Γήρανση: Οι πρωτεΐνες του αίματος αποκαλύπτουν την ηλικία σας

Πώς μπορείς να υπολογίσεις πόσο χρονών είναι κάποιος;

Για να υπολογίσετε την ηλικία κάποιου, θα μπορούσατε να ελέγξετε την άδεια οδήγησής του, ή να κοιτάξετε για σημάδια από ρυτίδες στο πρόσωπό του ή να προσέξτε αν τα μαλλιά του έχουν ασπρίσει.

Σύμφωνα, ωστόσο με τους ερευνητές, οι οποίοι πραγματοποίησαν μια νέα μελέτη, θα μπορούσατε επίσης να υπολογίσετε την ηλικία κάποιου κάνοντας του εξετάσεις αίματος.

Αυτό μπορεί να φαίνεται εκπληκτικό και εξωπραγματικό, αλλά σε μια πρόσφατη μελέτη στο Nature Medicine, μια ερευνητική ομάδα που χρηματοδοτήθηκε από την NIH ήταν σε θέση να μετρήσει την ηλικία ενός ατόμου αρκετά αξιόπιστα, αναλύοντας τα επίπεδα μερικών εκατοντάδων πρωτεϊνών στο αίμα του.

Τα αποτελέσματα αυτά προσφέρουν σημαντικές νέες ιδέες σχετικά με το τι συμβαίνει με την ανθρώπινη ηλικία. Για παράδειγμα, η ερευνητική ομάδα σημειώνει ότι η διαδικασία βιολογικής γήρανσης δεν είναι σταθερή και φαίνεται ότι επιταχύνεται περιοδικά – με τις μεγαλύτερες εξάρσεις να εμφανίζονται, κατά μέσο όρο, γύρω στις ηλικίες 34, 60 και 78.

Τι υποδηλώνουν τα ευρήματα της μελέτης;

Αυτά τα ευρήματα δείχνουν ότι μπορεί να είναι εφικτό μέσω μιας απλής εξέτασης αίματος να εντοπιστούν τα άτομα που γερνούν γρηγορότερα βιολογικά σε σχέση με άλλα άτομα.

Οι λαοί που βιολογικά γερνούν γρηγορότερα ενδέχεται να βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν νωρίτερα στη ζωή τους, καρδιαγγειακά προβλήματα, νόσο Alzheimer, οστεοαρθρίτιδα και άλλα θέματα υγείας που σχετίζονται με την ηλικία.

Επιπλέον, η μελέτη αυτή εγείρει την ελπίδα για παρεμβάσεις που μπορεί να επιβραδύνουν το «πρωτεϊνικό ρολόι» και ίσως να βοηθήσουν στο να κρατηθούν οι άνθρωποι βιολογικά νεότεροι από τη χρονολογική τους ηλικία. Ένα τέτοιο σενάριο μπορεί να ακούγεται σαν σενάριο επιστημονικής φαντασίας, αλλά η ίδια ομάδα ερευνητών έδειξε πριν από λίγα χρόνια ότι είναι πράγματι δυνατό να αναζωογονηθεί ένας γηραιότερος ποντικός με την έγχυση αίματος από ένα πολύ νεότερο ποντίκι.

Τι έδειξε το «πρωτεϊνικό ρολόι» της μελέτης;

Προηγούμενα ευρήματα από το εργαστήριο του Tony Wyss-Coray, στην Ιατρική Σχολή του Στάνφορντ του Πάλο Άλτο, CA, παρουσίασαν την εντυπωσιακή πιθανότητα, ορισμένες ουσίες στο νεανικό αίμα να μπορούν να αναζωογονήσουν τον γερασμένο εγκέφαλο και άλλα μέρη του σώματος. Αναζητώντας πρόσθετες ενδείξεις στη νέα μελέτη, η ομάδα του Wyss-Coray παρακολούθησε πώς η πρωτεϊνική σύνθεση του αίματος αλλάζει ανάλογα με την ηλικία των ανθρώπων.

Για να βρουν αυτές τις ενδείξεις, απομόνωσαν πρωτεϊνες από περισσότερα από 4.200 υγιή άτομα, μεταξύ 18 και 95 ετών. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν έπειτα στοιχεία από περισσότερους από τους μισούς συμμετέχοντες, για να δημιουργήσουν ένα «πρωτεϊνικό ρολόι» γήρανσης. Υπό κάποιες προϋποθέσεις, το ρολόι μπορούσε να προβλέψει με ακρίβεια τη χρονολογική ηλικία των υπόλοιπων 1.446 συμμετεχόντων της μελέτης. Οι καλύτερες προβλέψεις βασίστηκαν σε μόλις 373 από τις σχεδόν 3.000 πρωτεΐνες του ρολογιού.

Για περαιτέρω επικύρωση, το ρολόι προέβλεψε επίσης αξιόπιστα τη σωστή χρονολογική ηλικία τεσσάρων ομάδων ατόμων, που δεν συμμετείχαν στη μελέτη. Είναι ενδιαφέρον το γεγονός ότι ήταν δυνατό να γίνει πρόβλεψη ακριβής ηλικίας, βασισμένη σε μόλις εννέα από τις πρωτεΐνες του ρολογιού.

Τα ευρήματα δείχνουν ότι οι αποκαλυπτικές πρωτεϊνικές αλλαγές αναδύονται με την ηλικία και πιθανόν να έχουν σημαντικές και μέχρι τώρα άγνωστες επιπτώσεις στην υγεία. Οι πρωτεΐνες που κυκλοφορούν στο αίμα δεν προέρχονται μόνο από τα κύτταρα του αίματος, αλλά και από τα κύτταρα όλου του σώματος. Σύμφωνα με τους ερευνητές, οι άνθρωποι που εμφανίστηκαν βιολογικά νεότεροι από την πραγματική χρονολογική ηλικία τους, με βάση τις πρωτεΐνες του αίματος τους, είχαν και καλύτερες γνωστικές και φυσικές εξετάσεις.

Τι είναι η γήρανση με βάση τις πρωτεϊνικές αποδείξεις;

Οι περισσότεροι από εμάς βλέπουμε τη γήρανση ως μια σταδιακή, γραμμική διαδικασία. Ωστόσο, οι πρωτεϊνικές αποδείξεις υποδεικνύουν ότι, βιολογικά, η γήρανση ακολουθεί ένα πιο σύνθετο πρότυπο. Ορισμένες πρωτεΐνες κλιμακώθηκαν σταδιακά προς τα επάνω ή προς τα κάτω με την πάροδο του χρόνου, σχεδόν γραμμικά. Αλλά τα επίπεδα πολλών άλλων πρωτεϊνών αυξήθηκαν ή μειώθηκαν με πιο εντόνους ρυθμούς με την πάροδο του χρόνου. Για παράδειγμα, μια νευρωνική πρωτεΐνη στο αίμα, παρέμεινε σταθερή μέχρι την ηλικία των 60 ετών και έπειτα τα επίπεδα της αυξήθηκαν.

Όπως σημειώθηκε, οι ερευνητές βρήκαν στοιχεία ότι η διαδικασία της γήρανσης περιλαμβάνει μια σειρά από τρεις «εκρήξεις» πρωτεϊνών. Ο Wyss-Coray δήλωσε ότι «ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέρον το γεγονός ότι η πρώτη έκρηξη συμβαίνει στις αρχές της μέσης ζωής, γύρω στην ηλικία των 34 ετών, πολύ πριν από την εμφάνιση των κοινών συμπτωμάτων γήρανσης και των συνδεόμενων προβλημάτων υγείας».

Είναι επίσης γνωστό ότι οι άνδρες και οι γυναίκες γερνούν διαφορετικά και αυτή η μελέτη έρχεται να προσθέσει ακόμη ένα λιθαράκι σε αυτή την άποψη. Σύμφωνα με τη μελέτη, περίπου τα δύο τρίτα των πρωτεϊνών που άλλαξαν με την ηλικία, διέφεραν μεταξύ των δύο φύλων. Ωστόσο, επειδή η επίδραση της γήρανσης στις πιο σημαντικές πρωτεΐνες του ρολογιού είναι πιο ισχυρή από τις διαφορές των φύλων, το πρωτεϊνικό ρολόι ήταν σε θέση να προβλέψει με ακρίβεια τις ηλικίες όλων των ανθρώπων.

Συνολικά, τα ευρήματα δείχνουν ότι οι πρωτεϊνικές ουσίες στο αίμα μπορούν να χρησιμεύσουν ως σημαντικό μέτρο της χρονολογικής και βιολογικής ηλικίας ενός ατόμου. Επίσης δείχνουν ότι ουσίες του αίματος διαδραματίζουν σημαντικό και ενεργό ρόλο στη διαδικασία γήρανσης. Ο Wyss-Coray αναφέρει ότι η ομάδα του συνεχίζει να ψάχνει βαθύτερα το θέμα, ελπίζοντας ότι θα μάθει περισσότερα για την προέλευση συγκεκριμένων πρωτεϊνών στην κυκλοφορία του αίματος, για το τι σημαίνουν αυτές για την υγεία και για το πώς μπορεί να γυρίσει πίσω το πρωτεϊνικό ρολόι του ανθρώπου.