Φακοί επαφής: Πώς αυξάνουν τον κίνδυνο κερατίτιδας από ακανθαμοιβάδα;

Η χρήση φακών επαφής είναι ευρέως διαδεδομένη μεταξύ των ατόμων που αντιμετωπίζουν προβλήματα όρασης, όπως η μυωπία, και θεωρείται πλέον μια από τις κύριες αιτίες εμφάνισης μικροβιακής κερατίτιδας στα άτομα αυτά.

Μια νέα μελέτη του University College London (UCL) εντόπισε διάφορους παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο κερατίτιδας από ακανθαμοιβάδα (Acanthamoeba keratitis), συμπεριλαμβανομένης της επαναχρησιμοποίησης φακών επαφής, καθώς και της χρήσης τους κατά τη διάρκεια του ύπνου ή του ντους.

Τι είναι η κερατίτιδα από ακανθαμοιβάδα;

Η κερατίτιδα από ακανθαμοιβάδα (Acanthamoeba keratitis) είναι μια λοίμωξη του εξωτερικού καλύμματος του ματιού, που ονομάζεται κερατοειδής χιτώνας. Η λοίμωξη αυτή προκαλείται από έναν μικροσκοπικό παθογόνο οργανισμό που ονομάζεται Acanthamoeba και συνήθως συναντάται σε υδάτινα σώματα, όπως οι λίμνες, η θάλασσα, το νερό της βρύσης και οι πισίνες, αλλά και στο χώμα και τον αέρα.

Τα συμπτώματα της λοίμωξης περιλαμβάνουν πόνο και φλεγμονή του κερατοειδούς, ενώ περίπου το 1 στα 4 άτομα με κερατίτιδα από ακανθαμοιβάδα υποφέρει από σοβαρή απώλεια όρασης (λιγότερο από 25% όραση). Ένα ποσοστό των ατόμων αυτών οδηγείται σε μεταμόσχευση του κερατοειδούς για την αποκατάσταση ή βελτίωση της όρασής τους.

Παρόλο που η κερατίτιδα από ακανθαμοιβάδα είναι σπάνια, έχει διαπιστωθεί ότι περίπου το 85% των περιστατικών στις ΗΠΑ αφορά άτομα που φορούν φακούς επαφής.

Πώς συνδέεται η χρήση φακών επαφής με την κερατίτιδα από ακανθαμοιβάδα;

Στη νέα μελέτη του University College London, οι ερευνητές στρατολόγησαν πάνω από 200 ασθενείς από το Moorfields Eye Hospital, 83 από τους οποίους αντιμετώπιζαν κερατίτιδα από ακανθαμοιβάδα και 122 που είχαν άλλες οφθαλμικές παθήσεις και χρησιμοποιηθήκαν ως ομάδα ελέγχου.

Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν πως τα άτομα που φορούσαν επαναχρησιμοποιούμενους φακούς επαφής είχαν 3,8 φορές περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν κερατίτιδα από ακανθαμοιβάδα σε σύγκριση με τα άτομα που φορούσαν καθημερινά φακούς μιας χρήσης.

Επιπλέον, παρατηρήθηκε πως τα άτομα που έκαναν ντους με φακούς επαφής είχαν 3,3 φορές περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν κερατίτιδα από ακανθαμοιβάδα, ενώ η χρήση των φακών επαφής κατά τη διάρκεια της νύχτας αύξησε τις πιθανότητες λοίμωξης κατά 3,9 φορές.

Όσα άτομα επαναχρησιμοποιούσαν τους φακούς μιας χρήσης είχαν επίσης αυξημένο (κατά 5,4 φορές) κίνδυνο μόλυνσης.

Μετά από περαιτέρω ανάλυση, οι ερευνητές διαπίστωσαν πως το 30-62% των περιπτώσεων λοίμωξης από ακανθαμοιβάδα θα μπορούσε να αποφευχθεί εάν οι άνθρωποι αντί για επαναχρησιμοποιούμενους φακούς επαφής χρησιμοποιούσαν καθημερινούς φακούς μιας χρήσης.

Πώς μπορεί να προκαλέσει η χρήση φακών επαφής κερατίτιδα από ακανθαμοιβάδα;

Σύμφωνα με τους ερευνητές, η χρήση φακών επαφής προδιαθέτει τα άτομα σε λοίμωξη από τον παθογόνο μικροοργανισμό Acanthamoeba, διότι σε κάποιο βαθμό οι φακοί επαφής προκαλούν μικροτραύματα στην επιφάνεια του ματιού.

Συγκεκριμένα, η εξωτερική επιφάνεια του ματιού παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στη σωστή λειτουργία του φραγμού και προστασία του ματιού από παθογόνους μικροοργανισμούς, όπως βακτήρια, μύκητες, κλπ. Αν ο φραγμός αυτός καταστραφεί από διάφορες μικροτριβές από τους φακούς επαφής, τότε αυξάνεται ο κίνδυνος ανάπτυξης λοιμώξεων των ματιών, όπως αυτή από την ακανθαμοιβάδα.

Οι κακές συνθήκες υγιεινής, όσον αφορά τους φακούς επαφής, αυξάνουν επίσης τον κίνδυνο ανάπτυξης κερατίτιδας από ακανθαμοιβάδα. Συχνά, οι άνθρωποι που φορούν επαναχρησιμοποιούμενους φακούς επαφής μπορεί να κοιμούνται με αυτούς, να μην τους καθαρίζουν σωστά ή να τους φορούν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα απ’ ότι πρέπει. Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την αποδυνάμωση του φυσικού φραγμού του κερατοειδούς των οφθαλμών και την αύξηση της πιθανότητας λοίμωξης.

Τα συμπτώματα της λοίμωξης από ακανθαμοιβάδα μπορεί να μοιάζουν με αυτά άλλων οφθαλμικών λοιμώξεων και να διαρκούν για αρκετές εβδομάδες έως και μήνες. Μερικά από αυτά είναι:

• Πόνος στα μάτια
• Ερυθρότητα των ματιών
• Θολή όραση
• Ευαισθησία στο φως
• Αίσθηση πως κάτι υπάρχει μέσα στο μάτι

Πώς μπορεί να προληφθεί η κερατίτιδα από ακανθαμοιβάδα;

Η προτίμηση των φακών μιας χρήσης σε αντίθεση με τους επαναχρησιμοποιούμενους φακούς  αποτελεί μια ιδανική λύση για τη μείωση του κινδύνου λοίμωξης από ακανθαμοιβάδα σε άτομα που φορούν φακούς.

Εκτός όμως, από το πόσο συχνά μπορεί να χρειάζονται αλλαγή οι φακοί επαφής, μερικές ακόμη συμβουλές για τη διασφάλιση της μέγιστης ασφάλειας κατά τη χρήση τους και μείωση του κινδύνου μόλυνσης, είναι οι εξής:

• Επίσκεψη στον οφθαλμίατρο για τακτικές οφθαλμολογικές εξετάσεις
• Αντικατάσταση των φακών επαφής ανάλογα με τις οδηγίες του κατασκευαστή
• Αφαίρεση των φακών επαφής πριν από οποιαδήποτε δραστηριότητα που περιλαμβάνει νερό (ντους, κολύμπι, πλύσιμο προσώπου, κλπ)
• Καλό πλύσιμο και στέγνωμα των χεριών πριν την τοποθέτηση και αφαίρεση των φακών επαφής
• Καθάρισμα και σωστή αποθήκευση των φακών επαφής με φρέσκο διάλυμα
• Αντικατάσταση της θήκης των φακών επαφής κάθε 3 μήνες