Γλυκαντικά: Μήπως ήρθε η ώρα να επανεξετάσετε τις επιλογές σας;

Όταν κάποιος επιθυμεί να ενσωματώσει στη διατροφή του γλυκαντικά με ελάχιστες θερμίδες γνωρίζει ότι έχει πολλές επιλογές,  και τα χρησιμοποιεί θεωρώντας πως έχουν μελετηθεί εκτενώς από τους ειδικούς, οπότε είναι ασφαλή στη χρήση τους. Ωστόσο, αυτό που έχει διαπιστώσει νέα επιστημονική μελέτη, σίγουρα θα σας εκπλήξει.

Ποια είναι τα πιο δημοφιλή τεχνητά γλυκαντικά;

Τα τεχνητά γλυκαντικά είναι διαχωρισμένα με μια έγχρωμη κωδικοποίηση. Ωστόσο, πέραν από τον χρωματισμό τους διαφέρουν και σε άλλα σημαντικά στοιχεία. Στις ΗΠΑ, τα πιο δημοφιλή γλυκαντικά μη σακχαρόζης (NSS), που έχουν εγκριθεί από τον FDA είναι τα εξής (σημειώνεται το χρώμα τους):

• Ασπαρτάμη (μπλε) πχ οι Nutrasweet και Equal
• Σακχαρίνη (ροζ) πχ Sweet’N Low
• Στέβια (πράσινα) πχ Truvia
• Σουκραλόζη (κίτρινα) πχ Splenda.

Σε τι διαφέρουν τα τεχνητά γλυκαντικά μεταξύ τους;

Η στέβια θεωρείται «φυσικό μη θερμιδικό γλυκαντικό». Η σακχαρίνη και η σουκραλόζη θεωρούνται «μη θρεπτικά γλυκαντικά» (ελάχιστες ή καθόλου θερμίδες). Η ασπαρτάμη είναι ένα «θρεπτικό γλυκαντικό» (προσθέτει μερικές θερμίδες, αλλά πολύ λιγότερες από τη ζάχαρη).

Η ασπαρτάμη έρχεται με μια προειδοποίηση, ότι πρέπει να χρησιμοποιείται με προσοχή (ή καθόλου), από άτομα με μια σπάνια γενετική πάθηση που ονομάζεται φαινυλκετονουρία (PKU), επειδή είναι δύσκολο να μεταβολιστεί. Αυτό δεν ισχύει για τα άλλα γλυκαντικά. Και οι τέσσερις κατηγορίες, ποικίλλουν ανάλογα με το επίπεδο της γλυκύτητας και της γεύσης τους και οι άνθρωποι τις διαλέγουν ανάλογα με το τι τους αρέσει.

Γιατί δημιουργήθηκαν τα τεχνητά γλυκαντικά;

Ο λόγος ύπαρξης των γλυκαντικών, έγκειται στο γεγονός ότι οι άνθρωποι θέλουν να πίνουν και να τρώνε γλυκά ποτά και τρόφιμα, χωρίς να παίρνουν τις θερμίδες που περιέχει η ζάχαρη. Οι επιστήμονες, θεωρούν ότι μακροπρόθεσμα, οι λιγότερες θερμίδες θα οδηγήσουν στην λιγότερη προσθήκη βάρους, σε μεγαλύτερη απώλεια βάρους και χαμηλότερο κίνδυνο προβλημάτων υγείας που σχετίζονται με το βάρος, όπως ο διαβήτης και η υψηλή αρτηριακή πίεση.

Παρόλο που αυτές οι υποθέσεις δεν είναι αποδεδειγμένες, φαίνονται εντούτοις λογικές, καθώς για παράδειγμα ένα κουτάκι Coca-Cola περιέχει περίπου 10 κουταλάκια του γλυκού ζάχαρη, συνολικής αξίας 140 θερμίδων, οπότε η μακροπρόθεσμη κατανάλωση του θα οδηγήσει σε αύξηση του σωματικού βάρους.  Τα μη θερμιδικά γλυκαντικά, λοιπόν, μπορούν να αποτρέψουν αυτό το αποτέλεσμα και έτσι αποτελούν την κύρια επιλογή των διατροφολόγων και όσων προσπαθούν να περιορίσουν την πρόσληψη θερμίδων και ζάχαρης.

Πράγματι τα γλυκαντικά μπορούν να ευνοήσουν την απώλεια βάρους;

Όπως είπαμε και πιο πάνω, η αποτελεσματικότητα των γλυκαντικών (NSS) στην απώλεια βάρους, στην πρόληψη βάρους και στα οφέλη για την υγεία δεν είναι αποδεδειγμένη. Ωστόσο, μερικές μελέτες, όπως η υποφαινόμενη, διαπίστωσαν ότι οι άνθρωποι που έπιναν συχνά σόδα κατέληξαν να είναι παχύσαρκοι συγκριτικά με εκείνους που έπιναν λιγότερη σόδα ή και καθόλου. Ενώ μια άλλη μελέτη, έδειξε υψηλότερα ποσοστά μεταβολικού συνδρόμου και διαβήτη τύπου 2 σε άτομα που κατανάλωναν πολλή σόδα.

Έτσι, οι ερευνητές εικάζουν ότι η χρήση γλυκαντικών (NSS), μπορεί τελικά να δημιουργήσει μεγαλύτερη επιθυμία για κατανάλωση γλυκών, να μεταβάλει την αντίληψη της γεύσης  και να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο απορροφούνται τα θρεπτικά συστατικά στον οργανισμό, οπότε οι άνθρωποι, που καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες γλυκαντικών, απλά δικαιολογούν την υπερκατανάλωση τους, ενσωματώνοντας τις σόδες στη διατροφή τους.

Μάλιστα, μέχρι σήμερα, έχουν αναφερθεί και άλλα προβλήματα που σχετίζονται με την κατανάλωση γλυκαντικών όπως πονοκέφαλοι, μαθησιακές δυσκολίες, αλλαγές στην ισορροπία των βακτηριδίων του εντέρου κ.α

Ποια είναι τα οφέλη και οι κίνδυνοι που εγκυμονεί η κατανάλωση γλυκαντικών; Πού κατέληξε η νέα μελέτη;

Ευρωπαίοι ερευνητές ανέλαβαν να αξιολογήσουν τους κινδύνους και τα οφέλη των γλυκαντικών στην υγεία του ανθρώπου, αναλύοντας 56 δημοσιευμένες μελέτες. Ειδικότερα, επιδίωξαν να προσδιορίσουν την επίδραση διαφόρων γλυκαντικών στην υγεία ενηλίκων και παιδιών, ανάμεσα τους υπέρβαροι, παχύσαρκοι και άτομα με υγιές σωματικό βάρος. Τα δεδομένα που μελέτησαν περιλάμβαναν:

• Σωματικό βάρος
• Στοματική υγιεινή
• Σάκχαρο αίματος
• Διατροφική συμπεριφορά
• Κίνδυνος καρκίνου
• Κίνδυνος καρδιαγγειακής νόσου
• Κίνδυνος νεφρικής νόσου
• Διάθεση
• Λειτουργία του εγκεφάλου

Αναλύοντας τα εν λόγω δεδομένα, οι ερευνητές δεν διαπίστωσαν σαφείς διαφορές στην υγεία των ατόμων που χρησιμοποιούσαν συχνά γλυκαντικά σε σχέση με όσους δεν τα χρησιμοποιούσαν καθόλου, ούτε σαφή οφέλη στην υγεία όσων τα χρησιμοποιούσαν, ωστόσο, δεν μπορέσαν να αποκλειστούν και πιθανές βλάβες.  Ουσιαστικά, εξαιτίας του ότι η ποιότητα της έρευνας που πραγματοποιήθηκε μέχρι σήμερα δεν ήταν πολύ καλή, οι ερευνητές δεν μπόρεσαν να εξάγουν σαφή και οριστικά συμπεράσματα σχετικά με τη χρήση των γλυκαντικών και τις πιθανές επιπτώσεις τους στην υγεία.