Δυσκολία στην αναπνοή: Γιατί συμβαίνει και πώς αντιμετωπίζεται;

Η κοπιαστική αναπνοή είναι ένας γενικός όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει την δυσκολία στην αναπνοή. Σε αντίθεση με τη δύσπνοια και τον συριγμό, η κοπιαστική αναπνοή δεν είναι ιατρικός όρος και δεν αναφέρεται ως σύμπτωμα στη Διεθνή Ταξινόμηση Νοσημάτων (ICD). Αλλά, είναι ένας όρος που οι περισσότεροι άνθρωποι κατανοούν ότι σημαίνει δυσκολία στην αναπνοή. (Μπορεί το φούσκωμα να προκαλέσει δύσπνοια;)

Ποια συμπτώματα προκαλεί η κοπιαστική αναπνοή;

Ο όρος «κοπιαστική αναπνοή» μπορεί να περιγράψει διάφορες καταστάσεις όπου η αναπνοή είναι περιορισμένη ή εξασθενημένη, όπως:

• Άπνοια: Μη φυσιολογικά κενά στην αναπνοή (όπως συμβαίνει με την άπνοια ύπνου)
• Βραδύπνοια: Ασυνήθιστα αργή αναπνοή
• Δύσπνοια: Δύσκολη αναπνοή
• Υπέρπνοια: Γρήγορη και βαθύτερη αναπνοή
• Ταχύπνοια: Γρήγορη και ρηχή αναπνοή
• Συριγμός: Ήχος σφυρίγματος που παράγεται κατά την εκπνοή

Σε ακραίες περιπτώσεις, η κοπιαστική αναπνοή μπορεί να οδηγήσει σε ασφυξία εάν το σώμα δεν λαμβάνει αρκετό οξυγόνο ή λόγω απόφραξης της ροής του αέρα. Και στις δύο περιπτώσεις μπορεί να προκληθεί θάνατος. (Εγκεφαλική υποξία: Τι πρέπει να γνωρίζετε;)

Ποιες είναι οι αιτίες της κοπιαστικής αναπνοής;

Η κοπιαστική αναπνοή μπορεί να προκληθεί εξαιτίας πολλών παραγόντων, που κυμαίνονται από αλλεργικές αντιδράσεις, όπως η αναφυλαξία μέχρι αγχώδεις διαταραχές, όπως η διαταραχή του μετατραυματικού στρες (PTSD).

Μπορεί επίσης να είναι αποτέλεσμα περιοριστικής πνευμονοπάθειας (στην οποία αντιμετωπίζονται προβλήματα επέκτασης των πνευμόνων) ή αποφρακτικής πνευμονοπάθειας (στην οποία αντιμετωπίζονται προβλήματα με την κένωση των πνευμόνων). (Πώς να ζείτε υγιεινά με την χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ);)

Οι αιτίες της κοπιαστικής αναπνοής ταξινομούνται ευρέως σε οξείες (ταχέως αναπτυσσόμενες και συχνά σοβαρές) και χρόνιες (επίμονες και προοδευτικές).

1. Οξείες αιτίες

• Αναφυλαξία
• Αμιάντωση
• Πνιγμός ή ασφυξία
• Τραυματισμός στο στήθος ή στον αυχένα
• Μεγάλα υψόμετρα
• Κρίσεις πανικού
• Περικαρδίτιδα 
• Υπεζωκοτική συλλογή
• Πνευμονία
• Πνευμονική θρόμβωση
• Κοκκύτης

2. Χρόνιες αιτίες

• Αμυοτροφική πλευρική σκλήρυνση (ALS)
• Βρογχικό άσθμα
• Συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια
• Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ)
• Στεφανιαία νόσος
• Κυστική ίνωση
• Καρκίνος του πνεύμονα
• Πνευμονικό οίδημα
• Πνευμονική σαρκοείδωση
• Φυματίωση

Πώς θα αντιμετωπίσετε την κοπιαστική αναπνοή;

Η θεραπεία της κοπιαστικής αναπνοής ποικίλει ανάλογα με την αιτία της. Σε περίπτωση που τα συμπτώματα είναι σοβαρά, υπάρχει θεραπεία ακόμη και αν η αιτία δεν είναι γνωστή.

Οι κύριες θεραπείες για την κοπιαστική αναπνοή περιλαμβάνουν:

• Βήτα-αγωνιστές βραχείας δράσης: Παρέχουν γρήγορη ανακούφιση από τη δύσπνοια και τον συριγμό, χαλαρώνοντας τους πνεύμονες.
• Ενέσεις επινεφρίνης: Η ένεση επινεφρίνης (αδρεναλίνης) χρησιμοποιείται σε επείγουσες καταστάσεις για τη θεραπεία της αναφυλαξίας. Μειώνει το πρήξιμο των αεραγωγών και στενεύει τα αιμοφόρα αγγεία, ώστε η αρτηριακή πίεση να αυξηθεί.
• Κορτικοστεροειδή: Τα κορτικοστεροειδή είναι γνωστά και ως στεροειδή και χρησιμοποιούνται για τη γρήγορη μείωση της φλεγμονής που σχετίζεται με αποφρακτικές καταστάσεις, όπως το άσθμα ή η ΧΑΠ.
• Οξυγονοθεραπεία: Το οξυγόνο χορηγείται μέσω μάσκας προσώπου, ρινικού καθετήρα ή διασωλήνωσης τραχείας, με στόχο την αύξηση των επιπέδων του οξυγόνου στο αίμα.
• Αγχολυτικά: Τα αγχολυτικά συνταγογραφούνται για την θεραπεία των κρίσεων πανικού και άλλων αγχωδών διαταραχών που προκαλούν δυσκολία στην αναπνοή.

Πότε πρέπει να επισκεφτείτε έναν γιατρό;

Καλέστε τον γιατρό σας εάν αντιμετωπίζετe δυσκολία στην αναπνοή σε συνδυασμό με τα ακόλουθα συμπτώματα:

• Λαχάνιασμα
• Συριγμό
• Αδυναμία ομιλίας λόγω αναπνευστικών προβλημάτων
• Ζάλη ή λιποθυμία
• Έντονη εφίδρωση
• Μελανιασμένο δέρμα ή χείλη