Γιατί είναι σημαντική η θεραπεία της υπέρτασης στους ηλικιωμένους;

Η υψηλή αρτηριακή πίεση είναι πιο συχνή στους ηλικιωμένους, αλλά δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως φυσιολογικό μέρος της γήρανσης. Καθώς μεγαλώνει ενας άνθρωπος, οι αρτηρίες του γίνονται άκαμπτες, με αποτέλεσμα να αυξάνεται κυρίως η συστολική αρτηριακή πίεση, καθώς η διαστολική γενικότερα σταθεροποιείται κάπου στην ηλικία των 50-60 χρόνων.

Η συστολική υπέρταση (απομονωμένη συστολική υπέρταση), όπως είναι γνωστή η αυξημένη συστολική πίεση στους ηλικιωμένους, ορίζεται ως συστολική μεγαλύτερη από 160 mm Hg και διαστολική μικρότερη από 90 mm Hg. Πρόκειται για την πιο κοινή αιτία υπέρτασης σε ασθενείς άνω των 50 ετών, η οποία αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων, εγκεφαλικού επεισοδίου και θνησιμότητας από καρδιαγγειακά αίτια.

Γιατί είναι σημαντική η θεραπεία της υπέρτασης στους ηλικιωμένους;

Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που καθιστούν σημαντική την διαχείριση της αρτηριακής πίεσης στους ηλικιωμένους, όπως:

• Αυξημένος κίνδυνος καρδιαγγειακών επεισοδίων σε σύγκριση με νεότερους ασθενείς που έχουν τους ίδιους παράγοντες κινδύνου.
• Στους ηλικιωμένους είναι πιθανότερη η συστολική υπέρταση σε σχέση με νεότερους πληθυσμούς.
• Οι ηλικιωμένοι έχουν διάφορες άλλες παθήσεις, οι οποίες ενδεχομένως να επιδεινώνουν την υπέρταση ή το αντίστροφο.
• Η υπέρταση επηρεάζει τον τρόπο λειτουργίας του εγκεφάλου καθιστώντας πιο ευάλωτους τους ηλικιωμένους. Μελέτες δείχνουν ότι υπάρχει σχέση ανάμεσα στην υπέρταση και την άνοια.

Τι μπορούν να κάνουν οι ηλικιωμένοι για να βελτιώσουν την αρτηριακή τους πίεση;

Σύμφωνα με τους ειδικούς, υπάρχουν διάφορες αλλαγές στον τρόπο ζωής των ασθενών, που σε συνδυασμό με φαρμακευτική αγωγή, μπορούν να βοηθήσουν στην διαχείριση της αρτηριακής πίεσης και κατά συνέπεια στην μείωση των κινδύνων που την συνοδεύουν:

• Δίαιτα DASH (Διατροφικές προσεγγίσεις για τη διαχείριση της υπέρτασης)
• Καρδιαγγειακή άσκηση
• Διακοπή του καπνίσματος
• Μετριασμός του αλκοόλ
• Μείωση αλατιού
• Απώλεια βάρους

Η φαρμακευτική αγωγή για την υπέρταση είναι σημαντική;

Μελέτες δείχνουν ότι η φαρμακευτική αγωγή σε συνδυασμό με τις πιο πάνω αλλαγές είναι η πιο αποτελεσματική μέθοδος διαχείρισης της αρτηριακής πίεσης σε ηλικιωμένους. Συγκεκριμένα:

• Μελέτη διαπίστωσε ότι η καρδιακή ανεπάρκεια, η οποία είναι συνήθως το αποτέλεσμα της χρόνιας υπέρτασης, μειώθηκε κατά 42% σε ηλικιωμένους ασθενείς με υψηλή αρτηριακή πίεση που έλαβαν φαρμακευτική αγωγή, σε σύγκριση με εκείνους που δεν είχαν υποβληθεί σε θεραπεία.
• Η υψηλή αρτηριακή πίεση μπορεί να προκαλέσει νεφρική νόσο, αλλά μια μεγάλη μελέτη έδειξε ότι ο κίνδυνος μειώθηκε στα άτομα που λάμβαναν φαρμακευτική αγωγή, συγκριτικά με όσους ακολουθούσαν μόνο διατροφικές αλλαγές.
• Μελέτες δείχνουν ότι η θεραπεία με αντιυπερτασικά φάρμακα μειώνει τον κίνδυνο επιδείνωσης της υπέρτασης κατά 94%.

Στο πρόσφατο παρελθόν, ο στόχος της αρτηριακής πίεσης για τους ηλικιωμένους ήταν: συστολική μικρότερη από 140 mm Hg και διαστολική μικρότερη από 90 mm Hg. Ωστόσο, με βάση τα αποτελέσματα νεότερων κλινικών δοκιμών, ο τωρινός στόχος είναι: συστολική 125 -135 mm Hg και διαστολική μικρότερη από 90 mm Hg. Σημειώνεται ότι η επίτευξη αυτού του στόχου απαιτεί προσεκτική και σταδιακή προσαρμογή των φαρμάκων.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, ο πιο πάνω στόχος επιτυγχάνεται μόνο στο 70% των ηλικιωμένων που λαμβάνουν αντιυπερτασικά φάρμακα, αλλά μελέτες δείχνουν ότι υπάρχουν σημαντικά οφέλη από τη θεραπεία, ακόμη και όταν ο στόχος αυτός δεν επιτυγχάνεται. Συγκεκριμένα, η θεραπεία μειώνει τον κίνδυνο αιμορραγικών και ισχαιμικών εγκεφαλικών επεισοδίων και τον κίνδυνο καρδιακής ανεπάρκειας κατά 4,4%.

Όλοι οι ηλικιωμένοι πρέπει να λαμβάνουν φάρμακα;

Παρόλο που οι αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως η απώλεια βάρους, η μείωση του αλατιού και η άσκηση είναι ευεργετικές, φαίνεται ότι δεν μειώνουν σημαντικά την αρτηριακή πίεση των ηλικιωμένων.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι αλλαγές στον τρόπο ζωής βοηθούν τους ηλικιωμένους με υπέρταση να ζήσουν καλύτερα ως ένα βαθμό, αλλά δεν υπάρχουν πραγματικά στοιχεία που να δείχνουν ότι έχουν σημαντική επίδραση στην μείωση του κίνδυνου των σοβαρών επιπλοκών που προκαλεί η υψηλή αρτηριακή πίεση. Η έρευνα δείχνει ότι η χρήση αντιυπερτασικών φαρμάκων είναι πολύ πιο αποτελεσματική στη μείωση των καρδιαγγειακών επεισοδίων.

Σε γενικές γραμμές, τα άτομα με σημαντικούς παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακές παθήσεις, ανεξάρτητα από την ηλικία τους, θα πρέπει να λαμβάνουν αντιυπερτασικά φάρμακα αν δεν μπορούν να διαχειριστούν αλλιώς την αρτηριακή τους πίεση και κυρίως αν έχουν συστολική υπέρταση.