WikiHealth All Rights Reserved

Chromatin mapping and single-cell immune profiling define the temporal dynamics of ibrutinib response in CLL https://www.nature.com/articles/s41467-019-14081-6

News tagged with response https://medicalxpress.com/tags/response/

News tagged with cancer https://medicalxpress.com/tags/cancer/

Finding second hits to knock out leukemia https://medicalxpress.com/news/2019-01-leukemia.html

Chromatin mapping and single-cell immune profiling define the temporal dynamics of ibrutinib response in CLL https://www.nature.com/articles/s41467-019-14081-6

Single-cell sequencing of CLL therapy: Shared genetic program, patient-specific execution https://medicalxpress.com/news/2020-01-single-cell-sequencing-cll-therapy-genetic.html