Αξιολόγηση κινδύνου αυτοκτονίας

Χρησιμότητα εξέτασης

Για ποιο λόγο χρησιμοποιείται η αξιολόγηση κινδύνου αυτοκτονίας;

Η αξιολόγηση κινδύνου αυτοκτονίας χρησιμοποιείται για να διαπιστωθεί εάν ένα άτομο είναι πιθανό να βάλει τέλος στη ζωή του.

Γιατί χρειάζομαι αξιολόγηση κινδύνου αυτοκτονίας;

Εσείς ή ένα αγαπημένο σας πρόσωπο μπορεί να χρειαστείτε αξιολόγηση κινδύνου αυτοκτονίας αν παρατηρήσετε οποιαδήποτε από τις ακόλουθες προειδοποιητικές ενδείξεις:

• Αίσθημα απελπισίας ή/και παγίδευσης
• Αίσθηση ότι το άτομο αποτελεί βάρος στους άλλους
• Αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ ή ουσιών
• Υπερβολικά έντονες εναλλαγές της διάθεσης
• Αποχή από κοινωνικές περιστάσεις
• Αλλαγή στις διατροφικές συνήθειες ή/και τα πρότυπα ύπνου

Μπορεί επίσης να χρειαστείτε αξιολόγηση αν έχετε συγκεκριμένους προδιαθεσικούς παράγοντες όπως:

• Απόπειρα αυτοκτονίας στο παρελθόν
• Κατάθλιψη ή άλλες διαταραχές της διάθεσης
• Οικογενειακό ιστορικό αυτοκτονίας
• Ιστορικό ψυχολογικού τραύματος ή κακοποίησης
• Χρόνια ασθένεια ή/και χρόνιος πόνος

Η αξιολόγηση κινδύνου αυτοκτονίας είναι ιδιαίτερα χρήσιμη στα άτομα που έχουν τις προαναφερθείσες ενδείξεις και παράγοντες κινδύνου. Άλλες ενδείξεις, όμως, χρειάζονται άμεση αντιμετώπιση, όπως όταν το άτομο:

• Μιλά για την αυτοκτονία ή αναφέρει ότι θέλει να πεθάνει
• Αναζητά στο διαδίκτυο τρόπους αυτοκτονίας, απόκτησης όπλου ή συσσώρευσης φαρμάκων, όπως αναλγητικά
• Αναφέρει ότι δεν υπάρχει λόγος να ζει

Εάν εσείς ή ένα αγαπημένο σας πρόσωπο παρουσιάζει τις προαναφερθείσες προειδοποιητικές ενδείξεις, αναζητήστε επείγουσα ιατρική φροντίδα. Καλέστε το 166 ή την 24ωρη γραμμή παρέμβασης για την αυτοκτονία στο 1018.

Διαδικασία εξέτασης

Πώς πραγματοποιείται η αξιολόγηση κινδύνου αυτοκτονίας;

Η αξιολόγηση μπορεί να πραγματοποιηθεί από έναν παθολόγο ή έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας, ο οποίος εξειδικεύεται στη διάγνωση και την αντιμετώπιση ψυχικών προβλημάτων.

Ο παθολόγος θα πραγματοποιήσει μία κλινική εξέταση και θα σας κάνει ερωτήσεις αναφορικά με τη χρήση αλκοόλ και ουσιών, πιθανές αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες και τα πρότυπα ύπνου και εναλλαγές της διάθεσης. Όλα αυτά μπορούν να έχουν πολλές διαφορετικές αιτίες. Θα σας ρωτήσει επίσης αναφορικά με οποιαδήποτε συνταγογραφούμενα φάρμακα λαμβάνετε. Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα αντικαταθλιπτικά μπορούν να εντείνουν τις αυτοκτονικές σκέψεις, ιδιαίτερα σε παιδιά, εφήβους και νεαρούς ενήλικες (κάτω των 25 ετών). Μπορεί επίσης να χρειαστείτε εξέταση αίματος για να διαπιστωθεί εάν κάποια άλλη σωματική διαταραχή αποτελεί την αιτία των αυτοκτονικών συμπτωμάτων.

Κατά την εξέταση αίματος, ένας επαγγελματίας υγείας θα λάβει δείγμα αίματος από μία φλέβα στο χέρι σας, χρησιμοποιώντας μία μικρή βελόνα. Όταν η βελόνα εισαχθεί, μία μικρή ποσότητα αίματος θα συλλεχθεί εντός μιας σύριγγας ή φιαλιδίου. Μπορεί να αισθανθείτε ένα μικρό τσίμπημα κατά την είσοδο ή την έξοδο της βελόνας. Η διαδικασία ολοκληρώνεται σε λιγότερο από πέντε λεπτά.

Ο παθολόγος ή ο επαγγελματίας ψυχικής υγείας θα χρησιμοποιήσουν ένα ή περισσότερα εργαλεία αξιολόγησης κινδύνου αυτοκτονίας. Ένα τέτοιο εργαλείο είναι ένας τύπος ερωτηματολογίου ή οδηγίες για τους γιατρούς που βοηθούν στην αξιολόγηση της συμπεριφοράς, των συναισθημάτων και των αυτοκτονικών σκέψεων. Τα πιο κοινά εργαλεία είναι τα ακόλουθα:

• Ερωτηματολόγιο υγείας ασθενούς (PHQ9). Αυτό αποτελείται από 9 ερωτήσεις αναφορικά με τις αυτοκτονικές σκέψεις και συμπεριφορές.
• Ερωτηματολόγιο ASQ. Αυτό περιλαμβάνει 4 ερωτήσεις και απευθύνεται σε άτομα ηλικίας 10 έως 24 ετών.
• SAFE-T. Αυτή η εξέταση εστιάζει σε πέντε περιοχές του κινδύνου αυτοκτονίας, καθώς επίσης συστήνει και ορισμένες θεραπευτικές επιλογές.
• Κλίμακα C-SSRS. Αυτή η κλίμακα αξιολόγησης κινδύνου αυτοκτονίας μετρά τέσσερις περιοχές του κινδύνου.

Προετοιμασία

Ποια προετοιμασία απαιτείται για την αξιολόγηση κινδύνου αυτοκτονίας;

Δεν απαιτείται καμία ειδική προετοιμασία.

Κίνδυνοι εξέτασης

Ποιοι κίνδυνοι σχετίζονται με την αξιολόγηση κινδύνου αυτοκτονίας;

Δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος αναφορικά με την κλινική αξιολόγηση ή το ερωτηματολόγιο. Ελάχιστοι κίνδυνοι συνοδεύουν μία εξέταση αίματος. Μπορεί να αισθανθείτε ήπιο πόνο ή να σχηματιστεί μικρός μώλωπας στο σημείο που εισήχθη η βελόνα, όμως τα περισσότερα συμπτώματα υποχωρούν άμεσα.

Ερμηνεία αποτελεσμάτων

Πώς ερμηνεύονται τα αποτελέσματα;

Εάν τα αποτελέσματα της κλινικής εξέτασης ή των εξετάσεων αίματος δείξουν κάποια σωματική διαταραχή ή πρόβλημα με κάποια φαρμακευτική αγωγή, ο γιατρός θα σας προτείνει θεραπεία, ή αλλιώς αλλαγή ή προσαρμογή της φαρμακευτικής αγωγής.

Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης κινδύνου αυτοκτονίας δείχνουν πόσο πιθανό είναι ένα άτομο να κάνει απόπειρα αυτοκτονίας. Η θεραπεία εξαρτάται από το επίπεδο κινδύνου. Εάν βρίσκεστε σε πολύ υψηλό κίνδυνο, θα χρειαστεί να νοσηλευτείτε σε κάποια ψυχιατρική κλινική. Εάν ο κίνδυνος είναι μέτριος, ο γιατρός θα σας προτείνει ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα:

• Συμβουλευτική από έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας
• Φάρμακα, όπως αντικαταθλιπτικά. Ωστόσο, τα νεαρά άτομα που λαμβάνουν αντικαταθλιπτικά θα πρέπει να παρακολουθούνται στενά, διότι η συγκεκριμένη αγωγή μερικές φορές αυξάνει τον κίνδυνο αυτοκτονίας σε παιδιά και νεαρούς ενήλικες.
• Απεξάρτηση από το αλκοόλ ή τις ουσίες.

Περαιτέρω πληροφορίες

Υπάρχει κάτι άλλο που πρέπει να γνωρίζω αναφορικά με την αξιολόγηση κινδύνου αυτοκτονίας;

Εάν σκέφτεστε να βάλετε τέλος στη ζωή σας, αναζητήστε άμεσα βοήθεια. Και υπάρχουν πολλοί τρόποι που μπορείτε να το κάνετε:

• Καλέστε το 166 ή κατευθυνθείτε στα πλησιέστερα επείγοντα.
• Καλέστε την 24ωρη γραμμή παρέμβασης για την αυτοκτονία στο 1018.
• Καλέστε το γιατρό σας ή τον/την ψυχολόγο σας.
• Μιλήστε σε ένα αγαπημένο σας πρόσωπο.

Εάν φοβάστε πως ένα κοντινό σας πρόσωπο βρίσκεται σε κίνδυνο αυτοκτονίας, μην το αφήνετε μόνο. Επίσης θα πρέπει:

• Να τον/την ενθαρρύνετε να αναζητήσει βοήθεια.
• Να δείξετε ότι ενδιαφέρεστε. Ακούστε χωρίς να κρίνετε και παρέχετε υποστήριξη και θάρρος.
• Να περιορίσετε την πρόσβαση σε όπλα, χάπια και άλλα αντικείμενα που μπορούν να προκαλέσουν βλάβη.

Μπορείτε επίσης να καλέσετε την 24ωρη γραμμή παρέμβασης για την αυτοκτονία για περισσότερες συμβουλές.