ΑρχικήΔιαγνωστικές εξετάσειςΈλεγχος φυματίωσης

Διαγνωστικές εξετάσεις

Έλεγχος φυματίωσης
Βιολόγος ΒSc, MSc

Τι είναι ο έλεγχος φυματίωσης;

Ο έλεγχος φυματίωσης χρησιμοποιείται για να διαπιστωθεί εάν πάσχετε από φυματίωση, μία σοβαρή βακτηριακή λοίμωξη που επηρεάζει κυρίως τους πνεύμονες. Μπορεί, βέβαια, να επηρεάσει και άλλα μέρη του σώματος, όπως τον εγκέφαλο, το νωτιαίο μυελό και τους νεφρούς. Μεταδίδεται από άτομο σε άτομο μέσω του βήχα ή του φτερνίσματος.

Δεν ασθενούν όλα τα άτομα με φυματίωση. Κάποιοι έχουν μία ανενεργή μορφή της λοίμωξης που ονομάζεται λανθάνουσα φυματίωση. Αν έχετε λανθάνουσα φυματίωση, δεν νοσείτε και δεν μεταδίδετε τη νόσο στους άλλους.

Πολλά άτομα με λανθάνουσα φυματίωση δεν παρουσιάζουν ποτέ συμπτώματα της νόσου. Όμως σε κάποιους, ιδιαίτερα σε όσους έχουν εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, η λανθάνουσα φυματίωση μπορεί να εξελιχθεί σε μία πολύ επικίνδυνη λοίμωξη που ονομάζεται ενεργός φυματίωση. Αν έχετε ενεργό φυματίωση, μπορεί να νοσήσετε πολύ βαριά, και επίσης μεταδίδετε τη νόσο στους άλλους. Χωρίς θεραπεία, η ενεργός φυματίωση μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές, ακόμη και θάνατο.

Υπάρχουν δύο τύποι εξετάσεων για τον έλεγχο της φυματίωσης: η δερματική δοκιμή και η εξέταση αίματος. Οι εξετάσεις αυτές θα αναδείξουν εάν έχετε μολυνθεί με φυματίωση, όχι όμως αν έχετε την λανθάνουσα ή την ενεργό μορφή της νόσου. Θα χρειαστούν περισσότερες εξετάσεις για την επιβεβαίωση ή τον αποκλεισμό της διάγνωσης.

Χρησιμότητα εξέτασης

Για ποιο λόγο χρησιμοποιείται ο έλεγχος φυματίωσης;

Ο έλεγχος φυματίωσης χρησιμοποιείται για να εντοπιστεί λοίμωξη από φυματίωση σε δείγμα δέρματος ή αίματος. Η εξέταση θα αναδείξει εάν έχετε μολυνθεί από φυματίωση, όχι όμως αν πρόκειται για λανθάνουσα ή ενεργό φυματίωση.

Γιατί χρειάζομαι έλεγχο φυματίωσης;

Μπορεί να χρειαστείτε δερματική δοκιμή ή εξέταση αίματος για φυματίωση αν παρουσιάζετε συμπτώματα ενεργής φυματίωσης ή αν έχετε συγκεκριμένους προδιαθεσικούς παράγοντες που αυξάνουν την πιθανότητα να έχετε μολυνθεί.

Συμπτώματα ενεργούς φυματίωσης είναι τα εξής:

Επιπρόσθετα, σε ορισμένα εργασιακά περιβάλλοντα, είναι απαραίτητος ο έλεγχος για φυματίωση ως προϋπόθεση πρόσληψης.

Μπορεί να βρίσκεστε σε αυξημένο κίνδυνο μόλυνσης από φυματίωση εάν:

  • Είστε επαγγελματίας υγείας που φροντίζει ασθενείς που πάσχουν ή βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο φυματίωσης
  • Ζείτε ή εργάζεστε σε ένα μέρος υψηλό ρυθμό φυματίωσης, όπως σε καταφύγιο αστέγων, γηροκομείο ή φυλακή
  • Έχετε έρθει σε επαφή με ένα άτομο που έχει ενεργό φυματίωση
  • Έχετε HIV ή άλλη νόσο που εξασθενεί το ανοσοποιητικό σύστημα
  • Κάνετε χρήση παράνομων ουσιών
  • Έχετε ταξιδέψει ή ζείτε σε μία περιοχή όπου η φυματίωση είναι κοινή, όπως σε χώρες της Ασίας, της Αφρικής, της ανατολικής Ευρώπης, της Λατινικής Αμερικής, στην Καραϊβική ή τη Ρωσία

Διαδικασία εξέτασης

Πώς πραγματοποιείται ο έλεγχος φυματίωσης;

Ο έλεγχος φυματίωσης πραγματοποιείται είτε σε δείγμα δέρματος είτε σε δείγμα αίματος. Η δερματική δοκιμή είναι περισσότερο κοινή, όμως πλέον η εξέταση αίματος αρχίζει να κερδίζει έδαφος. Ο γιατρός θα σας ενημερώσει ποιος τύπος εξέτασης είναι καλύτερος για εσάς.

Για τη δερματική δοκιμή (εξέταση PPD), θα χρειαστείτε δύο επισκέψεις στο γιατρό σας. Στην πρώτη επίσκεψη ο γιατρός:

  • Θα απολυμάνει τον έσω πήχη σας με αντισηπτικό διάλυμα.
  • Θα χρησιμοποιήσει μία λεπτή βελόνα για να χορηγήσει μικρή ποσότητα κεκαθαρμένης φυματίνης (PPD) κάτω από την πρώτη στιβάδα του δέρματος. Η κεκαθαρμένη φυματίνη είναι μία πρωτεΐνη που προέρχεται από τα βακτήρια της φυματίωσης. Δεν πρόκειται για ζωντανά βακτήρια και δεν θα σας κάνει να νοσήσετε.
  • Μπορεί να σχηματιστεί μία μικρή μάζα στον πήχη σας, η οποία θα υποχωρήσει μέσα σε λίγες ώρες.

Δεν θα πρέπει να καλύψετε ή να πειράξετε με οποιονδήποτε τρόπο το σημείο.

Ύστερα από 48 έως 72 ώρες θα επιστρέψετε στο ιατρείο. Κατά τη δεύτερη επίσκεψη, ο γιατρός θα ελέγξει το σημείο για αντίδραση που μπορεί να υποδεικνύει λοίμωξη φυματίωσης, όπως οίδημα ή ερυθρότητα.

Για την εξέταση αίματος, ένας επαγγελματίας υγείας θα λάβει δείγμα αίματος από μία φλέβα στο χέρι σας, χρησιμοποιώντας μία μικρή βελόνα. Όταν η βελόνα εισαχθεί, μία μικρή ποσότητα αίματος θα συλλεχθεί εντός μιας σύριγγας ή φιαλιδίου. Μπορεί να αισθανθείτε ένα μικρό τσίμπημα κατά την είσοδο ή την έξοδο της βελόνας. Η διαδικασία ολοκληρώνεται σε λιγότερο από πέντε λεπτά.

Προετοιμασία

Ποια προετοιμασία απαιτείται για τον έλεγχο φυματίωσης;

Δεν απαιτείται κάποια ειδική προετοιμασία.

Κίνδυνοι εξέτασης

Ποιοι κίνδυνοι σχετίζονται με τον έλεγχο φυματίωσης;

Κατά τη δερματική δοκιμή, μπορεί να αισθανθείτε τσίμπημα στο σημείο της ένεσης.

Ελάχιστοι κίνδυνοι συνοδεύουν μία εξέταση αίματος. Μπορεί να αισθανθείτε ήπιο πόνο ή να σχηματιστεί μικρός μώλωπας στο σημείο που εισήχθη η βελόνα, όμως τα περισσότερα συμπτώματα υποχωρούν άμεσα.

Ερμηνεία αποτελεσμάτων

Πώς ερμηνεύονται τα αποτελέσματα;

Εάν η δερματική δοκιμή ή η εξέταση αίματος δείξει πιθανή λοίμωξη φυματίωσης, ο γιατρός θα ζητήσει περισσότερες εξετάσεις για την πραγματοποίηση της διάγνωσης. Μπορεί επίσης να χρειαστείτε περισσότερες εξετάσεις αν τα αποτελέσματα είναι αρνητικά όμως έχετε συμπτώματα φυματίωσης ή/και προδιαθεσικούς παράγοντες για φυματίωση. Οι εξετάσεις για τη διάγνωση της φυματίωσης περιλαμβάνουν ακτινογραφία θώρακος και εξετάσεις σε δείγμα πτυέλων. Τα πτύελα είναι η παχύρρευστη βλέννα που παράγεται από τους πνεύμονες κατά το βήχα και διαφέρει από το σίελο.

Εάν δεν αντιμετωπιστεί, η φυματίωση μπορεί να αποβεί θανατηφόρος. Όμως, οι περισσότερες περιπτώσεις θεραπεύονται με αντιβιοτικά. Τόσο η ενεργός όσο και η λανθάνουσα φυματίωση θα πρέπει να αντιμετωπίζονται, επειδή η λανθάνουσα μπορεί να εξελιχθεί σε ενεργό και να γίνει ιδιαίτερα επικίνδυνη.

Εάν έχετε ερωτήσεις αναφορικά με τα αποτελέσματά σας, συμβουλευτείτε το γιατρό σας.

Περαιτέρω πληροφορίες

Υπάρχει κάτι άλλο που πρέπει να γνωρίζω αναφορικά με τον έλεγχο φυματίωσης;

Η αντιμετώπιση της φυματίωσης απαιτεί πολύ περισσότερο χρόνο από ό, τι η αντιμετώπιση άλλων βακτηριακών λοιμώξεων. Ύστερα από λίγες εβδομάδες από την έναρξη των αντιβιοτικών δεν θα είστε πλέον μεταδοτικοί, όμως θα εξακολουθείτε να έχετε φυματίωση. Για την ίαση της φυματίωσης, θα πρέπει να λάβετε αντιβιοτικά για τουλάχιστον έξι έως εννέα μήνες. Το ακριβές χρονικό διάστημα εξαρτάται από τη γενικότερη εικόνα της υγείας σας, την ηλικία σας και άλλους παράγοντες. Είναι πολύ σημαντικό να λάβετε τα αντιβιοτικά σας αυστηρά με βάση τις οδηγίες συνταγογράφησης, ακόμη και αν αισθάνεστε καλύτερα. Ο πρόωρος τερματισμός της φαρμακευτικής αγωγής μπορεί να οδηγήσει στην επανεμφάνιση της λοίμωξης.

+ 17 πηγές

©2022 WikiHealth All Rights Reserved

1. American Lung Association [Internet]. Chicago: American Lung Association; c2018. Diagnosing and Treating Tuberculosis; [updated 2018 Apr 2; cited 2018 Oct 12]; [about 4 screens]. Available from: https://www.lung.org/lung-health-and-diseases/lung-disease-lookup/tuberculosis/diagnosing-and-treating-tuberculosis.html

2. American Lung Association [Internet]. Chicago: American Lung Association; c2018. Tuberculosis (TB); [cited 2018 Oct 12]; [about 3 screens]. Available from: https://www.lung.org/lung-health-and-diseases/lung-disease-lookup/tuberculosis

3. Centers for Disease Control and Prevention [Internet]. Atlanta: U.S. Department of Health and Human Services; Fact Sheets: Tuberculosis: General Information; [updated 2011 Oct 28; cited 2018 Oct 12]; [about 4 screens]. Available from: https://www.cdc.gov/tb/publications/factsheets/general/tb.htm

4. Centers for Disease Control and Prevention [Internet]. Atlanta: U.S. Department of Health and Human Services; Tuberculosis Facts: Testing for TB; [updated 2016 May 11; cited 2018 Oct 12]; [about 3 screens]. Available from: https://www.cdc.gov/tb/publications/factseries/skintest_eng.htm

5. Centers for Disease Control and Prevention [Internet]. Atlanta: U.S. Department of Health and Human Services; Tuberculosis: Signs and Symptoms; [updated 2016 Mar 17; cited 2018 Oct 12]; [about 3 screens]. Available from: https://www.cdc.gov/tb/topic/basics/signsandsymptoms.htm

6. Centers for Disease Control and Prevention [Internet]. Atlanta: U.S. Department of Health and Human Services; Tuberculosis: Who Should be Tested; [updated 2016 Sep 8; cited 2018 Oct 12]; [about 3 screens]. Available from: https://www.cdc.gov/tb/topic/testing/whobetested.htm

7. Lab Tests Online [Internet]. Washington D.C: American Association for Clinical Chemistry; c2001–2018. IGRA TB Test; [updated 2018 Sep 13; cited 2018 Oct 12]; [about 2 screens]. Available from: https://labtestsonline.org/tests/igra-tb-test

8. Lab Tests Online [Internet]. Washington D.C: American Association for Clinical Chemistry; c2001–2018. Sputum; [updated 2017 Jul 10; cited 2018 Oct 12]; [about 2 screens]. Available from: https://labtestsonline.org/glossary/sputum

9. Lab Tests Online [Internet]. Washington D.C: American Association for Clinical Chemistry; c2001–2018. TB Skin Test; [updated 2018 Sep 13; cited 2018 Oct 12]; [about 2 screens]. Available from: https://labtestsonline.org/tests/tb-skin-test

10. Lab Tests Online [Internet]. Washington D.C: American Association for Clinical Chemistry; c2001–2018. Tuberculosis; [updated 2018 Sep 14; cited 2018 Oct 12]; [about 2 screens]. Available from: https://labtestsonline.org/conditions/tuberculosis

11. Mayo Clinic [Internet]. Mayo Foundation for Medical Education and Research; c1998–2018. Tuberculosis: Diagnosis and treatment; 2018 Jan 4 [cited 2018 Oct 12]; [about 4 screens]. Available from: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/tuberculosis/diagnosis-treatment/drc-20351256

12. Mayo Clinic [Internet]. Mayo Foundation for Medical Education and Research; c1998–2018. Tuberculosis: Symptoms and causes; 2018 Jan 4 [cited 2018 Oct 12]; [about 3 screens]. Available from: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/tuberculosis/symptoms-causes/syc-20351250

13. Merck Manual Consumer Version [Internet]. Kenilworth (NJ): Merck & Co., Inc.; c2018. Tuberculosis (TB); [cited 2018 Oct 12]; [about 2 screens]. Available from: https://www.merckmanuals.com/home/infections/tuberculosis-and-related-infections/tuberculosis-tb

14. National Heart, Lung, and Blood Institute [Internet]. Bethesda (MD): U.S. Department of Health and Human Services; Blood Tests; [cited 2018 Oct 12]; [about 3 screens]. Available from: https://www.nhlbi.nih.gov/health-topics/blood-tests

15. UF Health: University of Florida Health [Internet]. Gainesville (FL): University of Florida; c2018. PPD skin test: Overview; [updated 2018 Oct 12; cited 2018 Oct 12]; [about 2 screens]. Available from: https://ufhealth.org/ppd-skin-test

16. University of Rochester Medical Center [Internet]. Rochester (NY): University of Rochester Medical Center; c2018. Health Encyclopedia: TB Screening (Skin); [cited 2018 Oct 12]; [about 2 screens]. Available from: https://www.urmc.rochester.edu/encyclopedia/content.aspx?contenttypeid=167&contentid=tb_screen_skin

17. University of Rochester Medical Center [Internet]. Rochester (NY): University of Rochester Medical Center; c2018. Health Encyclopedia: TB Screening (Whole Blood); [cited 2018 Oct 12]; [about 2 screens]. Available from: https://www.urmc.rochester.edu/encyclopedia/content.aspx?contenttypeid=167&contentid=tb_screen_blood