Δηλητηριάσεις

Κίνδυνος
!!!Η κατάσταση αυτή είναι επείγουσα και απαιτείται ιατρική φροντίδα!!!

Δηλητηρίαση από κυανίδιο

Τι είναι τα κυανίδια;

Τα κυανίδια είναι ενώσεις που περιέχουν τη χημική ομάδα -CN (ένωση άνθρακα με άζωτο) και βρίσκονται σε πολλά και διαφορετικά μέρη, από τρόφιμα μέχρι φάρμακα. Ακόμα, αποτελούν παραπροϊόν του ανθρώπινου μεταβολισμού, αφού κατά την αναπνοή εξέρχονται σε μικρές ποσότητες από τον οργανισμό. Αποτελούν ένα από τα πιο γνωστά δηλητήρια, λόγω της φήμης ότι προκαλούν σχεδόν ακαριαίο θάνατο. Συγκεκριμένα, οι θανατηφόρες μορφές των κυανιδίων περιλαμβάνουν:

  • κυανιούχο νάτριο (NaCN)
  • κυανιούχο κάλιο (KCN)
  • υδροκυάνιο (HCN)
  • χλωριούχο κυανογόνο (CNCl)

Μπορείτε να συναντήσετε τις ενώσεις αυτές σε στερεή, υγρή ή αέρια μορφή. Συνήθως απαντώνται σε φλεγόμενα κτίρια και σε μεγάλες ποσότητες προκαλούν δηλητηρίαση ή ακόμα και θάνατο.

Συμπτώματα Αίτια Διάγνωση Θεραπεία Πρόληψη Επιπλοκές

Συμπτώματα

Οι επιπτώσεις των τοξικών κυανιδίων στον οργανισμό εμφανίζονται σε διάστημα μερικών δευτερολέπτων μέχρι μερικών λεπτών μετά την έκθεσή του σε αυτά. Η πρώτη έχει άμεσες και απειλητικές συνέπειες για τη ζωή, ενώ η δεύτερη προκαλείται σε σχετικά μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα.

Τα κυριότερα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

Η σοβαρότητα των συμπτωμάτων εξαρτάται από τη δόση, το είδος του κυανιδίου και το χρονικό διάστημα έκθεσης σε αυτό. Υπάρχουν δύο είδη δηλητηρίασης από την έκθεση σε κυανίδια, η οξεία και η χρόνια. 

Οξεία δηλητηρίαση από κυανίδια

Η οξεία δηλητηρίαση από κυανίδια είναι σχετικά σπάνια και η πλειοψηφία των περιπτώσεων προέρχεται από ακούσια έκθεση. Όταν εμφανιστεί, τα συμπτώματα είναι ξαφνικά και σοβαρά. Εάν υποψιάζεστε ότι εσείς ή κάποιο αγαπημένο σας άτομο αντιμετωπίζετε οξεία δηλητηρίαση από κυανίδια, ζητήστε άμεση ιατρική βοήθεια, καθώς αυτή η δηλητηρίαση μπορεί να αποβεί μοιραία.

Χρόνια δηλητηρίαση από κυανίδια

Η χρόνια δηλητηρίαση από κυανίδια μπορεί να προκύψει από την έκθεση σε αέριο υδροκυάνιο για εύλογο χρονικό διάστημα. Τα συμπτώματα είναι σταδιακά και επιδεινώνονται με το πέρασμα του χρόνου.

Τα πρώτα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:

  • πονοκέφαλο

  • υπνηλία

  • ναυτία

  • εμετό

  • ίλιγγο

  • έντονο κοκκίνισμα

Πρόσθετα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:

  • διεσταλμένες κόρες

  • βρώμικο δέρμα

  • πιο αργές και ρηχές αναπνοές

  • ταχυπαλμία

  • σπασμούς 

Εάν η κατάσταση παραμείνει αδιάγνωστη και χωρίς θεραπεία, μπορεί να οδηγήσει σε:

Αίτια

Η δηλητηρίαση από κυανίδια είναι σπάνια. Συνήθως, είναι αποτέλεσμα εισπνοής καπνού ή τυχαίας δηλητηρίασης λόγω εργασίας που απαιτεί τη χρήση κυανιδίων. Μπορεί να κινδυνεύετε από τυχαία έκθεση εάν εργάζεστε σε ορισμένους τομείς. Πολλά ανόργανα κυανιούχα άλατα χρησιμοποιούνται στις ακόλουθες βιομηχανίες:

  • μεταλλουργία

  • κατασκευή πλαστικών

  • απολύμανση διά καπνού

  • φωτογραφία

Οι χημικοί μπορεί επίσης να κινδυνεύουν, καθώς το κυανιούχο κάλιο και νάτριο είναι κοινά αντιδραστήρια που χρησιμοποιούνται σε εργαστήρια. Μπορεί επίσης να κινδυνεύετε από δηλητηρίαση από κυανίδια αν χρησιμοποιείτε υπερβολικές ποσότητες ασετόν που περιέχει οργανικές ενώσεις κυανιδίου όπως ακετονιτρίλιο (μεθυλοκυανίδιο) ή καταναλώνετε υπέρμετρες ποσότητες ορισμένων φυτικών τροφών, όπως πυρήνες βερίκοκου, κεράσια και ροδάκινα.

Διάγνωση

Εάν αντιμετωπίζετε συμπτώματα οξείας ή χρόνιας δηλητηρίασης με κυάνιο, ζητήστε άμεση ιατρική βοήθεια. Αφού αξιολογήσει τα συμπτώματά σας, ο γιατρός σας θα πραγματοποιήσει διαγνωστικές εξετάσεις. Επιπλέον, θα χρειαστεί να πραγματοποιήσετε αιματολογικές εξετάσεις για την αξιολόγηση των παρακάτω παραγόντων:

  • Επίπεδο μεθαιμοσφαιρίνης: Η μεθαιμοσφαιρίνη μετράται όταν υπάρχει ανησυχία για δηλητηρίαση από την εισπνοή καπνού.

  • Συγκέντρωση μονοξειδίου του άνθρακα στο αίμα (επίπεδο καρβοξυαιμοσφαιρίνης): Η συγκέντρωση μονοξειδίου του άνθρακα στο αίμα υποδεικνύει την ποσότητα του εισπνεόμενου καπνού.

  • Επίπεδο γαλακτικού οξέος στο αίμα: Ο προσδιορισμός της συγκέντρωσης κυανιδίων στο αίμα δεν μπορεί να γίνει άμεσα και έγκαιρα, όμως σε μελλοντικό χρόνο είναι χρήσιμος ως επιπρόσθετο διαγνωστικό εργαλείο.

Θεραπεία

Το πρώτο βήμα για τη θεραπεία μιας ύποπτης περίπτωσης δηλητηρίασης με κυανίδια είναι ο εντοπισμός της πηγής. Αυτό θα βοηθήσει τον γιατρό να καθορίσει την κατάλληλη μέθοδο αποτοξίνωσης. Για παράδειγμα, στην περίπτωση περιστατικού έκτακτης ανάγκης όπως μια πυρκαγιά, το προσωπικό διάσωσης θα χρησιμοποιήσει προστατευτικό εξοπλισμό όπως μάσκες προσώπου, ασπίδες ματιών και διπλά γάντια για να εισέλθουν στην περιοχή και να σας μεταφέρουν σε ασφαλή τοποθεσία. Αν έχετε καταπιεί ή καταναλώσει μεγάλη ποσότητα κυανιδίων, θα σας χορηγηθεί ενεργός άνθρακας για να απορροφήσει τις τοξίνες και να “καθαρίσει” τον οργανισμό. Συχνά, η έκθεση σε κυανίδια εμποδίζει την πρόσληψη οξυγόνου, οπότε είναι πιθανό να σας χορηγηθεί οξυγόνο μέσω ενδοτραχειακού σωλήνα. 

Σε σοβαρές περιπτώσεις, χορηγούνται αντίδοτα κυανίου ή υδροξοκοβαλαμίνη. Τα αντίδοτα κυανίου αποτελούνται από τρία φάρμακα που χορηγούνται μαζί: νιτρώδες αμύλιο, νιτρώδες νάτριο και θειοθειικό νάτριο. Το νιτρώδες αμύλιο χορηγείται με εισπνοή για 15 έως 30 δευτερόλεπτα, ενώ το νιτρώδες νάτριο χορηγείται ενδοφλεβίως για τρία έως πέντε λεπτά. Το θειοθειικό νάτριο χορηγείται ενδοφλέβια για περίπου 30 λεπτά. Η υδροξοκοβαλαμίνη δεσμεύεται στο κυάνιο και παράγει μη τοξική βιταμίνη Β-12, αποτοξιώνοντας τον οργανισμό από αυτό.. Αυτό το φάρμακο εξουδετερώνει το κυάνιο με αρκετά αργό ρυθμό για να επιτρέψει σε ένα ένζυμο που ονομάζεται ροδάνιο να αποτοξινώσει περαιτέρω το κυάνιο στο ήπαρ.

Πρόληψη

Ευτυχώς, υπάρχουν ποικίλοι τρόποι για να μειώσετε τον κίνδυνο δηλητηρίασης από κυανίδιο. Είναι σημαντικό να λάβετε προληπτικά μέτρα αν εργάζεστε ή βρίσκεστε σε χώρο στον οποίο υπάρχουν μεγάλες συγκεντρώσεις κυανιούχων ενώσεων. 

  • Λάβετε τις κατάλληλες προφυλάξεις κατά της πυρκαγιάς στο σπίτι: Εγκαταστήστε ανιχνευτές καπνού σε διάφορα μέρη, κυρίως στην κουζίνα. Αποφύγετε τη χρήση θερμαντήρων χώρου και λαμπτήρων αλογόνου, καθώς και το κάπνισμα στο κρεβάτι.

  • Παιδική προστασία στο σπίτι σας. Εάν έχετε μικρά παιδιά, η στεγανοποίηση του σπιτιού σας είναι απαραίτητη - ειδικά εάν διατρέχετε κίνδυνο επαγγελματικής έκθεσης. Φροντίστε να διατηρείτε ασφαλή και κλειδωμένα τα δοχεία που περιέχουν τοξικές χημικές ουσίες και κυρίως αποφύγετε να έρθουν σε επαφή μαζί τους τα παιδιά.

  • Ακολουθήστε τους κανονισμούς ασφάλειας εργασίας. Εάν εργάζεστε με ενώσεις που περιέχουν κυάνιο, χρησιμοποιήστε απορροφητικό χαρτί για να επενδύσετε τις επιφάνειες εργασίας σας. Διατηρήστε όσο το δυνατόν μικρότερες ποσότητες στην περιοχή και βεβαιωθείτε ότι αφήνετε όλες τις χημικές ουσίες στον χώρο εργασίας σας. Μην φέρνετε στο σπίτι ενδεχομένως μολυσμένα ρούχα ή εργαλεία εργασίας.

Επιπλοκές

Αν δεν διαγνωστεί και θεραπευτεί εγκαίρως, η οξεία ή χρόνια δηλητηρίαση με κυανίδια μπορεί να προκαλέσει:

  • επιληπτική κρίση

  • καρδιακό επεισόδιο

  • κώμα

  • θάνατο

+ 11 πηγές

©2022 WikiHealth All Rights Reserved

1. What Is Cyanide Poisoning? https://www.healthline.com/health/cyanide-poisoning

2. Sodium nitroprusside in intensive care medicine and issues of cyanide poisoning, cyanide poisoning prophylaxis, and thiocyanate poisoning https://doi.org/10.1002/9781118628966.ch9

3. Occupational cyanide poisoning https://casereports.bmj.com/content/2011/bcr.09.2011.4865

4. Acute Cyanide Poisoning https://calpoison.org/news/acute-cyanide-poisoning

5. Facts About Cyanide https://emergency.cdc.gov/agent/cyanide/basics/facts.asp

6. Nitrile-Containing Pharmaceuticals: Efficacious Roles of the Nitrile Pharmacophore https://pubs.acs.org/doi/10.1021/jm100762r

7. A review of acute cyanide poisoning with a treatment update https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21285466/

8. Noninvasive In Vivo Monitoring of Cyanide Toxicity and Treatment Using Diffuse Optical Spectroscopy in a Rabbit Model https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4010306/

9. Hydrogen Cyanide: Acute Exposure Guideline Levels https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK207601/

10. Acute cyanide poisoning https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16395080/

11. Safety Guideline: Sodium Cyanide https://ehs.usc.edu/files/SOP-Sodium-Cyanide.pdf