Εφηβεία: Σε ποια ηλικία σταματάει η ανάπτυξη των κοριτσιών;

Τα κορίτσια τείνουν να έχουν μια σημαντική αύξηση μεταξύ των ηλικιών 10 και 14 ετών. Τα περισσότερα θα έχουν φτάσει στο ενήλικο ύψος τους μέχρι την ηλικία των 14 ή 15 ετών.

Αυτή η μεγάλη εκτίναξη της ανάπτυξης συμβαίνει κατά τη φάση της σωματικής και ψυχοκοινωνικής ανάπτυξης που είναι γνωστή ως εφηβεία.

Ο καθένας ξεκινά την εφηβεία σε διαφορετικό χρόνο και η γενετική καθορίζει σε μεγάλο βαθμό τα πρότυπα ανάπτυξης. Αυτό σημαίνει ότι οι “φυσιολογικοί” ρυθμοί ανάπτυξης στους ανθρώπους εμφανίζονται μέσα σε ένα εύρος.

Πότε αρχίζει και πότε τελειώνει η εφηβεία στα κορίτσια;

Κατά τη διάρκεια της εφηβείας, οι έφηβοι τείνουν να βιώνουν μια έκρηξη ανάπτυξης που τους οδηγεί στο ενήλικο ύψος τους.

Η διαδικασία μετάβασης από την παιδική ηλικία στην ενηλικίωση είναι η ήβη. Με τον όρο αυτό μπορούμε να περιγράψουμε μια σειρά αλλαγών που περνούν οι άνθρωποι καθώς το σώμα τους αρχίζει να αυξάνει την παραγωγή ορισμένων ορμονών.

Στις γυναίκες, η εφηβεία τείνει να ξεκινά μεταξύ των ηλικιών 8 και 13 ετών. Η μέση ηλικία έναρξης της εφηβείας για τις γυναίκες είναι περίπου η ηλικία των 9-10 ετών. Ωστόσο, είναι διαφορετική για τον καθένα. Μόλις ξεκινήσει, η εφηβεία τείνει να διαρκέσει περίπου 4 χρόνια.

Η έναρξη της εφηβείας πριν από την ηλικία των 8 ετών θεωρείται πρώιμη στις γυναίκες. Η εφηβεία είναι καθυστερημένη εάν το στήθος δεν έχει αναπτυχθεί μέχρι την ηλικία των 13 ετών ή η περίοδος δεν έχει αρχίσει μέχρι την ηλικία των 15 ετών. Αν και συχνά δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας, συνιστάται να συμβουλευτείτε γιατρό όταν τα σημάδια της εφηβείας είναι πρώιμα ή καθυστερημένα.

Η έναρξη της περιόδου, γνωστή ως εμμηναρχή, συμβαίνει κατά μέσο όρο γύρω στην ηλικία των 12 ετών. Ωστόσο, το παρατηρούμενο εύρος των ηλικιών στις οποίες μπορεί να ξεκινήσει η περίοδος είναι πολύ ευρύτερο, από τις ηλικίες 9 έως 15 ετών.

Η ακμή είναι ένα συνηθισμένο σημάδι της εφηβείας. Η τριχοφυΐα του σώματος συνήθως αυξάνεται και μπορεί να γίνει πιο σκούρα.

Οι ορμόνες που σχετίζονται με την εφηβεία μπορεί επίσης να κάνουν τους εφήβους να αισθάνονται έντονα συναισθηματικοί ή κυκλοθυμικοί. Αυτό είναι ένα φυσιολογικό και αναμενόμενο μέρος αυτής της περιόδου της ζωής.

Πότε σταματούν τα κορίτσια να ψηλώνουν;

Τα κορίτσια συνήθως βιώνουν την ταχύτερη αυξητική τους έξαρση γύρω στην ηλικία των 11 ή 12 ετών. Μετά την έναρξη της εμμήνου ρύσεως, είναι τυπικό να ψηλώνουν άλλα 7 εκατοστά (2,75 ίντσες) σε ύψος. Είναι επίσης τυπικό για τις γυναίκες να παίρνουν βάρος κατά τη διάρκεια της εφηβείας.

Συνήθως, τα θηλυκά φτάνουν σε ενήλικο ύψος γύρω στην ηλικία των 14 ή 15 ετών. Ωστόσο, αυτό μπορεί να διαφέρει.

Ποιοι  άλλοι παράγοντες μπορεί να έχουν αντίκτυπο στο ύψος του κοριτσιού;

Διατροφή: Τα υποσιτισμένα παιδιά είναι συχνά κοντύτερα και μικρότερα από το αναμενόμενο κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας. Ωστόσο, με την κατάλληλη διατροφή, μπορεί να μπορέσουν να καλύψουν το χαμένο τους ύψος πριν από την ενηλικίωση.

Ορμονικές διαταραχές: Για παράδειγμα, τα χαμηλά επίπεδα θυρεοειδούς ή των ορμονών ανάπτυξης μπορεί να προκαλέσουν βραδύτερους ρυθμούς ανάπτυξης και χαμηλότερο ύψος ως ενήλικας.

Φάρμακα: Η χρήση ορισμένων φαρμάκων μπορεί να επιβραδύνει την ανάπτυξη. Η μακροχρόνια χρήση κορτικοστεροειδών είναι ένα πιθανό παράδειγμα αυτού. Ωστόσο, ορισμένες παθήσεις που αντιμετωπίζονται με κορτικοστεροειδή, όπως το άσθμα, μπορούν επίσης να επηρεάσουν την ανάπτυξη.

Χρόνια ασθένεια: Οι μακροχρόνιες παθήσεις υγείας, όπως η κυστική ίνωση, η νεφροπάθεια και η κοιλιοκάκη, μπορεί να οδηγήσουν σε μικρότερο από το αναμενόμενο ύψος ενηλίκου. Τα παιδιά που είχαν καρκίνο μπορεί επίσης να είναι μικρότερα ως ενήλικες.

Γενετικές παθήσεις: Τα παιδιά με σύνδρομο Noonan και σύνδρομο Turner αναμένεται να είναι μικρότερα από τους συνομηλίκους τους. Τα παιδιά με σύνδρομο Marfan τείνουν να είναι ψηλότερα.

Επειδή τα πρότυπα ανάπτυξης εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη γενετική, υπάρχουν πολλές παραλλαγές όσον αφορά την τιμή του “φυσιολογικού” ύψους. Οι προσδοκίες για τη συνολική ανάπτυξη με βάση την ηλικία προέρχονται από μελέτες σε ομάδες υγιών παιδιών.

Τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) συνιστούν τη χρήση των διαγραμμάτων ανάπτυξης του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) μέχρι την ηλικία των 2 ετών για να καθοδηγούν τις προσδοκίες. Στη συνέχεια χρησιμοποιούνται τα διαγράμματα ανάπτυξης του CDC για τις ηλικίες 3-19 ετών.

Εάν υπάρχουν ανησυχίες σχετικά με την ανάπτυξη ενός παιδιού, ο γιατρός μπορεί να χρησιμοποιήσει τα διαγράμματα ανάπτυξης για να καθορίσει εάν ο ρυθμός ανάπτυξής του είναι τυπικός.

Πότε σταματά η ανάπτυξη του στήθους των κοριτσιών;

Η ανάπτυξη του στήθους (θηλαρχία) είναι συνήθως το πρώτο σημάδι της εφηβείας στις γυναίκες.

Το πρώτο σημάδι ανάπτυξης του μαστού συμβαίνει όταν αναπτύσσονται εξογκώματα κάτω από τη θηλή, που ονομάζονται μπουμπούκια του μαστού. Καθώς αυτά τα μπουμπούκια μεγαλώνουν, θα σχηματιστεί το στήθος που αποτελούνται από μαστικούς αδένες και λιπώδη ιστό.

Το στήθος μπορεί να αρχίσει να αναπτύσσεται από την ηλικία των 9 ή 10 ετών περίπου. Για ορισμένους, τα πρώτα στάδια της ανάπτυξης μπορεί να ξεκινήσουν ήδη από την ηλικία των 6 έως 8 ετών. Οι γιατροί ορίζουν τα σημάδια της εφηβείας πριν από την ηλικία των 8 ετών ως πρώιμη εφηβεία. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα πρώιμα σημάδια εφηβείας είναι καλοήθη και δεν απαιτούν θεραπεία.

Η ανάπτυξη του μαστού συνήθως συνεχίζεται καθ’ όλη τη διάρκεια της εφηβείας. Ορισμένες πτυχές του μεγέθους του στήθους είναι κληρονομικές, πράγμα που σημαίνει ότι είναι οικογενειακό. Το μέγεθος των μαστών ποικίλλει επίσης ανάλογα με το βάρος ενός ατόμου.

Μετά την εφηβεία, ο ιστός του μαστού συνεχίζει να αλλάζει και να ανταποκρίνεται στις ορμόνες καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής, συμπεριλαμβανομένου του εμμηνορροϊκού κύκλου, της εγκυμοσύνης, του θηλασμού ή του θηλασμού και της εμμηνόπαυσης.

Οι έφηβοι μπορεί μερικές φορές να αισθάνονται αμήχανα για αυτό το στοιχείο της ενηλικίωσης. Ωστόσο, είναι φυσιολογικό να:

• να έχετε το ένα στήθος ελαφρώς μεγαλύτερο από το άλλο
• να πονάει ή να πρήζεται το στήθος κατά περιόδους, ιδίως κατά την περίοδο της εμμηνόρροιας
• να έχουν τρίχες γύρω από τις θηλές ή ραγάδες

Μπορεί κάτι να αποτρέψει ή να καθυστερήσει την εφηβεία;

Μια ισορροπημένη διατροφή και η τακτική σωματική δραστηριότητα θα υποστηρίξουν την ανάπτυξη και την υγιή εξέλιξη.

Ωστόσο, η εφηβεία και η επακόλουθη ανάπτυξη μπορεί να καθυστερήσει για διάφορους λόγους. Η συνταγματική καθυστέρηση, ή το “να είναι αργοπορημένη“, περιγράφει ένα μοτίβο μεταγενέστερης ανάπτυξης που εμφανίζεται στις οικογένειες και δεν είναι κάτι που πρέπει να ανησυχείτε. Αυτοί οι έφηβοι θα αναπτυχθούν πλήρως, απλώς αργότερα από τους συνομηλίκους τους.

Τα παιδιά με μακροχρόνιες παθήσεις, όπως ο διαβήτης, η κυστική ίνωση ή η νεφρική νόσος, μπορεί επίσης να εμφανίσουν καθυστερημένη εφηβεία. Αυτό μπορεί να είναι λιγότερο πιθανό εάν η πάθηση είναι καλά ελεγχόμενη, με περιορισμένες επιπλοκές.

Καταστάσεις που επηρεάζουν την υπόφυση ή τον θυρεοειδή αδένα, οι οποίοι παράγουν τις ορμόνες που χρειάζεται ο οργανισμός για να μεγαλώσει και να αναπτυχθεί, μπορούν επίσης να καθυστερήσουν την εφηβεία. Ομοίως, ορισμένες γενετικές καταστάσεις μπορεί να παρεμποδίσουν τη διαδικασία.

Η εντατική προπόνηση και η περιοριστική διατροφή μπορεί να καθυστερήσουν την έναρξη της εφηβείας σε νεαρές αθλήτριες. Αντίθετα, η παχυσαρκία συνδέεται με τις αξιόπιστες πηγές με την πρόωρη έναρξη της εφηβείας. Αυτές οι διαφοροποιήσεις μπορεί να οφείλονται σε αλλαγές στα επίπεδα ορμονών που σχετίζονται με τα επίπεδα δραστηριότητας και τη σύνθεση του σώματος.

Πόσο σημαντική είναι η διατροφή στην περίοδο της εφηβείας;

Η διατροφή είναι σημαντική και κάποιος που υποσιτίζεται μπορεί να αναπτυχθεί αργότερα από τους συνομηλίκους του. Ο σοβαρός υποσιτισμός ενός παιδιού μπορεί να συμβάλει σε καθυστερήσεις στην ανάπτυξη, οι οποίες μπορεί να έχουν συνεχείς επιπτώσεις εάν δεν διορθωθούν. Ο υποσιτισμός μπορεί να προκαλέσει στα παιδιά ελλιπές βάρος, χαμηλό ύψος ή και τα δύο.

Παγκοσμίως, η WHO αναφέρει ότι το 2020, 149 εκατομμύρια παιδιά ηλικίας κάτω των 5 ετών ήταν πολύ κοντά για την ηλικία τους και 45 εκατομμύρια ήταν πολύ αδύνατα για το ύψος τους. Αυτές οι καταστάσεις μπορεί να προκαλέσουν καθυστερημένη εφηβεία, καθώς και άλλες αναπτυξιακές επιπλοκές.

Ποια είναι η σημασία της ψυχικής υγείας στα έφηβα κορίτσια;

Η εφηβεία είναι μια περίοδος σημαντικής μετάβασης στη ζωή ενός παιδιού και μπορεί να βιώνει ένα οδοστρωτήρα συναισθημάτων. Μερικές φορές μπορεί να είναι δύσκολο να γνωρίζει κανείς αν αυτές οι αλλαγές είναι φυσιολογικές ή σημάδι καταστάσεων όπως το άγχος και η κατάθλιψη.

Όταν σκέφτεστε πώς να υποστηρίξετε έναν έφηβο κατά τη διάρκεια της εφηβείας, η Εθνική Συμμαχία για την Ψυχική Υγεία (NAMI) προτείνει να εξετάσετε ερωτήσεις όπως:

• Έχει το παιδί τουλάχιστον έναν καλό φίλο με τον οποίο μπορεί να μιλήσει;
• Έχει το παιδί τουλάχιστον έναν ενήλικα στη ζωή του με τον οποίο μπορεί να μιλήσει; Τα παραδείγματα μπορεί να περιλαμβάνουν ένα μέλος της οικογένειας ή έναν δάσκαλο.
• Έχει το παιδί κάποιο χόμπι, άθλημα, δραστηριότητα ή τομέα ενδιαφέροντος με τον οποίο ασχολείται;
• Φαίνεται το παιδί χαρούμενο, τουλάχιστον κάποιες φορές; Εάν ένα παιδί δεν εκφράζει ποτέ ικανοποίηση ή ευτυχία, αυτό μπορεί να αποτελεί λόγο ανησυχίας.
• Κινδυνεύει η ευημερία του παιδιού λόγω χρήσης ουσιών, αυτοτραυματισμού ή άλλων επικίνδυνων ή καταστροφικών συμπεριφορών;
• Εάν ένα παιδί φαίνεται κυκλοθυμικό ή ευερέθιστο, αλλά έχει σταθερά στηρίγματα, τότε μπορεί να βιώνει φυσιολογικές αλλαγές που σχετίζονται με την εφηβεία.

Αν ένα παιδί φαίνεται να δυσκολεύεται και δεν έχει υποστήριξη ή αν υπάρχουν ανησυχίες για την ευημερία ενός παιδιού, η συζήτηση με έναν γιατρό είναι μια καλή αρχή για να λάβετε βοήθεια.

Σύμφωνα με το NAMI, οι γονείς και οι φροντιστές των εφήβων μπορούν να στηρίξουν την ψυχική τους υγεία με τα εξής:

• ακούγοντας χωρίς να κρίνουν
• παρέχοντας θρεπτικό φαγητό και ευκαιρίες για άσκηση
• ενθαρρύνοντας καλές συνήθειες ύπνου
• παραμένοντας ήρεμοι μπροστά σε συγκρούσεις

Η εφηβεία και τα πρότυπα ανάπτυξης είναι διαφορετικά για τον καθένα. Εάν υπάρχουν ανησυχίες σχετικά με την εξέλιξη της εφηβείας ενός παιδιού, οι οικογένειες μπορούν να μιλήσουν με έναν γιατρό ή παιδίατρο.

Εάν η εφηβεία φαίνεται να είναι πρώιμη ή καθυστερημένη, ο γιατρός μπορεί να μάθει περισσότερα χρησιμοποιώντας εξετάσεις όπως μια φυσική εξέταση, μια αξιολόγηση των διατροφικών συνηθειών, εξετάσεις αίματος για τον έλεγχο ιατρικών παθήσεων και ακτινογραφίες που εξετάζουν τον τρόπο ανάπτυξης των οστών.