Ακτινικές υπερκερατώσεις

Αίτια

Τι προκαλεί τις ακτινικές υπερκερατώσεις;

Οι ακτινικές υπερκερατώσεις προκαλούνται κυρίως από τη μακροχρόνια έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία. Βρίσκεστε σε αυξημένο κίνδυνο εκδήλωσης της πάθησης εάν:

• Είστε άνω των 60 ετών
• Έχετε ανοιχτό χρώμα δέρματος και γαλάζια μάτια
• Έχετε τάση στα ηλιακά εγκαύματα
• Έχετε ιστορικό ηλιακών εγκαυμάτων σε μικρή ηλικία
• Εκτίθεστε συχνά στην ηλιακή ακτινοβολία
• Έχετε ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV)

Συμπτώματα

Ποια είναι τα συμπτώματα των ακτινικών υπερκερατώσεων;

Οι ακτινικές υπερκερατώσεις ξεκινούν ως σκληρά, φολιδωτά ή καλυπτόμενα με κρούστα σημεία του δέρματος. Αυτά τα σημεία συνήθως έχουν μέγεθος όσο η γόμα ενός μολυβιού. Μπορεί να εκδηλωθεί κνησμός ή αίσθηση καψίματος στην πάσχουσα περιοχή.

Με την πάροδο του χρόνου, τα σημεία αυτά μπορεί να εξαφανιστούν, να διογκωθούν, να παραμείνουν στο ίδιο μέγεθος ή να εξελιχθούν σε ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα. Δεν υπάρχει τρόπος να γνωρίζετε εάν οι ακτινικές υπερκερατώσεις θα γίνουν καρκινικές. Για αυτό, όμως, το λόγο θα πρέπει να επισκεφτείτε έναν δερματολόγο αν παρατηρήσετε οποιαδήποτε από τις ακόλουθες αλλαγές:

• Σκλήρυνση του σημείου της βλάβης
• Φλεγμονή
• Ταχεία διόγκωση
• Αιμορραγία
• Ερυθρότητα
• Σχηματισμός έλκους

Μην πανικοβληθείτε εάν παρουσιάσετε καρκινικές αλλαγές. Το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα είναι σχετικά εύκολο να διαγνωστεί και να αντιμετωπιστεί στα πρώιμα στάδια.

Διάγνωση

Πώς διαγιγνώσκονται οι ακτινικές υπερκερατώσεις;

Ο γιατρός πιθανώς είναι σε θέση να διαγνώσει ακτινικές υπερκερατώσεις με μία απλή κλινική παρατήρηση. Μπορεί να επιθυμεί να λάβει δείγμα ιστού (βιοψία) εάν εμφανίζουν καρκινικές ενδείξεις. Η δερματική βιοψία είναι ο μόνος αξιόπιστος τρόπος να διαπιστωθεί εάν οι ακτινικές υπερκερατώσεις έχουν εξελιχθεί σε ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα.

Θεραπεία

Πώς αντιμετωπίζονται οι ακτινικές υπερκερατώσεις;

Οι ακτινικές υπερκερατώσεις μπορούν να αντιμετωπιστούν με τους παρακάτω τρόπους:

Απόξεση

Η απόξεση περιλαμβάνει την αφαίρεση του σημείου βλάβης από το δέρμα. Ο γιατρός πιθανώς να αφαιρέσει επιπλέον περιβάλλοντα ιστό γύρω ή κάτω από τη βλάβη εάν υπάρχει ανησυχία καρκίνου του δέρματος. Ανάλογα με το μέγεθος της τομής, μπορεί να χρειαστείτε ράμματα.

Καυτηριασμός

Στον καυτηριασμό, το σημείο της βλάβης καυτηριάζεται (καίγεται) με τη χρήση ηλεκτρικού ρεύματος, το οποίο θανατώνει τα κύτταρα του δέρματος.

Κρυοθεραπεία

Η κρυοθεραπεία είναι ένας τύπος θεραπείας στην οποία το σημείο της βλάβης ψεκάζεται με ένα κρυοχειρουργικό διάλυμα, όπως υγρό άζωτο. Αυτό παγώνει τα κύτταρα και τα θανατώνει. Στη συνέχεια, το σημείο της βλάβης θα δημιουργήσει καύκαλο και θα αποπέσει από μόνο του μέσα σε λίγες μέρες μετά τη διαδικασία.

Τοπική φαρμακευτική θεραπεία

Συγκεκριμένες τοπικές φαρμακευτικές θεραπείες, όπως η 5-φθοροουρακίλη, προκαλούν φλεγμονή και καταστροφή των σημείων βλάβης. Άλλες τέτοιου είδους θεραπείες περιλαμβάνουν την ιμικιμόδη και την ουσία ingenol mebutate.

Φωτοθεραπεία

Κατά τη διάρκεια της φωτοθεραπείας, ένα διάλυμα εφαρμόζεται στην πάσχουσα περιοχή του δέρματος. Η περιοχή αυτή στη συνέχεια εκτίθεται σε έντονο φως laser που στοχεύει και θανατώνει τα κύτταρα. Ευρέως χρησιμοποιούμενα διαλύματα στη φωτοθεραπεία είναι συνταγογραφούμενα φάρμακα, όπως το αμινολεβουλινικό οξύ και κρέμα μεθυλ-αμινολεβουλινικού οξέος.

Πρόληψη

Πώς μπορούν να προληφθούν οι ακτινικές υπερκερατώσεις;

Ο καλύτερος τρόπος πρόληψης των ακτινικών υπερκερατώσεων είναι η μείωση της έκθεσης στην ηλιακή ακτινοβολία. Αυτό επίσης θα βοηθήσει στην ελαχιστοποίηση του κινδύνου καρκίνου του δέρματος. Να θυμάστε πάντα τις ακόλουθες συμβουλές:

• Να φοράτε καπέλο και μπλούζα με μακριά μανίκια όταν εκτίθεστε σε έντονο ηλιακό φως.
• Αποφύγετε να παραμένετε σε εξωτερικούς χώρους το μεσημέρι.
• Αποφύγετε το τεχνητό μαύρισμα (σολάριουμ).
• Να χρησιμοποιείτε πάντα αντηλιακό όταν βρίσκεστε σε εξωτερικούς χώρους. Το καλύτερο είναι να χρησιμοποιείτε αντηλιακό με δείκτη προστασίας (SPF) τουλάχιστον 30, το οποίο θα παρεμποδίζει τόσο την UVA όσο και την UVB ακτινοβολία.

Επίσης, καλό θα ήταν να ελέγχετε τακτικά το δέρμα σας. Αναζητήστε τυχόν ανάπτυξη νέων μαζών ή αλλαγές σε σημεία του δέρματος, όπως:

• Εξογκώματα
• Εκ γενετής σημάδια
• Φακίδες
• Ελιές

Θα πρέπει να ελέγχετε για τυχόν νέους σχηματισμούς ή αλλαγές στο πρόσωπο, το λαιμό, τα αυτιά και τα χέρια.

Πραγματοποιήστε ένα ραντεβού με τον γιατρό σας αμέσως μόλις εντοπίσετε ανησυχητικά ευρήματα στο δέρμα σας.