COVID-19: Πώς αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης νόσου του Alzheimer;

Η παγκόσμια πανδημία COVID-19 που οφείλεται στη λοίμωξη από τον ιό SARS-CoV-2 έχει διαταράξει την καθημερινή ζωή όλων. Παρόλο που για τους περισσότερους ανθρώπους η λοίμωξη από τον ιό SARS CoV-2 προκαλεί μόνο ήπια έως μέτρια συμπτώματα, για μερικούς άλλους έχει επιπτώσεις που διαρκούν για μεγάλο χρονικό διάστημα (σύνδρομο long COVID).

Μερικά από τα μακροχρόνια αυτά συμπτώματα είναι νευρολογικής φύσεως και σύμφωνα με στοιχεία από μελέτες των τελευταίων ετών μπορεί να συνδέονται με αύξηση του κινδύνου εμφάνισης της νόσου Alzheimer σε ηλικιωμένα άτομα.

Πώς μπορεί να επηρεάσει η λοίμωξη COVID-19 το νευρικό σύστημα;

Η λοίμωξη COVID-19 μπορεί να επηρεάσει με διάφορους τρόπους το νευρικό σύστημα και να οδηγήσει σε νευρική δυσλειτουργία.

Ο ιός SARS-CoV-2 συνήθως εισέρχεται στο σώμα, με τη μορφή σταγονιδίων, από τη μύτη ή το στόμα και από εκεί μετακινείται στο λαιμό και ενδεχομένως σε άλλα όργανα, όπως οι πνεύμονες ή ο εγκέφαλος. Ορισμένες μελέτες, έχουν δείξει πως ένας από τους πιθανούς τρόπους που ο SARS-CoV-2 επηρεάζει το νευρικό σύστημα είναι μέσω της άμεσης εισβολής του στον εγκέφαλο.

Στην περίπτωση σοβαρών λοιμώξεων, όπως η COVID-19, η στέρηση οξυγόνου και η αγγειακή φλεγμονή μπορεί επίσης να βλάψουν τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό, ο οποίος προστατεύει από την εισβολή των ιών. Ως αποτέλεσμα, ο SARS-CoV-2 μπορεί να εισέρχεται με αυτό τον τρόπο έμμεσα στον εγκέφαλο.

Ένα ακόμη πιθανό σενάριο είναι η πρόκληση νευρωνικής βλάβης στον εγκέφαλο λόγω της υπερβολικής παραγωγής φλεγμονωδών μεσολαβητών (κυτοκίνες, χημειοκίνες, κλπ) από την ακραία συστηματική φλεγμονώδη αντίδραση που προκαλείται στο σώμα  ως απόκριση στον SARS-CoV-2.

Η παραγωγή αυτοαναγνωριζόμενων αντισωμάτων που οδηγούν στην ανάπτυξη αυτοάνοσων νευρολογικών ασθενειών, όπως το σύνδρομο Guillain-Barré, ως αποτέλεσμα της ανοσολογικής αναγνώρισης του SARS-CoV-2, αποτελεί έναν ακόμη πιθανό μηχανισμό.

Τέλος, η μη φυσιολογική λειτουργία των περιφερειακών ζωτικών οργάνων, ως συνέπεια της λοίμωξης από τον SARS-CoV-2, μπορεί να έχει μόνιμη επίδραση στον εγκέφαλο.

Πώς μπορεί η λοίμωξη COVID-19 να αυξήσει τον κίνδυνο για νόσο του Alzheimer;

Μελέτες έχουν δείξει πως τα ηλικιωμένα άτομα με άνοια (συμπεριλαμβανομένης της νόσου Alzheimer) έχουν υψηλότερες πιθανότητες να νοσήσουν, αλλά και να πεθάνουν από τη λοίμωξη COVID-19. Το γεγονός αυτό μπορεί να οφείλεται ενδεχομένως στο ότι τα άτομα αυτά συνήθως έχουν και άλλα προβλήματα υγείας, όπως οι καρδιαγγειακές παθήσεις, ο σακχαρώδης διαβήτης, η υπέρταση και η παχυσαρκία, που τα καθιστούν πιο ευάλωτα στη σοβαρή λοίμωξη από τον SARS-CoV-2.

Μπορεί όμως η λοίμωξη COVID-19 να επιδεινώσει την ήδη υπάρχουσα άνοια ή να συμβάλει στην ανάπτυξης αυτής;

Κάθε λοίμωξη μπορεί να αποτελέσει παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη γνωστικής έκπτωσης. Σύμφωνα με μελέτες, η συστηματική λοίμωξη που εμφανίζεται συχνά λόγω της λοίμωξης COVID-19 σχετίζεται με τη γνωστική έκπτωση και μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγές όπως η ατροφία του ιππόκαμπου του εγκεφάλου. Ως εκ τούτου, μια κακή ανοσολογική απόκριση στη λοίμωξη COVID-19 αυξάνει τον κίνδυνο για εμφάνισης της νόσου του Alzheimer.

Για ηλικιωμένα άτομα που πάσχουν ήδη άνοια, μπορεί να εμφανιστεί επιδείνωση των συμπτωμάτων τους μετά από τη λοίμωξη Covid-19, λόγω της πιθανής βλάβης που έχει υποστεί ο αιματοεγκεφαλικός φραγμός τους από τον ιό SARS-CoV-2.

Ένας ακόμη κίνδυνος, ιδιαίτερα στα σοβαρά περιστατικά της νόσου COVID-19, είναι η θρόμβωση, η οποία μπορεί να προκαλέσει εγκεφαλικό επεισόδιο. Αυτό σε συνδυασμό με την ύπαρξη άλλων παθολογιών που προκαλούν άνοια μπορεί να επιταχύνει την πορεία της γνωστικής έκπτωσης σε όσους έχουν διαγνωστεί ήδη με άνοια ή να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης άνοιας σε όσους δεν είχαν προηγουμένως. Σύμφωνα με μια μεγάλη μελέτη, ένα εγκεφαλικό επεισόδιο μπορεί να διπλασιάσει τον κίνδυνο εμφάνισης διαφόρων ειδών άνοιας, όπως η νόσος του Alzheimer.