Γλιστρίδα: Ένα θεραπευτικό φυτό με σημαντικά οφέλη για την υγεία

Η γλιστρίδα (Portulaca oleracea) είναι ένα ποώδες φυτό που αναπτύσσεται κυρίως σε θερμά κλίματα, αλλά πλέον καλλιεργείται σε όλο τον κόσμο για την κατανάλωσή του ως σαλατικό.

Από την αρχαιότητα η γλιστρίδα χρησιμοποιούταν ευρέως για τις φαρμακευτικές ιδιότητές της. Χαρακτηριστικά ο Διοσκουρίδης πρότεινε τη χρήση της για την αντιμετώπιση της καούρας, του έλκους στο στομάχι, του πονοκεφάλου και των παθήσεων της ουροδόχου κύστης. Στην παραδοσιακή κινέζικη ιατρική η γλιστρίδα είναι γνωστή ως το «λαχανικό της μακροζωίας» και χρησιμοποιείται ευρύτατα για την απομάκρυνση τοξινών από το σώμα, τη θεραπεία του πυρετού, της δυσεντερίας, του εκζέματος και της αιμορραγίας.

Η γλιστρίδα είναι εξαιρετική πηγή ω-3 λιπαρών οξέων, τα οποία συνήθως δεν βρίσκονται σε άλλα φυτά παρά μόνο στα ψάρια και παίζουν σημαντικό ρόλο στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος και πρόληψη της εμφάνισης διαφόρων ασθενειών στον άνθρωπο. Τα δύο βασικά ω-3 λιπαρά οξέα που περιέχει σε μεγάλη ποσότητα είναι το α-λινολενικό και λινολεϊκό οξύ.

Εκτός από τα ω-3 λιπαρά οξέα η γλιστρίδα περιέχει επίσης σημαντικούς πολυσακχαρίτες, τερπενοειδή, φλαβονοειδή, βιταμίνες (κυρίως βιταμίνη Α, Β και C), μέταλλα (μαγνήσιο, ασβέστιο, κλπ) και αμινοξέα, συστατικά τα οποία συμβάλουν στη σπουδαία φαρμακευτική της δράση.

Ποιες είναι οι πιθανές φαρμακευτικές ιδιότητες της γλιστρίδας;

1. Νευροπροστατευτική δράση

Μελέτες σε αρουραίους και ποντίκια έχουν δείξει σημαντική νευροπροστατευτική δράση των σπόρων και του υδατικού εκχυλίσματος γλιστρίδας. Η περιεκτικότητα της γλιστρίδας σε λεβοντόπα και ντοπαμίνη την καθιστούν ένα πολλά υποσχόμενο μέσο για την προστασία έναντι της νόσου Parkinson, ενώ επίσης έχει παρατηρηθεί ευεργετική δράση της ενάντια στην εξασθένηση της μνήμης σε αρουραίους.

Επιπλέον, αρκετά αλκαλοειδή, όπως η ελαιοκράμβη και η  ελαϊσοϊνδόλη, φαίνεται να δρουν αναστέλλοντας την ακετυλοχολινεστεράση (AChE), κάτι το οποίο μπορεί να αποτελέσει σημαντικό εργαλείο για τη θεραπεία της νόσου του Alzheimer.

2. Αντιδιαβητική δράση

Οι πολυσακχαρίτες που περιέχει η γλιστρίδα φαίνεται πως επάγουν την έκκριση ινσουλίνης από τα β-κύτταρα του παγκρέατος και μειώνουν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, με αποτέλεσμα η γλιστρίδα να θεωρείται μια πολλά υποσχόμενη εναλλακτική λύση για τη θεραπεία του σακχαρώδη διαβήτη.

3. Αντιοξειδωτική δράση

Η ικανότητα της γλιστρίδας να προστατεύει από τις βλάβες που προκαλούν οι ελεύθερες ρίζες έχει αποδοθεί σε ορισμένα συστατικά που περιέχει, όπως τα ω-3 λιπαρά οξέα, το ασκορβικό οξύ, οι α-τοκοφερόλες, η καμπφερόλη, η κερσετίνη, η β-καροτίνη, κλπ.

Απ’ όλα τα μέρη του φυτού τα λουλούδια παρουσίασαν υψηλότερη αντιοξειδωτική δράση, σύμφωνα με μελέτες.

4. Αντικαρκινική δράση

Διάφορα εκχυλίσματα και συστατικά της γλιστρίδας έχουν παρουσιάσει κυτταροτοξική δράση ενάντια σε καρκινικά κύτταρα του παχέος εντέρου, του τραχήλου της μήτρας, του στομάχου, του ήπατος, του πνεύμονα και του γλοιοβλαστώματος, σε ζωικά μοντέλα. Τα αποτελέσματα αυτά καθιστούν τη γλιστρίδα σημαντικό εργαλείο για τη μελλοντική ανάπτυξη αντικαρκινικών φαρμάκων.

5. Αντιμικροβιακή δράση

Η γλιστρίδα παρουσιάζει αντιμικροβιακή δράση ενάντια σε ένα ευρύ φάσμα μικροοργανισμών, συμπεριλαμβανομένων Gram θετικών και αρνητικών βακτηρίων, μυκήτων και ιών.

6. Αντιφλεγμονώδης δράση

Οι πολυσακχαρίτες της γλιστρίδας έχουν την ικανότητα να καταστέλλουν την παραγωγή φλεγμονωδών κυτοκινών (TNFα, IL-1 και IL-6) και να επάγουν την παραγωγή αντιφλεγμονωδών μορίων, με αποτέλεσμα να ρυθμίζουν την φλεγμονώδη αντίδραση.

7. Ηπατοπροστατευτική δράση

Η χορήγηση υδατικού εκχυλίσματος γλιστρίδας σε συνδυασμό με λυκοπένιο, σε αρουραίους, έδειξε εντυπωσιακά προστατευτικά αποτελέσματα ενάντια στην επαγόμενη από τετραχλωράνθρακα ηπατοτοξικότητα.

Επιπλέον, οι σπόροι της γλιστρίδας φαίνεται πως είναι αποτελεσματικοί στην αντιμετώπιση της μη αλκοολικής λιπώδους ηπατικής νόσου.