Είναι ο ζωμός από κόκαλα το νέο Superfood; Η ανάλυση ενός αμφιλεγόμενου θέματος

Ο ζωμός των οστών – είτε προέρχεται από πτηνά, ψάρι, είτε από κρέας – είναι ένα βασικό στοιχείο της ανθρώπινης διατροφής. Οι σπιτικοί ζωμοί δεν φτιάχνονται πλέον συχνά, καθώς όλοι σχεδόν, για λόγους ευκολίας, αγοράζουμε έτοιμους από τα σουπερμάρκετ. Ωστόσο, η χρήση του οστικού ζωμού ως θεραπευτικό συστατικό, ιδιαίτερα για την υγεία του εντέρου, έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον των επιστημόνων.

Τι είναι ο ζωμός των οστών;

Ο ζωμός των οστών δημιουργείται με το πολύωρο βράσιμο κρέατος ή ψαριών σε νερό (3-72 ώρες), συνήθως σε συνδυασμό με λαχανικά. Οι υποστηρικτές του εν λόγω ζωμού, προτείνουν τον σπιτικό ζωμό, καθώς πιστεύουν ότι η επεξεργασία στην οποία υπόκεινται οι έτοιμοι ζωμοί, αλλοιώνει τις θεραπευτικές τους ιδιότητες, που σχετίζονται κυρίως με την υγεία του εντέρου.

Ειδικότερα, οι ερευνητές έχουν εντοπίσει ότι ανάμεσα στην υγεία του εντέρου και τα χρόνια προβλήματα υγείας της εποχής μας, υπάρχει άμεση σύνδεση. Αυτό λοιπόν, σημαίνει ότι πρέπει να εξασφαλιστεί η υγεία του εντέρου για να αποφευχθούν όλες οι άλλες χρόνιες ασθένειες. Ως μέρος, λοιπόν, αυτής της προσπάθειας, έχει δοθεί έμφαση στην ιδέα ότι ο ζωμός των οστών, μπορεί να είναι ευεργετικός για την υγεία του εντέρου και κατά συνέπεια για την συνολική υγεία του ανθρώπου.

Ποιες διατροφές προτείνονται για την καλύτερη υγεία του εντέρου;

1. Διατροφή GAPS

Η διατροφή GAPS είναι η δίαιτα του «Εντεροψυχολογικού Συνδρόμου», η οποία δημιουργήθηκε από την Δρ. Natasha Campbell-McBride και αποσκοπεί στην βελτίωση της υγείας του εντέρου και στην μείωση των συμπτωμάτων που προκαλούνται από τις ακόλουθες παθήσεις:

• Διαταραχή ελλειμματικής προσοχής – υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ)
• Αυτισμός
• Κατάθλιψη
• Δυσλεξία
• Σχιζοφρένεια

2. Διατροφή Paleo

Η διατροφή Paleo βασίζεται στην κατανάλωση των τροφών που κατανάλωναν οι αρχαίοι πρόγονοι μας, υπογραμμίζοντας τη σημασία της κατανάλωσης φρούτων, λαχανικών, κρέατος και ξηρών καρπών και εξαίροντας τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα σιτηρά και τα όσπρια. Ο ζωμός των οστών θεωρείται φυσική εξέλιξη αυτής της δίαιτας.

Ποια είναι τα οφέλη που προσφέρει στην υγεία ο ζωμός των οστών;

Η πιο προφανής σχέση ανάμεσα στο ζωμό των οστών και την υγεία είναι συνυφασμένη με την κατανάλωση σούπας κοτόπουλου, ως βοήθημα για την αντιμετώπιση των λοιμώξεων του αναπνευστικού.

Επίσης, σύμφωνα με την ιστοσελίδα της διατροφής GAPS, το κρέας και τα ψάρια παρέχουν δομικά στοιχεία, τα οποία ωφελούν τα ταχέως αναπτυσσόμενα κύτταρα του εντερικού επιθηλίου και έχουν μια καταπραϋντική επίδραση σε όλες τις περιοχές του εντέρου που ταλαιπωρούνται από φλεγμονή.

Επιπρόσθετα, σύμφωνα με την ιστοσελίδα του ιδρύματος Weston A. Price, τα οστά περιέχουν μέταλλα, όπως το ασβέστιο, το μαγνήσιο, το φώσφορο, το πυρίτιο, το θείο και τα ιχνοστοιχεία, τα οποία ο ζωμός των οστών τα προσφέρει σε τέτοια μορφή που το σώμα μπορεί να τα απορροφήσει εύκολα, πράγμα που είναι πολύ ευεργετικό για την υγεία του ανθρώπου. Τέλος, οι οστικοί ζωμοί περιέχουν και θειικά χονδροϊτίνης και η γλυκοζαμίνη, ουσίες από τους χόνδρους και τους τένοντες, που πωλούνται πλέον ως συμπληρώματα για την αρθρίτιδα και την αντιμετώπιση του πόνου στις αρθρώσεις.

Οι θετικές επιδράσεις του ζωμού των οστών στην υγεία αποδεικνύονται μέσω μελετών;

Μέχρι σήμερα, δεν έχουν πραγματοποιηθεί μελέτες μεγάλης κλίμακας που να αποδεικνύουν την θετική επίδραση του ζωμού των οστών στην γενική υγεία του ανθρώπου. Ωστόσο, μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Chest Journal, αξιολόγησε τα συστατικά της σούπας κοτόπουλου για να δει αν υπάρχει κάποιος λόγος πίσω από τη φήμη της ως βοήθημα κατά του κρυολογήματος και άλλων λοιμώξεων του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος. Οι ερευνητές, διαπίστωσαν λοιπόν, ότι ορισμένα συστατικά της σούπας έχουν αντιφλεγμονώδη δράση. Επιπρόσθετα, όταν ο ζωμός λαχανικών ελέγχθηκε μόνος του, διαπιστώθηκε ότι περιείχε κάποια τοξικά στοιχεία, αλλά όταν προστέθηκε σε αυτόν κοτόπουλο, αυτά τα τοξικά στοιχεία εξαφανίστηκαν, πράγμα που υποδηλώνει ότι ο συνδυασμός αυτών των συστατικών είναι απαραίτητος για να ωφεληθεί η υγεία του ανθρώπου.

Μια άλλη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Medical Hypotheses, η οποία ασχολήθηκε με την περιεκτικότητα μόλυβδου στο ζωμό των οστών, προκάλεσε ιδιαίτερη ανησυχία στους επιστήμονες. Να υπενθυμίσουμε πως όταν τα ζώα και ο άνθρωπος εκτίθενται σε υπερβολικά ψηλά επίπεδα μολύβδου, τότε αυτός αποθηκεύεται στα οστά τους. Έτσι, οι ερευνητές κατά τη μελέτη τους, διαπίστωσαν ότι ο ζωμός κοτόπουλου περιείχε υψηλότερα επίπεδα μολύβδου, ακόμη και από αυτά που εντοπίστηκαν στο νερό της βρύσης. Ο ζωμός ωστόσο, που παρασκευάστηκε από κοτόπουλο χωρίς οστά, περιείχε πολύ λιγότερο μόλυβδο. Αυτές οι ανακαλύψεις αύξησαν τις ανησυχίες των επιστημόνων, καθώς είναι γνωστό ότι η κατανάλωση μολύβδου σε αυξημένες ποσότητες μπορεί να οδηγήσει σε ένα εύρη φάσμα ασθενειών. Ο Chris Kresser, συγγραφέας για θέματα υγείας, σχολιάζοντας τα ευρήματα της μελέτης, σημείωσε ότι το υψηλό επίπεδο θρεπτικών ουσιών που εξασφαλίζει ένας άνθρωπος ακολουθώντας την διατροφή GAPS ή τη διατροφή Paleo, έχει προστατευτικό χαρακτήρα έναντι των υψηλών επίπεδων μολύβδου που ενδεχομένως να περιέχει ο οστικός ζωμός.

Συμπεράσματα

Η κλινική έρευνα για τους οστικούς ζωμούς είναι ελάχιστη, οπότε οι επιστήμονες δεν μπορούν να καταλήξουν σε ασφαλή και σταθερά συμπεράσματα. Σε κάθε περίπτωση ωστόσο, δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο, ότι ο οστικός ζωμός, που υπάρχει στη διατροφή του ανθρώπου εδώ και αιώνες, μπορεί να  έχει κάποια ευεργετικά οφέλη στην υγεία.