Εγκαύματα: Κατηγορίες και επούλωση εγκαυμάτων

Κατηγορίες και επούλωση εγκαυμάτων: Απαντήσεις στις πιο συχνές ερωτήσεις!

Όλοι κάποια στιγμή της ζωής μας έχουμε βιώσει έναν τραυματισμό, είτε αυτός αφορά ανοιχτή πληγή, είτε κλειστή (χωρίς ασυνέχεια του δέρματος).
Εξ’ ορισμού, ανοιχτή πληγή είναι κάθε τραυματική αλλοίωση της συνέχειας του δέρματος και του εν τω βάθει ιστού. Αντιθέτως, οι μώλωπες αποτελούν κλειστές πληγές και εξαιρούνται του ανωτέρω ορισμού. Η ταξινόμηση των τραυμάτων είναι σημαντική για ιατρο-νομικούς σκοπούς, καθώς και για τη διαχείρισή τους. Τα τραύματα ταξινομούνται κυρίως με βάση τον τρόπο πρόκλησης και τον αιτιολογικό παράγοντα ως εξής:

1. Κλειστά τραύματα – Μώλωπες, κλειστό κάταγμα κλπ
2. Ανοιχτές πληγές
• Απότομο κόψιμο
• Σκίσιμο
• Τρίψιμο
• Συντριβή πληγής
• Τραύμα από τρύπημα
• Πληγή από δάγκωμα
• Έγκαυμα

Όλα τα παραπάνω τραύματα διαφέρουν μεταξύ τους τόσο στην παθοφυσιολογία, όσο και στη διαχείριση. Το τραύμα από δάγκωμα μπορεί να είναι καθαρό στην εμφάνιση, αλλά είναι πολύ μολυσμένο και πρέπει να αντιμετωπιστεί διαφορετικά από το καθαρό τραύμα που προκαλείται από μαχαίρι ή γυαλί. Τα εγκαύματα διαφέρουν τόσο πολύ από άλλα τραύματα που έχει οριστεί ξεχωριστή ιατρική υπερειδικότητα για τη διαχείρισή τους. Παρόλο που τα εκτεταμένα εγκαύματα αφορούν κυρίως ένα μόνο όργανο, σχεδόν όλα τα συστήματα του σώματος επηρεάζονται από αυτό, καθιστώντας τα μια γενικευμένη διαταραχή.

Ποιες κατηγορίες εγκαυμάτων υπάρχουν;

Ανάλογα με τον αιτιολογικό παράγοντα τα εγκαύματα ταξινομούνται ως εξής:

• Φυσικά εγκαύματα

• Θερμικά εγκαύματα

o Με ξηρή θερμότητα – Φλόγα που καίει
o Με υγρή ζέστη – Ζεματιστά υγρά

• Ηλεκτρικά εγκαύματα
o Εγκαύματα επαφής
– Υψηλή τάση

-Χαμηλή τάση

• Εγκαύματα από ακτινοβολία

• Εγκαύματα από λέιζερ

• Χημικά εγκαύματα
Από οξέα
Από βάσεις

Άλλα εγκαύματα

Κάθε τύπος εγκαύματος στην παραπάνω ταξινόμηση είναι διαφορετικός από τον άλλον και έτσι είναι και διαφορετικός από άλλους κοινούς τύπους πληγών. Εκτός από το κοινό, προφανές γεγονός ότι υπάρχει βλάβη του δέρματος σε όλα αυτά τα εγκαύματα, η τοπική και η συστηματική αντιμετώπιση δεν είναι ίδια για καθένα από αυτά.

Πώς ξεχωρίζουμε ποιου βαθμού είναι ένα έγκαυμα;

Υπάρχουν τρία επίπεδα εγκαυμάτων:
1. Τα εγκαύματα πρώτου βαθμού επηρεάζουν μόνο το εξωτερικό στρώμα του δέρματος. Προκαλούν πόνο, ερυθρότητα και πρήξιμο.
2. Τα εγκαύματα δευτέρου βαθμού επηρεάζουν τόσο το εξωτερικό όσο και το υποκείμενο στρώμα του δέρματος. Προκαλούν πόνο, ερυθρότητα, πρήξιμο και φουσκάλες. Ονομάζονται επίσης, εγκαύματα μερικού πάχους.
3. Τα εγκαύματα τρίτου βαθμού επηρεάζουν τα βαθύτερα στρώματα του δέρματος. Ονομάζονται επίσης εγκαύματα πλήρους πάχους. Προκαλούν λευκό ή μαυρισμένο, καμένο δέρμα. Το δέρμα μπορεί να είναι μουδιασμένο.

Τα εγκαύματα χωρίζονται σε δύο ομάδες.

Μικρά εγκαύματα είναι:
• Εγκαύματα πρώτου βαθμού σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος
• Εγκαύματα δεύτερου βαθμού πλάτους μικρότερης από 5 έως 7,5 εκατοστά.

Τα κύρια εγκαύματα περιλαμβάνουν:
• Εγκαύματα τρίτου βαθμού
• Εγκαύματα δεύτερου βαθμού πλάτους περισσότερο από 5 έως 7,5 εκατοστά
• Εγκαύματα δεύτερου βαθμού στα χέρια, τα πόδια, το πρόσωπο, τη βουβωνική χώρα, τους γλουτούς ή        πάνω από μια μεγάλη άρθρωση

Μπορείτε να έχετε περισσότερους από έναν τύπους εγκαύματος τη φορά.
Τα σοβαρά εγκαύματα χρειάζονται επείγουσα ιατρική φροντίδα. Αυτό μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη ουλών, αναπηρίας και παραμόρφωσης.
Τα εγκαύματα στο πρόσωπο, τα χέρια, τα πόδια και τα γεννητικά όργανα μπορεί να είναι ιδιαίτερα σοβαρά.
Τα παιδιά κάτω των 4 ετών και οι ενήλικες άνω των 60 ετών έχουν περισσότερες πιθανότητες επιπλοκών και θανάτου από σοβαρά εγκαύματα, επειδή το δέρμα τους τείνει να είναι πιο λεπτό από ό,τι σε άλλες ηλικιακές ομάδες.

Διαβάστε εδώ τις πρώτες βοήθειες που μπορείτε να παρέχετε αν εσείς ή κάποιος άνθρωπος κοντά σας υποστεί έγκαυμα

Πώς επουλώνονται τα εγκαύματα;

Όταν καίγεσαι, νιώθεις πόνο γιατί η ζέστη έχει καταστρέψει τα κύτταρα του δέρματος. Τα ελαφρά εγκαύματα επουλώνονται με τον ίδιο τρόπο που επουλώνονται και τα κοψίματα. Συχνά σχηματίζεται μια φουσκάλα, η οποία καλύπτει την τραυματισμένη περιοχή. Κάτω από αυτήν, τα λευκά αιμοσφαίρια καταφθάνουν για να επιτεθούν στα βακτήρια και ένα νέο στρώμα δέρματος αναπτύσσεται από τις άκρες του εγκαύματος.
Εάν ένα έγκαυμα είναι πολύ μεγάλο ή πηγαίνει πολύ βαθιά, μπορεί να είναι επικίνδυνο. Το νέο δέρμα δεν μπορεί να σχηματιστεί αρκετά γρήγορα για να κρατήσει τα βακτήρια έξω και συνήθως επιμολύνεται. Ως αποτέλεσμα, τα σοβαρά εγκαύματα αντιμετωπίζονται συχνά με δερματικά μοσχεύματα.

Πώς θα καταλάβετε αν ένα έγκαυμα επουλώνεται;

Παρακολουθήστε την πορεία του

Μπορεί να είναι δύσκολο να ξεχωρίσετε πότε ένα έγκαυμα έχει επουλωθεί, επειδή έχει διαφορετικό χρώμα από το κανονικό σας δέρμα, αλλά το επουλωμένο δέρμα θα είναι ξηρό. Εξαίρεση αποτελούν τα εγκαύματα πλήρους πάχους, τα οποία θα φαίνονται στεγνά από την αρχή.

Παρατηρώντας την αλλαγή στο χρώμα του δέρματος μετά από ένα έγκαυμα

Μετά από ένα έγκαυμα, η περιοχή του καμένου δέρματος μπορεί να είναι έντονα κόκκινη, επειδή φλεγμαίνει. Αυτή η ερυθρότητα σταδιακά μειώνεται και εξασθενεί καθώς το δέρμα ωριμάζει. Γενικά, το δέρμα χρειάζεται 12-18 μήνες για να ολοκληρωθεί η επούλωσή του και για να ξεθωριάσει το δέρμα σε ένα σχεδόν φυσιολογικό χρώμα.

Πώς καταλαβαίνετε εάν ένα έγκαυμα επουλώνεται ή έχει μολυνθεί;

Εάν ένα έγκαυμα έχει μολυνθεί θα παρατηρήσετε τα εξής:

1. Αλλαγή στο χρώμα της καμένης περιοχής ή του περιβάλλοντος δέρματος
2. Μωβ αποχρωματισμός, ιδιαίτερα εάν υπάρχει και οίδημα
3. Αλλαγή στο πάχος του εγκαύματος (το έγκαυμα επεκτείνεται ξαφνικά βαθιά μέσα στο δέρμα)
4. Πρασινωπή έκκριση ή πύον
5. Πυρετό

Πρέπει να καλύψετε ένα έγκαυμα ή να το αφήσετε να αναπνεύσει;

Καλύψτε την καμένη περιοχή με ειδικές αντικολλητικές γάζες για εγκαύματα με επικάλυψη κυτταρικής μεμβράνης, για να αποφύγετε να κολλήσει η γάζα στην πληγή.  Καλύψτε από πάνω με έναν καθαρό επίδεσμο. Τυλίξτε το χαλαρά για να αποφύγετε την πίεση στο καμένο δέρμα. Ο επίδεσμος μειώνει τον πόνο και προστατεύει το δέρμα που έχει φουσκάλες.

Τα εγκαύματα πρέπει να αερίζονται για να επουλωθούν;

Τα εγκαύματα χρειάζονται αέρα για να επουλωθούν. Εξαιτίας αυτού, δεν συνιστάται η εφαρμογή βουτύρου, βαζελίνης, αλοιφής, λαδιού ή λίπους σε έγκαυμα. Κάτι τέτοιο μπορεί να παγιδεύσει θερμότητα και να προκαλέσει περαιτέρω ζημιά στο έγκαυμα. Προτιμήστε τις γάζες που είναι ειδικές για εγκαύματα, αντικολλητικές που αφήνουν τον αέρα να περάσει προς το καμένο δέρμα.

Πότε σταματάτε να καλύπτετε ένα έγκαυμα;

Για την επούλωση του εγκαύματος και την παρακολούθησή του θα χρειαστεί να αλλάζετε μία φορά στο 24ωρο τη γάζα. Ακολουθείστε προσεκτικά και με καθαρά χέρια τις οδηγίες του ιατρού σας για αυτό. Ο επίδεσμος πρέπει να αλλάξει αμέσως εάν το τραύμα γίνει επώδυνο ή μυρίζει ή ο επίδεσμος εμποτιστεί με πύον. Κάθε έγκαυμα που δεν έχει επουλωθεί εντός δύο εβδομάδων θα πρέπει να το δει ένας χειρουργός εγκαυμάτων.

Γιατί τα εγκαύματα χρειάζονται τόσο πολύ χρόνο για να επουλωθούν;

Κάτω από το έγκαυμα, καταφθάνουν τα λευκά αιμοσφαίρια για να επιτεθούν στα βακτήρια και παράλληλα ένα νέο στρώμα δέρματος αναπτύσσεται από τις άκρες του εγκαύματος. Εάν ένα έγκαυμα είναι εκτενές ή πηγαίνει πολύ βαθιά, μπορεί να είναι επικίνδυνο. Το νέο δέρμα δεν σχηματίζεται αρκετά γρήγορα για να κρατήσει τα βακτήρια έξω και συνήθως η περιοχή του εγκαύματος επιμολύνεται. Αυτό δυσκολεύει περαιτέρω την επούλωση του εγκαύματος και η διαδικασία γίνεται πιο αργή.