Υγεία Πεπτικού Συστήματος

Ενδοσκόπηση με κάψουλα: Μάθετε όλες τις λεπτομέρειες της διαδικασίας

Η ενδοσκόπηση με κάψουλα είναι μια διαγνωστική διαδικασία, κατά την οποία ο ασθενής καταπίνει μια μικρο-κάμερα, τοποθετημένη σε μια κάψουλα, έτσι ώστε να μπορούν να ληφθούν εικόνες του οισοφάγου, του στομάχου και του λεπτού εντέρου, καθώς η συσκευή διέρχεται μέσω του γαστρεντερικού συστήματος (GI).

Παραδοσιακά, οι γιατροί χρησιμοποιούσαν την ενδοσκόπηση – μια διαδικασία στην οποία ένας εύκαμπτος, λεπτός σωλήνας εισάγεται από το λαιμό – για τη διάγνωση των ανώτερων διαταραχών του γαστρεντερικού σωλήνα. Ωστόσο, η ενδοσκόπηση με κάψουλα έχει κερδίσει την εύνοια και προτιμάται περισσότερο, καθώς είναι ανώδυνη, ελάχιστα επεμβατική και δεν απαιτεί αναισθησία. Επιπλέον, επιτρέπει στον γιατρό να απεικονίσει ολόκληρο το μήκος του λεπτού εντέρου, όχι μόνο τον δωδεκαδάκτυλο (πάνω μέρος του εντέρου).

Ποιος είναι ο σκοπός της ενδοσκόπησης με κάψουλα;

Η ενδοσκόπηση με κάψουλα, χρησιμοποιείται για να εξετάσει τμήματα του γαστρεντερικού συστήματος, που δεν μπορούν να παρατηρηθούν με άλλους τύπους ενδοσκόπησης.

Η κάψουλα μιας χρήσης, που συχνά αναφέρεται ως “κάψουλα – χάπι”, έχει περίπου το μέγεθος ενός μεγάλου δισκίου βιταμινών. Η κάψουλα αυτή, έχει την δυνατότητα να περιηγηθεί στο γαστρεντερικό σύστημα. Εντός της κάψουλας υπάρχει μια μικροσκοπική βιντεοκάμερα που έχει προγραμματιστεί να λαμβάνει από 2-18 εικόνες ανά δευτερόλεπτο, οι οποίες μεταδίδονται σε έναν εξοπλισμό αισθητήρων. Επίσης, μέσα στη κάψουλα υπάρχουν ένα ή περισσότερα μικροσκοπικά φώτα LED, πομπός ραδιοφώνου και μια πηγή ισχύος οκτώ ωρών.

Η εξέταση αυτή χρησιμοποιείται συνήθως όταν υπάρχει υποψία ασθένειας στο λεπτό έντερο ή για να εντοπιστεί η θέση μιας αιμορραγίας, φλεγμονής ή βλάβης.

Σε ποιες περιπτώσεις χρησιμοποιείται η ενδοσκόπηση με κάψουλα;

  • Ανεξήγητος κοιλιακός πόνος
  • Ανεξήγητη αιμορραγία γαστρεντερικού συστήματος
  • Ανεπάρκεια σιδήρου (που προκαλείται μερικές φορές από αιμορραγία του γαστρεντερικού συστήματος)
  • Όγκος, πολύποδες ή έλκη
  • Διάγνωση της κοιλιακής νόσου που σχετίζεται με τη δυσανεξία στη γλουτένη
  • Διάγνωση της νόσου του Crohn, μιας μορφής φλεγμονώδους νόσου του εντέρου (IBD)

Οι εξετάσεις απεικόνισης, όπως η απεικόνιση με ακτίνες Χ ή η μαγνητική τομογραφία (MRI), δεν παρέχουν πειστικές ενδείξεις για διαταραχές του γαστρεντερικού συστήματος, έτσι προτιμάται η ενδοσκόπηση με κάψουλα.

Η ενδοσκόπηση με κάψουλα χρησιμοποιείται συνήθως για να διερευνήσει την απώλεια αίματος, μόνο μετά από ενδοσκόπηση ή κολονοσκόπηση που αποτυγχάνει να αποκαλύψει την πηγή της αιμορραγίας. Περίπου το 5% των ανεξήγητων αιμορραγικών επεισοδίων προέρχονται από το λεπτό έντερο, συνήθως από μικρές αγγειακές αλλοιώσεις γνωστές ως αγγειογενετικές διαταραχές.

Σε αντίθεση με την ενδοσκόπηση ή την κολονοσκόπηση, η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την απομάκρυνση των πολυπόδων (polypectomy), η ενδοσκόπηση με κάψουλα μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο για οπτικές διαγνώσεις, όχι ως θεραπεία.

Πόσο ακριβής μπορεί να είναι η ενδοσκόπηση με κάψουλα;

Η ακρίβεια της ενδοσκόπησης με κάψουλα ποικίλλει ανάλογα με τον σκοπό της έρευνας και τη συσκευή που χρησιμοποιείται. Σύμφωνα με μια μελέτη του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ghent στο Βέλγιο, που πραγματοποιήθηκε το 2015, η ενδοσκόπηση με κάψουλα μπορεί να διαγνώσει σωστά την ενεργή αιμορραγία στο λεπτό έντερο περίπου στο 58% – 93% των περιπτώσεων.

Όταν χρησιμοποιείται για τη διάγνωση της νόσου του Crohn, η ενδοσκόπηση με κάψουλα θεωρείται η καλύτερη στην ανίχνευση πρώιμων φλεγμονωδών βλαβών, σε σύγκριση με όλες τις άλλες μορφές. Είναι 26% πιο ακριβής από μια ακτινογραφία, 25% ακριβέστερη από την κολονοσκόπηση και 21% ακριβέστερη από τη τομογραφία (CT).

Παρομοίως, η ίδια μελέτη υποδηλώνει ότι η ενδοσκόπηση με κάψουλα είναι ακριβής κατά 83 – 89% στην ανίχνευση της κοιλιοκάκης, αν και απαιτείται βιοψία για οριστική διάγνωση.

Ωστόσο, επειδή η κάμερα βρίσκεται μέσα στην κάψουλα και παρόλο που η εν λόγω διαδικασία μπορεί να εντοπίσει την εντερική διαταραχή, η εικόνα που λαμβάνει μερικές φορές μπορεί να είναι φευγαλέα ή σκοτεινή, γεγονός μπορεί να επηρεάσει τα συμπεράσματα που εξάγονται από την εξέταση.

Κίνδυνοι και αντενδείξεις

  • Η ενδοσκόπηση με κάψουλα θεωρείται ασφαλής μέθοδος για άμεση διάγνωση της αιμορραγίας και άλλων διαταραχών του γαστρεντερικού συστήματος που δεν εντοπίζονται με έμμεσο τρόπο.
  • Υπάρχει μια πιθανότητα, αν και μικρή, η κάψουλα να “κολλήσει” στην πεπτική οδό (όπως σε ένα εντερικό θύλακα που προκαλείται από εκκολπωματική νόσο).
  • Υπάρχει επίσης κίνδυνος αιμορραγίας, ιδιαίτερα εάν η κάψουλα διέλθει από κάποια στένωση, όπου υπάρχει φλεγμονή ή βλάβη ιστού.
  • Σπάνια η ενδοσκόπηση με κάψουλα μπορεί να προκαλέσει απόφραξη. Εάν συμβεί κάτι τέτοιο τότε χρησιμοποιείται (α) ένα φάρμακο, όπως η πολυπροπυλενογλυκόλη, για να διευκολυνθεί η διέλευση της κάψουλας ή (β) μια διαδικασία γνωστή ως εντεροσκόπηση με διπλό μπαλόνι, στην οποία δύο μπαλόνια φουσκώνουν και ξεφουσκώνουν εναλλάξ, ώστε να ωθήσουν την κάψουλα να ξεκολλήσει από το σημείο της απόφραξης. Σημειώνεται ότι σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση.
  • Η ενδοσκόπηση με κάψουλα δεν συνιστάται για άτομα με εντερική απόφραξη.
  • Πρέπει να χρησιμοποιείται με προσοχή σε άτομα που διατρέχουν κίνδυνο παρεμπόδισης, ειδικά σε όσους έχουν διαταραχή κατάποσης (δυσφαγία), σε έγκυες γυναίκες, άτομα με βηματοδότη ή άλλη εμφυτευμένη καρδιακή συσκευή.

Ποια διαδικασία ακολουθείται για την ενδοσκόπηση με κάψουλα;

Η ενδοσκόπηση με κάψουλα δεν απαιτεί αναισθησία.

Τι απαιτείται για την εξέταση; Η διαδικασία απαιτεί από τον ασθενή να μην φάει όλο το βράδυ. Την ημέρα της εξέτασης, αφού εφαρμοστεί ο εξοπλισμός του αισθητήρα, ο ασθενής καταπίνει την κάψουλα και η απεικόνιση του εσωτερικού του εντερικού σωλήνα αρχίζει αυτόματα και συνεχίζεται καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας. Η εξέταση ολοκληρώνεται, είτε μετά την εκκένωση του εντέρου, είτε μετά από 8 ώρες.

Που μπορώ να κάνω την εξέταση; Η ενδοσκόπηση με κάψουλα μπορεί να πραγματοποιηθεί σε ένα ιατρείο γαστρεντερολογίας, μια μονάδα γαστρεντερολογίας ενός νοσοκομείου ή σε ένα ανεξάρτητο κέντρο ενδοσκόπησης.

Τι να φορέσω; Στην κοιλιά σας θα τοποθετηθούν 8 αισθητήρες. Ως εκ τούτου θα πρέπει να φορέσετε άνετα (για να χωράει η συσκευή γύρω από τη μέση σας για 8 ώρες) και ελαφριά ρούχα (για να μειώσετε τον ιδρώτα).

Φαγητό και ποτό: Μην φάτε για τουλάχιστον 12 ώρες πριν την εξέταση. Αυτό θα βοηθήσει στην παραγωγή καλύτερης ποιότητας εικόνων του πεπτικού σωλήνα. Σε γενικές γραμμές, θα πρέπει να σταματήσετε να τρώτε στερεά τρόφιμα περίπου από το μεσημέρι της προηγούμενης ημέρα. Μέχρι τις 10:00 μ.μ., μπορείτε να καταναλώσετε υγρά, όπως νερό, καφέ, τσάι, σόδα. Αποφύγετε το γάλα και οποιοδήποτε υγρό είναι κόκκινο ή μωβ (αυτό μπορεί να εγγραφεί στην κάμερα ως αίμα). Μερικοί γιατροί μπορεί να σας συστήσουν να πιείτε κιτρικό μαγνήσιο στις 7:00 μ.μ., το οποίο θα βοηθήσει στον καθαρισμό των κοπράνων. Βεβαιωθείτε ότι έχετε πάρει το ανοιχτόχρωμο μαγνήσιο (λεμόνι) και όχι το κόκκινο (αρωματισμένο με κεράσι). Από τις 10:00 μ.μ. έως ότου καταπιείτε την κάψουλα την επόμενη μέρα, θα πρέπει να σταματήσετε όλα τα υγρά, συμπεριλαμβανομένου και του νερού.

Φάρμακα: Ορισμένα φάρμακα θα πρέπει να σταματήσουν πριν από τη διαδικασία, όπως το συμπληρώματα σιδήρου ή οποιεσδήποτε πολυβιταμίνες περιέχουν σίδηρο. Ο σίδηρος χρωματίζει τα τοιχώματα των εντέρων και μπορεί να δυσκολέψει την κάψουλα στο πέρασμα της. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να σταματήσετε να λαμβάνετε συμπληρώματα που περιέχουν σίδηρο τρεις έως τέσσερις ημέρες πριν από την εξέταση. Επιπρόσθετα, πρέπει να αποφύγετε την έντονη άσκηση μια ημέρα πριν, καθώς η άσκηση ενδέχεται να επιβραδύνει τη ρυθμική συστολή του γαστρεντερικού ιστού. Σημειώνεται ότι παρόλο που τα αντιπηκτικά και η ασπιρίνη συνήθως αποφεύγονται πριν από την παραδοσιακή ενδοσκόπηση λόγω αυξημένου κινδύνου αιμορραγίας, δεν ενέχουν τέτοιο κίνδυνο για την ενδοσκόπηση με κάψουλα. Τέλος, όσον αφορά τις φαρμακευτικές αγωγές, ίσως χρειαστεί να τις καθυστερήσετε για δυο ώρες μετά την κατάποση της κάψουλας. Μιλήστε με το γιατρό σας για να κάνετε τις κατάλληλες προσαρμογές.

Τι να έχω μαζί μου; Βεβαιωθείτε ότι έχετε μαζί σας την ταυτότητα σας και την κάρτα ασφάλισης υγείας. Εάν πρέπει να καθυστερήσετε μια δόση φαρμάκου και δεν σχεδιάζετε να επιστρέψετε στο σπίτι μετά την έναρξη της διαδικασίας, βεβαιωθείτε ότι έχετε μαζί σας τα φάρμακα σας.

Τι άλλο πρέπει να γνωρίζω για να προετοιμαστώ κατάλληλα;

  • Εάν έχετε έντονη τριχοφυΐα, ίσως σας ζητηθεί να ξυρίσετε τμήματα του στήθους και της κοιλιάς σας, για να τοποθετηθούν οι αισθητήρες.
  • Αν και ο εξοπλισμός μπορεί να είναι ογκώδης και δυσκίνητος, ορισμένοι άνθρωποι επιλέγουν να εργαστούν ή να συνεχίσουν την κανονική καθημερινή ρουτίνα τους κατά τη διάρκεια της εξέτασης. Άλλοι μένουν στο σπίτι.

Στάδια εξέτασης

1. Πριν από την εξέταση

Αφού καταχωρήσετε τα στοιχεία ταυτότητας και ασφάλισης υγείας, θα οδηγηθείτε στην αίθουσα όπου θα πραγματοποιηθεί η διαδικασία. Θα βγάλετε το πουκάμισο και θα εφαρμοστούν οι αισθητήρες. Η ζώνη του αισθητήρα θα είναι δεμένη γύρω από τη μέση σας πάνω από το πουκάμισο. Στη συνέχεια τα καλώδια θα συμμαζευτούν, ώστε να μην σας ενοχλούν. Μόλις ο εξοπλισμός είναι στη θέση του και έτοιμος,  θα καταπιείτε την κάψουλα με λίγο νερό. Η προετοιμασία διαρκεί περίπου 15 λεπτά.  Από εκεί και έπειτα είστε ελεύθεροι να φύγετε, ωστόσο πρέπει να αποφύγετε την έντονη σωματική δραστηριότητα και να ακολουθείτε τις οδηγίες του γιατρού σας.

2. Καθ’ όλη τη διάρκεια της εξέτασης

Η απεικόνιση ξεκινά από τη στιγμή που καταπίνετε την κάψουλα. Η κάμερα αρχίζει να μεταδίδει εικόνες του πεπτικού σωλήνα στους αισθητήρες και στη συσκευή εγγραφής. Παρόλο που οι ιατρικές οδηγίες ποικίλουν, γενικά θα είστε σε θέση να συνεχίσετε οποιαδήποτε φαρμακευτική αγωγή δυο ώρες μετά την εξέταση. Θα έχετε τη δυνατότητα να καταναλώνετε καθαρά υγρά. Μετά από τέσσερις ώρες επιτρέπεται να φάτε ένα ελαφρύ γεύμα ή τουλάχιστον ένα σνακ. Μετά από αυτό, ο γιατρός σας θα σας ζητήσει να συνεχίσετε μια υγρή δίαιτα έως ότου πάτε στην τουαλέτα. Έτσι και αλλιώς η διαδικασία τελειώνει όταν περάσουν οι 8 ώρες.

3. Μετά την εξέταση

  • Μπορείτε να αφαιρέσετε τον καταγραφέα δεδομένων. Μπορείτε να επιστρέψετε στην κανονική σας ρουτίνα και διατροφή. Το πρωί μετά τη εξέταση, θα χρειαστεί να επιστρέψετε τον εξοπλισμό στο γιατρό, έτσι ώστε οι εικόνες να εξεταστούν από έναν γαστρεντερολόγο. Τα αποτελέσματα της εξέτασης είναι συνήθως διαθέσιμα σε μια εβδομάδα.
  • Είναι πολύ σημαντικό να ελέγχετε τα κόπρανα σας μετά την λήξη της εξέτασης, ώστε να εντοπίσετε την κάψουλα. Κάποιοι άνθρωποι μπορεί να την αφοδεύσουν ακόμη και μετά από 24 έως 72 ώρες. Αν δεν μπορείτε να εντοπίσετε την κάψουλα μετά από δύο εβδομάδες, καλέστε το γιατρό σας. Ίσως χρειαστεί μια ακτινογραφία, για να ελεγχθεί μήπως η κάψουλα είναι κολλημένη κάπου στο πεπτικό σας σύστημα.
  • Μερικοί άνθρωποι μπορεί να εμφανίσουν δυσκοιλιότητα μετά τη διαδικασία, η οποία συνήθως λύνεται μέσα σε λίγες μέρες. Σε μια τέτοια περίπτωση καταναλώστε άφθονα υγρά και αυξήστε την πρόσληψη αδιάλυτων ινών. Αν χρειαστεί μιλήστε με το γιατρό σας.
  • Ενώ η απόφραξη ή ο τραυματισμός του εντέρου είναι πολύ σπάνια φαινόμενα, καλέστε το γιατρό σας εάν παρουσιάσετε οποιοδήποτε κοιλιακό πόνο, αιμορραγία, πυρετό ή φούσκωμα.

Τι θα περιλαμβάνει η έκθεση των αποτελεσμάτων;

Η έκθεση θα περιέχει:

  • Έναν κατάλογο φυσιολογικών και μη φυσιολογικών ευρημάτων, μαζί με τις ερμηνείες τους.
  • Λεπτομέρειες για την προετοιμασία του εντέρου, την ποιότητα της προετοιμασίας του εντέρου, την έκταση και την πληρότητα της εξέτασης, τα σχετικά ευρήματα και τα λεγόμενα “σχετικά αρνητικά” (αναμενόμενα ευρήματα που δεν έχει ο ασθενής).

Σημειώνεται ότι ενώ μερικά ευρήματα μπορούν εύκολα να παρατηρηθούν, όπως η αιμορραγία και οι στενώσεις, άλλα μπορεί να είναι διφορούμενα. Από μόνη της η ενδοσκόπηση με κάψουλα δεν είναι πολύ διαγνωστική, αλλά μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε συνδυασμό με άλλες αξιολογήσεις για οριστική διάγνωση.

Ενδέχεται να χρειαστώ περαιτέρω παρακολούθηση;

Το ενδεχόμενο περαιτέρω παρακολούθησης υπάρχει στην περίπτωση που τα ευρήματα είναι μη φυσιολογικά. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ενδέχεται να χρειαστεί επανάληψη της εξέτασης, για να ληφθούν καλύτερες εικόνες, ιδίως εάν τα συμπτώματα επιμένουν παρά το αρνητικό αποτέλεσμα.


+ 9 πηγές

©2022 WikiHealth All Rights Reserved

Capsule Endoscopy https://www.verywellhealth.com/capsule-endoscopy-for-celiac-disease-diagnosis-562692

Riccioni ME, Urgesi R, Cianci R, Bizzotto A, Spada C, Costamagna G. Colon capsule endoscopy: Advantages, limitations and expectations. Which novelties? World J Gastrointest Endosc. 2012;4(4):99-107. doi:10.4253/wjge.v4.i4.99 https://www.wjgnet.com/1948-5190/full/v4/i4/99.htm

Van de Bruaene C, De Looze D, Hindryckx P. Small bowel capsule endoscopy: Where are we after almost 15 years of use? World J Gastrointest Endosc. 2015;7(1):13-36. doi:10.4253/wjge.v7.i1.13 https://www.wjgnet.com/1948-5190/full/v7/i1/13.htm

American Society for Gastrointestinal Endoscopy. Media Backgrounder: Capsule endoscopy. Updated August 2014. https://www.asge.org/home/about-asge/newsroom/media-backgrounders-detail/wireless-capsule-endoscopy

Bandorski D, Kurniawan N, Baltes P, et al. Contraindications for video capsule endoscopy. World J Gastroenterol. 2016;22(45):9898-9908. doi:10.3748/wjg.v22.i45.9898 https://www.wjgnet.com/1007-9327/full/v22/i45/9898.htm

Ninomiya K, Yao K, Matsui T, et al. Effectiveness of magnesium citrate as preparation for capsule endoscopy: A randomized, prospective, open-label, inter-group trial. Digestion. 2012;86(1):27-33 https://www.karger.com/Article/Abstract/337937

Ormeci AC, Akyuz F, Baran B, et al. Retention during capsule endoscopy: Is it a real problem in routine practice? J Int Med Res. 2016;44(4):968-975. https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/0300060516645420

Svarta S, Segal B, Lw J, et al. Diagnostic yield of repeat capsule endoscopy and the effect on subsequent patient management. Can J Gastroenterol. 2010;24(7):441-44. https://www.hindawi.com/journals/cjgh/2010/382301/abs/

Lee M, Jacques A, Lam E, et al. Factors associated with incomplete small bowel capsule endoscopy studies. World J Gastroenterol. 2010;16(42):5329-33. https://www.wjgnet.com/1007-9327/full/v16/i42/5329.htm