Ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις

Συμπτώματα

Οι ασθενείς που βιώνουν συμπτώματα ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων κατά τη διάρκεια της νοσηλείας τους είναι πιθανό να βιώσουν πόνο και τοπικές ενοχλήσεις στο σημείο της μόλυνσης. Τα πιο κοινά συμπτώματα περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων:

• πυρετό

• βήχα, δύσπνοια

• κάψιμο κατά την ούρηση ή δυσκολία στην ούρηση

• πονοκέφαλος

• ναυτία, έμετο, διάρροια

• φλεγμονή, εξάνθημα στο σημείο της μόλυνσης

Αίτια

Οι ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις προκαλούνται από βακτήρια, ιούς και μύκητες, με τα βακτήρια να ευθύνονται για το 90% των λοιμώξεων. Τα βακτήρια που προκαλούν τις περισσότερες ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις είναι το Acinetobacter baumannii, η Acinetobacter baumannii και η Pseudomonas aeruginosa. Οι νοσηλευόμενοι, λόγω του κατεσταλμένου ανοσοποιητικού συστήματός τους, είναι πιο επιρρεπείς στις μολύνσεις αυτές.

Αν και κάθε ασθενής που κάνει εισαγωγή σε νοσοκομείο κινδυνεύει από τις ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις, πολλοί παράγοντες παίζουν ρόλο. Η πιθανότητα να νοσήσει κανείς επηρεάζεται από την ηλικία του ασθενούς (ειδικά αν είναι άνω των 70 ετών), το αν λαμβάνει αντιβιοτικά για μεγάλο χρονικό διάστημα και το δίπλα σε ποιον νοσηλεύεται. Ρόλο διαδραματίζουν επίσης και οι συνθήκες παραμονής του στο νοσοκομείο, όπως το αν του χορηγήθηκε καθετήρας ούρων, το αν βρισκόταν σε κώμα και το αν νοσηλευόταν σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας. Υπολογίζεται ότι η πιθανότητα να νοσήσει κάποιος από ενδονοσοκομειακή λοίμωξη αυξάνεται όταν νοσηλευτεί σε ΜΕΘ κατά 6,1 με 29,6%.

Οι ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις απαντώνται συχνότερα σε αναπτυσσόμενες χώρες, καθώς στις περιοχές της Λατινικής Αμερικής, της Υποσαχάριας Αφρικής και της Ασίας το ποσοστό τους αγγίζει το 40%.

Διάγνωση

Λόγω της συχνότητας των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων, πολλοί γιατροί μπορούν να τις διαγνώσουν μόνο από την κλινική εικόνα και τα συμπτώματα. Τυχόν λοιμώξεις που υπήρχαν πριν την εισαγωγή στο νοσοκομείο δεν υπολογίζονται ως ενδονοσοκομειακές, ωστόσο πρέπει να αναφέρετε στον θεράποντα ιατρό συμπτώματα που παρατηρείτε κατά την παραμονή σας.

Θεραπεία

Η θεραπεία της ενδονοσοκομειακής μόλυνσης εξαρτάται από τον τύπο της μόλυνσης, για παράδειγμα αν πρόκειται για βακτηριακή λοίμωξη χορηγούνται συνήθως αντιβιοτικά. Επιπρόσθετα, ο γιατρός θα σας συστήσει ξεκούραση στο κρεβάτι, πρόσληψη υγρών και υγιεινή διατροφή, ενώ θα αφαιρεθούν συσκευές όπως οι καθετήρες όταν κριθεί απαραίτητο.

Πρόληψη

Η πρόληψη των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων αποτελεί ευθύνη των μονάδων υγειονομικής περίθαλψης, καθώς πρέπει να ακολουθούν τα πρωτόκολλα αποστείρωσης και απολύμανσης. Υπολογίζεται ότι η αποτελεσματική πρόληψη μπορεί να μειώσει τα περιστατικά ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων κατά 70%. Στα γενικότερα μέτρα για την πρόληψη λοιμώξεων συμπεριλαμβάνονται η απομόνωση των ασθενών που νοσούν από ενδονοσοκομειακή λοίμωξη ώστε να αποτραπεί η διασπορά της, η τήρηση της υγιεινής των χεριών πριν και μετά την επαφή με ασθενή, ο σωστός εξαερισμός των θαλάμων, ο κατάλληλος εξοπλισμός προστασίας (μάσκα, γάντια κτλ.), ο καθαρισμός όλων των επιφανειών ανά τακτά χρονικά διαστήματα κτλ. Φυσικά, οι νοσοκομειακοί θάλαμοι, και ιδιαίτερα η Μονάδα Εντατικής Θεραπείας, πρέπει να ελέγχονται συχνά για τυχόν ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις πριν ακόμα εμφανιστούν συμπτώματα.

Όσον αφορά τις λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος, οι οποίες είναι οι συχνότερα απαντώμενες ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις, ο νοσηλευτής ή ιατρός πρέπει να κάνει εισαγωγή καθετήρα μόνο όταν κριθεί απαραίτητος, να τον αφαιρεί το συντομότερο δυνατό και να τους αλλάζει όταν υποδεικνύεται από το πρωτόκολλο. Επίσης, είναι αναγκαίο ο καθετήρας να έχει τοποθετηθεί σε ύψος πάνω από τον μηρό και κάτω από την ουροδόχο κύστη, ώστε να μην εμποδίζεται η ροή των ούρων.

Επιπλοκές

Όπως είναι φυσικό, οι παθογόνοι μικροοργανισμοί που μεταδίδονται από ασθενή σε ασθενή στις νοσοκομειακές μονάδες ευθύνονται για την πρόκληση ποικίλων παθολογικών καταστάσεων που μπορεί να αποδειχθούν επικίνδυνες για έναν ανοσοκατεσταλμένο.

Σήψη

Η σήψη αποτελεί μια υπερβολική αντίδραση του οργανισμού σε κάποια λοίμωξη, καθώς ο οργανισμός εκκρίνει τοξικές ουσίες προκειμένου να σκοτώσει τον παθογόνο μικροοργανισμό, με αποτέλεσμα να δημιουργείται φλεγμονή στο αντίστοιχο σημείο. Προκύπτει συνήθως μετά από χειρουργική επέμβαση και αφορά ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς ή ασθενείς μεγάλης ηλικίας. Αν δεν διαγνωστεί και αντιμετωπιστεί έγκαιρα, μπορεί να παρεμποδίσει την ροή οξυγόνου σε ιστούς και να τους οδηγήσει σε νέκρωση, προκαλώντας λειτουργική ανεπάρκεια στο αντίστοιχο όργανο.

Μηνιγγίτιδα

Η μηνιγγίτιδα είναι φλεγμονή των μηνίγγων, δηλαδή των προστατευτικών μεμβρανών του εγκεφάλου. Προκαλείται από παθογόνο παρασιτικό μικροοργανισμό, όπως ιό ή βακτήριο, και φτάνει στον εγκέφαλο μέσω της κυκλοφορίας του αίματος, όπου και εγκαθίσταται.

Ενδοκαρδίτιδα

Η ενδοκαρδίτιδα είναι η φλεγμονή της εσωτερικής μεμβράνης της καρδιάς και προκαλείται από παθογόνα βακτήρια. Επηρεάζει όχι μόνο τις φυσιολογικές λειτουργίες της καρδιάς, όπως ο καρδιακός ρυθμός και η πρόκληση θρομβώσεων, αλλά και άλλα όργανα, όπως ο εγκέφαλος και οι νεφροί.

Οστεομυελίτιδα

Η οστεομυελίτιδα είναι η μόλυνση ενός ή περισσότερων οστών του οργανισμού και προκαλείται από παθογόνα βακτήρια, κυρίως από τον σταφυλόκοκκο. Στις νοσοκομειακές μονάδες, μεταδίδεται από ενδοφλέβια φάρμακα, αιμοκάθαρση και κακές συνθήκες υγιεινής. Μπορεί να αφορά μόνο ένα οστό, αλλά συχνά μεταδίδεται μέσω της κυκλοφορίας του αίματος και σε άλλα.

Περιτονίτιδα

Η περιτονίτιδα είναι φλεγμονή του περιτόναιου, ενός λεπτού ιστού που καλύπτει το εσωτερικό της κοιλιακής χώρας και τα περισσότερα όργανά της. Προκαλείται από βακτήρια ή μύκητες, επιδεινώνεται από ήδη υπάρχουσες ιατρικές παθήσεις και στα νοσοκομεία μπορεί να μεταδοθεί μέσω συσκευών σίτισης ή καθετήρων.

Σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας

Το σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας αποτελεί μια πάθηση των πνευμόνων, κατά την οποία η συσσώρευση υγρού στις κυψελίδες εμποδίζει την εισροή οξυγόνου στον οργανισμό και μπορεί να προκαλέσει λειτουργική ανεπάρκεια των οργάνων, λόγω του ότι δεν λαμβάνουν το απαιτούμενο οξυγόνο.