Διαταραχές του αίματος: Ποιοι τύποι υπάρχουν και ποια είναι τα συμπτώματά τους;

Οι διαταραχές του αίματος, ή αλλιώς αιματολογικές διαταραχές, είναι καταστάσεις που επηρεάζουν ένα ή περισσότερα μέρη του αίματος, παρεμποδίζοντας έτσι την ικανότητά του να λειτουργεί σωστά. Υπάρχει μια σειρά διαφορετικών αιματολογικών διαταραχών, οι οποίες συνήθως παίρνουν το όνομά τους από το συστατικό του αίματος του επηρεάζουν.

Οι περισσότερες αιματολογικές διαταραχές μειώνουν τον αριθμό των κυττάρων, των πρωτεϊνών, των αιμοπεταλίων ή των θρεπτικών συστατικών στο αίμα ή παρεμποδίζουν τη σωστή λειτουργία αυτών. Ορισμένες ιατρικές καταστάσεις, φάρμακα και παράγοντες του τρόπου ζωής μπορούν να προκαλέσουν αιματολογικές διαταραχές, αλλά η πλειονότητα αυτών οφείλεται σε μεταλλάξεις σε συγκεκριμένα γονίδια και μπορεί να είναι κληρονομική.

Εάν μια διαταραχή αίματος προκαλεί μείωση των συστατικών του αίματος ή επηρεάζει τη λειτουργία αυτών, μπορεί να ανήκει σε μια από τις παρακάτω κατηγορίες:

• Αναιμία: Εάν η διαταραχή αφορά τα ερυθρά αιμοσφαίρια
• Λευκοπενία: Εάν η διαταραχή επηρεάζει τα λευκά αιμοσφαίρια
• Θρομβοπενία: Εάν η διαταραχή αφορά τα αιμοπετάλια

Αντιθέτως, οι διαταραχές του αίματος που αυξάνουν τα συστατικά του διαχωρίζονται στις εξής κατηγορίες:

• Ερυθροκυττάρωση: Εάν η διαταραχή αφορά τα ερυθρά αιμοσφαίρια
• Λευκοκυττάρωση: Εάν η διαταραχή αφορά τα λευκά αιμοσφαίρια
• Θρομβοκυτταραιμία ή θρομβοκυττάρωση: Εάν η διαταραχή αφορά τα αιμοπετάλια

Τύποι διαταραχών των λευκών αιμοσφαιρίων

Τα λευκά αιμοσφαίρια παράγονται στο μυελό των οστών και εξελίσσονται στη συνέχεια σε διάφορους τύπους κύτταρων, που συμμετέχουν στο ανοσοποιητικό σύστημα και βοηθούν το σώμα να καταπολεμήσει τις λοιμώξεις.

Τα κυριότερα είδη είναι:

• Ουδετερόφιλα
• Λεμφοκύτταρα
• Μονοκύτταρα ή μακροφάγα
• Βασεόφιλα και ηωσινόφιλα

Ορισμένες διαταραχές των λευκών αιμοσφαιρίων επηρεάζουν όλους τους διαφορετικούς τύπους των λευκών αιμοσφαιρίων στο αίμα, ενώ άλλες επηρεάζουν μόνο έναν ή δύο τύπους. Τα ουδετερόφιλα και τα λεμφοκύτταρα είναι αυτά που επηρεάζουν περισσότερο.

Οι περισσότερες διαταραχές των λευκών αιμοσφαιρίων είναι τύπος καρκίνου ή πολλαπλασιαστικές διαταραχές. Οι πολλαπλασιαστικές διαταραχές χαρακτηρίζονται από την ταχεία αύξηση του αριθμού των λευκών αιμοσφαιρίων που κυκλοφορούν στο αίμα, η οποία οφείλεται κυρίως σε κάποια μόλυνση.

Αντιθέτως, η λευκοπενία χαρακτηρίζεται από μείωση της ποσότητας των κυκλοφορούντων λευκών αιμοσφαιρίων και μπορεί να εμφανίζεται λόγω μιας ασθένειας, μόλυνσης, έκθεσης σε τοξίνες, γενετικές μεταλλάξεις, κλπ.

Υπάρχουν 3 τύποι καρκίνου του αίματος, οι οποίοι επηρεάζουν τα λευκά αιμοσφαίρια:

• Λέμφωμα
• Λευχαιμία
• Μυέλωμα

Τύποι διαταραχών των ερυθρών αιμοσφαιρίων

Οι αναιμίες, οι οποίες χαρακτηρίζονται από χαμηλό αριθμό ερυθρών αιμοσφαιρίων ή μη σωστή λειτουργία αυτών, είναι οι πιο συχνές διαταραχές του αίματος, καθώς επηρεάζουν ένα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων παγκοσμίως.

Οι πιο συνηθισμένοι τύποι αναιμίας είναι οι εξής:

• Σιδηροπενική αναιμία: προκαλείται από έλλειψη σιδήρου ή μη σωστή απορρόφησή του
• Αναιμία κατά την εγκυμοσύνη: εμφανίζεται όταν υπάρχει μεγαλύτερη ζήτηση για ερυθρά αιμοσφαίρια από την κανονική
• Αναιμία από ανεπάρκεια βιταμινών: συνήθως προκαλείται από τη χαμηλή διατροφική πρόσληψη βιταμίνης Β12 και φολικού οξέος
• Μη κληρονομική αιμολυτική αναιμία: χαρακτηρίζεται από καταστροφή των ερυθρών αιμοσφαιρίων στην κυκλοφορία του αίματος
• Κληρονομική αιμολυτική αναιμία: χαρακτηρίζεται από διάσπαση ή καταστροφή των ερυθρών αιμοσφαιρίων πιο γρήγορα απ’ ότι μπορεί να τα αντικαταστήσει το σώμα
• Απλαστική αναιμία: οφείλεται σε αδυναμία της παραγωγής αρκετής ποσότητας ερυθρών αιμοσφαιρίων από το μυελό των οστών
• Αυτοάνοση αιμολυτική αναιμία

Τύποι διαταραχών των αιμοπεταλίων

Οι πιο κοινές διαταραχές των αιμοπεταλίων είναι η αιμορροφιλία και η νόσος Von Willebrand.

Αιμορροφιλία

Η αιμορροφιλία είναι μια γενετική πάθηση που προκαλείται από την έλλειψη ή την ελαττωματική λειτουργία των παραγόντων πήξης στο αίμα ενός ατόμου και μπορεί να μεταβιβαστεί από τους γονείς στα παιδιά.

Τα άτομα με αιμορροφιλία αιμορραγούν περισσότερο ή για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά, σε σύγκριση με άτομα που δεν έχουν την πάθηση.

Νόσος Von Willebrand

Η νόσος Von Willebrand εμφανίζεται όταν το σώμα δεν έχει τον παράγοντα Von Willebrand (VWF), μια ουσία που επιτρέπει στα αιμοπετάλια να κολλήσουν μεταξύ τους και να σχηματίσουν θρόμβους. Οι περισσότερες περιπτώσεις της νόσου Von Willebrand είναι ήπιες και οι άνθρωποι που πάσχουν από αυτή μπορεί να χρειαστούν θεραπεία μόνο εάν τραυματιστούν ή υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση.

Ποια είναι τα συμπτώματα μιας διαταραχής του αίματος;

Τα συμπτώματα μιας διαταραχής του αίματος εξαρτώνται από το μέρος του αίματος ή τα όργανα που έχουν προσβληθεί, καθώς και από τη σοβαρότητα και την έκτασης της πάθησης. Ωστόσο, η πλειοψηφία των ανθρώπων που πάσχουν από κάποια σημαντική αιματολογική διαταραχή τείνουν να νιώθουν ένα γενικό αίσθημα αδιαθεσίας χωρίς να υπάρχει κάποιος προφανής λόγος.

Μερικά σημάδια των διαταραχών των λευκών αιμοσφαιρίων είναι τα εξής:

• Συχνές λοιμώξεις
• Πληγές που δεν επουλώνονται ή αργούν να επουλωθούν
• Ανεξήγητη εξάντληση
• Ανεξήγητη απώλεια βάρους

Τα σημάδια των διαταραχών των ερυθρών αιμοσφαιρίων περιλαμβάνουν:

• Ανεξήγητη εξάντληση
• Δυσκολία στην αναπνοή
• Ζάλη
• Ταχυπαλμία
• Μυϊκή αδυναμία
• Δυσκολίες συγκέντρωσης & μνήμης
• Χλωμό δέρμα

Τα συμπτώματα των διαταραχών των αιμοπεταλίων και της πήξης του αίματος περιλαμβάνουν τα εξής:

• Δυσκολία σχηματισμού θρόμβων αίματος στα τραύματα ή ελέγχου της αιμορραγίας
• Πληγές που αργούν να επουλωθούν ή ανοίγουν επανειλημμένα
• Ανεξήγητοι μώλωπες ή δέρμα που μελανιάζει εύκολα
• Ανεξήγητη αιμορραγία από τη μύτη, τα ούλα, το γαστρεντερικό ή το ουρογεννητικό σύστημα