Διατροφή: Ενίσχυση ανοσοποιητικού συστήματος και προστασία από την COVID-19

Με την έξαρση της COVID-19, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από τους ανθρώπους για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού τους συστήματος. Αλλά μπορεί να ενισχυθεί το ανοσοποιητικό σύστημα με ορισμένα θρεπτικά συστατικά ή μέσω συμπληρωμάτων; Για δεκαετίες, η AICR χρηματοδοτεί μελέτες, σε μια προσπάθεια να εξετάσει το πώς οι διατροφικές συνήθειες μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο καρκίνου, να βελτιώσουν το προσδόκιμο ζωής και να επηρεάσουν το ανοσοποιητικό σύστημα γενικά.

Μπορείτε να ενισχύσετε το ανοσοποιητικό σας σύστημα μέσω της διατροφής;

Όταν σκέφτεστε το ανοσοποιητικό σύστημα να κυνηγάει τον κορωνοϊό ή τα καρκινικά κύτταρα, ίσως να το φαντάζεστε σαν το βιντεοπαιχνίδι του Pac-Man, ο οποίος τρέχει μέσα σε ένα λαβύρινθο και τρώει κουκκίδες. Μπορεί όμως η διατροφή μας να ενισχύσει τα ανοσοκύτταρα μας για να μας προστατεύσουν καλύτερα από τον ιό;

Στην πραγματικότητα, το ανοσοποιητικό σύστημα είναι πολύ πιο περίπλοκο από το παιχνίδι του Pac-Man, καθώς αποτελείται από διαφορετικούς τύπους ανοσοκυττάρων, αντισωμάτων, υποδοχέων και οργάνων, που όλα μαζί συνεργάζονται για να προστατεύσουν το σώμα μας. Για να καταλάβετε το πώς λειτουργεί το ανοσοποιητικό, φανταστείτε το όπως ο κινητήρας του αυτοκινήτου, ο οποίος χρειάζεται αέριο για να λειτουργήσει. Η προσθήκη περισσότερου αερίου δεν επιτρέπει ξαφνικά στο αυτοκίνητο να κινείται πιο γρήγορα από ότι του επιτρέπει ο κινητήρας του. Με τον ίδιο τρόπο λειτουργεί και η διατροφή για το ανοσοποιητικό σύστημα. Η υγιεινή διατροφή είναι ζωτικής σημασίας για τον οργανισμό, καθώς παρέχει τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται το ανοσοποιητικό σύστημα για να συνεχίσει την ομαλή λειτουργία του. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι αν φάτε πολύ περισσότερα θρεπτικά συστατικά το ανοσοποιητικό σας σύστημα θα λειτουργεί πιο αποτελεσματικά.

Πώς επηρεάζει η διατροφή την ανοσολογική υγεία ;

Οι καθημερινές διατροφικές συνήθειες, υποστηρίζουν τη δύναμη του ανοσοποιητικού συστήματος. Η φυτική διατροφή, υποστηρίζει τις αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις άμυνες του οργανισμού. Μάλιστα, η έρευνα επιβεβαιώνει ότι ένα ευρύ φάσμα θρεπτικών ουσιών και φυσικών φυτοσυνθέσεων, όπως τα καροτενοειδή και οι πολυφαινόλες, δρουν ως αντιοξειδωτικά, ενισχύοντας τις αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις άμυνες του σώματος.

Επιπρόσθετα, οι διατροφές που περιλαμβάνουν πολλές φυτικές ίνες, βοηθούν στην καλλιέργεια των μικροβίων του εντέρου, τα οποία έχουν αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Αυτά τα μικρόβια χρησιμοποιούν ορισμένους τύπους ινών για την παραγωγή λιπαρών οξέων βραχείας αλυσίδας, που προστατεύουν τα κύτταρα που βρίσκονται στο παχύ έντερο και ολόκληρο το σώμα από τη φλεγμονή.

Φροντίστε, λοιπόν, η διατροφή σας να περιλαμβάνει μια ποικιλία λαχανικών, φρούτων και δημητριακών ολικής αλέσεως, όσπρια (ξηρά φασόλια και φακές), ξηρούς καρπούς και σπόρους, τα οποία απαιτούνται για τη σωστή λειτουργία των κυττάρων και του ανοσοποιητικού συστήματος. Φροντίστε επίσης το μεγαλύτερο μέρος του πιάτου σας να περιλαμβάνει  τρόφιμα πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, όπως ψευδάργυρο, σελήνιο, σίδηρο, χαλκό, λιπαρά ωμέγα-3 και πρωτεΐνη.

Η υπερβολική κατανάλωση αντιοξειδωτικών θρεπτικών συστατικών κάνει καλό;

Για να κατανοήσουμε καλύτερα το αν η υπερβολική κατανάλωση αντιοξειδωτικών θρεπτικών συστατικών είναι ευεργετική για το ανοσοποιητικό σύστημα, θα δώσουμε πρώτα μερικά παραδείγματα. Οι ελεύθερες ρίζες είναι φυσιολογικές και ενεργοποιούν την αντιοξειδωτική άμυνα του σώματος, αλλά τα υπερβολικά επίπεδα ελεύθερων ριζών, μπορούν να βλάψουν τα κύτταρα και να δημιουργήσουν φλεγμονή. Επίσης, η βραχυπρόθεσμη φλεγμονή είναι μέρος του τρόπου με τον οποίο το σώμα καθαρίζει μια λοίμωξη, αλλά η υπερβολική φλεγμονή προκαλεί βλάβη στα κύτταρα και τους ιστούς.

Στην προσπάθεια σας λοιπόν, να προστατευθείτε από την COVID-19 ή από άλλες ασθένειες, όπως ο καρκίνος, ενδεχομένως να σκεφτείτε ότι αφού τα λίγα αντιοξειδωτικά θρεπτικά συστατικά είναι ευεργετικά, τότε τα περισσότερα θα είναι ευεργετικότερα. Αλλά αυτό δεν αποδεικνύεται με βάση τα στοιχεία των ερευνών.

Σύμφωνα με τα τωρινά δεδομένα, οι υπερβολικές πιστότητες αντιοξειδωτικών θρεπτικών συστατικών μπορούν να επηρεάσουν την αντιοξειδωτική άμυνα του οργανισμού. Μάλιστα, όπως  φάνηκε από την εξέταση SELECT, οι υψηλές δόσεις αντιοξειδωτικών θρεπτικών ουσιών μπορούν να έχουν απροσδόκητες αρνητικές συνέπειες. Συγκεκριμένα, η ελάχιστη πρόσληψη σεληνίου φαίνεται να αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του προστάτη, οπότε λογικά τα συμπληρώματα θα μείωναν τον κίνδυνο. Αντίθετα, η μελέτη έδειξε ότι οι υψηλές δόσεις σεληνίου ή βιταμίνης Ε, δεν ήταν προστατευτικές και μάλιστα σε ορισμένους άνδρες αύξησαν τον κίνδυνο καρκίνου του προστάτη.

Όπως εξηγούν οι ειδικοί, οι υψηλές δόσεις ενός θρεπτικού συστατικού, μπορούν να δημιουργήσουν ελλείψεις άλλων θρεπτικών συστατικών και ανάμεσα τους και εκείνα που απαιτούνται για τη σωστή λειτουργία του ανοσοποιητικού. Για παράδειγμα, ο ψευδάργυρος είναι ένα μέταλλο που είναι απαραίτητο για την ανοσοποιητική λειτουργία, αλλά οι υψηλές δόσεις ψευδαργύρου οδηγούν σε ανεπάρκεια χαλκού που επίσης είναι σημαντικός για την σωστή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος.

Τι αναφέρουν οι κατευθυντήριες γραμμές;

Για να παραμείνει ένας άνθρωπος υγιής, χρειάζεται ένα ανοσοποιητικό σύστημα το οποίο να είναι ικανό να καταπολεμά επιβλαβή βακτήρια και ιούς, καθώς και ανώμαλα κύτταρα. Μερικοί άνθρωποι με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, λόγω κάποιας ασθένειας, χειρουργικής επέμβασης ή λόγω υποσιτισμού, μπορεί να επωφεληθούν από την ανοσοποίηση, αλλά αυτό είναι ένα αναδυόμενο πεδίο έρευνας, το οποίο διερευνά τον τρόπο με τον οποίο η αύξηση συγκεκριμένων θρεπτικών συστατικών μπορεί να ενισχύσει την ανοσολογική λειτουργία και υπάρχουν πολλά ακόμα που πρέπει να διερευνηθούν για να δοθούν συγκεκριμένες κατευθυντήριες γραμμές.

Γενικότερα, οι ειδικοί υπογραμμίζουν ότι οι διατροφικές ανάγκες του καθενός πρέπει να ικανοποιούνται μέσω μιας ισορροπημένης διατροφής, η οποία θα είναι προσαρμοσμένη στις ανάγκες του. Τονίζεται επίσης ότι πρέπει να αποφεύγεται η χρήση μονοθρεπτικών συστατικών σε υψηλές δόσεις για τους λόγους που αναφέραμε προηγουμένως.

Συμπερασματικά

Δεν υπάρχουν σαφείς ενδείξεις που να υποδηλώνουν ότι το ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να ενισχυθεί μέσω συμπληρωμάτων ή με την κατανάλωση κάποιας συγκεκριμένης τροφής. Γενικά, η υγιεινή διατροφή και ο τρόπος ζωής μπορούν να προάγουν την εύρυθμη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Σύμφωνα με τους ειδικούς είναι καλό να ασκήστε καθημερινά, να περπατάτε και να αντιμετωπίσετε το άγχος, ώστε οι ορμόνες του στρες, που καταστέλλουν το ανοσοποιητικό, να διατηρούνται σε υγιή επίπεδα.

Από την άλλη, αναφορικά με την COVID-19, εκείνο που μπορείτε να κάνετε για να προστατευτείτε είναι να κρατάτε τις κοινωνικές αποστάσεις και να πλένετε σε τακτική βάση τα χέρια σας.  Όσον αφορά τη διατροφή, επικεντρωθείτε σε φυτικά τρόφιμα που είναι πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, περιορίστε τα ζαχαρούχα ποτά, τα κόκκινα και τα μεταποιημένα κρέατα, τα fast food και τις πολύ επεξεργασμένες τροφές και αποφύγετε το αλκοόλ όσο περισσότερο γίνεται.

Ακολουθώντας αυτές τις συστάσεις θα βοηθήσετε το ανοσοποιητικό σας σύστημα να προστατεύσει το σώμα σας από λοιμώξεις, όπως η COVID-19 και να μειώσει τον κίνδυνο καρκίνου.