Ασθένειες πεπτικού συστήματος

Κίνδυνος
!!!Η κατάσταση αυτή είναι επείγουσα και απαιτείται ιατρική φροντίδα!!!

Ειλεός

Τι είναι ο ειλεός;

Τα έντερα έχουν περίπου 8,5 μέτρα μήκος. Αυτό σημαίνει ότι οι τροφές που καταναλώνετε «ταξιδεύουν» πολύ προτού υποστούν πλήρη πέψη ή απέκκριση.

Τα έντερα πραγματοποιούν αυτή τη διεργασία με κίνηση τύπου κύμα. Γνωστή ως περισταλτική κίνηση, αυτές οι μυϊκές συσπάσεις προωθούν την τροφή.

Όμως, αν κάποιος παράγοντας, όπως ένα μυϊκό ή νευρικό πρόβλημα, επιβραδύνει ή αποφράξει αυτή την κίνηση, το αποτέλεσμα είναι η συσσώρευση τροφής στο έντερο.

Ο ειλεός είναι ο ιατρικός όρος για αυτή την έλλειψη κίνησης σε κάποιο σημείο του εντέρου που οδηγεί σε συσσώρευση και πιθανή απόφραξη λόγω της τροφής.

Ο ειλεός μπορεί να οδηγήσει σε εντερική παρεμπόδιση. Αυτό σημαίνει ότι καθόλου τροφές ή αέρια δεν μπορούν να περάσουν από το συγκεκριμένο σημείο του εντέρου.

Ο ειλεός μπορεί επίσης να εμφανιστεί ως παρενέργεια μετά από χειρουργική επέμβαση. Όμως συνήθως υπάρχουν άλλες αιτίες για αυτήν την πάθηση.

Ο ειλεός είναι ανησυχητικός. Όμως, τα άτομα πολλές φορές δεν γνωρίζουν ότι τροφή έχει συσσωρευτεί στα έντερα και συνεχίζουν να τρώνε. Αυτό προκαλεί όλο και μεγαλύτερη συσσώρευση τροφής και αυξάνει την πίεση.

Χωρίς θεραπεία, ο ειλεός μπορεί να προκαλέσει διάτρηση ή ρήξη του εντέρου. Αυτό θα προκαλέσει τη διαρροή των εντερικών περιεχομένων, τα οποία έχουν υψηλό περιεχόμενο σε βακτήρια, στις κοιλότητες του σώματος. Η κατάσταση μπορεί να οδηγήσει στο θάνατο.

Αν συμβεί ειλεός, θα πρέπει να αναζητήσετε επείγουσα ιατρική φροντίδα.

Συμπτώματα Αίτια Διάγνωση Επιπλοκές Θεραπεία Έκβαση Πρόληψη

Συμπτώματα

Ποια είναι τα συμπτώματα του ειλεού;

Ο ειλεός μπορεί να προκαλέσει εξαιρετική κοιλιακή δυσφορία.

Τα συμπτώματα που σχετίζονται με τον ειλεό περιλαμβάνουν:

Τα γαστρεντερικά συμπτώματα είναι οι πιο κοινές ενδείξεις ειλεού.

Ο στόμαχος και τα έντερα αρχίζουν να γεμίζουν με αέρια που δεν μπορούν να απομακρυνθούν μέσα του ορθού. Αυτό προκαλεί τη διάταση και το πρήξιμο της κοιλιακής χώρας.

Αν βιώνετε αυτά τα συμπτώματα, ιδιαίτερα μετά από χειρουργική επέμβαση, είναι σημαντικό να αναζητήσετε επείγουσα ιατρική φροντίδα.

Αίτια

Ποιες είναι οι αιτίες του ειλεού;

Ο ειλεός είναι συχνός μετά από χειρουργική επέμβαση, επειδή στους ασθενείς συχνά συνταγογραφούν φάρμακα που επιβραδύνουν τις κινήσεις του εντέρου. Αυτός είναι ένας τύπος παραλυτικού ειλεού.

Σε αυτή την περίπτωση, δεν υπάρχει απόφραξη του εντέρου αλλά μη σωστή κινητικότητα. Το αποτέλεσμα είναι ελάχιστη έως καθόλου κίνηση της τροφής που πέπτεται εντός των εντέρων.

Παραδείγματα φαρμάκων που μπορούν να προκαλέσουν παραλυτικό ειλεό είναι τα εξής:

  • Υδρομορφόνη
  • Μορφίνη
  • Οξυκωδόνη
  • Τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά, όπως αμιτριπτυλίνη και ιμιπραμίνη

Όμως, υπάρχουν και αρκετές άλλες αιτίες ειλεού που περιλαμβάνουν:

Αυτές είναι οι πιο κοινές αιτίες ειλεού στους ενήλικες. Και τα παιδιά μπορεί να παρουσιάσουν ειλεό.

Ο εγκολεασμός είναι η πιο κοινή αιτία ειλεού στα παιδιά. Συμβαίνει όταν μέρος του εντέρου αναδιπλώνεται μέσα σε ένα άλλο τμήμα του.

Ποιοι είναι οι προδιαθεσικοί παράγοντες για την εμφάνιση ειλεού;

Ο ειλεός είναι η δεύτερη πιο κοινή αιτία εκ νέου νοσηλείας στις πρώτες 30 ημέρες μετά από μία χειρουργική επέμβαση. Ο ειλεός είναι πιο πιθανός αν έχετε υποβληθεί πρόσφατα σε χειρουργική επέμβαση στην κοιλιακή χώρα.

Οι χειρουργικές διαδικασίες στην κοιλιά που περιλαμβάνουν τα έντερα συχνά προκαλούν τερματισμό των εντερικών κινήσεων για μία χρονική περίοδο. Αυτό επιτρέπει στο χειρουργό να αποκτήσει πρόσβαση στα έντερα.

Μερικές φορές, η φυσιολογική περίσταλση μπορεί να αργεί να επιστρέψει. Άλλα άτομα είναι πιο πιθανό να βιώνουν το σχηματισμό ουλώδους ιστού που μπορεί να οδηγήσει σε ειλεό.

Μία πληθώρα ιατρικών παθήσεων μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ειλεού όπως:

  • Ηλεκτρολυτικές διαταραχές, όπως αυτές που περιλαμβάνουν το κάλιο και το ασβέστιο
  • Ιστορικό τραυματισμού στο έντερο
  • Ιστορικό εντερικής διαταραχής, όπως νόσος του Crohn και εκκολπωματίτιδα
  • Σήψη
  • Ιστορικό ακτινοβολίας στην κοιλιακή χώρα
  • Περιφερική αρτηριοπάθεια
  • Ταχεία απώλεια βάρους

Η γήρανση επίσης φυσιολογικά επιβραδύνει την ταχύτητα κίνησης του εντέρου. Ένας ηλικιωμένος βρίσκεται σε αυξημένο κίνδυνο ειλεού ιδιαίτερα αν λαμβάνει πολλά φάρμακα που μπορεί πιθανώς να επιβραδύνουν την κίνηση των τροφών μέσω του εντέρου.

Διάγνωση

Πώς διαγιγνώσκεται ο ειλεός;

Ο γιατρός αρχικά θα σας κάνει ερωτήσεις για τα συμπτώματά σας. Θα χρειαστεί να τον ενημερώσετε αν έχετε ιστορικό ιατρικών παθήσεων, αν λαμβάνετε φάρμακα και αν έχετε υποβληθεί πρόσφατα σε χειρουργική επέμβαση.

Ακολούθως, θα πραγματοποιήσει μία κλινική εξέταση αναζητώντας ενδείξεις οιδήματος ή διάτασης στην κοιλιακή χώρα. Ο γιατρός επίσης θα ακροαστεί την κοιλιακή χώρα για τους τυπικούς ήχους του εντέρου με ένα στηθοσκόπιο.

Αν τα έντερα δεν κινούνται λόγω ειλεού, ο γιατρός δεν θα ακούσει τίποτα ή μπορεί να ακούσει και υπερβολικά έντονους ήχους του εντέρου.

Συνήθως μετά από μία ενδελεχή κλινική εξέταση, είναι απαραίτητες οι απεικονιστικές τεχνικές ώστε ο γιατρός να εντοπίσει τις περιοχές όπου το περιεχόμενο του εντέρου φαίνεται να έχει συγκεντρωθεί.

Οι απεικονιστικές τεχνικές θα δείξουν πού βρίσκεται ο ειλεός, πιθανώς αναδεικνύοντας συσσώρευση αερίων, διογκωμένο έντερο, ή ακόμη και απόφραξη.

Παραδείγματα απεικονιστικών εξετάσεων περιλαμβάνουν:

  • Ακτινογραφία ακτίνων-Χ: Μπορεί να αναδείξει παγιδευμένα αέρια και πιθανώς παρεμπόδιση, αλλά συνήθως η ακτινογραφία δεν είναι ο πιο ασφαλής τρόπος για τη διάγνωση του ειλεού.
  • Αξονική τομογραφία: Η αξονική τομογραφία παρέχει ακτινογραφίες με περισσότερη λεπτομέρεια και βοηθά το γιατρό να εντοπίσει την περιοχή του ειλεού. Αυτός ο τύπος σάρωσης συνήθως χρησιμοποιεί σκιαγραφικό υγρό που χορηγείται ενδοφλέβια ή λαμβάνεται από το στόμα πριν την εξέταση.
  • Υπερηχογράφημα: Αυτή η τεχνική χρησιμοποιείται συχνά για τον εντοπισμό του ειλεού σε παιδιά.

Σε κάποιες περιπτώσεις, ο γιατρός μπορεί να χρησιμοποιήσει μία διαγνωστική διαδικασία γνωστή ως κλύσμα βαρίου.

Ο γιατρός εισάγει θειικό βάριο μέσω του ορθού στο παχύ έντερο και ύστερα λαμβάνει ακτινογραφία της κοιλιακής χώρας. Το βάριο εμφανίζεται στις ακτινογραφίες και βοηθά τον γιατρό να εντοπίσει πιθανή απόφραξη.

Σε ορισμένα παιδιά, η διαδικασία αυτή μπορεί να αντιμετωπίσει τον ειλεό που προκαλείται από εγκολεασμό.

Επιπλοκές

Τι επιπλοκές μπορεί να προκαλέσει ο ειλεός;

Ο ειλεός μπορεί να εξελιχθεί σε μία σοβαρή και απειλητική για τη ζωή κατάσταση.

Οι δύο πιο σοβαρές επιπλοκές είναι:

Νέκρωση

Επίσης γνωστή ως κυτταρικός θάνατος, η νέκρωση μπορεί να συμβεί όταν η απόφραξη παρεμποδίζει την παροχή αίματος στο έντερο.

Δίχως παροχή αίματος, το οξυγόνο δεν μπορεί να φτάσει στους ιστούς, προκαλώντας τη νέκρωσή τους. Ο νεκρός ιστός εξασθενεί το εντερικό τοίχωμα, καθιστώντας πιο εύκολη τη ρήξη του εντέρου και τη διαρροή του περιεχομένου.

Αυτή είναι γνωστή ως εντερική διάτρηση.

Περιτονίτιδα

Η διάτρηση του εντέρου που αναφέρθηκε παραπάνω μπορεί να προκαλέσει περιτονίτιδα.

Αυτή είναι μία σοβαρή φλεγμονή της κοιλιακής κοιλότητας που προκαλείται από βακτήρια ή μύκητες.

Το έντερο περιέχει πολλά βακτήρια, όπως το E. coli. Αυτά φυσιολογικά πρέπει να παραμένουν εντός των εντέρων και όχι να βρίσκονται ελεύθερα εντός των κοιλοτήτων του σώματος. Η βακτηριακή περιτονίτιδα μπορεί να εξελιχθεί σε σήψη, μία απειλητική για τη ζωή πάθηση που μπορεί να οδηγήσει σε σοκ και οργανική ανεπάρκεια.

Θεραπεία

Πώς αντιμετωπίζεται ο ειλεός;

Οι θεραπείες για τον ειλεό εξαρτώνται από τη σοβαρότητά του. Παραδείγματα περιλαμβάνουν:

Μερική απόφραξη

Μερικές φορές, μία πάθηση όπως η νόσος του Crohn ή η εκκολπωματίτιδα, σημαίνει ότι τμήμα του εντέρου δεν κινείται. Όμως μέρος του εντερικού υλικού μπορεί να περάσει.

Σε αυτή την περίπτωση, αν κατά τα άλλα είστε υγιείς, ο γιατρός σας προτείνει μία διατροφή χαμηλή σε φυτικές ίνες. Αυτό θα βοηθήσει στη μείωση ογκωδών κοπράνων, καθιστώντας πιο εύκολη τη διέλευσή τους από το έντερο.

Ωστόσο, αν αυτό δεν φέρει αποτέλεσμα, η χειρουργική επέμβαση για την αποκατάσταση ή την κίνηση της πάσχουσας περιοχής του εντέρου μπορεί να κριθεί απαραίτητη.

Πλήρης απόφραξη

Η πλήρης απόφραξη αποτελεί επείγον ιατρικό περιστατικό.

Οι θεραπείες εξαρτώνται από τη γενικότερη εικόνα της υγείας σας. Για παράδειγμα, κάποια άτομα δεν μπορούν να υποβληθούν σε εκτεταμένη χειρουργική επέμβαση στην κοιλιακή χώρα, όπως ηλικιωμένοι και όσοι έχουν καρκίνο του παχέος εντέρου.

Σε αυτήν την περίπτωση, ο γιατρός μπορεί να χρησιμοποιήσει ένα μεταλλικό stent για να διανοίξει το έντερο. Ιδανικά οι τροφές θα αρχίσουν να περνούν μόλις τοποθετηθεί το stent.

Βέβαια, ακόμη και τότε, η χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση της απόφραξης ή του πάσχοντος τμήματος του εντέρου μπορεί να είναι απαραίτητη.

Παραλυτικός ειλεός

Η θεραπεία για τον παραλυτικό ειλεό ξεκινάει εντοπίζοντας την υποκείμενη αιτία.

Αν κάποιο φάρμακο αποτελεί την αιτία, ο γιατρός μπορεί να σας συνταγογραφήσει κάποιο άλλο για τη διέγερση της κινητικότητας του εντέρου. Ένα παράδειγμα είναι η μετοκλοπραμίδη.

Η διακοπή της χρήσης των φαρμάκων που προκάλεσαν τον ειλεό, εάν αυτό είναι εφικτό, μπορεί επίσης να βοηθήσει. Όμως, σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να σταματήσετε από μόνοι σας τη λήψη ενός φαρμάκου, ιδιαίτερα ενός αντικαταθλιπτικού, χωρίς να ρωτήσετε πρώτα το γιατρό σας.

Η θεραπεία χωρίς χειρουργική επέμβαση είναι εφικτή κατά τη διάρκεια των αρχικών σταδίων παραλυτικού ειλεού. Όμως και πάλι θα εξακολουθείτε να χρειάζεστε νοσηλεία για να λαμβάνετε όλα τα απαραίτητα υγρά έως ότου το πρόβλημα υποχωρήσει πλήρως.

Ο γιατρός μπορεί επίσης να χρησιμοποιήσει έναν ρινογαστρικο σωλήνα, επιπρόσθετα με τη χορήγηση ενδοφλέβιων υγρών για ενυδάτωση. Γνωστή ως ρινoγαστρική αποσυμπίεση, αυτή η διαδικασία απαιτεί την εισαγωγή ενός καθετήρα από τη ρινική κοιλότητα στο στόμαχο.

Ο καθετήρας αφαιρεί τον πλεονάζοντα αέρα και λοιπά υλικά, που σε άλλη περίπτωση θα αποβάλλονταν μέσω εμετού.

Οι περισσότερες περιπτώσεις ειλεού λόγω χειρουργικής επέμβασης υποχωρούν μέσα σε δύο με τέσσερις ημέρες μετά το χειρουργείο. Όμως κάποια άτομα απαιτούν χειρουργική επιδιόρθωση εάν η πάθηση δεν βελτιώνεται.

Σκέψεις αναφορικά με το χειρουργείο

Τα έντερα έχουν μεγάλο μήκος, επομένως μπορείτε να ζήσετε δίχως ένα μικρό τμήμα τους. Παρόλο που αυτό μπορεί να επηρεάσει τη διαδικασία πέψης, τα περισσότερα άτομα ζουν μία υγιή ζωή ακόμη και με αφαίρεση ενός τμήματος του εντέρου.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο γιατρός μπορεί να χρειαστεί να αφαιρέσει ολόκληρο το έντερο. Τότε θα χρειαστεί να δημιουργήσει ένα ειδικό άνοιγμα που ονομάζεται στομία. Ένας σάκος έξω από το σώμα επιτρέπει τη συλλογή των κοπράνων από το εναπομείναν τμήμα του γαστρεντερικού σωλήνα.

Θα πρέπει να φροντίζετε διαρκώς τη στομία, αλλά θα μπορείτε να ζήσετε χωρίς το έντερο μετά από τον ειλεό.

Έκβαση

Ποια είναι η έκβαση του ειλεού;

Ο ειλεός είναι κοινός, όμως αντιμετωπίσιμος.

Αν έχετε υποβληθεί πρόσφατα σε χειρουργική επέμβαση ή έχετε άλλους προδιαθεσικούς παράγοντες για τον ειλεό, θα πρέπει να γνωρίζετε τα συμπτώματα.

Η αναζήτηση ιατρικής φροντίδας είναι σημαντική με την ελπίδα ότι ο ειλεός μπορεί να υποχωρήσει χωρίς επεμβατική ιατρική θεραπεία.

Πρόληψη

Μπορεί να προληφθεί ο ειλεός;

Οι περισσότεροι προδιαθεσικοί παράγοντες που σχετίζονται με τον ειλεό δεν είναι αποτρέψιμοι. Παραδείγματα περιλαμβάνουν ένα τραυματισμό ή μία χρόνια ασθένεια.

Εάν η χειρουργική επέμβαση είναι απαραίτητη, θα πρέπει να εξεταστεί εκ των προτέρων πιθανότητα ειλεού. Όμως αυτό δεν θα πρέπει να αποτελέσει ανασταλτικό παράγοντα για να μην κάνετε μία απαραίτητη χειρουργική επέμβαση.

Η γνώση των συμπτωμάτων του ειλεού είναι σημαντική στο να αναζητήσετε άμεσα ιατρική φροντίδα και η πάθηση να μην επιδεινωθεί.

+ 9 πηγές

©2022 WikiHealth All Rights Reserved

1. Bowel obstruction. (2017). health.harvard.edu/a-to-z/bowel-obstruction-a-to-z

2. Dowshen, S. (2015). Your digestive system. kidshealth.org/en/kids/digestive-system.html

3. JAMA Network. (2015). Hospital readmissions after surgery associated mostly with complications related to surgical procedure [Press release]. (2015). media.jamanetwork.com/news-item/hospital-readmissions-after-surgery-associated-mostly-with-complications-related-to-surgical-procedure/

4. Mayo Clinic Staff. (2018). Intestinal obstruction. mayoclinic.org/diseases-conditions/intestinal-obstruction/symptoms-causes/syc-20351460

5. Mayo Clinic Staff (2018). Intussusception. mayoclinic.org/diseases-conditions/intussusception/symptoms-causes/syc-20351452

6. The structure and function of the digestive system. (2018). my.clevelandclinic.org/health/articles/the-structure-and-function-of-the-digestive-system

7. Therapeutic enema for intussusception (2018). radiologyinfo.org/en/info.cfm?pg=intussusception

8. Tu C-P, et al. (2014). Postoperative ileus in the elderly. DOI: doi.org/10.1016/j.ijge.2013.08.002

9. Word! Ileus. (n.d.). kidshealth.org/en/kids/ileus.html