Παθολογικά

Ασθένειες της χοληδόχου κύστης

Εισαγωγή

Η χοληδόχος κύστη είναι ένας μικρός σάκος σε σχήμα αχλαδιού που βρίσκεται κάτω από το συκώτι. Κύρια λειτουργία της είναι να αποθηκεύει την χολή που παράγεται από το συκώτι και να την μεταφέρει μέσω ενός αγωγού στο λεπτό έντερο (και συγκεκριμένα στο δωδεκαδάχτυλο), όπου συνεισφέρει στην πέψη των λιπών.

Η φλεγμονή είναι η κύρια αιτία για την πλειονότητα των ασθενειών της χοληδόχου κύστης. Προκαλεί ερεθισμό των τοιχωμάτων της χοληδόχου κύστης, μία κατάσταση γνωστή ως χολοκυστίτιδα. Αυτή η φλεγμονή συχνά οφείλεται σε πέτρες στην χολή (χολόλιθοι) που μπλοκάρουν τον αγωγό που οδηγεί στο λεπτό έντερο (χοληδόχος πόρος) κι έτσι η χολή συσσωρεύεται. Σε προχωρημένο στάδιο, αυτό μπορεί να καταλήξει σε νέκρωση του ιστού ή γάγγραινα.

Κύριες ασθένειες Διάγνωση Θεραπεία Πρόληψη Επιπλοκές

Κύριες ασθένειες

  1. Πέτρες στην χοληδόχο κύστη

Οι πέτρες δημιουργούνται όταν ουσίες της χολής (χοληστερόλη, χολικά άλατα και ασβέστιο) ή του αίματος (χολερυθρίνη) σχηματίζουν σκληρά σωματίδια που εμποδίζουν την δίοδο της χοληδόχου κύστης και του χοληδόχου πόρου. Επίσης οι πέτρες τείνουν να δημιουργούνται όταν η χοληδόχος κύστη δεν αδειάζει τελείως ή δεν αδειάζει αρκετά συχνά. Το μέγεθός τους ποικίλει σημαντικά – μπορεί να είναι μικρές όπως ένας κόκκος άμμου ή μεγάλες όπως ένα μπαλάκι του γκολφ.

Αρκετοί είναι οι προδιαθεσικοί παράγοντες για την δημιουργία χολόλιθων:

  • Η παχυσαρκία
  • Ο διαβήτης
  • Η ηλικία άνω των 60 ετών
  • Φάρμακα που περιέχουν οιστρογόνα
  • Οικογενειακό ιστορικό χολόλιθων
  • Το θηλυκό γένος
  • Η νόσος Chron ή άλλες παθήσεις που επηρεάζουν το πώς απορροφώνται τα θρεπτικά συστατικά
  • Η κίρρωση ή άλλες ασθένειες του ήπατος
  1. Χολοκυστίτιδα

Η χολοκυστίτιδα είναι η πιο κοινή νόσος της χοληδόχου κύστης. Παρουσιάζεται είτε ως οξεία είτε ως χρόνια φλεγμονή της κύστης.

Οξεία χολοκυστίτιδα

Η οξεία χολοκυστίτιδα γενικά προκαλείται από πέτρες στην χοληδόχο κύστη, αλλά μπορεί να είναι και το αποτέλεσμα όγκων ή άλλων ασθενειών.

Μπορεί να συνοδεύεται από πόνο στην άνω δεξιά ή άνω μέση περιοχή του θώρακα, ο οποίος τείνει να εμφανίζεται αμέσως μετά από ένα γεύμα. Η έντασή του ποικίλει από οξεία «σουβλιά» ως αρκετά πιο ήπια αίσθηση πόνου και μπορεί να επεκτείνεται μέχρι τον δεξιό ώμο. Η οξεία χολοκυστίτιδα ενδέχεται επίσης να προκαλέσει:

  • Πυρετό
  • Ναυτία
  • Εμετό
  • Ίκτερο

Χρόνια χολοκυστίτιδα

Ύστερα από αρκετές εμφανίσεις οξείας χολοκυστίτιδας, η χοληδόχος κύστη μπορεί να συρρικνωθεί και να χάσει την ικανότητά της να αποθηκεύει και να εκκρίνει χολή. Θωρακικός πόνος, ναυτία και εμετός είναι κάποια από τα συμπτώματα της χρόνιας χολοκυστίτιδας και συχνά απαιτείται χειρουργική επέμβαση για την θεραπεία της.

  1. Χοληδοχολιθίαση

Οι πέτρες μπορεί να παγιδευτούν στον λαιμό της χοληδόχου κύστης ή στον χοληδόχο πόρο, με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατή η έκκριση χολής στο λεπτό έντερο. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε φλεγμονή ή διόγκωση της χολής.

Η χοληδοχολιθίαση συνοδεύεται από τα εξής συμπτώματα:

  • Ανυπόφορο πόνο στο μέσο του άνω θώρακα
  • Πυρετό
  • Ρίγη
  • Ναυτία
  • Εμετό
  • Ίκτερο
  • Ωχρά κόπρανα
  1. Αδιαφανής χολοκυστίτιδα

Η αδιαφανής χολοκυστίτιδα είναι μία φλεγμονή της χοληδόχου κύστης που προκύπτει χωρίς την παρουσία χολόλιθων. Η ύπαρξη μιας χρόνιας ασθένειας ή μίας σοβαρής ιατρικής πάθησης έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να πυροδοτήσει ένα τέτοιο επεισόδιο. Τα συμπτώματα είναι παρόμοια με την οξεία χολοκυστίτιδα.

Κάποιοι προδιαθεσικοί παράγοντες της συγκεκριμένης ασθένειας είναι οι εξής:

  • Σοβαρό σωματικό τραύμα
  • Εγχείρηση καρδιάς
  • Εγχείρηση θώρακα
  • Σοβαρά εγκαύματα
  • Αυτοάνοσα νοσήματα, όπως ο λύκος
  • Μολύνσεις του αίματος
  • Παρεντερική διατροφή
  • Βακτηριακές ή ιικές λοιμώξεις
  1. Δυσκινησία της χοληφόρου οδού

Η δυσκινησία της χοληφόρου οδού προκύπτει όταν η χοληδόχος κύστη υπολειτουργεί και μπορεί να συνδέεται με μια εξελισσόμενη φλεγμονή της κύστης. Συνήθως σε αυτήν την νόσο δεν υπάρχουν χολόλιθοι.

Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν πόνο στον άνω θώρακα μετά το φαγητό, ναυτία, πρήξιμο και δυσπεψία. Ένα γεύμα πλούσιο σε λιπαρά μπορεί να πυροδοτήσει αυτά τα συμπτώματα.

Για την διάγνωση της πάθησης, πιθανώς να χρειαστεί να κάνετε το λεγόμενο HIDA scan. Είναι μία απεικονιστική τεχνική που ελέγχει την λειτουργία της χοληδόχου κύστης. Εάν αυτή απελευθερώνει 35%-40% του περιεχομένου της ή λιγότερο, τότε η πάθηση διαγιγνώσκεται ως δυσκινησία της χοληφόρου οδού.

  1. Σκληρυντική χολαγγειίτιδα

Μία εξελισσόμενη φλεγμονή που προκαλεί βλάβη της χοληφόρου οδού μπορεί να οδηγήσει στον σχηματισμό ουλώδους ιστού. Αυτή η κατάσταση αναφέρεται ως σκληρυντική χολαγγειίτιδα. Ωστόσο, δεν είναι ακόμη ξεκάθαρο τι την προκαλεί.

Σχεδόν οι μισοί νοσούντες είναι ασυμπτωματικοί. Εάν όμως εμφανιστούν κάποια συμπτώματα, αυτά περιλαμβάνουν:

  • Πυρετό
  • Ίκτερο
  • Φαγούρα
  • Δυσφορία στον άνω θώρακα

Περίπου το 60-80% των ασθενών έχουν επίσης ελκώδη κολίτιδα και αυτή η πάθηση με την σειρά της αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του ήπατος. Έως τώρα, η μόνη γνωστή θεραπεία είναι η μεταμόσχευση ήπατος.

Φαρμακευτική αγωγή που καταστέλλει το ανοσοποιητικό σύστημα ή βοηθά στην διάσπαση της συμπαγούς πλέον χολής μπορεί να απαλύνει τα συμπτώματα.

  1. Καρκίνος της χοληδόχου κύστης

Ο καρκίνος της χοληδόχου κύστης είναι μια σχετικά σπάνια ασθένεια. Παρόλο που υπάρχουν διάφοροι τύποι του εν λόγω καρκίνου, η θεραπεία είναι δύσκολη, καθώς συχνά η διάγνωση γίνεται σε αρκετά προχωρημένο στάδιο. Οι πέτρες της χοληδόχου κύστης είναι ένας συνήθης παράγοντας κινδύνου για την εμφάνιση της νόσου.

Ο καρκίνος μπορεί να εξαπλωθεί από το εσωτερικό τοίχωμα της χοληδόχου κύστης στο εξωτερικό και ύστερα στο ήπαρ, στους λεμφαδένες και σε άλλα όργανα. Τα συμπτώματα μπορεί να είναι παρόμοια με αυτά της οξείας χολοκυστίτιδας, αλλά υπάρχει και η πιθανότητα να μην εκδηλωθούν καθόλου συμπτώματα.

  1. Πολύποδες της χοληδόχου κύστης

Οι πολύποδες είναι κακώσεις ή όγκοι που αναπτύσσονται μέσα στην χοληδόχο κύστη. Συνήθως είναι καλοήθεις και δεν έχουν συμπτώματα. Ωστόσο, στην πλειονότητα των περιπτώσεων συνίσταται η αφαίρεση της χοληδόχου κύστης εάν οι πολύποδες είναι μεγαλύτεροι από 1 εκατοστό, επειδή έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να εξελιχθούν σε καρκίνο.

  1. Γάγγραινα της χοληδόχου κύστης

Η γάγγραινα μπορεί να προκύψει όταν η χοληδόχος κύστη έχει ανεπαρκή αιματική τροφοδότηση. Αυτή είναι και η πιο σοβαρή επιπλοκή της οξείας χολοκυστίτιδας. Οι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο της εν λόγω επιπλοκής είναι:

  • Το αρσενικό γένος και ηλικία άνω των 45 ετών
  • Ο διαβήτης

Η συμπτωματολογία της γάγγραινας της χοληδόχου κύστης περιλαμβάνει:

  • Πόνο στην περιοχή της χοληδόχου κύστης
  • Πυρετό
  • Ναυτία ή εμετό
  • Αποπροσανατολισμό
  • Χαμηλή πίεση
  1. Απόστημα στην χοληδόχο κύστη

Το απόστημα δημιουργείται όταν η χοληδόχος κύστη φλεγμαίνεται με πύον, το οποίο είναι η συσσώρευση λευκών αιμοσφαιρίων, νεκρού ιστού και βακτηρίων. Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν πόνο στην άνω δεξιά περιοχή του θώρακα μαζί με πυρετό και ρίγη.

Απόστημα μπορεί να δημιουργηθεί κατά την οξεία χολοκυστίτιδα όταν μία πέτρα μπλοκάρει την χοληδόχο κύστη εντελώς, επιτρέποντάς της να γεμίσει με πύον. Αυτή η κατάσταση είναι πιο κοινή σε άτομα με διαβήτη ή καρδιοπάθειες.

Διάγνωση

Προκειμένου να διαγνώσει ο γιατρός μια τέτοια ασθένεια, θα σας ζητήσει το ιατρικό ιστορικό και θα πραγματοποιήσει μία εξέταση θώρακος για την ανίχνευση πόνου σε αυτήν την περιοχή. Μία ή περισσότερες από τις παρακάτω εξετάσεις και διαδικασίες μπορούν να ακολουθηθούν.

  1. Αναλυτικό ιατρικό ιστορικό

Μία λίστα με τα συμπτώματά σας και οποιοδήποτε προσωπικό ή οικογενειακό ιστορικό ασθενειών της χοληδόχου κύστης είναι σημαντικά. Μία γενική εκτίμηση της κατάστασης της υγείας σας επίσης μπορεί να πραγματοποιηθεί ώστε να διαπιστωθεί εάν υπάρχουν σημάδια κάποιας μακροχρόνιας νόσου της κύστης.

  1. Κλινική εξέταση

Ο γιατρός πιθανώς να πραγματοποιήσει μία ειδική κίνηση κατά την διάρκεια της θωρακικής εξέτασης αναζητώντας το λεγόμενο «σημάδι του Μέρφι» (“Merphy’s sign”). Ο γιατρός θα τοποθετήσει το χέρι του πάνω στον θώρακα στην περιοχή της χοληδόχου κύστης. Στην συνέχεια θα σας ζητήσει να πάρετε μια αναπνοή, καθώς θα εξετάζει και θα ψηλαφίζει την περιοχή. Εάν νιώσετε πόνο που σας αναγκάσει να διακόψετε την αναπνοή σας, αυτό είναι ένα θετικό σημάδι του Μέρφι και πιθανώς σημαίνει ότι έχετε κάποια πάθηση στην χοληδόχο κύστη.

  1. Ακτινογραφία στήθους και θώρακα

Οι ακτίνες-Χ μπορεί να καταδείξουν την ύπαρξη πετρών στην περίπτωση της χολοκυστίτιδας, εάν αυτές περιέχουν ασβέστιο. Μία ακτινογραφία στήθους μπορεί επίσης να αναδείξει την ύπαρξη πλευρίτιδας ή πνευμονίας.

Οι ακτίνες-Χ, βέβαια, δεν είναι η καλύτερη μέθοδος για την ανίχνευση μιας ασθένειας της χοληδόχου κύστης, αλλά χρησιμοποιούνται συχνά για να αποκλειστούν άλλες πιθανές αιτίες πόνου που δεν σχετίζονται με την χοληδόχο κύστη ή το ήπαρ.

  1. Υπέρηχος

Ο υπέρηχος χρησιμοποιεί ηχητικά κύματα για την απεικόνιση του τι συμβαίνει μέσα στο σώμα. Αυτή η μέθοδος είναι θεμελιώδης στην διάγνωση μιας ασθένειας της χοληδόχου κύστης. Με τον υπέρηχο μπορούν να ανιχνευθούν η παρουσία χολόλιθων, σκληρά τοιχώματα, πολύποδες ή όγκοι στην κύστη. Επίσης, μπορεί να διαπιστωθεί εάν υπάρχει κάποιο πρόβλημα και με το ήπαρ.

  1. HIDA scan

Το HIDA scan εξετάζει το σύστημα αγωγών μεταξύ της χοληδόχου κύστης και του ήπατος. Επιστρατεύεται όταν το άτομο εμφανίζει συμπτώματα ασθένειας της κύστης, αλλά ο υπέρηχος δεν μπορεί να ανιχνεύσει την αιτία των συμπτωμάτων. Επίσης το HIDA scan μπορεί να χρησιμοποιηθεί για μια πιο ενδελεχή εξέταση του χοληφόρου συστήματος.

Η εξέταση αυτή αξιολογεί την λειτουργία της χοληδόχου κύστης χρησιμοποιώντας μία αβλαβή ραδιενεργό ουσία. Η ουσία ενίεται σε μία φλέβα και παρακολουθείται καθώς περνά μέσα από την χοληδόχο κύστη. Μία επιπλέον χημική ουσία μπορεί να εισαχθεί κατά τον ίδιο τρόπο στο σώμα για να προκαλέσει την έκκριση χολής από την κύστη.

Το HIDA scan δείχνει πώς μεταφέρεται η χολή μέσω του χοληφόρου συστήματος και μετρά τον ρυθμό έκκρισής της από την κύστη. Το τελευταίο είναι γνωστό ως κλάσμα εξώθησης. Ένα φυσιολογικό κλάσμα εξώθησης χοληδόχου κύστης κυμαίνεται από 35% ως 65%.

  1. Λοιπές εξετάσεις

Άλλες απεικονιστικές τεχνικές όπως η αξονική και η μαγνητική τομογραφία, μπορούν να χρησιμοποιηθούν. Εξετάσεις αίματος γίνονται επίσης για τον έλεγχο του αριθμού των λευκών αιμοσφαιρίων και πιθανής ανώμαλης ηπατικής λειτουργίας.

Η ενδοσκοπική παλίνδρομη χολαγγειοπαγκρεατογραφία είναι μια πιο επεμβατική μα χρήσιμη εξέταση. Μία ευέλικτη κάμερα εισάγεται από το στόμα, περνά στο στομάχι και καταλήγει στο λεπτό έντερο. Ένα σκιαγραφικό υλικό ενίεται ώστε να απεικονιστεί το χοληφόρο σύστημα με την χρήση ειδικών ακτίνων-Χ. Η συγκεκριμένη τεχνική είναι ιδιαιτέρως χρήσιμη όταν υπάρχει υποψία ύπαρξης χολόλιθων στην κύστη. Αν υπάρχει κάποια πέτρα που μπλοκάρει το χοληφόρο σύστημα, μπορεί να απομακρυνθεί με αυτήν την διαδικασία.

Θεραπεία

Αλλαγές στον τρόπο ζωής

Από την στιγμή που ορισμένες παθήσεις αυξάνουν τον κίνδυνο δημιουργίας χολόλιθων, αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορούν να βοηθήσουν να διαχειριστείτε μία ασυμπτωματική ασθένεια της χοληδόχου κύστης. Η παχυσαρκία και ο διαβήτης αυξάνουν την πιθανότητα για πέτρες. Επομένως, η απώλεια βάρους και ο έλεγχος του σακχάρου μπορούν να ελαττώσουν αυτόν τον κίνδυνο. Ωστόσο, εδώ χρειάζεται μεγάλη προσοχή. Μία απότομη απώλεια βάρους μπορεί να πυροδοτήσει τον σχηματισμό χολόλιθων. Για αυτό συμβουλευτείτε τον γιατρό σας για μία σταθερή και ασφαλή απώλεια κιλών.

Η αύξηση της φυσικής δραστηριότητας φαίνεται να μειώνει την δημιουργία πετρών μαζί με τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων επίσης. Συχνά συνίσταται και ο τερματισμός του καπνίσματος καθώς και η ελάττωση της κατανάλωσης αλκοόλ.

Ιατρική περίθαλψη

Το πρώτο επεισόδιο φλεγμονής της χοληδόχου κύστης συχνά αντιμετωπίζεται με παυσίπονα. Ακριβώς επειδή ο πόνος είναι οξύς, χρειάζονται συνταγογραφούμενα φάρμακα, όπως αυτά που περιέχουν κωδεΐνη ή υδροκοδώνη. Ενδοφλέβια αντιφλεγμονώδη ή ισχυρότερα παυσίπονα, όπως η μορφίνη, μπορεί επίσης να συνταγογραφηθούν.

Μη συνταγογραφούμενα φάρμακα, όπως η ιβουπροφαίνη και η ναπροξαίνη καλό θα ήταν να αποφεύγονται λόγω του αυξημένου κινδύνου ναυτίας και εμετού. Εάν είστε αφυδατωμένοι, τα αντιφλεγμονώδη μπορεί να προκαλέσουν πολύ σοβαρά νεφρικά προβλήματα.

Οι περισσότεροι ασθενείς παρουσιάζουν δυσκολία να αντιμετωπίσουν τον πόνο και τα συνοδά συμπτώματα στο σπίτι. Για αυτό συμβουλευτείτε τον γιατρό σας για το ποια είναι η καλύτερη θεραπεία για εσάς.

Μία έρευνα σε εξέλιξη εξετάζει και τον ρόλο του φαρμάκου εζετιμίμπη στην μείωση του σχηματισμού χολόλιθων χοληστερόλης. Το φάρμακο αυτό αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο το σώμα απορροφά την χοληστερόλη από τον εντερικό σωλήνα.

Εγχείρηση

Η εγχείρηση μπορεί να προταθεί για την αφαίρεση των πετρών της χοληδόχου κύστης, εάν βιώνετε πολλαπλά επεισόδια φλεγμονής. Αυτή η επεμβατική μέθοδος είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος θεραπείας μιας ενεργούς νόσου της κύστης.

Η χολοκυστεκτομή μπορεί να πραγματοποιηθεί είτε ανοίγοντας τον θώρακα με μια τομή είτε λαπαροσκοπικά (Εικόνα 4). Το τελευταίο περιλαμβάνει την δημιουργία τρυπών στο θωρακικό τοίχωμα και την εισαγωγή μιας κάμερας. Η λαπαροσκοπική εγχείρηση επιτρέπει γρηγορότερη ανάρρωση και προτιμάται σε ασθενείς που δεν παρουσιάζουν επιπλοκές κάποιας νόσου της χοληδόχου κύστης.

Ύστερα από επέμβαση της κύστης με οποιονδήποτε από τους δύο τρόπους, δεν είναι ασυνήθιστο τα άτομα να εμφανίζουν διάρροια. Σύμφωνα με την Κλινική Mayo, 3 στα 10 άτομα έχουν διάρροια μετά από χολοκυστεκτομή. Για τους περισσότερους διαρκεί μόνο λίγες εβδομάδες. Ωστόσο, σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να διαρκέσει ολόκληρα χρόνια. Εάν η διάρροια επιμένει για περισσότερο από δύο εβδομάδες μετά την εγχείρηση, μιλήστε με τον γιατρό σας. Σε συνδυασμό με άλλα συμπτώματα, μπορεί να χρειάζονται κάποιες περαιτέρω εξετάσεις παρακολούθησης.

Πρόληψη

Ορισμένοι προδιαθεσικοί παράγοντες για ασθένειες της χοληδόχου κύστης, όπως το φύλο και η ηλικία, δεν αλλάζουν. Η διατροφή, όμως, φαίνεται πως διαδραματίζει κάποιο ρόλο στην δημιουργία χολόλιθων. Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο για τον Διαβήτη και Πεπτικές και Νεφρικές Ασθένειες των ΗΠΑ, τροφές με υψηλή περιεκτικότητα φυτικών ινών και καλών λιπαρών οξέων συμβάλλουν στην πρόληψη των χολόλιθων.

Οι επεξεργασμένοι υδατάνθρακες (όπως αυτοί που βρίσκονται στα δημητριακά, το λευκό ρύζι, το ψωμί και τα ζυμαρικά) και η ζάχαρη συνδέονται με υψηλότερο κίνδυνο πρόκλησης μιας πάθησης της χοληδόχου κύστης. Αντ’ αυτών, προτείνονται προϊόντα ολικής άλεσης, όπως το μαύρο ρύζι, και λιπαρά προερχόμενα από ψάρια και ελαιόλαδο.

Όσο νωρίτερα διαπιστώνεται και αντιμετωπίζεται μία νόσος της χοληδόχου κύστης, τόσο λιγότερο σημαντικές επιπλοκές προκύπτουν. Είναι απαραίτητο να μιλήσετε στον γιατρό σας αν βιώνετε οποιοδήποτε σύμπτωμα ασθένειας της χοληδόχου κύστης.

Επιπλοκές

Πιθανές μακροπρόθεσμες επιπλοκές μιας νόσου της χοληδόχου κύστης

Η χοληδόχος κύστη μπορεί να σχηματίσει μία ανώμαλη δίοδο ή σήραγγα μεταξύ αυτής και του εντέρου, ώστε να διευκολυνθεί η επεξεργασία της ηπατικής χολής. Αυτή είναι η πιο συνήθης επιπλοκή της χρόνιας φλεγμονής που σχετίζεται με την ύπαρξη χολόλιθων.

Άλλες επιπλοκές μπορεί να περιλαμβάνουν:

  • Παρεμπόδιση του εντέρου
  • Φλεγμονή και ουλοποίηση
  • Διάτρηση (τρύπα στην χοληδόχο κύστη)
  • Βακτηριακή μόλυνση του θώρακα, γνωστή ως περιτονίτιδα
  • Κακοήθης μετασχηματισμός των κυττάρων

+ 13 πηγές

©2022 WikiHealth All Rights Reserved

1. de Bari O, et al. (2014). Cholesterol cholelithiasis in pregnant women: Pathogenesis, prevention and treatment. annalsofhepatology.com/revista/numeros/2014/04_146_v13n6_2014_CholesterolCholelithiasis.pdf

2. Dhir T, et al. (2015). Old man gallbladder syndrome: Gangrenous cholecystitis in the unsuspected patient population. DOI: 10.1016/j.ijscr.2015.03.057

3. Dieting and gallstones. (2015). niddk.nih.gov/health-information/weight-management/dieting-gallstones

4. Gallstones. (2013). niddk.nih.gov/health-information/digestive-diseases/gallstones

5. Gidwaney NG, et al. (2017). Pathogenesis and clinical spectrum of primary sclerosing cholangitis. DOI: 10.3748%2Fwjg.v23.i14.2459

6. Ignacio RC Jr., et al. (2016). Condition: Biliary dyskinesia. eapsa.org/parents/conditions/a-e/biliary-dyskinesia/

7. Mayo Clinic Staff. (2017). Cholecysitis: Definition. mayoclinic.org/diseases-conditions/cholecystitis/basics/definition/con-20034277

8. Mayo Clinic Staff. (2017). Gallstones: Self-management. mayoclinic.org/diseases-conditions/gallstones/manage/ptc-20231397

9. Mayo Clinic Staff. (2017). HIDA scan: Overview. mayoclinic.org/tests-procedures/hida-scan/home/ovc-20200578

10. Picco MF. (2017). Chronic diarrhea: A concern after gallbladder removal? I had my gallbladder removed six months ago, and I’m still having diarrhea. Is this normal? mayoclinic.org/tests-procedures/cholecystectomy/expert-answers/gallbladder-removal/faq-20058481

11. Portincasa P, et al. (2016). Preventing a mass disease: The case of gallstone disease: Role and competence for family physicans. DOI: 10.4082%2Fkjfm.2016.37.4.205

12. Shah V, et al. (n.d.). Gallbladder empyema. radiopaedia.org/articles/gallbladder-empyema

13. What are the risk factors for gallbladder cancer? (2016). cancer.org/cancer/gallbladder-cancer/causes-risks-prevention