Γλυκόριζα: Τι είναι και ποια είναι τα οφέλη της στην υγεία;

Τι είναι η γλυκόριζα;

Η γλυκόριζα, όπως υποδηλώνει και το όνομά της, είναι η ρίζα του φυτού Glycyrrhiza glabra και καλλιεργείται κυρίως στην Ελλάδα, την Τουρκία και τη Δυτική Ασία. Από την αρχαιότητα χρησιμοποιείται ευρέως ως φυσική αρωματική και γλυκαντική ουσία σε γλυκά, φαγητά και ποτά. Η γλυκιά γεύση της οφείλεται στο κύριο συστατικό της, τη γλυκυρριζίνη, η οποία είναι 50-100 φορές πιο γλυκιά από τη σακχαρόζη. Εκτός από τη γλυκύτητά της, η γλυκυρριζίνη παρουσιάζει μια σειρά ευεργετικών ιδιοτήτων, οι οποίες καθιστούν τη γλυκόριζα ένα πολύτιμο βότανο.

Ποιες είναι οι ευεργετικές ιδιότητες της γλυκόριζας;

• Αντιφλεγμονώδης δράση

Οι αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες της γλυκόριζας οφείλονται στη γλυκυρριζίνη και διάφορους μεταβολίτες της. Η γλυκυρριζίνη φαίνεται πως περιορίζει τη φλεγμονή σε αρκετές περιπτώσεις, όπως η μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος, τα στοματικά έλκη και ορισμένες δερματικές παθήσεις.

• Αντιμικροβιακή και αντιϊκή δράση

Η γλυκόριζα δρα ενάντιας σε αρκετά βακτήρια, όπως τα E. coli, B. subtilis, E. aerogenes, K. pneumoniae και S. aureus, ενώ ταυτόχρονα αναστέλλει και την αναπαραγωγή αρκετών ιών in vitro, όπως ο ιός του απλού έρπητα, της ηπατίτιδας Α, Β και C, της γρίπης και της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας (HIV).

• Ηπατοπροστατευτική δράση

Η γλυκόριζα φαίνεται πως μπορεί να προστατεύσει από βλάβες που προκαλούνται λόγω του τετραχλωράνθρακα (CCl₄^–) στο ήπαρ, ενώ επίσης στην Ασία χρησιμοποιείται αποτελεσματικά για τη θεραπεία της ηπατίτιδας Β και C.

• Αντικαρκινική δράση

Παρόλο που δεν έχει μελετηθεί σε μεγάλο βαθμό η αντικαρκινική δράση της γλυκόριζας, in vitro μελέτες έδειξαν πως μπορεί να δρα ευεργετικά στην αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού και του προστάτη.

Σε ποιες περιπτώσεις μπορεί να είναι ωφέλιμη η χρήση της γλυκόριζας;

Υπάρχουν αναφορές για αποτελεσματική χρήση της γλυκόριζας στην αντιμετώπιση διαφόρων παθήσεων, η εγκυρότητα όμως αυτών δεν έχει αποδειχθεί επιστημονικά. Συγκεκριμένα η γλυκόριζα μπορεί να είναι αποτελεσματική στις εξής περιπτώσεις:

• Αντιμετώπιση γαστρεντερικών διαταραχών (πχ. πεπτικό έλκος και σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου)
• Προάσπιση της στοματικής υγείας (πρόληψη σχηματισμού πλάκας, ασθένειας των ούλων και φθοράς των δοντιών)
• Αντιμετώπιση δερματικών παθήσεων (πχ. ερυθρότητα του δέρματος, ατοπική δερματίτιδα, λεύκη και γυροειδής αλωπεκία)
• Προστασία του ήπατος από τη μη αλκοολική λιπώδη νόσο του ήπατος και την ηπατίτιδα B και C
• Θεραπεία βρογχίτιδας και συμπτωμάτων βήχα

Υπάρχουν παρενέργειες από τη χρήση γλυκόριζας;

Η γλυκόριζα σε ποσότητες που καταναλώνεται μέσα σε τρόφιμα θεωρείται γενικά ασφαλής. Ωστόσο, αν καταναλωθεί σε μεγάλες ποσότητες ή για παρατεταμένο χρονικό διάστημα τότε μπορεί να εμφανιστούν ορισμένες ανεπιθύμητες παρενέργειες. Αυτές περιλαμβάνουν τα εξής:

• Αυξημένη αρτηριακή πίεση
• Μειωμένη ενέργεια (λήθαργος)
• Μυϊκοί πόνοι
• Ακανόνιστος καρδιακός παλμός (αρρυθμίες)
• Υψηλή κατακράτηση νατρίου
• Χαμηλά επίπεδα καλίου στο αίμα
• Πονοκέφαλος
• Πρόωρος τοκετός (σε περίπτωση εγκυμοσύνης)

Ποιοι πρέπει να αποφύγουν τη χρήση γλυκόριζας;

Άτομα που παρουσιάζουν συγκεκριμένα προβλήματα υγείας θα πρέπει να αποφεύγουν τη χρήση γλυκόριζας. Συγκεκριμένα αυτά είναι:

• Χαμηλά επίπεδα καλίου στο αίμα (υποκαλιαιμία)
• Χρόνια ηπατίτιδα
• Καρδιακές παθήσεις
• Υψηλή αρτηριακή πίεση
• Σοβαρά προβλήματα στους νεφρούς
• Αλδοστερονισμός
• Υποθυρεοειδισμός
• Εγκυμοσύνη ή Θηλασμός

Άτομα που καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες αλκοόλ δεν πρέπει επίσης να χρησιμοποιούν τη γλυκόριζα, όπως επίσης και άτομα που ακολουθούν κάποια νηστεία, διότι μπορεί να εμφανίσουν σοβαρή ανισορροπία ηλεκτρολυτών.

Τέλος, η γλυκόριζα μπορεί να αλληλοεπιδράσει με ορισμένα φάρμακα, όπως τα διουρητικά, η αλδακτόνη (αντιυπερτασικό) και η βαρφαρίνη (αντιπηκτικό), γι’ αυτό απαραίτητη είναι η συμβουλή του παρόχου υγειονομικής περίθαλψης.