Υγεία των δοντιών

Φρονιμίτες: Είναι απαραίτητη η αφαίρεσή τους;

Οι φρονιμίτες είναι τα τελευταία δόντια που εμφανίζονται στο πίσω μέρος του στόματος, συνήθως στην ηλικία των 17 με 25 ετών. Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν 4 φρονιμίτες, έναν σε κάθε μεριά του στόματος, πάνω και κάτω, ακριβώς πίσω από τον τελευταίο τραπεζίτη.

Επειδή οι φρονιμίτες εμφανίζονται αργότερα στη ζωή ενός ανθρώπου, όταν τα υπόλοιπα δόντια βρίσκονται ήδη στερεωμένα στη θέση τους, είναι αρκετά συχνό να μην αναπτύσσονται σωστά λόγω έλλειψης χώρου και να παραμένουν πλήρως ή μερικώς έγκλειστοι, δηλαδή παγιδευμένοι στα ούλα, ή να βγαίνουν στραβά. Το γεγονός αυτό μπορεί να δημιουργήσει διάφορα προβλήματα στη στοματική κοιλότητα.

Είναι σημαντικό να αναφερθεί, ωστόσο, πως οι φρονιμίτες δεν εμφανίζονται σε όλους τους ανθρώπους και σε μερικούς μπορεί να αναπτύσσονται απόλυτα σωστά, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει κανένα πρόβλημα.

Ποιος είναι ο ρόλος των φρονιμιτών;

Οι φρονιμίτες θεωρούνται από τους ειδικούς ως μη απαραίτητοι για τους ανθρώπους στη σημερινή εποχή. Παλαιότερα, οι πρόγονοι του ανθρώπου κατανάλωναν ως επί το πλείστον σκληρές τροφές, όπως ωμά φρούτα και λαχανικά, ξηρούς καρπούς και ωμά κρέατα, με αποτέλεσμα να δικαιολογούταν η ύπαρξη αυτών των δοντιών για το σωστό άλεσμα της τροφής και την κατάλληλη πέψη.

Ωστόσο, στη σύγχρονη εποχή, οι άνθρωποι διαθέτουν διάφορα σκεύη που διευκολύνουν την κατανάλωση της τροφής, με αποτέλεσμα οι φρονιμίτες να μην χρησιμεύουν πια και να θεωρούνται περιττοί.

Από ποια συμπτώματα συνοδεύεται η εμφάνιση των φρονιμιτών;

Συνήθως, όταν πρόκειται να εμφανιστούν οι φρονιμίτες εμφανίζονται ορισμένα συμπτώματα, που μπορεί να κάνουν κάποιον να υποψιαστεί πως πρόκειται για αυτό. Αυτά είναι τα εξής:

  • Πρήξιμο και ερυθρότητα των ούλων στην περιοχή πίσω από τους τελευταίους τραπεζίτες, όπου πρόκειται να βγουν οι φρονιμίτες
  • Ευαισθησία ή πόνος στο σαγόνι
  • Λευκά σημάδια στην περιοχή των ούλων όπου πρόκειται να βγουν οι φρονιμίτες, τα οποία είναι οι κορυφές τους που έχουν αρχίσει να ξεπροβάλουν
  • Πόνος στο πρόσωπο λόγω της πίεσης που ασκούν οι φρονιμίτες, κατά την ανάδυσή τους, στα νεύρα

Τι προβλήματα μπορεί να προκαλέσει ένας έγκλειστος ή ημιέγκλειστος φρονιμίτης;

Όταν οι φρονιμίτες αναδύονται σωστά δεν δημιουργείται κανένα πρόβλημα, όταν όμως αυτοί παγιδεύονται μερικώς ή πλήρως (ημιέγκλειστοι ή έγκλειστοι αντιστοίχως) κάτω από τα ούλα ή αναδύονται υπό γωνία, τότε μπορεί να προκληθούν ορισμένα προβλήματα στη στοματική κοιλότητα. Αυτά περιλαμβάνουν τα εξής:

Είναι απαραίτητη η αφαίρεση των φρονιμιτών;

Η εξαγωγή των φρονιμιτών δεν είναι αναγκαία, εάν αυτοί αναπτύσσονται σωστά και δεν προκαλούν προβλήματα, όπως ο έντονος πόνος και η ευαισθησία. Ωστόσο, πολλές φορές, οι οδοντίατροι μπορεί να συστήσουν την εξαγωγή τους ως μέτρο πρόληψης των πιθανών οδοντικών προβλημάτων που αναφέρθηκαν παραπάνω, ακόμη και χωρίς να υπάρχουν συμπτώματα.

Συνήθως, συνιστάται η πραγματοποίηση μιας ακτινογραφίας του στόματος, ώστε ο οδοντίατρος να μπορέσει να δει ξεκάθαρα τη θέση των φρονιμιτών και να κρίνει εάν χρειάζεται ή όχι να γίνει εξαγωγή τους για την αποφυγή μελλοντικών προβλημάτων.

Εάν κριθεί απαραίτητο, οι φρονιμίτες μπορούν να αφαιρεθούν σε οποιαδήποτε ηλικία. Ωστόσο, είναι πιο σύνηθες αυτοί να αφαιρούνται στα τέλη της εφηβείας ή κοντά στην ηλικία των 20 ετών, διότι σε αυτή τη φάση είναι πιο εύκολη η εξαγωγή τους χωρίς να υπάρξουν επιπλοκές.

Πώς γίνεται η αφαίρεση των φρονιμιτών;

Η εξαγωγή των φρονιμιτών γίνεται συνήθως από έναν έμπειρο οδοντίατρο ή έναν ειδικό χειρούργο, καθώς περιλαμβάνει τη χορήγηση αναισθησίας.

Πριν την εξαγωγή, πραγματοποιούνται ενδοστοματικές ακτινογραφίες για να μπορέσει ο γιατρός να δει την ακριβή θέση των φρονιμιτών και βάση αυτής να προχωρήσει στην εξαγωγή τους.

Επιπλέον, πριν την έναρξη της διαδικασίας αφαίρεσης των φρονιμιτών χορηγείται συνήθως τοπική αναισθησία για να προκληθεί μούδιασμα στην περιοχή γύρω από το δόντι. Σε σπάνιες περιπτώσεις, μπορεί να είναι απαραίτητη αντί για τοπική αναισθησία, η γενική αναισθησία.

Εάν ο φρονιμίτης έχει ήδη βγει ολόκληρος στην επιφάνεια, μπορεί να γίνει κατευθείαν αφαίρεσή του, ενώ εάν είναι έγκλειστος ή ημιέγκλειστος, τότε μπορεί να χρειαστεί η δημιουργία μικρών τομών στην περιοχή των ούλων τριγύρω για να μπορέσει ο γιατρός να έχει καλύτερη πρόσβαση στο δόντι. Μερικές φορές μπορεί επίσης να χρειαστεί κόψιμο του φρονιμίτη σε μικρότερα κομμάτια για να αφαιρεθεί καλύτερα.

Η διαδικασία της εξαγωγής ενός φρονιμίτη διαρκεί συνήθως από 20 λεπτά έως και μια ώρα, ανάλογα με τη θέση στην οποία αυτός βρίσκεται.

Μετά την αφαίρεση του φρονιμίτη, ο γιατρός θα καθαρίσει την περιοχή και θα βάλει ράμματα, τα οποία θα πέσουν μετά από μερικές ημέρες από μόνα τους. Για τις επόμενες πρώτες μέρες (2-3 ημέρες ή περισσότερο) μετά την αφαίρεση, μπορεί να υπάρξει πρήξιμο και δυσφορία στην περιοχή, τα οποία όμως θα υποχωρήσουν από μόνα τους.

Τι μπορεί να βοηθήσει στην ανάρρωση μετά την αφαίρεση των φρονιμιτών;

Για τη γρηγορότερη ανάρρωση μετά την αφαίρεση των φρονιμιτών μπορούν να ακολουθηθούν οι παρακάτω συμβουλές:

  • Αποφυγή σκληρών και πικάντικων τροφίμων, που μπορεί να ερεθίσουν την περιοχή των ούλων όπου έγινε η επέμβαση
  • Ξεκούραση και αποφυγή έντονης σωματικής δραστηριότητας για 2-3 ημέρες μετά
  • Τοποθέτηση κρύας κομπρέσας στο πρόσωπο για μείωση του πρηξίματος στην περιοχή
  • Χρήση στοματικού διαλύματος (με απαλές κινήσεις) για τη διατήρηση της περιοχής καθαρής
  • Αποφυγή κατανάλωσης υγρών με καλαμάκι λόγω του κινδύνου πρόωρης απόστασης θρόμβου αίματος στην άδεια υποδοχή του δοντιού

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα και ποια τα μειονεκτήματα της αφαίρεσης των φρονιμιτών;

Το κυριότερο πλεονέκτημα της αφαίρεσης των φρονιμιτών είναι η μείωση του κινδύνου εμφάνισης άλλων οδοντικών προβλημάτων, όπως η ασθένεια των ούλων και η τερηδόνα, λόγω της μη σωστής ανάπτυξης αυτών. Επιπλέον, για τα άτομα που αντιμετωπίζουν συμπτώματα λόγω της μη σωστής ανάπτυξης των φρονιμιτών, όπως ο έντονος πόνος, η αφαίρεσή τους αποτελεί τον καλύτερο τρόπο ανακούφισης αυτών.

Παρόλο που η αφαίρεση των φρονιμιτών είναι μια ασφαλής διαδικασία, σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να εμφανιστούν επιπλοκές, όπως:

  • Μόλυνση της περιοχής
  • Καθυστερημένη επούλωση (μπορεί να οφείλεται στο κάπνισμα κατά την περίοδο της ανάρρωσης)
  • Ξηρή υποδοχή (δημιουργείται λόγω της πρόωρης απόστασης ενός θρόμβου αίματος στην περιοχή της άδειας υποδοχής του δοντιού και προκαλεί πόνο στα ούλα και στο σαγόνι, συνοδευόμενο από μια άσχημη μυρωδιά ή γεύση)
  • Νευρική βλάβη στα δόντια, τα ούλα, τη γλώσσα, κλπ (προκαλεί μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα που είναι συνήθως προσωρινό)

Ωστόσο, καμία από τις παραπάνω πιθανές επιπλοκές δεν είναι μόνιμη και σχεδόν όλες μπορούν να αποφευχθούν εάν κάποιος ακολουθήσει τις οδηγίες του γιατρού για την κατάλληλη φροντίδα μετά την αφαίρεση των φρονιμιτών.