Παιδική παχυσαρκία: Γιατί αυξάνονται τα ποσοστά της και τι μπορούμε να κάνουμε;

Η παιδική παχυσαρκία αυξάνεται, σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο περιοδικό Pediatrics, η οποία εξέτασε την παχυσαρκία σε παιδιά ηλικίας 6 – 11 ετών. (Παιδική παχυσαρκία: Ποιος είναι ο νέος τρόπος πρόληψης;)

Γιατί αυξάνεται η παιδική παχυσαρκία;

Οι ερευνητές εξέτασαν τα ποσοστά παχυσαρκίας παιδιών νηπιαγωγείου έως την πέμπτη τάξη του δημοτικού στις Ηνωμένες Πολιτείες, χρησιμοποιώντας δεδομένα από το Early Childhood Longitudinal Studies.

Συγκεκριμένα, οι επιστήμονες παρακολούθησαν παιδιά που μπήκαν στο νηπιαγωγείο το 1998 και το 2010 στην πέμπτη δημοτικού, εξετάζοντας πολλαπλά σημεία δεδομένων. Παράλληλα, μέτρησαν το βάρος και το ύψος των παιδιών για να προσδιορίσουν τον δείκτη μάζας του σώματός τους (ΔΜΣ).

Μερικά από τα ευρήματα στα οποία κατέληξε η μελέτη είναι τα ακόλουθα:

• Τα ποσοστά παχυσαρκίας αυξήθηκαν με την ηλικία. Το 1998, σχεδόν το 73% των παιδιών του νηπιαγωγείου είχαν υγιή ΔΜΣ. Το εν λόγω ποσοστό μειώθηκε στο 69% το 2010.
• Το 1998, το 15% των παιδιών που πήγαιναν νηπιαγωγείο ήταν υπέρβαρα και το 12% ήταν παχύσαρκα. Το 2010, σχεδόν το 16% των παιδιών είχε παχυσαρκία.
• Τα μαύρα παιδιά είχαν υψηλότερα ποσοστά παχυσαρκίας, με το 29% να εμφανίζουν παχυσαρκία στην πέμπτη δημοτικού.

Γενικότερα, οι ερευνητές δήλωσαν ότι τα ποσοστά παχυσαρκίας αυξάνονται και τείνουν να εμφανίζονται σε νεότερη ηλικία.  (Πώς ο θηλασμός βοηθά στην πρόληψη της παχυσαρκίας;)

Από το 2010, τα ποσοστά παιδικής παχυσαρκίας συνεχίζουν να αυξάνονται. Συγκεκριμένα, το 2017-2019, το ποσοστό παχυσαρκίας, παιδιών 2 – 19 ετών, έφτασε στο 19%. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Τζόρτζια διαπίστωσαν ότι τα ποσοστά παιδικής παχυσαρκίας έκαναν νέο ρεκόρ και ότι τα τα παιδιά με υψηλότερο ΔΜΣ είχαν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν σημάδια σπλαχνικού λίπους και ακαμψίας των αρτηριών, δύο παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου. Σημειώνεται ότι αύξηση σημειώθηκε και στο ποσοστό των παιδιών που διαγνώστηκαν με διαβήτη τύπου 2.

Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ, τα ποσοστά παχυσαρκίας σε παιδιά και εφήβους, αυξήθηκαν από 19% πριν την πανδημία σε 22% σήμερα. Ένας πιθανός λόγος για αυτή την αύξηση είναι ο παρατεταμένος χρόνος που αφιερώνουν τα παιδιά σε ηλεκτρονικές συσκευές και τηλεόραση, ο οποίος συγκεκριμένα διπλασιάστηκε (από 4 ώρες πριν από την πανδημία, σε 8 ώρες κατά τη διάρκεια της πανδημίας) στα παιδιά 10-14 ετών. (5 Κοινοί μύθοι για την παχυσαρκία)

Τι προκαλεί παιδική παχυσαρκία;

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ορίζει την παχυσαρκία ως τη μη φυσιολογική ή υπερβολική συσσώρευση λίπους, που αυξάνει τον κίνδυνο προβλημάτων υγείας.

Ένας άνθρωπος θεωρείται παχύσαρκος όταν έχει ΔΜΣ πάνω από 30 και υπέρβαρος όταν έχει ΔΜΣ πάνω από 25.

Σύμφωνα με την Δρ. Laurie Bostick Cammon, παιδίατρο στο Pediatric Healthy Lifestyle Center στο Santa Clara Valley Medical Center στο Σαν Χοσέ της Καλιφόρνια, η παχυσαρκία είναι μια πολύπλευρη χρόνια ασθένεια που προκαλείται από πολλούς παράγοντες, όπως:

• Η γενετική
• Ο ατομικός μεταβολισμός
• Οι κακές συμπεριφορές ύπνου
• Η κακή διατροφή
• Η έλλειψη άσκησης
• Κοινωνικοί παράγοντες, όπως η φτώχια και η φυλή
• Περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως το εισόδημα και η κοινότητα
• Άγχος που οδηγεί σε συναισθηματική υπερφαγία

Πώς μπορούν να μειωθούν τα ποσοστά παιδικής παχυσαρκίας;

Σύμφωνα με τους ειδικούς, για τη μείωση των ποσοστών παιδικής παχυσαρκίας επιβάλλεται:

• Αυξημένη πρόσβαση στην υγιεινή διατροφή
• Επαρκής σωματική δραστηριότητα

Οι οικογένειες, οι γιατροί, τα σχολεία και οι κοινότητες παίζουν καθοριστικό ρόλο στη μείωση της παιδικής παχυσαρκίας. (Οι αριθμοί πίσω από την παχυσαρκία)

Ο Δρ Daniel Ganjian, παιδίατρος στο Providence Saint John’s Health Center στη Σάντα Μόνικα της Καλιφόρνια, προτείνει στους γονείς την καθημερινή εφαρμογή της μεθόδου της αντίστροφης μέτρησης 5-4-3-2-1-0, η οποία συνεπάγεται τα ακόλουθα:

• (5) πέντε φρούτα/λαχανικά την ημέρα
• (4) τουλάχιστον 4 κομπλιμέντα την ημέρα για τις υγιεινές διατροφικές επιλογές του παιδιού
• (3) τρεις μερίδες ασβεστίου την ημέρα για υγιή οστά. Τροφές όπως γάλα, τυρί, γιαούρτι, μπρόκολο
• (2) δύο ή λιγότερες ώρες σε ηλεκτρονικές συσκευές και τηλεόραση την ημέρα. Χρήση εφαρμογής που μετρά τον χρόνο που αφιερώνεται στις οθόνες.
• (1) μια ή περισσότερες ώρες άσκησης την ημέρα
• (0) κανένα γλυκό ποτό την ημέρα, όπως χυμοί και αναψυκτικά.

Υπογραμμίζεται ότι η υγιεινή ζωή δεν είναι σημαντική μόνο μέσα στην οικογένεια και ως εκ τούτου, τα σχολεία και οι κοινότητες, παίζουν επίσης καθοριστικό ρόλο. Τα σχολεία θα πρέπει να προσφέρουν υγιεινές διατροφικές επιλογές στα παιδιά και να προωθούν προγράμματα άσκησης, ακόμη και μετά το σχολείο, σε συνεργασία με τις κοινότητες. (Παχυσαρκία: Είναι αναγκαία τα προσαρμοσμένα σχέδια απώλειας βάρους για τη αντιμετώπισή της;)