ΔΕΠΥ: Σχετίζεται με καρδιαγγεακές παθήσεις των ενηλίκων;

Διαταραχή ελλειμματικής προσοχής/υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ): Ένας παράγοντας κινδύνου καρδιαγγειακών παθήσεων σε ενήλικες

Ενώ υπάρχουν αυξανόμενα στοιχεία που υποδηλώνουν πως ορισμένες ψυχιατρικές παθήσεις μπορεί να αυξάνουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων, ελάχιστες είναι οι μελέτες που έχουν διερευνήσει την πιθανή σχέση μεταξύ της διαταραχής ελλειμματικής προσοχής/υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) και του κινδύνου καρδιαγγειακής νόσου.

Μια ομάδα ερευνητών από τη Σουηδία δημοσίευσε πρόσφατα τα αποτελέσματα μιας μελέτης, που αξιολογεί την πιθανή συσχέτιση της ΔΕΠΥ με ένα ευρύ φάσμα καρδιαγγειακών παθήσεων σε ενήλικες, στο περιοδικό World Psychiatry.

Τι είναι η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής/υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ);

Η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής/υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) είναι μια από τις πιο συχνές νευροβιολογικές διαταραχές που εμφανίζονται κατά την παιδική ηλικία και σε σημαντικό βαθμό συνεχίζεται στην ενήλικη ζωή. Εμφανίζεται στο 2-7% του παιδικού πληθυσμού και 2,5% του ενήλικου πληθυσμού, ενώ βασικά χαρακτηριστικά της είναι η διάσπαση προσοχής, η παρορμητικότητα και η υπερκινητικότητα.

Συχνά η ΔΕΠΥ συνυπάρχει και με άλλες ψυχικές ή σωματικές καταστάσεις, όπως οι αγχώδεις διαταραχές, η κατάθλιψη, η παχυσαρκία και το άσθμα.

Πώς συνδέεται η ΔΕΠΥ με τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων;

Στην προαναφερθείσα μελέτη, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν δεδομένα από 5,4 εκατομμύρια ενήλικες Σουηδούς, οι οποίοι γεννήθηκαν μεταξύ του 1941 και 1983 και δεν είχα διαγνωστεί προηγουμένως με κάποια καρδιαγγειακή νόσο.

Στη συνέχεια, αφού εντόπισαν όσα άτομα από αυτά είχαν διαγνωστεί με ΔΕΠΥ, έλαβαν επίσης δεδομένα για την ύπαρξη άλλων πιθανών ψυχικών διαταραχών και παραγόντων κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα, όπως η παχυσαρκία, ο διαβήτης, το κάπνισμα, κλπ.

Όσοι είχαν προϋπάρχουσες καρδιαγγειακές παθήσεις αποκλείστηκαν από τη μελέτη και οι υπόλοιποι παρακολουθήθηκαν για ένα χρονικό διάστημα σχεδόν 13 ετών για την πιθανή εμφάνιση καρδιαγγειακών παθήσεων.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν πως το ποσοστό των ατόμων που ανάπτυξαν καρδιαγγειακά νοσήματα ήταν μεγαλύτερο σε άτομα με ΔΕΠΥ (35%), σε σύγκριση με τα άτομα χωρίς ΔΕΠΥ (24%).

Μετά από τον έλεγχο της ηλικίας και του φύλου, διαπιστώθηκε πως τα άτομα με ΔΕΠΥ είχαν διπλάσιες πιθανότητες να διαγνωστούν με καρδιαγγειακές παθήσεις σε σχέση με αυτά χωρίς.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης πως οι παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου, όπως το βαρύ κάπνισμα, ο διαβήτης, η παχυσαρκία, τα προβλήματα ύπνου, το χαμηλό μορφωτικό επίπεδο και οι ψυχιατρικές παθήσεις, ήταν πιο διαδεδομένοι σε άτομα με ΔΕΠΥ. Ωστόσο, ο έλεγχος αυτών των παραγόντων κινδύνου είχε ως αποτέλεσμα τη μικρή μόνο αποδυνάμωση της σχέσης μεταξύ της ΔΕΠΥ και του κινδύνου καρδιαγγειακών παθήσεων.

Το γεγονός αυτό υποδηλώνει πως η ΔΕΠΥ μπορεί να αποτελεί παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη καρδιαγγειακής νόσου, ανεξάρτητα από την ύπαρξη άλλων παραγόντων κινδύνου.

Τέλος, η μελέτη διαπίστωσε πως η ΔΕΠΥ σχετίζεται με τον αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης όλων των τύπων καρδιαγγειακών παθήσεων, αλλά ισχυρότερη συσχέτιση παρατηρήθηκε μεταξύ της ΔΕΠΥ και της καρδιακής ανακοπής, του αιμορραγικού εγκεφαλικού επεισοδίου και της αρτηριοσκλήρωσης.

Ποια άτομα κινδυνεύουν περισσότερο;

Η σοβαρότητα των συμπτωμάτων της ΔΕΠΥ συνήθως τείνει να μειώνεται με την ηλικία, ενώ αντιθέτως ο κίνδυνος της καρδιαγγειακής νόσου αυξάνεται όσο γερνά ένα άτομο. Επιπλέον, είναι γνωστό πως τόσο η ΔΕΠΥ, όσο και τα καρδιαγγειακά νοσήματα είναι πιο διαδεδομένα στους άνδρες παρά στις γυναίκες.

Για το λόγο αυτό, οι ερευνητές της μελέτης κατηγοριοποίησαν τους συμμετέχοντες ανάλογα με την ηλικία και το φύλο τους, για να αξιολογήσουν την επίδραση των παραγόντων αυτών στον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου που έχουν τα άτομα με ΔΕΠΥ.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ισχυρότερη συσχέτιση μεταξύ της ΔΕΠΥ και του κινδύνου καρδιαγγειακών παθήσεων στους άνδρες απ’ ότι στις γυναίκες, καθώς επίσης και στα νεότερα απ’ ότι στα μεγαλύτερα σε ηλικία άτομα.

Σε μια ξεχωριστή ανάλυση, οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης πως τα άτομα που έχουν ΔΕΠΥ και άλλες συνυπάρχουσες ψυχιατρικές παθήσεις (πχ. διατροφικές διαταραχές) διέτρεχαν υψηλότερο κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου σε σχέση με τα άτομα που είχαν μόνο ΔΕΠΥ.

Τα ευρήματα της μελέτης τονίζουν τη σημασία της έγκαιρης παρακολούθησης της καρδιαγγειακής υγείας των ατόμων με ΔΕΠΥ και εφαρμογή στρατηγικών για τη μείωση του κινδύνου καρδιαγγειακών παθήσεων. Επιπλέον, σημαντικό είναι το εύρημα πως οι νεότεροι ενήλικες με ΔΕΠΥ, οι άνδρες με ΔΕΠΥ και εκείνοι που αντιμετωπίζουν άλλες ψυχιατρικές παθήσεις μπορεί να έχουν ιδιαίτερα αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου.

Ωστόσο, είναι σημαντικό να τονιστεί πως η εν λόγω μελέτη δεν αποδεικνύει κάποια αιτιώδη συνάφεια μεταξύ της ΔΕΠΥ και του αυξημένου κινδύνου καρδιαγγειακών παθήσεων, καθώς ορισμένες παράμετροι δεν έχουν ληφθεί υπόψη για τη διεξαγωγή ενός ολοκληρωμένου συμπεράσματος.