Γιατί τα άτομα με διαβήτη έχουν αυξημένες πιθανότητες να πάθουν ουρολοίμωξη;

Οι επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις, ιδιαίτερα οι λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος (UTIs), είναι κοινές και συνήθως πιο σοβαρές σε άτομα που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 και 2.

Ο σακχαρώδης διαβήτης προκύπτει ως αποτέλεσμα της μειωμένης δράσης ή έλλειψης της ινσουλίνης, μιας ορμόνης που ρυθμίζει τη γλυκόζη στο αίμα και συνεπώς την ενέργεια στα κύτταρα. Στον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 το σώμα σταματά να παράγει ινσουλίνη, ενώ στο σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 τα κύτταρα είναι λιγότερο ευαίσθητα στην ινσουλίνη, με αποτέλεσμα να αυξάνονται τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα.

Τα αυξημένα επίπεδα σακχάρου στο αίμα εξασθενούν τους αμυντικούς μηχανισμούς (ανοσοποιητικό σύστημα) του οργανισμού με αποτέλεσμα να αυξάνεται η ευαισθησία για λοιμώξεις που προκαλούνται από παθογόνους μικροοργανισμούς.

Ερευνητές από το Ινστιτούτο Karolinska στη Σουηδία διαπίστωσαν σε μια νέα μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο Nature Communications, πως το ανοσοποιητικό σύστημα των ατόμων με σακχαρώδη διαβήτη έχει χαμηλότερα επίπεδα ενός αντιμικροβιακού πεπτιδίου, γνωστού ως ψωριασίνη, γεγονός το οποίο θέτει σε κίνδυνο τον κυτταρικό φραγμό της ουροδόχου κύστης και αυξάνει τις πιθανότητες λοίμωξης του ουροποιητικού συστήματος.

Πώς επηρεάζει ο σακχαρώδης διαβήτης τον κίνδυνο ουρολοίμωξης;

Για τη διερεύνηση της σχέσης μεταξύ των επιπέδων σακχάρου ατόμων με διαβήτη (τύπου 1,2 ή προδιαβήτη) και των επιπέδων της ψωριασίνης αυτών, οι ερευνητές ανέλυσαν δείγματα ούρων, κυττάρων της ουροδόχου κύστης και ορού αίματος από ενήλικες εθελοντές, οι οποίοι δεν είχαν διαγνωστεί με ουρολοίμωξη.

Χρησιμοποιώντας τα δείγματα αυτά οι ερευνητές ανέλυσαν τα επίπεδα ψωριασίνης, που αποτελεί μέρος του έμφυτου ανοσοποιητικού συστήματος και δρα ως ενδογενές αντιβιοτικό, αλλά και άλλων πεπτιδίων που είναι απαραίτητα για τη διασφάλιση της ακεραιότητας και της προστασίας του βλεννογόνου της ουροδόχου κύστης από μολύνσεις.

Τα ευρήματα, στη συνέχεια, επαληθεύτηκαν σε ποντίκια με διαβήτη τύπου 2 και σε ανθρώπινα κύτταρα της ουροδόχου κύστης και διαπιστώθηκε πως:

• Οι υψηλές συγκεντρώσεις της γλυκόζης στο αίμα μειώνουν τα επίπεδα της ψωριασίνης, ενώ αντιθέτως η ινσουλίνη δεν έχει καμία επίδραση σε αυτά.
• Τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη έχουν χαμηλότερα επίπεδα ψωριασίνης, γεγονός το οποίο οδηγεί σε αποδυνάμωση της λειτουργίας του προστατευτικού φραγμού των κυττάρων και αυξάνει τον κίνδυνο λοιμώξεων της ουροδόχου κύστης.

Τι ρόλο παίζουν τα οιστρογόνα στην αντιμετώπιση των ουρολοιμώξεων;

Σύμφωνα με προηγούμενη μελέτη, η θεραπεία με οιστρογόνα βοηθά στην αποκατάσταση της προστατευτικής λειτουργίας των κυττάρων της ουροδόχου κύστης σε ανθρώπους, αλλά και σε ποντίκια, με αποτέλεσμα να βοηθά και στη ρύθμιση της ανοσολογικής απόκρισης στην περίπτωση μιας ουρολοίμωξης.

Στην παρούσα μελέτη, οι ερευνητές εξέτασαν το πως η θεραπεία με οιστρογόνα επηρεάζει τα μολυσμένα κύτταρα της ουροδόχου κύστης, που εκτίθενται σε υψηλές συγκεντρώσεις γλυκόζης και διαπίστωσαν πως η θεραπεία αύξησε τα επίπεδα ψωριασίνης και μείωσε αυτά των βακτηριακών πληθυσμών. Αυτό υποδεικνύει πως η θεραπεία με οιστρογόνα μπορεί να είναι αποτελεσματική και για άτομα με σακχαρώδη διαβήτη.

Ωστόσο, η αποτελεσματικότητα των οιστρογόνων έχει παρατηρηθεί μόνο στην περίπτωση τοπικής εφαρμογής κρέμας στον κόλπο των γυναικών και σύμφωνα με τους ειδικούς δεν συνιστάται για τους άνδρες. Το γεγονός αυτό δείχνει πως χρειάζεται περαιτέρω έρευνα πριν από τη καθιέρωση της χρήσης των οιστρογόνων για το σκοπό αυτό.

Πώς μπορούν να προληφθούν οι ουρολοιμώξεις;

Η διαχείριση του σακχαρώδη διαβήτη είναι το σημαντικότερο βήμα για την πρόληψη των λοιμώξεων του ουροποιητικού συστήματος και άλλων επιπλοκών, σε άτομα που πάσχουν από αυτό. Η υιοθέτηση υγιεινών συνηθειών που βοηθούν στη βελτίωση των επιπέδων σακχάρου όσο το δυνατόν περισσότερο είναι ο καλύτερος τρόπος για την πρόληψη των ουρολοιμώξεων.

Μερικές ακόμη συμβουλές, που μπορούν να βοηθήσουν οποιοδήποτε άνθρωπο στην πρόληψη της ουρολοίμωξης, είναι οι εξής:

• Κατανάλωση άφθονου νερού για μείωση της συγκέντρωσης των βακτηρίων στα ούρα
• Πρόληψη της δυσκοιλιότητας μέσω κατανάλωσης αρκετών φυτικών ινών
• Αποφυγή της συγκράτησης των ούρων όταν υπάρχει ανάγκη ούρησης
• Σκούπισμα της ευαίσθητης περιοχής από μπροστά προς τα πίσω κατά την επίσκεψη στην τουαλέτα
• Προτίμηση βαμβακερών εσωρούχων
• Άδειασμα της ουροδόχου κύστης όσο το δυνατόν περισσότερο κατά την ούρηση
• Ούρηση μετά τη σεξουαλική επαφή