Διαβήτης τύπου 1

Ο ορισμός του διαβήτη τύπου 1

Ο διαβήτης τύπου 1 είναι μια χρόνια ασθένεια. Σε άτομα με διαβήτη τύπου 1, τα κύτταρα του παγκρέατος που παράγουν ινσουλίνη καταστρέφονται και έτσι το σώμα αδυνατεί να παράγει το συγκεκριμένο μόριο.

Η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη που βοηθά τα κύτταρα του σώματος να χρησιμοποιούν την γλυκόζη για ενέργεια. Το σώμα λαμβάνει γλυκόζη από την τροφή. Η ινσουλίνη επιτρέπει στη γλυκόζη να περάσει από το αίμα σε όλα κύτταρα του σώματος.

Όταν τα κύτταρα έχουν αρκετή γλυκόζη, το ήπαρ και οι μυϊκοί ιστοί αποθηκεύουν την πλεονάζουσα γλυκόζη, που ονομάζεται επίσης σάκχαρο του αίματος, με τη μορφή γλυκογόνου. Το γλυκογόνο καταβολίζεται σε γλυκόζη και απελευθερώνεται στο αίμα όταν χρειάζεστε ενέργεια μεταξύ των γευμάτων, κατά τη διάρκεια της άσκησης ή κατά τη διάρκεια του ύπνου.

Στον διαβήτη τύπου 1, το σώμα δεν μπορεί να επεξεργαστεί τη γλυκόζη, λόγω της έλλειψης ινσουλίνης. Επομένως, η γλυκόζη από το φαγητό δεν μπορεί να φτάσει στα κύτταρα. Αυτό συνεπάγεται την αυξημένη συγκέντρωσή της στο αίμα. Τα υψηλά επίπεδα σακχάρου μπορούν να οδηγήσουν σε βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα προβλήματα.

Διαβήτης τύπου 1 έναντι διαβήτη τύπου 2

Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι διαβήτη: ο τύπος 1 και ο τύπος 2. Έχουν παρόμοια συμπτώματα και με την πάροδο του χρόνου μπορούν να οδηγήσουν σε πολλές ίδιες επιπλοκές. Ωστόσο, είναι δύο πολύ διαφορετικές ασθένειες.

Ο διαβήτης τύπου 1 είναι το αποτέλεσμα του οργανισμού που δεν παράγει ινσουλίνη. Η λήψη ινσουλίνης είναι απαραίτητη για την επιβίωση, για να μεταφερθεί η γλυκόζη από την κυκλοφορία του αίματος στα κύτταρα του σώματος.

Στα άτομα με διαβήτη τύπου 2, τα κύτταρα έχουν σταματήσει να ανταποκρίνονται καλά στην ινσουλίνη. Το σώμα αγωνίζεται να μεταφέρει τη γλυκόζη από το αίμα στα κύτταρα, παρά τα επαρκή επίπεδα της ορμόνης. Με την πάροδο του χρόνου το σώμα σταματά να παράγει επαρκή ινσουλίνη.

Ο διαβήτης τύπου 1 αναπτύσσεται πολύ γρήγορα και τα συμπτώματα είναι προφανή. Στα άτομα με διαβήτη τύπου 2, η πάθηση μπορεί να υποβόσκει για πολλά χρόνια. Στην πραγματικότητα, ένα άτομο με διαβήτη τύπου 2 μπορεί να μην γνωρίζει ότι πάσχει από αυτόν έως ότου εκδηλώσει μια επιπλοκή.

Οι δύο τύποι διαβήτη προκαλούνται από διαφορετικές αιτίες και έχουν μοναδικούς παράγοντες κινδύνου.

Παράγοντες κινδύνου του διαβήτη τύπου 1

Οι προδιαθεσικοί παράγοντες για τον διαβήτη τύπου 1 δεν είναι πλήρως κατανοητοί. Εντούτοις, έχουν εντοπιστεί αρκετοί εξ αυτών.

Οικογενειακό ιστορικό

Το οικογενειακό ιστορικό μπορεί να είναι σημαντικό σε ορισμένες περιπτώσεις διαβήτη τύπου 1. Εάν ένα μέλος της οικογένειάς σας πάσχει από την ασθένεια, βρίσκεστε σε αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξής της.

Αρκετά γονίδια έχουν συνδεθεί με αυτή την πάθηση. Ωστόσο, δεν είναι απαραίτητο ότι όλοι όσοι φέρουν τα εν λόγω γονίδια θα αναπτύξουν διαβήτη τύπου 1. Πολλοί ερευνητές και γιατροί πιστεύουν ότι κάποια άγνωστη μέχρι στιγμής αιτία πυροδοτεί το διαβήτη τύπου 1 σε κάποια άτομα, ενώ σε άλλα όχι.

Φυλή

Η φυλή μπορεί να είναι ένας παράγοντας κινδύνου για τον διαβήτη τύπου 1. Η νόσος είναι πιο κοινή στους λευκούς από ό,τι σε άλλες φυλές.

Περιβαλλοντικοί παράγοντες

Μερικοί ιοί μπορεί να προκαλέσουν διαβήτη τύπου 1. Δεν είναι, ωστόσο, ξεκάθαρο ποιοι ακριβώς είναι αυτοί.

Επιπροσθέτως, οι άνθρωποι που ζουν σε ψυχρό κλίμα είναι πιο πιθανό να έχουν αυτό το είδος διαβήτη. Οι γιατροί διαγιγνώσκουν επίσης περισσότερες περιπτώσεις τύπου 1 το χειμώνα από ό,τι το καλοκαίρι.

Διαβήτης τύπου 1 στα παιδιά

Ο διαβήτης τύπου 1 ήταν κάποτε γνωστός ως νεανικός διαβήτης. Αυτό συμβαίνει επειδή συχνά διαγιγνώσκεται σε παιδιά και νεαρούς ενήλικες. Συγκριτικά, ο διαβήτης τύπου 2 διαγιγνώσκεται συνήθως σε ηλικιωμένους. Ωστόσο, και οι δύο τύποι μπορούν να διαγνωστούν σχεδόν σε οποιαδήποτε ηλικία.

Τα συμπτώματα του διαβήτη στα παιδιά περιλαμβάνουν:

• απώλεια βάρους
• νυχτερινή ενούρηση ή συχνοουρία
• αίσθηση αδυναμίας ή κούρασης
• συχνή αίσθηση πείνας ή δίψας
• αλλαγές στη διάθεση
• θολή όραση

Όπως και οι ενήλικες, τα παιδιά με διαβήτη τύπου 1 υποβάλλονται σε θεραπεία με ινσουλίνη.

Η πρώτη γενιά ενός τεχνητού παγκρέατος εγκρίθηκε πρόσφατα για χρήση σε παιδιά. Αυτή η συσκευή τοποθετείται κάτω από το δέρμα. Ο ρόλος της είναι να μετράει συνεχώς το σάκχαρο του αίματος, απελευθερώνοντας αυτόματα τη σωστή ποσότητα ινσουλίνης ανάλογα με τις ανάγκες.

Τα περισσότερα παιδιά εξακολουθούν να χρησιμοποιούν τις παραδοσιακές μεθόδους με ενέσεις ινσουλίνης και παρακολούθηση της γλυκόζης. Στα μικρά παιδιά ειδικά, αυτό απαιτεί ιδιαίτερα τη συνεισφορά των γονέων, ώστε αυτά να παραμείνουν ασφαλή και υγιή.

Τα παιδιά με διαβήτη τύπου 1 μπορούν να έχουν μια κανονική, υγιή και πλήρη ζωή.

Προσδόκιμο ζωής και στατιστικά στοιχεία

Επί του παρόντος, περισσότεροι από 1,25 εκατομμύρια Αμερικανοί ζουν με διαβήτη τύπου 1. Κάθε χρόνο, άλλα 40.000 άτομα στις Ηνωμένες Πολιτείες διαγιγνώσκονται με αυτή τη νόσο. Παρά αυτούς τους μεγάλους αριθμούς, οι περιπτώσεις διαβήτη τύπου 1 αποτελούν μόνο το 5% όλων των περιπτώσεων διαβήτη στις ΗΠΑ.

Ο διαβήτης (τύπου 1 και τύπου 2) είναι η έβδομη βασική αιτία θανάτου στις Ηνωμένες Πολιτείες. Μια αυστραλιανή μελέτη που εξέτασε δεδομένα από το 1997 έως το 2010 διαπίστωσε ότι το μέσο προσδόκιμο ζωής ενός ατόμου με διαβήτη τύπου 1 είναι 12 χρόνια μικρότερο από τον μέσο πληθυσμό.

Η σωστή διαχείριση της κατάστασης μπορεί να συμβάλει στη μείωση των επιπλοκών και στην παράταση του προσδόκιμου ζωής.

Γενετικοί παράγοντες

Οι ερευνητές δεν έχουν καταλήξει σε ασφαλή συμπεράσματα όσον αφορά στο τι προκαλεί τον διαβήτη τύπου 1. Ωστόσο, πιστεύουν ότι τα γονίδια μπορεί να διαδραματίζουν κάποιο ρόλο.

Τα άτομα με διαβήτη τύπου 1 γεννιούνται με προδιάθεση για ανάπτυξη της νόσου. Φαίνεται ότι κληρονομείται από γενιά σε γενιά. Δεν είναι σαφές, όμως, πώς λειτουργεί αυτό το μοτίβο κληρονομικότητας και γιατί κάποιοι άνθρωποι μιας οικογένειας θα αναπτύξουν διαβήτη, ενώ άλλοι όχι.

Οι ερευνητές έχουν εντοπίσει ορισμένες κληρονομήσιμες γονιδιακές παραλλαγές που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο ενός ατόμου. Ωστόσο, μόνο το 5% των ανθρώπων με αυτές τις παραλλαγές αναπτύσσουν εν τέλει διαβήτη τύπου 1.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι ερευνητές πιστεύουν ότι τα γονίδια είναι μόνο ένα μέρος της εξίσωσης. Θεωρούν ότι κάτι άλλο πυροδοτεί την ασθένεια σε ανθρώπους που έχουν κληρονομήσει τα συγκεκριμένα γονίδια. Ένας ιός είναι ένα πιθανό έναυσμα.

Για παράδειγμα, ακόμα και οι ομοζυγωτικοί δίδυμοι, που έχουν όλα τα γονίδια ίδια, μπορεί να μην αναπτύξουν και οι δύο την ασθένεια. Εάν ο ένας δίδυμος έχει διαβήτη τύπου 1, ο άλλος εμφανίζει τη νόσο σε λιγότερες από τις μισές περιπτώσεις όπου φέρουν τα «ενοχοποιημένα» γονίδια. Αυτό αποτελεί ένδειξη ότι τα γονίδια δεν είναι ο μόνος παράγοντας.

Κετογονική διατροφή

Η κετογονική διατροφή έχει δείξει ορισμένα οφέλη για τα άτομα με διαβήτη τύπου 2. Η δίαιτα με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά και χαμηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα και να οδηγήσει σε απώλεια βάρους, στόχος για πολλούς ανθρώπους με τύπο 2.

Για τον διαβήτη τύπου 1, ωστόσο, η κετογονική διατροφή δεν έχει μελετηθεί καλά. Μέχρι σήμερα, η γενική διατροφική σύσταση για αυτόν τον τύπο διαβήτη είναι μια δίαιτα χαμηλών υδατανθράκων. Ωστόσο, οι ερευνητές εξετάζουν τα πιθανά οφέλη και την ασφάλεια μιας δίαιτας που περιορίζει τους υδατάνθρακες ακόμη περισσότερο για τα άτομα με διαβήτη τύπου 1.

Μία μικρή μελέτη διαπίστωσε ότι τα άτομα με διαβήτη τύπου 1 που ακολούθησαν την κετογονική διατροφή για περισσότερο από δύο χρόνια εμφάνισαν καλύτερα αποτελέσματα αιμοσφαιρίνης A1c και γλυκαιμικού ελέγχου (Τι είναι ο γλυκαιμικός δείκτης;). Ωστόσο, αυτά τα άτομα είχαν επίσης υψηλότερα λιπίδια στο αίμα και λιγότερα επεισόδια υπογλυκαιμίας. Η μακροπρόθεσμη ασφάλεια της διατροφής αυτής είναι άγνωστη.

Αν σας ενδιαφέρει να δοκιμάσετε την εν λόγω διατροφή και έχετε διαβήτη τύπου 1, ξεκινήστε μιλώντας με το γιατρό σας. Μπορεί να σας παραπέμψει σε έναν πιστοποιημένο διαιτολόγο/διατροφολόγο για να σας βοηθήσει να βρείτε ένα πλάνο που είναι κατάλληλο για εσάς.

Εγκυμοσύνη

Η εγκυμοσύνη παρουσιάζει μοναδικές προκλήσεις σε άτομα που έχουν διαβήτη τύπου 1. Ωστόσο, είναι πιθανό να έχετε μια καλή εγκυμοσύνη και ένα υγιές μωρό παρά την ύπαρξη της νόσου.

Το πιο σημαντικό πράγμα που πρέπει να θυμάστε αν περιμένετε ή προσπαθείτε να μείνετε έγκυος και έχετε διαβήτη τύπου 1 είναι πως ό,τι κάνετε στο σώμα σας, το κάνετε και στο μωρό σας. Γυναίκες με υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα κυοφορούν μωρά με υψηλά επίπεδα σακχάρου επίσης.

Τα υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορούν να οδηγήσουν σε επιπλοκές, όπως το υψηλό βάρος γέννησης, επιπλοκές στην καισαρική, πρόωρο τοκετό, χαμηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα, υψηλή αρτηριακή πίεση, ακόμη και θνησιμότητα.

Εάν έχετε διαβήτη τύπου 1 και θέλετε να μείνετε έγκυος ή αν διαπιστώσετε ότι είστε έγκυος, μιλήστε αμέσως με το γιατρό σας. Θα συζητήσει μαζί σας τις αλλαγές που θα χρειαστεί να κάνετε για να διασφαλίσετε ότι τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας θα παραμείνουν σταθερά και ασφαλή για εσάς και το μωρό σας.

Είναι καλύτερο να σχεδιάσετε εκ των προτέρων την εγκυμοσύνη και να συζητήσετε με τον γιατρό σας για τον διαβήτη και τα επίπεδα σακχάρου σας.

Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, πιθανόν να χρειάζεται να επισκέπτεστε τον γυναικολόγο πιο συχνά. Μπορεί επίσης να χρειαστεί να προσαρμόσετε τη φαρμακευτική αγωγή και την ινσουλίνη καθ’ όλη τη διάρκειά της.

Κατανάλωση αλκοόλ

Για τα άτομα με διαβήτη τύπου 1, το αλκοόλ μπορεί να έχει μεγάλο αντίκτυπο στα επίπεδα σακχάρου στο αίμα βραχυπρόθεσμα. Με την πάροδο του χρόνου, η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να προκαλέσει επιπλοκές του διαβήτη.

Το ήπαρ είναι υπεύθυνο για την επεξεργασία και την απομάκρυνση του αλκοόλ από το σώμα. Συμμετέχει επίσης στη διαχείριση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Εάν έχετε διαβήτη τύπου 1 και πίνετε αλκοόλ, το σώμα σας επιβραδύνει τη διαχείριση του σακχάρου προκειμένου να μεταβολίσει το αλκοόλ.

Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλά επίπεδα σακχάρου, αμέσως και για έως και 12 ώρες μετά την κατανάλωση. Είναι σημαντικό να ελέγχετε το σάκχαρό σας πριν καταναλώσετε αλκοόλ και να συνεχίσετε να το παρακολουθείτε και μετά.

Ασφαλείς ασκήσεις

Η σωματική άσκηση μπορεί να είναι δύσκολη για τους ασθενείς με διαβήτη τύπου 1, αλλά είναι ένα σημαντικό μέρος του υγιεινού τρόπου ζωής που είναι ζωτικός για αυτούς

Τα άτομα που πάσχουν από τη νόσο πρέπει να επιδιώκουν να ασκούνται τουλάχιστον 150 λεπτά την εβδομάδα. Δεν πρέπει να έχουν περισσότερες από δύο συνεχόμενες ημέρες χωρίς άσκηση. Η αερόβια άσκηση είναι ιδιαίτερα βοηθητική, όπως και η γυμναστική αντοχής και δύναμης.

Αυτό που παραμένει ασαφές, ωστόσο, έγκειται στο ποια είναι η καλύτερη πρακτική για τη διαχείριση της γλυκόζης αίματος κατά τη διάρκεια της άσκησης. Αυτό συμβαίνει επειδή τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα μπορούν να αυξηθούν ή μειωθούν επικίνδυνα κατά τη διάρκεια και μετά την γυμναστική, καθώς τα κύτταρα του σώματός σας αρχίζουν να χρησιμοποιούν την ινσουλίνη ή να διακινούν πιο αποτελεσματικά τη γλυκόζη.

Οι ειδικοί πιστεύουν ότι τα άτομα με διαβήτη που ασκούνται τακτικά βελτιώνουν την υγεία τους. Αυτό μπορεί να απαιτήσει την συνεργασία με το γιατρό σας ή άλλον ειδικό για να βρείτε ένα πρόγραμμα εκγύμνασης κατάλληλο για εσάς.