Χτύπημα στο κεφάλι: Πότε είναι σοβαρό;

Είτε είναι καλοκαίρι και πάμε διακοπές, είτε είναι χειμώνας και είναι ανοιχτά τα σχολεία και οι εξωσχολικές δραστηριότητες των παιδιών μας, τα χτυπήματα στο κεφάλι σε κάποια από όλες αυτές τις δραστηριότητες, είναι εύκολο να συμβούν. Η σοβαρότητα της κάκωσης ωστόσο, δεν μετριέται από το πόσο αιμορράγησε το σημείο, καθώς το κρανίο μας έχει ένα πλούσιο δίκτυο αγγείων κάτω από το δέρμα. Επομένως, είναι σχετικά εύκολο, αν το δέρμα ανοίξει στο σημείο, να προκύψει αιμορραγία η οποία να είναι και αρκετά μεγάλη, όχι απαραίτητα ανησυχητική. Αν το τραύμα είναι κλειστό, το αίμα συσσωρεύεται κάτω από το σημείο, και το οίδημα που δημιουργείται είναι το καρούμπαλο.

Πότε η κάκωση κεφαλής δεν είναι επικίνδυνη;

Σε μια απλή κάκωση κεφαλής ο ασθενής δεν έχει χάσει τις αισθήσεις του, δεν παρουσιάζει περιτραυματική αμνησία, τάση για εμετό ή κάποιο νευρολογικό σύμπτωμα. Το τραύμα μπορεί να είναι ανοικτό, ή σε μορφή μώλωπα, καρούμπαλου και να συνοδεύεται με έναν ελαφρύ πονοκέφαλο. Το απλό καρούμπαλο μπορεί να αντιμετωπιστεί με την τοποθέτηση πάγου στο σημείο, απλά για να μην είναι πολύ μεγάλο το οίδημα, καθώς μειώνεται λόγω αγγειοσύσπασης η παροχή αίματος στο σημείο. Αν το τραύμα είναι ανοιχτό και αιμορραγεί πρέπει να εξεταστεί από έναν χειρουργό ή νευροχειρουργό  καθώς μπορεί να χρειαστεί ράμματα.

Έχουν υπάρξει περιπτώσεις που η αιμορραγία του τραύματος της κεφαλής να ήταν έντονη, αλλά να μην προέκυψε κάποια σοβαρή κάκωση του εγκεφάλου, ενώ σε άλλες περιπτώσεις, το τραύμα να οδήγησε σε σοβαρές επιπλοκές, χωρίς επιφανειακά τραύματα. Κάποιες από τις συνέπειες που μπορεί να έχει η κάκωση της κεφαλής είναι η εγκεφαλική διάσειση, τραυματικό αιμάτωμα, κακώσεις αγγείων ή νεύρων, κάταγμα κρανίου και εγκεφαλικό οίδημα. Τα παραπάνω αν δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα ή δεν διαγνωσθούν, μπορούν να προκαλέσουν πρόβλημα στον ασθενή σε μεταγενέστερο χρόνο.

Ανάλογα με το χτύπημα στο κεφάλι, ποια είναι τα προβλεπόμενα αποτελέσματα;

Σε μια προσπάθεια να προβλεφθούν οι επιπτώσεις των τραυμάτων της κεφαλής, μια ερευνητική ομάδα με επικεφαλής τον Geoffrey Manley, M.D., Ph.D., πραγματοποίησε αξονικές τομογραφίες σε 1.935 ασθενείς με ήπια κρανιοεγκεφαλική κάκωση, και παρακολούθησαν τους ασθενείς για τους επόμενους 12 μήνες. Οι κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις που είχαν τις σοβαρότερες επιπτώσεις τους επόμενους μήνες ήταν οι εξής:

• μώλωπας (αιματική διήθηση του υποδόριου ιστού)
• υπαραχνοειδής αιμορραγία (επικίνδυνη αιμορραγία που εμφανίζεται στην βάση του κρανίου και εκδηλώνεται με πολύ δυνατό και αιφνίδιο πονοκέφαλο και οφείλεται σε ρήξη ενός ανευρύσματος ή άλλης αγγειακής δυσπλασίας)
• υποσκληρίδιο αιμάτωμα (το αίμα συγκεντρώνεται μέσα στην εσωτερική στοιβάδα της σκληράς μήνιγγας)
• ενδοκοιλιακή αιμορραγία (αίμα εντός των κοιλίων του εγκεφάλου)

Στο επισκληρίδιο αιμάτωμα (ρήξη αιμοφόρου αγγείου μεταξύ της επιφάνειας της σκληράς μήνιγγας και του κρανίου) υπήρξε συσχέτιση με ατελής ανάρρωση στις 2 εβδομάδες και στους 3 μήνες, αλλά δεν παρατηρήθηκαν αρνητικές επιπτώσεις στους ασθενείς μέσα στους 12 μήνες.

Τι πρέπει να κάνουμε αν κάποιος κοντινός μας άνθρωπος χτύπησε στο κεφάλι;

Αν κάποιος που γνωρίζουμε υπέστη κάκωση κεφαλής, πρέπει να τον παρακολουθούμε ανά 1-2 ώρες, για 24 ώρες στο σπίτι, και να καλέσουμε άμεσα τον νευροχειρουργό αν παρατηρήσουμε:

• λήθαργο ή δυσκολία στην αφύπνιση
• πονοκέφαλο που δεν σταματάει με παυσίπονο
• αλλαγή στην συμπεριφορά ή σύγχυση
• σπασμοί, αμνησία, ναυτία, έμετο, έντονη ζάλη
• δυσκολία στην ομιλία
• λιποθυμία, παράλυση σε χέρι ή πόδι
• εκροή διάφανους υγρού από την μύτη ή το αυτί.

Όσο περισσότερο γνωρίζουμε πόσο σοβαρές επιπτώσεις μπορεί να έχει μια κρανιοεγκεφαλική κάκωση στον ασθενή, τότε οι επόμενες κινήσεις των ειδικών, όσον αφορά επανεξετάσεις που πρέπει να γίνουν, φαρμακευτική αγωγή ή/και χειρουργείο, θα είναι πιο στοχευμένες.