Καρδιά και αγγεία

Ενδοθηλιακή δυσλειτουργία: Πώς προκύπτει και πώς θεραπεύεται;

Η έννοια της ενδοθηλιακής δυσλειτουργίας είναι σημαντική για την κατανόηση πολλών καρδιαγγειακών παθήσεων, όπως η στεφανιαία νόσος (CAD), η υπέρταση, η μικροαγγειακή στηθάγχη (καρδιακό σύνδρομο x), η  διαστολική δυσλειτουργία και άλλες παθήσεις.

Πόσο σημαντική είναι η σωστή λειτουργία του ενδοθηλίου;

Το ενδοθηλιακό στρώμα (ενδοθήλιο) είναι η εσωτερική επένδυση των κυττάρων στα αρτηρίδια του σώματος (οι μικρές αρτηρίες που ρυθμίζουν με ακρίβεια τη ροή του αίματος στους ιστούς), το οποίο έχει πολλές σημαντικές λειτουργίες.

Συγκεκριμένα, το ενδοθήλιο διατηρεί τη σωστή διαστολή και στένωση των αιμοφόρων αγγείων, κάτι που καθορίζει ανά πάσα στιγμή το πόσο αίμα λαμβάνεται από τους διάφορους ιστούς του σώματος.

Ο ενδοθηλιακός «τόνος» (η ισορροπία μεταξύ διαστολής και συστολής) καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από την αρτηριακή πίεση, κάτι που προσδιορίζει και το πόση δουλειά πρέπει να κάνει η καρδιά για να αντλήσει αίμα στο σώμα.

Επιπλέον, το ενδοθήλιο προστατεύει τους ιστούς από διάφορες τοξικές ουσίες, ρυθμίζει τον μηχανισμό πήξης του αίματος που ελέγχει το υγρό, τους ηλεκτρολύτες και πολλές άλλες ουσίες που ανταλλάζουν μεταξύ τους το αίμα και οι ιστοί και ρυθμίζει την φλεγμονή στους ιστούς. (Τι πρέπει να γνωρίζεται για την φλεγμονή;)

Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν, ότι η σωστή λειτουργία του ενδοθηλίου είναι πολύ σημαντική για τη φυσιολογική λειτουργία των ιστών και των οργάνων του σώματος.

Από πού προκύπτει και τι μπορεί να προκαλέσει η ενδοθηλιακή δυσλειτουργία;

Όπως είδαμε πιο πάνω, το ενδοθήλιο είναι πολύ σημαντικό για πολλές ζωτικές λειτουργίες και ως εκ τούτου γίνεται σημαντική έρευνα για να βρεθούν όλες οι αιτίες που προκαλούν ενδοθηλιακή δυσλειτουργία. Σήμερα, οι επιστήμονες γνωρίζουν ότι η ενδοθηλιακή δυσλειτουργία σχετίζεται με τη μείωση των επιπέδων του μονοξειδίου του αζώτου (ΝΟ) στα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων.

Το ΝΟ είναι ένα αέριο που παράγεται από τον μεταβολισμό του αμινοξέος L-αργινίνη, το οποίο έχει πολύ μικρό χρόνο ημιζωής και δρα τοπικά εντός των αιμοφόρων αγγείων για να βοηθήσει στη ρύθμιση του αγγειακού τόνου και άλλων ενδοθηλιακών λειτουργιών.

Η ανεπάρκεια στην παραγωγή ΝΟ οδηγεί σε:

  1. υπερβολική στένωση των αιμοφόρων αγγείων (που μπορεί να προκαλέσει υπέρταση)
  2. συμβάλλει στην ενεργοποίηση των αιμοπεταλίων (που οδηγεί σε πήξη του αίματος)
  3. αυξάνει τη διέγερση της φλεγμονής στα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων (η οποία συμβάλλει στην αθηροσκλήρωση)
  4. ενισχύει τη διαπερατότητα των τοιχωμάτων των αγγείων από βλαβερές λιποπρωτεΐνες και διάφορες τοξίνες.

Επιπλέον, η ενδοθηλιακή δυσλειτουργία μπορεί να προκαλέσει άμεσα ανώμαλη συστολή των μικρών αρτηριών και πιστεύεται ότι είναι ένας σημαντικός παράγοντας για την εμφάνιση του καρδιακού συνδρόμου x και ενδεχομένως και της διαστολικής δυσλειτουργίας.

Μπορεί η εμφάνιση της ενδοθηλιακής δυσλειτουργίας να ερευνάται ακόμη, ωστόσο, είναι ξεκάθαρο ότι υπάρχουν πολλές ιατρικές διαταραχές και συνήθειες, που μπορούν να συμβάλουν στην εμφάνισή της, όπως:

Πώς γίνεται διάγνωση της ενδοθηλιακής δυσλειτουργίας;

Η επίσημη διάγνωση της ενδοθηλιακής δυσλειτουργίας δεν είναι απαραίτητη για όλους, διότι κάποιος βαθμός ενδοθηλιακής δυσλειτουργίας υπάρχει σε όλα τα άτομα που έχουν υπέρταση ή άλλους παράγοντες κινδύνου καρδιαγγειακής νόσου. Σε περίπτωση ωστόσο, που υπάρχει υποψία ενδοθηλιακής δυσλειτουργίας σε άτομα χωρίς παράγοντες κινδύνου, τότε η διάγνωση μπορεί να γίνει μέσω εξετάσεων που μετρούν την ικανότητα των αιμοφόρων αγγείων να διαστέλλονται (όπως ο καθετηριασμός και το υπερηχογράφημα) ως απόκριση στη χορήγηση ακετυλοχολίνης.

Πώς θεραπεύεται η ενδοθηλιακή δυσλειτουργία;

Η λειτουργία του ενδοθηλίου μπορεί να βελτιωθεί με διάφορες αλλαγές στον τρόπο ζωής που μειώνουν τον κίνδυνο καρδιακής νόσου και υπέρτασης. Συγκεκριμένα μπορεί να βοηθήσει:


+ 5 πηγές

©2022 WikiHealth All Rights Reserved

Endothelial Dysfunction https://www.verywellhealth.com/endothelial-dysfunction-1746344

Ischemia and No Obstructive Coronary Artery Disease (INOCA) https://www.ahajournals.org/doi/10.1161/CIRCULATIONAHA.116.024534

Predictive Value of Brachial Flow-Mediated Dilation for Incident Cardiovascular Events in a Population-Based Study https://www.ahajournals.org/doi/10.1161/CIRCULATIONAHA.109.864801

Prognostic role of reversible endothelial dysfunction in hypertensive postmenopausal women https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0735109702019769?via%3Dihub

Coronary Microvascular Disease Pathogenic Mechanisms and Therapeutic Options: JACC State-of-the-Art Review https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0735109718386728?via%3Dihub