Ασθένειες πεπτικού συστήματος

Χρόνια παγκρεατίτιδα

Τι είναι η χρόνια παγκρεατίτιδα;

Η χρόνια παγκρεατίτιδα είναι μία φλεγμονή του παγκρέατος που δεν βελτιώνεται με την πάροδο του χρόνου.

Το πάγκρεας είναι ένα όργανο που βρίσκεται πίσω από το στομάχι και παράγει ένζυμα, τα οποία είναι ειδικές πρωτεΐνες που βοηθούν στην πέψη των τροφών. Επίσης, παράγει ορμόνες που ελέγχουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα.

Η παγκρεατίτιδα συμβαίνει όταν το πάγκρεας υφίσταται φλεγμονή. Η παγκρεατίτιδα θεωρείται οξεία όταν η φλεγμονή εμφανίζεται ξαφνικά και διαρκεί μόνο για μία μικρή χρονική περίοδο. Αντιθέτως, θεωρείται χρόνια όταν επανεμφανίζεται ή δεν υποχωρεί για μήνες ή χρόνια.

Η χρόνια παγκρεατίτιδα μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμη ουλοποίηση και βλάβη. Λίθοι ασβεστίου και κύστες μπορεί να αναπτυχθούν εντός του παγκρέατος, κάτι το οποίο μπορεί να αποφράξει τον παγκρεατικό πόρο που μεταφέρει τα πεπτικά ένζυμα και τους χυμούς εντός του στομάχου. Η απόφραξη θα μειώσει τα επίπεδα παγκρεατικών ενζύμων και ορμονών, καθιστώντας δύσκολη την πέψη των τροφών και τη ρύθμιση του σακχάρου του αίματος. Αυτό μπορεί να προκαλέσει πολύ σοβαρά προβλήματα υγείας, όπως κακή θρέψη και διαβήτη.

Αίτια Συμπτώματα Διάγνωση Θεραπεία Επιπλοκές Έκβαση

Αίτια

Τι προκαλεί τη χρόνια παγκρεατίτιδα;

Υπάρχει μία πληθώρα διαφορετικών αιτιών για τη χρόνια παγκρεατίτιδα. Η πιο κοινή είναι η μακροχρόνια κατάχρηση αλκοόλ. Περίπου 70% των περιστατικών συνδέονται με κατανάλωση αλκοόλ.

Μία αυτοάνοση ασθένεια συμβαίνει όταν το σώμα λανθασμένα επιτίθεται σε υγιή κύτταρα και ιστούς. Το σύνδρομο φλεγμονώδους εντέρου, το οποίο είναι μία φλεγμονή του πεπτικού σωλήνα, και η πρωτοπαθής χολική χολαγγειίτιδα, μία χρόνια ηπατοπάθεια, σχετίζονται με τη χρόνια παγκρεατίτιδα.

Άλλες αιτίες περιλαμβάνουν:

  • Αυτοάνοσες νόσους, που συμβαίνουν όταν το σώμα λανθασμένα επιτίθεται σε υγιή κύτταρα και ιστούς
  • Κυστική ίνωση, μία κληρονομική νόσος που προκαλεί τη συσσώρευση βλέννας στους πνεύμονες
  • Στένωση του παγκρεατικού πόρου, ο οποίος είναι ο σωλήνας που μεταφέρει τα ένζυμα από το πάγκρεας στο λεπτό έντερο
  • Υψηλά επίπεδα ασβεστίου στο αίμα (υπερασβεστιαιμία)
  • Απόφραξη του παγκρεατικού πόρου είτε από χολόλιθους είτε από λίθους του παγκρέατος
  • Υψηλά επίπεδα τριγλυκεριδίων στο αίμα (υπερτριγλυκεριδαιμία)
  • Γονίδια

Ποιος βρίσκεται σε αυξημένο κίνδυνο χρόνιας παγκρεατίτιδας;

Η κατάχρηση αλκοόλ αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης χρόνιας παγκρεατίτιδας. Το κάπνισμα θεωρείται ότι αυξάνει τις πιθανότητες παγκρεατίτιδας στους αλκοολικούς. Σε μερικές περιπτώσεις, ένα οικογενειακό ιστορικό χρόνιας παγκρεατίτιδας μπορεί επίσης να εντείνει τον κίνδυνο.

Η χρόνια παγκρεατίτιδα αναπτύσσεται κυρίως σε άτομα μεταξύ 30 και 40 ετών. Επιπλέον, η πάθηση είναι πιο κοινή στους άνδρες από ό,τι στις γυναίκες.

Τα παιδιά που ζουν σε τροπικές περιοχές της Ασίας και της Αφρικής μπορεί να έχουν αυξημένο κίνδυνο τροπικής παγκρεατίτιδας, ενός άλλου τύπου χρόνιας παγκρεατίτιδας. Η ακριβής αίτια της τροπικής παγκρεατίτιδας παραμένει άγνωστη, αλλά πιθανόν να σχετίζεται με κακή θρέψη.

Συμπτώματα

Ποια είναι τα συμπτώματα της χρόνιας παγκρεατίτιδας;

Αρχικά μπορεί να μην παρατηρήσετε κανένα σύμπτωμα. Οι αλλαγές στο πάγκρεας μπορεί να είναι ιδιαίτερα προχωρημένες μέχρι να αρχίσετε να αισθάνεστε δυσφορία. Όταν τα συμπτώματα εμφανιστούν, μπορεί να περιλαμβάνουν:

  • Πόνο στην άνω κοιλιακή χώρα
  • Ναυτία και εμετό
  • Ανεξήγητη απώλεια βάρους
  • Διάρροια
  • Υπερβολική δίψα και κόπωση
  • Λιπαρά κόπρανα, τα οποία είναι μαλακά και ωχρά
  • Δυσκολία στην αναπνοή

Καθώς η νόσος εξελίσσεται, μπορεί να βιώσετε πιο σοβαρά συμπτώματα, όπως:

  • Ίκτερο, που χαρακτηρίζεται από κιτρινωπή δυσχρωμία του δέρματος και των ματιών
  • Παγκρεατικά υγρά στην κοιλιακή χώρα
  • Εντερική απόφραξη
  • Εσωτερική αιμορραγία

Τα επώδυνα επεισόδια παγκρεατίτιδας μπορεί να διαρκέσουν ώρες, ακόμη και μέρες. Κάποιοι άνθρωποι αναφέρουν πως, αν πιούν ή φάνε οτιδήποτε, ο πόνος επιδεινώνεται. Όσο η ασθένεια εξελίσσεται, ο πόνος μπορεί να γίνει μόνιμος.

Διάγνωση

Πώς διαγιγνώσκεται η χρόνια παγκρεατίτιδα;

Κατά τη διάρκεια των αρχικών σταδίων της χρόνιας παγκρεατίτιδας, οι αλλαγές στο πάγκρεας είναι δύσκολο να εντοπιστούν με εξετάσεις αίματος. Για αυτό το λόγο τυπικά δεν χρησιμοποιούνται εξετάσεις αίματος στη διάγνωση της νόσου. Ωστόσο, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον καθορισμό της ποσότητας παγκρεατικών ενζύμων στο αίμα, καθώς και για τον έλεγχο των επιπέδων των κυττάρων του αίματος και την αξιολόγηση της νεφρικής και ηπατικής λειτουργίας. Ο γιατρός μπορεί να σας ζητήσει ένα δείγμα κοπράνων για να το ελέγξει για τα επίπεδα λιπών. Τα λιπαρά κόπρανα μπορεί να είναι μία ένδειξη ότι το σώμα σας δεν απορροφά σωστά τα θρεπτικά συστατικά.

Οι απεικονιστικές τεχνικές είναι ο πιο ασφαλής τρόπος διάγνωσης. Ο γιατρός μπορεί να ζητήσει τις παρακάτω εξετάσεις της κοιλιακής χώρας για την αναζήτηση ενδείξεων φλεγμονής:

  • Υπέρηχος
  • Ακτινογραφία ακτίνων-Χ
  • Αξονική τομογραφία
  • Μαγνητική τομογραφία

Ο γιατρός μπορεί επίσης να προτείνει έναν ενδοσκοπικό υπέρηχο. Κατά τη διάρκεια του ενδοσκοπικού υπερήχου, εισάγεται ένας μακρύς, ευέλικτος σωλήνας από το στόμα στο στομάχι και στο λεπτό έντερο. Ο σωλήνας περιέχει έναν μετατροπέα υπερήχων ο οποίος εκπέμπει ηχητικά κύματα που δημιουργούν λεπτομερείς εικόνες του παγκρέατος.

Θεραπεία

Πώς αντιμετωπίζεται η χρόνια παγκρεατίτιδα;

Η αντιμετώπιση της χρόνιας παγκρεατίτιδας εστιάζει στην ανακούφιση του πόνου και τη βελτίωση της πεπτικής λειτουργίας. Η βλάβη στο πάγκρεας δεν μπορεί να αναστραφεί, αλλά με την κατάλληλη φροντίδα θα μπορείτε να είστε σε θέση να διαχειριστείτε τα περισσότερα από τα συμπτώματά σας. Η αντιμετώπιση της παγκρεατίτιδας περιλαμβάνει φάρμακα, ενδοσκοπικές θεραπείες ή εγχείρηση.

Φάρμακα

Πιθανά φάρμακα που μπορεί ο γιατρός σας να σας συνταγογραφήσει για τη χρόνια παγκρεατίτιδα είναι:

  • Παυσίπονα
  • Τεχνητά πεπτικά ένζυμα, αν τα επίπεδα των ενζύμων σας είναι πολύ χαμηλά για τη φυσιολογική πέψη της τροφής
  • Στεροειδή, αν έχετε αυτοάνοση παγκρεατίτιδα, η οποία συμβαίνει όταν το ανοσοποιητικό σύστημα του σώματος επιτίθεται στο πάγκρεας
  • Ινσουλίνη, αν έχετε διαβήτη

Ενδοσκόπηση

Μερικές θεραπείες χρησιμοποιούν ενδοσκόπιο για την ανακούφιση του πόνου και την απομάκρυνση πιθανών αποφράξεων. Το ενδοσκόπιο είναι ένας μακρύς ευέλικτος σωλήνας που εισάγεται από το στόμα. Επιτρέπει στο γιατρό να αφαιρέσει παγκρεατικούς λίθους, να τοποθετήσει μικρά stents για να βελτιώσει τη ροή του παγκρεατικού πόρου και να κλείσει τυχόν διαρροές.

Εγχείρηση

Η εγχείρηση δεν είναι απαραίτητη για τους περισσότερους ανθρώπους. Όμως, αν βιώνετε έντονο πόνο που δεν ανταποκρίνεται σε φάρμακα, η αφαίρεση του παγκρέατος μπορεί να προσφέρει κάποια ανακούφιση. Με τη χειρουργική επέμβαση μπορεί επίσης να αφαιρεθούν τυχόν αποφράξεις του παγκρεατικού πόρου, να αποστραγγίσουν κύστες ή να διανοιχθεί ο παγκρεατικός πόρος αν είναι υπερβολικά στενός.

Είναι πολύ σημαντικό να αποφεύγετε το αλκοόλ αν έχετε διαγνωστεί με χρόνια παγκρεατίτιδα, ακόμη και αν το αλκοόλ δεν ήταν η αιτία της ασθένειάς σας. Επίσης, θα πρέπει να αποφεύγετε το κάπνισμα, διότι μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του παγκρέατος. Θα πρέπει ακόμη να περιορίσετε την ποσότητα λιπών στη διατροφή σας και να λαμβάνετε βιταμίνες.

Επιπλοκές

Ποιες είναι οι πιθανές επιπλοκές της χρόνιας παγκρεατίτιδας;

Η χρόνια παγκρεατίτιδα συνοδεύεται δυνητικά από πολλές επιπλοκές. Βρίσκεστε σε μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης επιπλοκών αν συνεχίσετε να καταναλώνετε αλκοόλ μετά τη διάγνωση.

Η κακή απορρόφηση θρεπτικών συστατικών είναι μία από τις πιο κοινές επιπλοκές. Από τη στιγμή που το πάγκρεας δεν παράγει αρκετά πεπτικά ένζυμα, το σώμα δεν απορροφά τα θρεπτικά συστατικά με τον κατάλληλο τρόπο. Αυτό οδηγεί σε κακή θρέψη (ανεπάρκεια θρεπτικών συστατικών).

Η ανάπτυξη διαβήτη είναι μία άλλη πιθανή επιπλοκή. Η παγκρεατίτιδα καταστρέφει τα κύτταρα που παράγουν ινσουλίνη και γλυκαγόνη, ορμόνες που ελέγχουν την ποσότητα σακχάρου στο αίμα. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένα επίπεδα γλυκόζης. Περίπου 45% των ατόμων με χρόνια παγκρεατίτιδα θα εμφανίσει διαβήτη.

Ορισμένα άτομα επίσης εμφανίζουν ψευδοκύστεις, οι οποίες είναι όγκοι γεμάτοι υγρό που μπορεί να σχηματιστούν εντός και εκτός του παγκρέατος. Οι ψευδοκύστεις είναι επικίνδυνες, επειδή μπορούν να αποφράξουν σημαντικούς αγωγούς και αγγεία, και σε κάποιες περιπτώσεις να υποστούν φλεγμονή.

Έκβαση

Ποια είναι η μακροπρόθεσμη έκβαση για κάποιον που έχει χρόνια παγκρεατίτιδα;

Η έκβαση εξαρτάται από τη σοβαρότητα της κατάστασης και την υποκείμενη αιτία της νόσου. Άλλοι παράγοντες που καθορίζουν τις πιθανότητες ανάρρωσης είναι η ηλικία τη στιγμή της διάγνωσης και αν συνεχίζετε να καταναλώνετε αλκοόλ ή να καπνίζετε.

Η έγκαιρη διάγνωση και η θεραπεία βελτιώνουν σημαντικά την έκβαση. Καλέστε αμέσως το γιατρό σας αν παρατηρήσετε οποιοδήποτε σύμπτωμα παγκρεατίτιδας.

+ 3 πηγές

©2022 WikiHealth All Rights Reserved

1. About chronic pancreatitis. (n.d.). pancreasfoundation.org/patient-information/chronic-pancreatitis/

2. FAQs about chronic pancreatitis. (n.d.) hopkinsmedicine.org/gastroenterology_hepatology/diseases_conditions/faqs/chronic_pancreatitis.html

3. Primary Biliary Cholangitis (PBC, previously Primary Biliary Cirrhosis). (2017, September 9) liverfoundation.org/abouttheliver/info/pbc/