Ενδοοικογενειακή βία: Το lockdown δεν είναι ασφαλέστερο για τα θύματα

Όλοι μας έχουμε ακούσει, πολλές φορές για φαινόμενα ενδοοικογενειακής βίας και για βίαιους συζύγους που κακοποιούν συστηματικά τις γυναίκες τους. Τα πράγματα φαίνεται να έγιναν ακόμη χειρότερα για αυτές τις γυναίκες, αλλά και τα παιδιά με τους περιορισμούς της πανδημίας.

Οι ειδικοί (ψυχίατροι, ψυχολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί) όταν άκουσαν για τους περιορισμούς της πανδημίας και τις στρατηγικές μετριασμού της εξάπλωσης του κορωνοϊού, αναλογίζονταν πόσο επικίνδυνο θα μπορούσε να είναι για τις γυναίκες που έχουν βίαιους συζύγους. Η λέξη «πανδημία», για αυτές τις γυναίκες, ίσως να είναι λιγότερο τρομακτική από ότι οι λέξεις «απομόνωση», «καραντίνα», «μένουμε σπίτι» και «κοινωνική απόσταση», αρκεί μόνο να σκεφτούμε ότι η ζωή αυτών των γυναικών είναι γεμάτη φόβο και κίνδυνο υπό κανονικές συνθήκες, πόσο μάλλον τώρα που είναι αναγκασμένες να μένουν συνέχεια στο σπίτι με έναν τέτοιο σύντροφο. Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι αυτά τα «αόρατα» θύματα, διατρέχουν πλέον τόσο αυξημένο κίνδυνο που πολλές φορές οδηγεί στη δολοφονία τους.

Πριν από την πανδημία COVID-19, οι επιδημιολογικές εκτιμήσεις έδειξαν ότι σχεδόν μία στις τρεις γυναίκες κακοποιείται με κάποιο τρόπο από τον σύζυγό της, ενώ περίπου μία στις τέσσερις γυναίκες δέχεται σοβαρής μορφής κακοποίηση από το σύζυγο της. Άλλα στοιχεία δείχνουν ότι σχεδόν οι μισές γυναίκες που δολοφονήθηκαν ήταν θύματα δολοφονίας από ένα νυν σύντροφο ή από ένα πρώην σύντροφο. Αν και αυτοί οι αριθμοί είναι ήδη απαράδεχτα υψηλοί, τα στοιχεία δείχνουν ότι παρουσιάζουν αύξηση κατά τη διάρκεια πανδημιών και οικονομικών κρίσεων. Επιπρόσθετα, άλλα στοιχεία δείχνουν ότι στις οικογένειες που περνούν περισσότερο χρόνο μαζί, για παράδειγμα στις διακοπές, η ενδοοικογενειακή βία επίσης αυξάνεται.

Πώς αυξήθηκε η ενδοοικογενειακή βία με την πανδημία;

Δυστυχώς, η πραγματικότητα της πανδημίας και οι περιορισμοί της, δημιούργησαν πράγματι τέλειες συνθήκες για το ξέσπασμα μιας καταιγίδας ενδοοικογενειακής βίας κατά των γυναικών.

Πρώτον, υπήρξε μια μεγάλη αύξηση κλήσεων προς τις ανοιχτές τηλεφωνικές γραμμές ενδοοικογενειακής βίας, για καταγγελίες γυναικών που τις κακοποιεί ο σύντροφός τους. Οι εκκλήσεις για βοήθεια διπλασιάστηκαν την περίοδο αυτή και σε μερικές χρονικές στιγμές έφτασαν ακόμη και στο τριπλάσιο σε σχέση με πριν την πανδημία.

Δεύτερον, οι αναφορές έχουν δείξει τρομακτικές αυξήσεις στις δολοφονίες γυναικών λόγω ενδοοικογενειακής βίας. Το Ηνωμένο Βασίλειο ανέφερε υψηλοτέρα ποσοστά δολοφονιών από ότι τα τελευταία 11 χρόνια, ποσοστό το οποίο διπλασιάστηκε κατά μέσο όρο σε ένα διάστημα 21 ημερών. Το Μεξικό ανέφερε αύξηση 8%, με σχεδόν 1.000 γυναίκες να έχουν πέσει θύματα δολοφονίας τους πρώτους 3 μήνες του 2020. Αυτά τα δεδομένα δείχνουν ξεκάθαρα την κλιμάκωση των πιο σοβαρών μορφών βίας, που πιθανόν να οδηγήσουν σε αύξηση του αριθμού των εγκεφαλικών τραυματισμών που σχετίζονται με την ενδοοικογενειακή βία. Τα επαναλαμβανόμενα χτυπήματα στο κεφάλι είναι ένας από τους πιο υποτιμημένους κινδύνους της ενδοοικογενειακής βίας και έχει συσχετιστεί με μια σειρά αρνητικών γνωστικών, ψυχολογικών και νευρικών αποτελεσμάτων, που πολλοί επιστήμονες πιστεύουν ότι κάνουν την διαφυγή ακόμη πιο δύσκολη.

Τρίτον, η ικανότητα των γυναικών να καταφέρουν να ξεφύγουν από βίαιες καταστάσεις, έχει μειωθεί κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Οι εντολές για παραμονή στο σπίτι, στην ουσία, αναγκάζουν τις κακοποιημένες γυναίκες να παραμένουν στο σπίτι μαζί με τον κακοποιητή τους. Οι φίλοι, από τους οποίους ζητούσαν συχνά βοήθεια, δεν μπορούν πλέον να βοηθήσουν λόγω των οδηγιών που απαιτούν κοινωνική απόσταση. Την ίδια στιγμή, οι ίδιες οι γυναίκες φοβούνται να φύγουν από το σπίτι και να ζητήσουν στέγη σε ένα καταφύγιο, γιατί φοβούνται μήπως εκτεθούν οι ίδιες ή εκθέσουν τα παιδιά τους στον ιό, με αποτέλεσμα να υπομένουν την βία.

Με τους βίαιους συζύγους συνέχεια στο σπίτι, οι κακοποιημένες γυναίκες δύσκολα βρίσκουν χώρο ή χρόνο μέσα στο σπίτι για να ζητήσουν βοήθεια. Επιπρόσθετα, ας μην ξεχνάμε πως τα δικαστήρια είναι κλειστά και οι γυναίκες που σχεδίαζαν να χωρίσουν δεν είναι σε θέση να το πράξουν.

Τι μπορείτε να κάνετε για να βοηθήσετε;

Εάν γνωρίζετε κάποια, η οποία υφίσταται κακοποίηση, φροντίστε να επικοινωνείτε συχνά μαζί της. Ρωτήστε την πώς είναι και προσπαθήστε με κάποιο τρόπο να ενημερωθείτε για το πώς είναι πραγματικά τα πράγματα στο σπίτι. Εάν μπορείτε να την φιλοξενήσετε στο σπίτι σας, φροντίστε να γνωρίζει πως έχει αυτή την επιλογή, εάν το θελήσει.

Εάν είστε επαγγελματίας γιατρός και υποψιάζεστε ή γνωρίζετε ότι μια γυναίκα υφίσταται βία, φροντίστε να τις αναφέρετε αρχικά ότι η ενδοοικογενειακή βία έχει αυξηθεί το τελευταίο διάστημα, για να έχετε έναν λόγο να την ρωτήσετε αν αισθάνεται ασφαλής στο σπίτι. Υπενθυμίστε της ότι:

• Δεν είναι μόνη. Μια στις τρεις γυναίκες βιώνει ενδοοικογενειακή βία
• Κάντε την να καταλάβει ότι δεν είναι δικό της λάθος και δεν πρέπει να ντρέπεται. Επιβάλλεται να ζητήσει βοήθεια.

Στην περίπτωση που εσείς δέχεστε βία, φροντίστε να υπενθυμίσετε στον εαυτό σας τα δύο πιο πάνω σημεία. Επιπρόσθετα, εάν ο σύντροφος σας, σας έχει χτυπήσει τόσο βαριά και έχετε τραύματα, μην αναβάλετε την ιατρική περίθαλψη λόγω του φόβου ότι θα κολλήσετε κορωνοϊό. Υπάρχουν ξεχωριστές πτέρυγες για κρούσματα κορωνοϊού και το νοσηλευτικό προσωπικό είναι εκπαιδευμένο για να προστατεύει τους ασθενείς από μολύνσεις. Στην περίπτωση που γνωρίζετε ότι διατρέχετε μεγαλύτερο κίνδυνο, ζητήστε άμεσα βοήθεια από κάποιο γνωστό ή από κάποια γραμμή βοήθειας.