Εθελοντική αιμοδοσία: Απαντήσεις σε 13 πιθανά ερωτήματα

Κάθε αιμοδοσία είναι μια ανιδιοτελής πράξη που δυνητικά σώζει μια ζωή, ή και ακόμα περισσότερες αν το αίμα διαχωριστεί στα συστατικά του και χορηγηθεί σε περισσότερους από έναν ασθενή. Υπολογίζεται ότι δωρίζονται 100 εκατομμύρια μονάδες αίματος κάθε χρόνο παγκοσμίως, αλλά οι ανάγκες σε αίμα συνεχώς αυξάνονται. Εκτός από ανθρώπους που υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία ή νοσούν από ασθένειες που σχετίζονται με την παραγωγή αίματος από τον μυελό των οστών, η μετάγγιση αίματος μπορεί να κριθεί αναγκαία σε περίπτωση σοβαρού τραυματισμού ή χειρουργικής επέμβασης. Ωστόσο, πλήθος κόσμου εμποδίζεται από το να γίνει εθελοντής αιμοδότης λόγω παρανοήσεων ή ταμπού που υπάρχουν γύρω από την αιμοδοσία. Στο άρθρο αυτό θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε κάποια συχνά ερωτήματα που αφορούν την αιμοδοσία ώστε να πατάξουμε κάποιες από τις αντιλήψεις αυτές.

Η αιμοδοσία επηρεάζει αρνητικά την υγεία μου;

Αν ένας αιμοδότης είναι υγιής, η κατάσταση της υγείας του δεν θα επηρεαστεί από την δωρεά αίματος. Παρόλο που οι ειδικοί υγείας συνιστούν ξεκούραση και ενυδάτωση την ημέρα μετά την αιμοδοσία αφού συχνά επιφέρει ήπια συμπτώματα κόπωσης, η υγεία δεν επηρεάζεται σε βάθος χρόνου. Σε μόλις 48 ώρες μετά την αιμοδοσία, ο όγκος του αίματος επιστρέφει στο φυσιολογικό, κυρίως λόγω της αύξησης των επιπέδων του πλάσματος, ενώ σε 4 με 8 εβδομάδες έχει αποκατασταθεί ο αριθμός των ερυθροκυττάρων.

Οι ηλικιωμένοι μπορούν να δωρίσουν αίμα;

Κάθε άνθρωπος ηλικίας άνω των 16 ετών και βάρους άνω των 50 κιλών μπορεί να γίνει αιμοδότης. Τα ηλικιακά όρια ποικίλουν ανάλογα με την χώρα στην οποία γίνεται η αιμοδοσία, αλλά στις περισσότερες χώρες επιτρέπεται μέχρι την ηλικία των 70, ενώ στην χώρα μας το ανώτατο όριο είναι τα 65 έτη. Ωστόσο, αν είστε άνω των 65 αλλά έχετε δωρίσει αίμα στα τελευταία 2 χρόνια, μπορείτε να συνεχίσετε την αιμοδοσία.

Αν λαμβάνω φαρμακευτική αγωγή μπορώ να γίνω αιμοδότης;

Η αιμοδοσία δεν επηρεάζεται από όλες τις φαρμακευτικές αγωγές, αλλά όρισμένα φάρμακα δεν επιτρέπουν τη δωρεά αίματος. Συγκεκριμένα, τα αντιπηκτικά και τα αντιαιμοπεταλιακά εμποδίζουν την αιμοδοσία για ευνόητους λόγους. Το ίδιο ισχύει και για την θεραπεία της ακμής και τη λήψη αντιβιοτικών. Αν λαμβάνετε φαρμακευτική αγωγή αλλά θέλετε να γίνετε αιμοδότης, καλό θα ήταν να επικοινωνήσετε πρώτα με τον θεράποντα ιατρό σας.

Η αιμοδοσία είναι χρονοβόρα;

Η εγγραφή ως αιμοδότης και η επεξεργασία των προσωπικών σας πληροφοριών μπορεί να διαρκέσει αρκετή ώρα, ωστόσο η αιμοδοσία καθ’αυτή διαρκεί περίπου 8 με 10 λεπτά.

Μπορώ να κολλήσω κάποια λοίμωξη αν δώσω αίμα;

Ο κίνδυνος λοίμωξης κατά την αιμοδοσία είναι μηδενικός, καθώς το χέρι του αιμοδότη αποστειρώνεται με ειδικό τρόπο πριν την τοποθέτηση της βελόνας, ενώ τα εργαλεία που χρησιμοποιούνται είναι αποστειρωμένα, καινούρια και χρησιμοποιούνται μόνο μια φορά.

Αν λάβω αίμα, μπορεί να κολλήσω κάποια λοίμωξη;

Παρόλο που η μετάγγιση αίματος δεν σχετίζεται άμεσα με την αιμοδοσία, πολλοί αναρωτιούνται το αν η μετάγγιση μπορεί να ευθύνεται για την διάδοση μιας λοίμωξης που μεταδίδεται με το αίμα. Η πιθανότητα αυτή είναι πολύ μικρή, καθώς το αίμα από τις δωρεές ελέγχεται σχολαστικά για τυχόν ιούς και βακτήρια.

Η αιμοδοσία είναι επίπονη;

Ο φόβος της βελόνας είναι κάτι που αποτρέπει πολλούς ανθρώπους από το να γίνουν αιμοδότες. Η αλήθεια είναι όμως ότι πρόκειται για ένα σχετικά ήπιο και γρήγορο τσίμπημα μέχρι την εισαγωγή της βελόνας. Αν φοβάστε τις βελόνες, σκεφτείτε ότι τα οφέλη της αιμοδοσίας υπερνικούν κατά πολύ τον πόνο που προκαλεί η βελόνα.

Μπορώ να δίνω αίμα μια φορά το χρόνο;

Όταν ο αριθμός των ερυθροκυττάρων αποκατασταθεί, δηλαδή σε περίπου 8 εβδομάδες, θεωρείται ασφαλές να δωρίσετε ξανά αίμα. Ο Ερυθρός Σταυρός συμβουλεύει τους αιμοδότες ότι μπορούν να δίνουν πλήρες αίμα κάθε 56 μέρες. Βέβαια, για τις γυναίκες το διάστημα αυτό εκτείνεται στις 12 εβδομάδες, ενώ η συχνότητα αιμοδοσίας μπορεί να ποικίλει ανάλογα με τη νομοθεσία της κάθε χώρας.

Μπορώ να δώσω αίμα αν έχω τατουάζ ή piercings;

Η άποψη ότι όσοι έχουν τατουάζ ή piercings δεν μπορούν να δώσουν αίμα είναι ευρέως διαδεδομένη, ωστόσο δεν ισχύει πλήρως. Στην Ελλάδα, μπορείτε να δώσετε αίμα αν δεν έχετε κάνει τατουάζ ή piercing τους τελευταίους 6 μήνες, ενώ στο εξωτερικό το αντίστοιχο διάστημα μειώνεται στους 3 μήνες. Φυσικά, προϋπόθεση είναι να έχουν χρησιμοποιηθεί καθαρά και αποστειρωμένα εργαλεία κατά τις παραπάνω διαδικασίες.

Μπορώ να δώσω αίμα αν έχω υψηλή αρτηριακή πίεση;

Αν έχετε συστολική πίεση κάτω του 180 και διαστολική πίεση κάτω του 100, θεωρείστε κατάλληλος για να δώσετε αίμα. Ωστόσο, αν λαμβάνετε φαρμακευτική αγωγή για την υπέρταση, θα ήταν καλό να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας πριν δώσετε αίμα, καθώς αυτό μπορεί να αποτελέσει τροχοπέδη.

Μπορώ να δώσω αίμα αν έχω υψηλή χοληστερόλη;

Η υψηλή χοληστερόλη, αλλά και η φαρμακευτική αγωγή που χορηγείται για την αντιμετώπισή της, δεν επηρεάζουν την καταλληλότητα ενός ανθρώπου για αιμοδοσία.

Μπορώ να δώσω αίμα αν είμαι χορτοφάγος ή vegan;

Αν είστε χορτοφάγος ή vegan, μπορείτε να δώσετε αίμα με την προϋπόθεση ότι πληρούνται όλα τα κριτήρια για την επιλογή αιμοδότη που σχετίζονται με την υγεία. Λόγω του ότι αρκετοί άνθρωποι που ακολουθούν vegetarian ή vegan διατροφή εμφανίζουν σιδηροπενική αναιμία ή βρίσκονται στα όρια εξαιτίας της μειωμένης ποσότητας σιδήρου, μπορεί να κριθούν ακατάλληλοι για να δώσουν αίμα.

Γιατί να δώσω αίμα αφού υπάρχουν ήδη αρκετοί αιμοδότες;

Δυστυχώς, δεν υπάρχουν αρκετοί αιμοδότες. Το αίμα που δωρίζεται έχει περιορισμένο χρόνο ζωής, καθώς τα ερυθρά αιμοσφαίρια πρέπει να διατεθούν έως και 42 μέρες μετά την δωρεά, ενώ τα αιμοπετάλια πρέπει να χρησιμοποιηθούν μέσα σε 5 μόλις μέρες. Συνεπώς, το αίμα πρέπει να αναπληρώνεται τακτικά, πόσο μάλλον αφού στο χρονικό αυτό διάστημα οι ίδιοι άνθρωποι δεν μπορούν να ξαναγίνουν αιμοδότες. Επιπλέον, ο αριθμός των ανθρώπων που πληρούν τα κριτήρια για να γίνουν αιμοδότες είναι πολύ μικρότερος από ό,τι πιστεύεται. Ενδεικτικά, υπολογίζεται ότι στις Ηνωμένες Πολιτείες το ένα τρίτο του πληθυσμού είναι κατάλληλο για να γίνει αιμοδότης, ενώ μόλις το 3% έχει δώσει αίμα τουλάχιστον μια φορά στη ζωή του.

ΜΟΙΡΑΣΟΥ ΤΟ ΑΙΜΑ-ΜΟΙΡΑΣΟΥ ΤΗ ΖΩΗ