Ασθένειες πεπτικού συστήματος

Δυσανεξία στη λακτόζη

Τι είναι η δυσανεξία στη λακτόζη;

Η δυσανεξία στη λακτόζη είναι η ανικανότητα πέψης ενός τύπου φυσικού σακχάρου που ονομάζεται λακτόζη. Η λακτόζη απαντά σε γαλακτοκομικά προϊόντα, όπως το γάλα και το γιαούρτι.

Ένα άτομο έχει δυσανεξία στη λακτόζη όταν το λεπτό έντερο σταματά να παράγει το ένζυμο λακτάση, το οποίο καταβολίζει τη λακτόζη. Όταν αυτό συμβεί, η άπεπτη λακτόζη κινείται στο παχύ έντερο.

Τα βακτήρια που φυσιολογικά βρίσκονται στο παχύ έντερο αλληλεπιδρούν με την άπεπτη λακτόζη και προκαλούν συμπτώματα, όπως φούσκωμα, αέρια και διάρροια. Η πάθηση αυτή ονομάζεται και ανεπάρκεια λακτάσης.

Η δυσανεξία στη λακτόζη είναι πολύ κοινή στους ενήλικες, ειδικά σε όσους έχουν Ασιατική, Αφρικανική και Ισπανική καταγωγή.

Σύμφωνα με την Κλινική Cleveland, περισσότεροι από 30 εκατομμύρια Αμερικανοί έχουν αυτόν τον τύπο δυσανεξίας. Η πάθηση δεν είναι σοβαρή, αλλά σίγουρα προκαλεί δυσφορία.

Η δυσανεξία στη λακτόζη συνήθως προκαλεί γαστρεντερικά συμπτώματα, όπως αέρια, φούσκωμα και διάρροια, περίπου 30 λεπτά με δύο ώρες μετά την κατανάλωση γάλακτος ή άλλων προϊόντων που περιέχουν λακτόζη.

Τα άτομα που φέρουν τον εν λόγω τύπο δυσανεξίας θα πρέπει να αποφεύγουν τα συγκεκριμένα τρόφιμα ή να λαμβάνουν φάρμακα που περιέχουν το ένζυμο λακτάση πριν τα καταναλώσουν.

Αίτια και Τύποι Συμπτώματα Διάγνωση Θεραπεία Διατροφή

Αίτια και Τύποι

Ποιοι είναι οι διαφορετικοί τύποι δυσανεξίας στη λακτόζη;

Υπάρχουν τρεις κύριοι τύποι δυσανεξίας στη λακτόζη, ο καθένας με τις δικές του αιτίες:

Πρωτογενής δυσανεξία στη λακτόζη (φυσιολογικό αποτέλεσμα της γήρανσης)

Αυτός είναι ο πιο κοινός τύπος δυσανεξίας στη λακτόζη.

Οι περισσότεροι άνθρωποι γεννιούνται με επαρκή ποσότητα λακτάσης. Τα μωρά χρειάζονται το ένζυμο ώστε να πέψουν το μητρικό γάλα. Η ποσότητα λακτάσης που παράγουν οι άνθρωποι μειώνεται με την πάροδο του χρόνου. Αυτό συμβαίνει επειδή, όσο περνούν τα χρόνια, η διατροφή αποκτά ποικιλία και στηρίζεται όλο και λιγότερο στο γάλα.

Η μείωση της λακτάσης είναι σταδιακή. Ο συγκεκριμένος τύπος δυσανεξίας είναι περισσότερο κοινός στα άτομα με Ασιατική, Αφρικανική και Ισπανική καταγωγή.

Δευτερογενής δυσανεξία στη λακτόζη (εξαιτίας ασθένειας ή τραυματισμού)

Εντερικές παθήσεις, όπως η κοιλιοκάκη και η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου, μία εγχείρηση ή ένας τραυματισμός στο λεπτό έντερο μπορούν επίσης να προκαλέσουν δυσανεξία στη λακτόζη. Τα επίπεδα λακτάσης μπορούν να αποκατασταθούν αν θεραπευτεί η υποκείμενη αιτία.

Συγγενής ή αναπτυξιακή δυσανεξία στη λακτόζη (το άτομο γεννιέται με την πάθηση)

Σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις, η δυσανεξία στη λακτόζη είναι κληρονομική. Ένα γονίδιο που φέρει βλάβη μπορεί να κληρονομηθεί από τους γονείς στο παιδί, οδηγώντας σε πλήρη απουσία λακτάσης. Αυτή η κατάσταση αναφέρεται ως συγγενής δυσανεξία στη λακτόζη.

Όπως είναι λογικό, το μωρό έχει δυσανεξία στο μητρικό γάλα και θα παρουσιάσει διάρροια αμέσως μόλις καταναλώσει ανθρώπινο γάλα ή γάλα του εμπορίου που περιέχει λακτόζη. Αν δεν εντοπιστεί και θεραπευτεί έγκαιρα, η πάθηση μπορεί να γίνει απειλητική για τη ζωή.

Η διάρροια μπορεί να προκαλέσει αφυδάτωση και απώλεια ηλεκτρολυτών. Η κατάσταση αντιμετωπίζεται εύκολα δίνοντας στο μωρό βρεφική φόρμουλα χωρίς λακτόζη αντί για μητρικό γάλα.

Αναπτυξιακή δυσανεξία στη λακτόζη

Περιστασιακά, ένας τύπος δυσανεξίας στη λακτόζη που ονομάζεται αναπτυξιακή δυσανεξία, συμβαίνει όταν το μωρό γεννιέται πρόωρα. Ο λόγος είναι ότι η παραγωγή της λακτάσης ξεκινά αργότερα κατά την εγκυμοσύνη, τουλάχιστον μετά την 34η εβδομάδα.

Συμπτώματα

Ποια συμπτώματα πρέπει να αναζητήσω για να καταλάβω αν έχω δυσανεξία στη λακτόζη;

Τα συμπτώματα της δυσανεξίας στη λακτόζη τυπικά συμβαίνουν 30 λεπτά με δύο ώρες μετά την κατανάλωση γάλακτος ή γαλακτοκομικών προϊόντων και μπορεί να περιλαμβάνουν:

  • Αέρια
  • Κοιλιακές κράμπες
  • Ναυτία
  • Διάρροια
  • Φούσκωμα

Τα συμπτώματα κυμαίνονται από ήπια ως σοβαρά. Η έντασή τους εξαρτάται από την ποσότητα της καταναλωθείσας λακτόζης και από το πόση λακτάση το άτομο παράγει.

Διάγνωση

Πώς διαγιγνώσκεται η δυσανεξία στη λακτόζη;

Αν βιώνετε κράμπες, φούσκωμα και διάρροια μετά την κατανάλωση γάλακτος ή γαλακτοκομικών προϊόντων, ο γιατρός θα σας εξετάσει για δυσανεξία στη λακτόζη. Τα τεστ επιβεβαίωσης μετρούν τη δραστηριότητα της λακτάσης στο σώμα και περιλαμβάνουν:

Τεστ δυσανεξίας στη λακτόζη

Το τεστ δυσανεξίας στη λακτόζη είναι μια εξέταση αίματος που μετρά την αντίδραση του σώματος σε ένα υγρό που περιέχει υψηλά επίπεδα λακτόζης.

Δοκιμασία αναπνοής υδρογόνου

Η δοκιμασία αναπνοής υδρογόνου μετρά την ποσότητα υδρογόνου στην αναπνοή σας μετά την κατανάλωση ενός ροφήματος πλούσιου σε λακτόζη. Αν το σώμα είναι ανίκανο να την πέψει, τα βακτήρια στο παχύ έντερο θα την καταβολίσουν.

Η διαδικασία με την οποία τα βακτήρια καταβολίζουν σάκχαρα, όπως η λακτόζη, καλείται ζύμωση. Η ζύμωση απελευθερώνει υδρογόνο και άλλα αέρια, τα οποία απορροφώνται και τελικά εκπνέονται.

Αν δεν πέπτετε πλήρως τη λακτόζη, η δοκιμασία αναπνοής υδρογόνου θα καταδείξει υψηλότερη από το φυσιολογικό ποσότητα υδρογόνου στην αναπνοή σας.

Δοκιμασία οξύτητας κοπράνων

Αυτή η εξέταση πραγματοποιείται πιο συχνά σε μωρά και παιδιά. Μετρά την ποσότητα γαλακτικού οξέος σε ένα δείγμα κοπράνων. Το γαλακτικό οξύ συσσωρεύεται όταν βακτήρια στο έντερο ζυμώνουν την άπεπτη λακτόζη.

Θεραπεία

Πώς αντιμετωπίζεται η δυσανεξία στη λακτόζη;

Προς το παρόν, δεν υπάρχει τρόπος να κάνουμε το σώμα να παράγει περισσότερη λακτάση. Η αντιμετώπιση της δυσανεξίας στη λακτόζη περιλαμβάνει τη μείωση ή την πλήρη αφαίρεση των γαλακτοκομικών προϊόντων από τη διατροφή.

Πολλοί άνθρωποι με δυσανεξία στη λακτόζη μπορούν να πιούν μισή κούπα γάλα χωρίς να βιώσουν συμπτώματα. Επίσης, πολλά προϊόντα γάλακτος χωρίς λακτόζη είναι διαθέσιμα στα σούπερ μάρκετ. Και δεν περιέχουν όλα τα γαλακτοκομικά προϊόντα μεγάλη ποσότητα λακτόζης.

Είναι πιθανό πως θα μπορείτε να καταναλώνετε κάποια σκληρά τυριά, όπως τσένταρ ή παρμεζάνα, ή κάποια γαλακτοκομικά προϊόντα καλλιέργειας, όπως το γιαούρτι. Τα προϊόντα γάλακτος με χαμηλά λιπαρά ή χωρίς λιπαρά έχουν τυπικά λιγότερη λακτόζη.

Μη συνταγογραφούμενο ένζυμο λακτάση είναι διαθέσιμο σε μορφή κάψουλας, δισκίου, σταγόνων ή τσίχλας, ώστε να το λαμβάνετε πριν την κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων. Οι σταγόνες μπορούν να προστεθούν και σε ένα μπουκάλι γάλα.

Τα άτομα που έχουν δυσανεξία στη λακτόζη και δεν καταναλώνουν γάλα ή γαλακτοκομικά προϊόντα μπορεί να εμφανίσουν ανεπάρκεια σε:

  • Βιταμίνη D
  • Ασβέστιο
  • Ριβοφλαβίνη
  • Πρωτεΐνες

Για αυτό, προτείνεται λήψη συμπληρωμάτων ασβεστίου ή η κατανάλωση τροφών που είναι φυσικά πλούσια σε ασβέστιο ή είναι ενισχυμένα με το εν λόγω στοιχείο.

Διατροφή

Η προσαρμογή σε μία διατροφή και τρόπο ζωής χωρίς λακτόζη

Τα συμπτώματα θα υποχωρήσουν αν το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα απομακρυνθούν από τη διατροφή. Διαβάστε προσεκτικά τις ετικέτες των τροφίμων, ώστε να ανιχνεύσετε συστατικά που μπορεί να περιέχουν λακτόζη. Πέρα από το γάλα και τις κρέμες, αναζητήστε συστατικά που προέρχονται από το γάλα, όπως:

  • Βούτυρο
  • Τυρί
  • Γιαούρτι
  • Ορός γάλακτος
  • Μαργαρίνη
  • Καζεΐνη
  • Πήγμα τυριού
  • Μαντολάτο
  • Σκόνη γάλακτος

Πολλά τρόφιμα τα οποία δεν αναμένετε να περιέχουν γάλα μπορεί να περιέχουν γάλα και λακτόζη. Παραδείγματα αυτών είναι:

  • Τα δημητριακά πρωινού
  • Τα dressings για τις σαλάτες
  • Τα μίγματα ψησίματος
  • Οι σως
  • Πολλές έτοιμες σούπες σε κονσέρβα
  • Οι κατεψυγμένες βάφλες

Γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα πολλές φορές προστίθενται στα επεξεργασμένα τρόφιμα. Ακόμη και κάποια υποκατάστατα γάλατος και φάρμακα μπορεί να περιέχουν προϊόντα γάλακτος και λακτόζη.

Η δυσανεξία στη λακτόζη δεν μπορεί να προληφθεί. Τα συμπτώματά της, όμως, μπορούν να προληφθούν καταναλώνοντας λιγότερα γαλακτοκομικά.

Η κατανάλωση γάλακτος χαμηλό σε λιπαρά ή χωρίς λιπαρά μπορεί επίσης να ελαττώσει τα συμπτώματα. Δοκιμάστε εναλλακτικές του ζωικού γάλακτος, όπως:

  • Γάλα σόγιας
  • Γάλα αμυγδάλου
  • Γάλα ρυζιού
  • Γάλα λιναριού

Προϊόντα γάλακτος χωρίς λακτόζη είναι επίσης διαθέσιμα στα σούπερ μάρκετ.

+ 4 πηγές

©2022 WikiHealth All Rights Reserved

1. Heyman MB. (2006). Lactose intolerance in infants, children, and adolescents. pediatrics.aappublications.org/content/118/3/1279

2. Lactose intolerance. (2015). my.clevelandclinic.org/disorders/lactose_intolerence/hic_lactose_intolerance.aspx

3. LCT gene. (2019). ghr.nlm.nih.gov/gene/LCT

4. Mayo Clinic Staff. (2018). Lactose intolerance. mayoclinic.org/diseases-conditions/lactose-intolerance/symptoms-causes/syc-20374232