Έλαιο κριλ: Προστατεύει από το νευροεκφυλισμό που σχετίζεται με την ηλικία;

Η γήρανση είναι μια βιολογική διαδικασία που αποτελεί πρωταρχικό παράγοντα κινδύνου για πολλές σοβαρές ασθένειες. Είναι γενικά αποδεκτό πως η παρέμβαση στους μηχανισμούς της γήρανσης και η επιβράδυνση αυτής μπορεί να μειώσει τη συχνότητα εμφάνισης των ασθενειών που σχετίζονται με την ηλικία και να ενισχύσει την υγιή μακροζωία.

Τα έλαια θαλάσσιας προέλευσης, όπως το ιχθυέλαιο, έχουν διερευνηθεί εκτενώς για τις ευεργετικές τους ιδιότητες για την υγεία, ωστόσο οι υποκείμενοι μοριακοί μηχανισμοί τους δεν είναι ακόμη πλήρως κατανοητοί.

Το έλαιο κριλ, ένα είδος ελαίου θαλάσσιας προέλευσης, έχει υψηλή περιεκτικότητα σε ω-3 λιπαρά οξέα μακράς αλυσίδας, αντιοξειδωτικά και χολίνη, τα οποία έχουν νευροπροστατευτικές ιδιότητες και βοηθούν στην υγιή ανάπτυξη και λειτουργία του εγκεφάλου. Το έλαιο κριλ είναι ένα εκχύλισμα που παρασκευάζεται από ένα μικροσκοπικό ζώο, το οποίο μοιάζει με γαρίδα και συναντάται στην Ανταρκτική (Euphausia superba).

Μια ανασκόπηση μελετών του 2020 πρότεινε πως η λιπιδική φύση του ελαίου κριλ έχει ως αποτέλεσμα τη βελτίωση της βιοδιαθεσιμότητας και της αποτελεσματικότητας απορρόφησής του, καθιστώντας το έτσι πιο ευεργετικό από άλλα έλαια θαλάσσιας προέλευσης για τη μείωση της φλεγμονής και ενίσχυση της γνωστικής λειτουργίας του εγκεφάλου. Οι επιστήμονες πιστεύουν μάλιστα πως περαιτέρω μελέτη του ελαίου κριλ θα μπορούσε να βοηθήσει στην ανάπτυξη συμπληρωμάτων διατροφής και θεραπευτικών σκευασμάτων που προστατεύουν από το νευροεκφυλισμό.

Σε μια πρόσφατη μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Aging, οι ερευνητές εξέτασαν τις επιδράσεις του ελαίου κριλ σε ένα μοντέλο ασκαρίδας (είδος σκουληκιού) της νόσου του Πάρκινσον και διαπίστωσαν πως το έλαιο κριλ προστατεύει τους ντοπαμινεργικούς νευρώνες από τον εκφυλισμό που σχετίζεται με την ηλικία και βελτιώνει τη γνωστική λειτουργία. Ο εκφυλισμός των ντοπαμινεργικών νευρώνων θεωρείται πως παίζει βασικό ρόλο στην ανάπτυξη της νόσου του Πάρκινσον.

Τι επιδράσεις έχει το έλαιο κριλ στα ζώα;

Στην προαναφερθείσα μελέτη, οι ερευνητές επέλεξαν να χρησιμοποιήσουν την ασκαρίδα (είδος σκουληκιού) καθώς οι διαδικασίες γήρανσης αυτού του ζώου είναι παρόμοιες με αυτές του ανθρώπου.

Προηγούμενη έρευνα έχει δείξει πως το έλαιο κριλ θα μπορούσε να αυξήσει τη διάρκεια της ζωής αυτών των σκουληκιών κατά 4 ημέρες, ενώ συνήθως η μέση διάρκεια ζωής τους είναι μεταξύ 18 και 20 ημερών.

Στη συγκεκριμένη μελέτη, οι ερευνητές μέτρησαν αρχικά τις επιδράσεις του ελαίου κριλ σε μοντέλα σκουληκιών της νόσου του Πάρκινσον, που χαρακτηρίζεται από υποβάθμιση των ντοπαμινεργικών νευρώνων με την πάροδο του χρόνου. Παρατηρήθηκε πως τα σκουλήκια που δεν υποβλήθηκαν στη θεραπεία με το έλαιο κριλ παρουσίασαν επιδείνωση περισσότερου από 30% των ντοπαμινεργικών νευρώνων μετά από έξι ημέρες, ενώ αντιθέτως τα σκουλήκια που έλαβαν τη θεραπεία με το έλαιο κριλ παρουσίασαν μείωση στους ντοπαμινεργικούς νευρώνες.

Οι συσσωρεύσεις πρωτεϊνών της α-συνουκλεΐνης είναι επίσης ένα βασικό χαρακτηριστικό της νόσου Πάρκινσον. Οι ερευνητές παρατήρησαν πως τα σκουλήκια που δεν έλαβαν θεραπεία είχαν περίπου 50 συστάδες πρωτεΐνης την έκτη ημέρα, ενώ εκείνα που έλαβαν τη θεραπεία με έλαιο κριλ είχαν μόνο 17.

Επιπλέον, η νόσος Πάρκινσον είναι γνωστό πως επηρεάζει την κίνηση. Στα πλαίσια της μελέτης, οι ερευνητές διαπίστωσαν πως τα σκουλήκια που τρέφονταν με έλαιο κριλ είχαν σημαντικά ταχύτερη κίνηση και υψηλότερα επίπεδα δραστηριότητας σε σύγκριση με τα σκουλήκια που δεν είχαν υποβληθεί σε θεραπεία.

Περαιτέρω πειράματα έδειξαν επίσης πως το έλαιο κριλ μείωσε τη γήρανση, δηλαδή την ικανότητα των κυττάρων και αναπτύσσονται και να διαιρούνται και το οξειδωτικό στρες, ενώ αύξησε τη γνωστική ικανότητα των σκουληκιών.

Τι καθιστά το έλαιο κριλ ξεχωριστό σε σχέση με άλλα έλαια θαλάσσιας προέλευσης;

Το έλαιο κριλ έχει ορισμένα οφέλη, τα οποία οφείλονται κυρίως στην παρουσία του εικοσαπεντανοϊκού (EPA) και εικοσιδυαεξανοϊκού οξέος (DHA), καθώς και των φωσφολιπιδίων σε αυτό, αντί για τριγλυκερίδια που περιέχει το ιχθυέλαιο.

Το EPA και το DHA έχουν πολλαπλά οφέλη, που αφορούν μεταξύ άλλων τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, την καρδιαγγειακή λειτουργία και τη νευροπροστασία. Τα φωσφολιπίδια βελτιώνουν την απορρόφηση του ελαίου κριλ από τους ιστούς και μπορούν να διασχίσουν τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό, ενώ τα τριγλυκερίδια στο ιχθυέλαιο δεν μπορούν να περάσουν το φραγμό αυτό για να εισέλθουν στον εγκέφαλο.

Μια προηγούμενη μελέτη διαπίστωσε πως το προεπεξεργασμένο έλαιο κριλ μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα των EPA και DHA στον εγκέφαλο 5-10 φορές περισσότερο από το μη επεξεργασμένο έλαιο κριλ. Αντιθέτως, το ιχθυέλαιο έχει φανεί πως δεν έχει καμία επίδραση στα επίπεδα των δύο αυτών ενώσεων στον εγκέφαλο.

Επιπλέον, η φωσφατιδυλοχολίνη, ένα φωσφολιπίδιο στο έλαιο κριλ, προσδίδει μεγαλύτερη πρόσληψη νευρώνων, αλλά και άμεσα σταθεροποιητικά αποτελέσματα στη μεμβράνη μέσα στις νευρωνικές υποδομές.

Ο συνδυασμός της βελτιωμένης βιοδιαθεσιμότητας και της σταθεροποίησης της μεμβράνης είναι εξαιρετικά σημαντικός για την προώθηση των αντιφλεγμονωδών και αντι-εκφυλιστικών ιδιοτήτων πολλών ενεργών συστατικών που βρίσκονται στο έλαιο κριλ.

Η παρουσία της χολίνης στο έλαιο κριλ είναι ένα ακόμη στοιχείο που το κάνει ευεργετικό. Η χολίνη είναι μια πρόδρομη ένωση του νευροδιαβιβαστή ακετυλοχολίνη και ως εκ τούτου είναι ζωτικής σημασίας για πολλές νευρολογικές λειτουργίες, όπως η ρύθμιση της μνήμης, της διάθεσης και του ελέγχου των μυών.

Τέλος, το έλαιο κριλ περιέχει αντιοξειδωτικά, όπως η ασταξανθίνη, που του προσδίδουν πιθανά οφέλη για την καρδιαγγειακή υγεία, την υγεία των οφθαλμών και του δέρματος, την προστασία από τον καρκίνο, την αντιμετώπιση του διαβήτη και τη νευροπροστασία.

Επομένως, ενώ άλλα έλαια θαλάσσιας προέλευσης περιέχουν ενώσεις που αυξάνουν διάφορους δείκτες υγείας, όπως η αρτηριακή πίεση, το έλαιο κριλ, σύμφωνα με τα παραπάνω στοιχεία, μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευεργετικό για την επιβράδυνση μιας σειράς νευροεκφυλιστικών διεργασιών στον εγκέφαλο.

Θα μπορούσε το έλαιο κριλ να βοηθήσει στη νόσο του Πάρκινσον και του Alzheimer;

Οι ερευνητές της παραπάνω μελέτης κατέληξαν στο συμπέρασμα πως το έλαιο κριλ μπορεί να προάγει την υγιή γήρανση με πολλούς τρόπους, γεγονός που ο καθιστά ένα καλό υποψήφιο για περαιτέρω προκλινικές και κλινικές μελέτες.

Δεδομένου του ότι οι νευροεκφυλιστικές ασθένειες, όπως η νόσος του Πάρκινσον και του Alzheimer, προχωρούν σταδιακά και τα συμπτώματά τους εμφανίζονται μόνο στα τελευταία στάδια αυτών, οποιαδήποτε λύση για την επιβράδυνση της διαδικασίας του νευροεκφυλισμού θα μπορούσε να βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα της ζωής των ανθρώπων που πάσχουν από αυτές.

Τα αποτελέσματα της παραπάνω μελέτης είναι ελπιδοφόρα, καθώς προτείνουν πως η λήψη συμπληρωμάτων ελαίου κριλ θα μπορούσε να προστατέψει τους ντοπαμινεργικούς νευρώνες από τον εκφυλισμό του σχετίζεται με την ηλικία. Ωστόσο, πριν αυτά τα αποτελέσματα να δοκιμαστούν και στον ανθρώπινο πληθυσμό, δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται ως ιατρική γνώση για την θεραπεία νευροεκφυλιστικών νόσων.