Επιλόχειος κατάθλιψη

Συμπτώματα

Ποια είναι τα συμπτώματα της επιλόχειας κατάθλιψης;

Παρόλο που είναι φυσιολογικό να αισθάνεστε κόπωση ή υποτονική διάθεση μετά από τον τοκετό, η επιλόχειος κατάθλιψη ξεπερνά αυτό το σημείο. Τα συμπτώματα είναι σοβαρά και παρεμποδίζουν την ικανότητά σας να λειτουργήσετε στην καθημερινή ζωή.

Τα συμπτώματα της επιλόχειας κατάθλιψης ποικίλουν από άτομο σε άτομο, ακόμη και από μέρα σε μέρα. Αν έχετε επιλόχειο κατάθλιψη, μπορεί να βιώσετε τα παρακάτω:

• Αισθάνεστε λυπημένη ή κλαίτε πολύ, ακόμη και αν δεν γνωρίζετε το λόγο.
• Αισθάνεστε εξουθενωμένη, αλλά δεν μπορείτε να κοιμηθείτε.
• Είμαστε πάρα πολύ.
• Δεν μπορείτε να σταματήσετε να τρώτε ή έχετε πλήρη αποστροφή για το φαγητό.
• Έχετε ποικίλους ανεξήγητους πόνους ή ασθένειες.
• Δεν γνωρίζετε γιατί είστε ευερέθιστη, αγχώδης ή θυμωμένη.
• Η διάθεσή σας αλλάζει ξαφνικά και χωρίς προειδοποίηση.
• Αισθάνεστε ότι βρίσκεστε εκτός ελέγχου.
• Δυσκολεύεστε να ανακαλέσετε πράγματα στη μνήμη σας.
• Δεν μπορείτε να συγκεντρωθείτε ή να λάβετε απλές αποφάσεις.
• Δεν έχετε κανένα ενδιαφέρον για πράγματα που παλαιότερα απολαμβάνατε.
• Αισθάνεστε αποσυνδεδεμένη από το μωρό και αναρωτιέστε γιατί ο ερχομός του νέου μέλους δεν σας γεμίζει με χαρά όπως θα έπρεπε.
• Τα πάντα μοιάζουν να σας κατακλύζουν και νιώθετε απελπισία.
• Αισθάνεστε ανάξια και νιώθετε ενοχές για τα συναισθήματά σας.
• Αισθάνεστε πως δεν μπορείτε να ανοιχτείτε σε κανέναν, επειδή θα νομίζουν ότι είστε κακή μητέρα, οπότε θα σας πάρουν την επιμέλεια του βρέφους.
• Θέλετε να δραπετεύσετε από τα πάντα και από όλους.
• Έχετε σκέψεις βλάβης του εαυτού σας ή του μωρού.

Η οικογένεια και οι φίλοι σας μπορεί να παρατηρήσουν ότι απομακρύνεστε από αυτούς και από κοινωνικές δραστηριότητες ή ότι απλά δεν χρειάζεται να είστε ο εαυτός σας.

Τα συμπτώματα είναι πιο πιθανό να ξεκινήσουν μέσα σε λίγες εβδομάδες μετά τον τοκετό. Μερικές φορές, η επιλόχειος κατάθλιψη δεν εκδηλώνεται για μήνες. Τα συμπτώματα μπορεί να υποχωρήσουν για μία με δύο ημέρες και ύστερα να επανεμφανιστούν. Δίχως την κατάλληλη θεραπεία, τα συμπτώματα θα συνεχίσουν να επιδεινώνονται.

Θεραπεία

Πώς αντιμετωπίζεται η επιλόχειος κατάθλιψη;

Εάν έχετε συμπτώματα επιλόχειας κατάθλιψης, θα πρέπει να επισκεφτείτε αμέσως το γιατρό σας ώστε να ξεκινήσετε θεραπεία.

Υπάρχουν δύο κυρίες θεραπευτικές οδοί για την επιλόχειο κατάθλιψη: η φαρμακευτική αγωγή και η ψυχοθεραπεία. Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος είναι ο συνδυασμός των δύο. Επίσης είναι σημαντικό να πραγματοποιήσετε ορισμένες αλλαγές στην καθημερινή σας ρουτίνα.

Μπορεί να χρειαστούν κάποιες δοκιμές ώστε να βρείτε ποια θεραπεία είναι η βέλτιστη για εσάς. Θα πρέπει να έχετε μία απόλυτα ανοιχτή και ειλικρινή σχέση με το γιατρό σας.

Φαρμακευτική αγωγή

Τα αντικαταθλιπτικά έχουν άμεση επίδραση στον εγκέφαλο, αλλάζοντας τα χημικά μόρια που ρυθμίζουν τη διάθεση. Παρόλα αυτά, δεν δρουν αμέσως. Μπορεί να χρειαστούν αρκετές εβδομάδες λήψης της φαρμακευτικής αγωγής προτού παρατηρήσετε διαφορά στη διάθεσή σας.

Κάποια άτομα βιώνουν παρενέργειες όταν λαμβάνουν αντικαταθλιπτικά. Αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν κόπωση, μειωμένη σεξουαλική επιθυμία και ζάλη. Εάν οι παρενέργειες φαίνεται πως επιδεινώνουν τα συμπτώματά σας, επικοινωνήστε αμέσως με το γιατρό σας.

Κάποια αντικαταθλιπτικά είναι ασφαλή στη λήψη κατά τη διάρκεια του θηλασμού, ενώ άλλα όχι. Θα πρέπει να ενημερώσετε το γιατρό σας αν θηλάζετε.

Εάν τα επίπεδα των οιστρογόνων είναι χαμηλά, ο γιατρός μπορεί να σας προτείνει ορμονοθεραπεία.

Ψυχοθεραπεία

Ένας ψυχίατρος ή ψυχολόγος μπορεί να σας παρέχει συμβουλευτική. Η ψυχοθεραπεία θα σας βοηθήσει να καταλάβετε τις καταστρεπτικές σκέψεις και θα σας προσφέρει στρατηγικές αντιμετώπισής τους.

Αυτοφροντίδα

Αυτό το τμήμα της θεραπείας μπορεί να είναι πιο δύσκολο από ό, τι ακούγεται. Η αυτοφροντίδα σημαίνει ότι θα πρέπει να αλλάξετε την καθημερινότητά σας.

Δεν θα πρέπει να αναλαμβάνετε περισσότερες ευθύνες από όσες μπορείτε να διαχειριστείτε. Τα άτομα γύρω σας μπορεί να μην το αντιλαμβάνονται ενστικτωδώς, επομένως είναι πολύ σημαντικό να το λέτε. Αφιερώστε λίγο χρόνο για τον εαυτό σας, αλλά μην απομονώνεστε. Μπορείτε επίσης να συμμετέχετε σε μία ομάδα υποστήριξης για νέες μητέρες.

Το αλκοόλ είναι μία κατασταλτική ουσία, επομένως θα πρέπει να απέχετε πλήρως. Δώστε στο σώμα σας κάθε δυνατότητα να αναρρώσει. Ακολουθήστε μία ισορροπημένη διατροφή και ασκηθείτε καθημερινά, ακόμη και αν αυτό σημαίνει να περπατήσετε μισή ώρα στη γειτονιά σας.

Η θεραπεία βοηθά τις περισσότερες γυναίκες να αισθανθούν καλύτερα μέσα σε έξι μήνες, αλλά μπορεί να χρειαστεί και περισσότερο.

Υπάρχουν φυσικές θεραπείες για την επιλόχειο κατάθλιψη;

Η επιλόχειος κατάθλιψη είναι σοβαρή και δεν πρέπει να επιχειρήσετε να την αντιμετωπίσετε μόνοι σας χωρίς τη συμβουλή του γιατρού.

Σε συνδυασμό με τις ιατρικές θεραπείες, φυσικές θεραπείες, όπως η άσκηση ή ο επαρκής ύπνος, μπορούν να βελτιώσουν τα συμπτώματά σας. Το μασάζ, ο διαλογισμός και άλλες πρακτικές χαλάρωσης θα σας κάνουν να αισθανθείτε καλύτερα. Ακολουθήστε μία διατροφή πλούσια σε θρεπτικά συστατικά και αποφύγετε τα επεξεργασμένα τρόφιμα. Αν δεν λαμβάνετε τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεστε μέσω της διατροφής σας, ρωτήστε το γιατρό σας για συμπληρώματα.

Συμπληρώματα

Τα φυτικά συμπληρώματα μπορεί να ακούγονται σαν μία καλή λύση. Ωστόσο, ο Αμερικάνικος Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) δεν ρυθμίζει τη διάθεση των συμπληρωμάτων με τον ίδιο τρόπο που ρυθμίζει τη διάθεση των φαρμάκων. Ο FDA ελέγχει για τα συμπληρώματα όσον αφορά στην ασφάλειά τους, αλλά δεν αξιολογεί τις θετικές επιπτώσεις στην υγεία που ισχυρίζονται πως έχουν.

Επιπλέον, τα συμπληρώματα μπορούν να αλληλεπιδράσουν με φάρμακα που λαμβάνετε προκαλώντας προβλήματα. Ενημερώστε το γιατρό ή το φαρμακοποιό σας αναφορικά με τα συμπληρώματα και τις δόσεις που λαμβάνετε, ακόμη και αν σας φαίνονται αβλαβείς. Πολλές ουσίες μπορεί να καταλήξουν στο βρεφικό γάλα, και για αυτό ο γιατρός θα πρέπει να είναι ενημερωμένος για οτιδήποτε λαμβάνετε.

Το βαλσαμόχορτο είναι ένα βότανο που πολλοί χρησιμοποιούν για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης. Σύμφωνα με τον Οργανισμό March of Dimes, δεν υπάρχουν επαρκείς έρευνες που να αποδεικνύουν ότι το συμπλήρωμα είναι ασφαλές για την αντιμετώπιση της επιλόχειας κατάθλιψης.

Υπάρχουν ενδείξεις ότι η έλλειψη ω3 λιπαρών οξέων μπορεί να σχετίζεται με επιλόχεια κατάθλιψη. Ωστόσο, δεν υπάρχει επαρκής έρευνα αναφορικά με το εάν η λήψη συμπληρωμάτων ω3 βελτιώνει τα συμπτώματα.

Πού να βρείτε υποστήριξη για την επιλόχειο κατάθλιψη

Αρχικά, συμβουλευτείτε τον γυναικολόγο σας για να διευθετήσετε τα σωματικά συμπτώματα. Εάν ενδιαφέρεστε, εκείνος μπορεί να σας παραπέμψει σε έναν ψυχολόγο ή ψυχίατρο. Το νοσοκομείο της περιοχής σας είναι επίσης ένα καλό μέρος να αναζητήσετε υποστήριξη.

Μπορεί ακόμη να αισθάνεστε πιο άνετα μιλώντας σε άτομα που βιώνουν την ίδια κατάσταση με σας, που αντιλαμβάνονται πώς αισθάνεστε και μπορούν να σας προσφέρουν υποστήριξη χωρίς να σας κρίνουν. Σκεφτείτε να συμμετάσχετε σε μία ομάδα για νέες μητέρες. Ορισμένες μητέρες μπορεί να ζουν με κατάθλιψη, αγωνία ή επιλόχεια κατάθλιψη.

Πώς να αντιμετωπίσετε την επιλόχειο κατάθλιψη: 4 συμβουλές

Αφού συμβουλευτείτε το γιατρό σας, υπάρχουν ορισμένα πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να αντιμετωπίσετε την επιλόχειο κατάθλιψη.

1. Επικοινωνήστε

Μπορεί να θέλετε να αποκρύψετε τα συναισθήματά σας από τους άλλους, ιδιαίτερα αν είστε ένα εσωστρεφές άτομο. Ωστόσο, θα σας βοηθήσει να μιλήσετε με κάποιον που εμπιστεύεστε. Έτσι θα αντιληφθείτε ότι δεν είστε μόνοι και ότι άλλα άτομα είναι διατεθειμένα να σας ακούσουν και να σας βοηθήσουν.

2. Καταπολεμήστε την απομόνωση

Αν παραμείνετε σε απομόνωση με τα συναισθήματά σας, μπορεί να εισέλθετε στην κατάθλιψη. Δεν είναι απαραίτητο να έχετε μία έντονη κοινωνική ζωή, αλλά προσπαθήστε να διατηρήσετε τις στενές σας σχέσεις με την οικογένεια και τους φίλους σας.

Αν σας αρέσει να συμμετέχετε σε ομάδες, μπορείτε να λάβετε μέρος σε μία ομάδα υποστήριξης για την κατάθλιψη ή μία ομάδα υποστήριξης νέων μητέρων. Αν σταματήσατε να συμμετέχετε σε ομαδικές δραστηριότητες που παλαιότερα απολαμβάνατε, ξεκινήστε ξανά για να διαπιστώσετε αν σας βοηθά. Η συμμετοχή σε μια τέτοιου είδους ομάδα θα σας βοηθήσει να εστιάσετε σε άλλα πράγματα και θα σας ανακουφίσει από το άγχος.

3. Περιορίστε τις οικιακές εργασίες

Αν αισθάνεστε ότι δεν έχετε τη διάθεση ή το κουράγιο να ασχοληθείτε με τις δουλειές του σπιτιού, μην το κάνετε. Χρησιμοποιήστε την ενέργειά σας για να φροντίσετε τον εαυτό σας και το μωρό σας. Εάν είναι εφικτό, ζήτησε τη βοήθεια της οικογένειας και των φίλων σας.

4. Ξεκουραστείτε και χαλαρώστε

Τόσο το σώμα όσο και το πνεύμα σας χρειάζονται έναν καλό νυχτερινό ύπνο. Εάν το βρέφος δεν κοιμάται για πολλές ώρες, ζητήστε τη βοήθεια κάποιου συγγενή ή φίλου, ώστε να μπορέσετε να κοιμηθείτε. Εάν δεν σας παίρνει εύκολα ο ύπνος, κάντε ένα ζεστό μπάνιο, διαβάστε ένα καλό βιβλίο ή οτιδήποτε άλλο σας χαλαρώνει πριν τον ύπνο. Ο διαλογισμός και το μασάζ μπορεί επίσης να σας αποφορτίσουν από την ένταση και να σας βοηθήσουν να κοιμηθείτε.

Φάρμακα για την επιλόχειο κατάθλιψη

Εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRI)

Η παροξετίνη, η φλουοξετίνη και η σερτραλίνη είναι εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης. Είναι τα πιο ευρέως χρησιμοποιούμενα αντικαταθλιπτικά. Οι εν λόγω δραστικές ουσίες επηρεάζουν τη σεροτονίνη, ένα χημικό μόριο στον εγκέφαλο που ρυθμίζει τη διάθεση. Έχουν σχετικά λιγότερες παρενέργειες από ό, τι άλλα αντικαταθλιπτικά.

Άτυπα αντικαταθλιπτικά

Αυτά τα νεότερα αντικαταθλιπτικά επίσης στοχεύουν αρκετούς νευροδιαβιβαστές στον εγκέφαλο. Η δουλοξετίνη και η βενλαφαξίνη είναι παραδείγματα άτυπων αντικαταθλιπτικών.

Τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά και αναστολείς της μονοαμινοξειδάσης

Αυτά είναι παλαιότερα αντικαταθλιπτικά που επηρεάζουν νευροδιαβιβαστές στον εγκέφαλο. Συνήθως συνοδεύονται από παρενέργειες και δεν συνταγογραφούνται, εκτός και αν αλλά αντικαταθλιπτικά δεν έχουν επιφέρει αποτέλεσμα.

Παρενέργειες των αντικαταθλιπτικών

Όλα τα αντικαταθλιπτικά μπορούν να προκαλέσουν παρενέργειες, όπως:

• Ξηροστομία
• Ναυτία
• Ζάλη
• Πονοκεφάλους
• Αϋπνία
• Αεικινησία
• Κόπωση
• Αύξηση βάρους
• Εφίδρωση
• Διάρροια
• Δυσκοιλιότητα
• Μειωμένη σεξουαλική επιθυμία
• Αγωνία
• Τρόμο

Τα αντικαταθλιπτικά χρειάζονται συνήθως αρκετές εβδομάδες έως ότου αρχίσουν να δρουν, επομένως πρέπει να έχετε υπομονή. Θα πρέπει να λαμβάνονται ακριβώς σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού σας χωρίς να παραλείπεται καμία δόση. Θα αρχίσετε με χαμηλότερη δόση, αλλά ο γιατρός μπορεί να την αυξήσει αν διαπιστώσει ότι με την πάροδο του χρόνου δεν παρατηρείται βελτίωση. Μπορεί να χρειαστούν αρκετές δοκιμές ώστε να βρεθεί η βέλτιστη φαρμακευτική αγωγή και δόση για εσάς. Για όσο διάστημα λαμβάνετε αντικαταθλιπτικά θα πρέπει να επισκέπτεστε τακτικά το γιατρό σας.

Εάν λαμβάνετε μία υψηλή δόση αντικαταθλιπτικών ή τα λαμβάνετε για μεγάλη χρονική περίοδο, μπορεί να χρειαστεί να μειώσετε σταδιακά τη δόση αντί να διακόψετε αμέσως την αγωγή σας. Ο ξαφνικός τερματισμός της χρήσης τους μπορεί να προκαλέσει παρενέργειες.

Ορμονοθεραπεία

Η ορμονοθεραπεία μπορεί να αποτελεί επιλογή αν τα επίπεδα των οιστρογόνων είναι χαμηλά. Οι παρενέργειες της ορμονοθεραπείας περιλαμβάνουν:

• Αλλαγές στο βάρος
• Πόνο ή ευαισθησία στο στήθος
• Ναυτία και εμετό

Η ορμονοθεραπεία επίσης αυξάνει τον κίνδυνο εκδήλωσης συγκεκριμένων τύπων καρκίνου.

Προτού λάβετε οποιοδήποτε φάρμακο ή ξεκινήσετε ορμονοθεραπεία, ενημερώστε το γιατρό σας εάν θηλάζετε. Ορισμένες δραστικές ουσίες μπορεί να μεταφερθούν μέσω του μητρικού γάλακτος στο βρέφος.

Αίτια

Τι προκαλεί την επιλόχεια κατάθλιψη;

Η ακριβής αιτία δεν έχει αποσαφηνιστεί, αλλά ορισμένοι παράγοντες φαίνεται πως διαδραματίζουν ρόλο στην επιλόχειο κατάθλιψη. Η επιλόχειος κατάθλιψη μπορεί να πυροδοτείται από ένα συνδυασμό σωματικών αλλαγών και συναισθηματικών παραγόντων.

Σωματικοί παράγοντες

Μία από τις μεγαλύτερες σωματικές αλλαγές μετά τον τοκετό είναι οι ορμόνες. Κατά τη διάρκεια της κύησης, τα επίπεδα των οιστρογόνων και της προγεστερόνης είναι υψηλότερα από το φυσιολογικό. Μέσα σε λίγες ώρες μετά τον τοκετό, τα επίπεδα αυτά πέφτουν στα προηγούμενα φυσιολογικά επίπεδα. Αυτή η απότομη αλλαγή μπορεί να οδηγήσει σε κατάθλιψη.

Ορισμένοι άλλοι σωματικοί παράγοντες περιλαμβάνουν:

• Χαμηλά επίπεδα θυρεοειδικών ορμονών
• Αποστέρηση ύπνου
• Μη ισορροπημένη διατροφή
• Υποκείμενες ιατρικές παθήσεις
• Κατάχρηση αλκοόλ και ουσιών

Συναισθηματικοί παράγοντες

Μπορεί να έχετε περισσότερες πιθανότητες εκδήλωσης επιλόχειας κατάθλιψης αν είχατε μία διαταραχή της διάθεσης στο παρελθόν ή οικογενειακό ιστορικό διαταραχών της διάθεσης.

Οι συναισθηματικοί παράγοντες μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Πρόσφατο διαζύγιο ή θάνατο ενός αγαπημένου προσώπου
• Σοβαρά προβλήματα υγείας δικά σας ή του μωρού σας
• Κοινωνική απομόνωση
• Οικονομικά προβλήματα
• Έλλειψη υποστήριξης

Ποιοι είναι οι προδιαθεσικοί παράγοντες της επιλόχειας κατάθλιψης;

Οποιαδήποτε ναι μητέρα μπορεί να εκδηλώσει επιλόχειο κατάθλιψη, ανεξάρτητα από την ηλικία, την εθνικότητα ή πόσα παιδιά έχει ήδη αποκτήσει.

Οι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο είναι οι εξής:

• Παλαιότερη κατάθλιψη ή διαταραχές της διάθεσης
• Οικογενειακό ιστορικό κατάθλιψης
• Σοβαρά προβλήματα υγείας
• Πρόσφατο έντονο άγχος, όπως διαζύγιο, θάνατος ή σοβαρή ασθένεια ενός αγαπημένου προσώπου
• Ανεπιθύμητη ή δύσκολη εγκυμοσύνη
• Πολύδυμη κύηση
• Πρόωρος τοκετός ή προβλήματα υγείας του βρέφους
• Κακοποίηση
• Απομόνωση ή έλλειψη συναισθηματικής υποστήριξης
• Πτωχή δίαιτα
• Κατάχρηση αλκοόλ ή ουσιών
• Αποστέρηση ύπνου και εξάντληση

Εάν έχετε ορισμένους από τους προδιαθεσικούς παράγοντες της επιλόχειας κατάθλιψης, συμβουλευτείτε το γιατρό σας αμέσως μόλις παρατηρήσετε τα συμπτώματα. Η επιλόχειος κατάθλιψη μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες κατάχρησης ουσιών ή βλάβης του εαυτού ή του μωρού σας.

Στατιστικά

Στοιχεία και στατιστικά για την επιλόχεια κατάθλιψη

Κατάθλιψη VS μελαγχολία της λοχείας

Περίπου 80% των μητέρων έχουν μελαγχολία της λοχείας τις εβδομάδες μετά τον τοκετό. Αντίθετα, μία μελέτη μεγάλης κλίμακας του 2013 βρήκε ότι μόνο το 14% των μητέρων ήταν θετικές για κατάθλιψη. Από αυτές, το 19,3% είχε σκέψεις βλάβης του εαυτού και το 22,6% είχε παλαιότερα διαγνωστεί με διπολική διαταραχή.

Προδιαθεσικοί παράγοντες

Η μελέτη βρήκε ότι οι γυναίκες που βίωναν κατάθλιψη ήταν πιο πιθανό να είναι:

• Νεαρές σε ηλικία
• Με χαμηλό επίπεδο μόρφωσης
• Με δημόσια ασφάλιση (η έρευνα αφορούσε στην Αμερική)
• Αφροαμερικανικής καταγωγής

Έναρξη

Οι επιστήμονες επίσης βρήκαν, πραγματοποιώντας επισκέψεις κατ’ οίκον ή τηλεφωνικές συνεντεύξεις με 973 γυναίκες, ότι:

• Το 26,5% είχε έναρξη της κατάθλιψης πριν την εγκυμοσύνη
• Το 33,4% άρχισε να βιώνει συμπτώματα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης
• Το 40,1% παρατήρησε συμπτώματα μετά τον τοκετό

Αναζήτηση βοήθειας

Σύμφωνα με τον Μη Κερδοσκοπικό Οργανισμό Postpartum Progress, μόνο το 15% των γυναικών με επιλογή επιλόχειο κατάθλιψη λαμβάνει βοήθεια από έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας. Επιπλέον, αυτά τα νούμερα αντιπροσωπεύουν μόνο γυναίκες που γέννησαν υγιή μωρά. Δεν αφορά στην επιλόχειο κατάθλιψη γυναικών οι οποίες βίωσαν αποβολή ή θνησιγένεια. Αυτό σημαίνει ότι τα πραγματικά περιστατικά επιλόχειας κατάθλιψης μπορεί να είναι υψηλότερα από όσο νομίζουμε.

Αλλά στατιστικά

• Η επιλόχειος αγωνία είναι κοινή, επηρεάζοντας περισσότερες από 1 στις 6 γυναίκες μετά τον τοκετό. Στις νέες μητέρες, αυτή η πιθανότητα είναι 1 στις 5.
• Η αυτοκτονία θεωρείται η αιτία για περίπου 20% των θανάτων γυναικών μετά τον τοκετό. Είναι η δεύτερη πιο κοινή αιτία θανάτου στις λεχώνες.
• Η επιλόχειος ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή είναι σχετικά σπάνια. Επηρεάζει περίπου 1 με 3 στις 100 γυναίκες.
• Η επιλόχειος ψύχωση είναι σπάνια επηρεάζοντας 1 με 2 στις 1000 γυναίκες μετά τον τοκετό.
• Εκτιμάται ότι έως 25% των πατέρων βιώνουν κατάθλιψη τον πρώτο χρόνο μετά τη γέννηση του μωρού.
• Προχωρώντας πέρα από τον πρώτο χρόνο μετά τον τοκετό, μία μελέτη του 2010 βρήκε ότι το 39% των μητέρων και το 21% των πατέρων είχαν ένα επεισόδιο κατάθλιψης έως ότου το παιδί ήταν 12 ετών.

Σοβαρή επιλόχειος κατάθλιψη

Τι είναι η σοβαρή επιλόχειος κατάθλιψη;

Δίχως την κατάλληλη θεραπεία, η επιλόχειος κατάθλιψη σταδιακά θα επιδεινώνεται. Είναι πιο επικίνδυνη όταν οδηγεί σε σκέψεις βλάβης του εαυτού σας ή άλλων. Όταν αρχίσουν αυτές οι σκέψεις, είναι απαραίτητη η ιατρική παρέμβαση.

Ενδείξεις της σοβαρής επιλόχειας κατάθλιψης περιλαμβάνουν:

• Παραισθήσεις (βλέπετε, ακούτε, μυρίζετε ή αισθάνεστε πράγματα που δεν υπάρχουν στην πραγματικότητα)
• Ψευδαισθήσεις (παράλογες πεποιθήσεις ή υπερβολική σημασία σε ασήμαντα πράγματα)
• Αποπροσανατολισμό, σύγχυση και ομιλία που δεν βγάζει νόημα
• Περίεργη ή ευερέθιστη συμπεριφορά
• Βίαιες δράσεις
• Αυτοκτονικές σκέψεις ή απόπειρα αυτοκτονίας
• Σκέψεις βλάβης του βρέφους

Όλες αυτές είναι ενδείξεις ότι χρειάζεστε επείγουσα ιατρική φροντίδα. Η νοσηλεία μπορεί να κριθεί απαραίτητη. Η σοβαρή επιλόχειος κατάθλιψη μπορεί να είναι απειλητική για τη ζωή, αλλά αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά.

Πρόληψη

Πώς μπορεί να προληφθεί η επιλόχειος κατάθλιψη;

Η απόλυτη πρόληψη της επιλόχειας κατάθλιψης δεν είναι εφικτή. Παρόλα αυτά, ορισμένοι προδιαθεσικοί παράγοντες μπορεί να σας καταστήσουν πιο επιρρεπή σε επιλόχειο κατάθλιψη, επομένως υπάρχουν κάποια βήματα που μπορείτε να ακολουθήσετε για τη μείωση του κινδύνου.

Αρχικά, να είστε διορατική. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ενημερώστε το γιατρό σας εάν:

• Είχατε παλαιότερα επεισόδιο επιλόχειας κατάθλιψης.
• Είχατε μείζονα κατάθλιψη ή άλλη διαταραχή της διάθεσης.
• Έχετε συμπτώματα κατάθλιψης.

Ο γιατρός θα σας συνταγογραφήσει την κατάλληλη θεραπεία και θα σας κάνει εκ των προτέρων τις απαραίτητες συστάσεις.

Πιθανώς να είστε σε θέση να μειώσετε τις πιθανότητες εκδήλωσης επιλόχειας κατάθλιψης ακολουθώντας τις παρακάτω συμβουλές:

• Λάβετε υποστήριξη προτού γεννηθεί το βρέφος.
• Σχεδιάστε ένα πλάνο δράσης και καταγράψτε το. Συμπεριλάβετε πληροφορίες επικοινωνίας του γιατρού σας, του τοπικού νοσοκομείου και ενός μέλους της οικογένειας ή φίλου που μπορείτε να εμπιστευτείτε.
• Προγραμματίστε εκ των προτέρων τη φύλαξη ή τη φροντίδα του μωρού σε περίπτωση που τα συμπτώματα εμφανιστούν.
• Ακολουθήστε μία ισορροπημένη διατροφή και ασκηθείτε καθημερινά.
• Μην απομακρύνεστε από δραστηριότητες που απολαμβάνετε και προσπαθήστε να ξεκουράζεστε επαρκώς.
• Επικοινωνήστε με τους αγαπημένους σας.

Ένα νέο μέλος στο σπίτι αλλάζει τη δυναμική της οικογένειας, καθώς και τα πρότυπα ύπνου. Δεν χρειάζεται να είστε τέλεια, επομένως μην τιμωρείτε τον εαυτό σας. Αναφέρετε αμέσως τα συμπτώματα σας στο γιατρό. Η έγκαιρη θεραπεία θα σας βοηθήσει να ανακάμψετε ταχύτερα.

Επιλόχεια ψύχωση

Τι είναι η επιλόχεια ψύχωση;

Η πιο σοβαρή μορφή επιλόχειας κατάθλιψης είναι η επιλόχεια ψύχωση. Η επιλόχεια ψύχωση εκδηλώνεται σπάνια. Όταν εκδηλωθεί, είναι συνήθως μέσα στις πρώτες εβδομάδες μετά τον τοκετό. Η ψύχωση είναι πιο πιθανή αν έχετε ιστορικό διαταραχών της διάθεσης.

Η ψύχωση σημαίνει ότι δεν βρίσκεσαι πλέον σε επαφή με την πραγματικότητα. Η επιλόχεια ψύχωση είναι σπάνια και συχνά σχετίζεται με τη διπολική διαταραχή.

Τα πρώιμα συμπτώματα περιλαμβάνουν την αεικινησία, την ευερεθιστότητα και την αϋπνία. Αυτά εύκολα μπορούν να παρερμηνευθούν ως μελαγχολία της λοχείας ή ακόμη και αποστέρηση του ύπνου.

Οι παραισθήσεις και οι ψευδαισθήσεις είναι επίσης κοινά συμπτώματα που σας κάνουν να βλέπετε, να ακούτε, να μυρίζετε ή να αισθάνεστε πράγματα που δεν υπάρχουν. Για παράδειγμα, μπορεί να ακούτε μία φωνή που να σας λέει να βλάψετε το μωρό σας ή να αισθάνεστε ότι περπατούν έντομα στο δέρμα σας.

Οι ψευδαισθήσεις είναι παράλογες ιδέες ή συναισθήματα καταδίωξης, παρόλο που όλα τα στοιχεία δείχνουν το αντίθετο. Για παράδειγμα, μπορεί να πιστεύετε ότι οι άνθρωποι συνωμοτούν εναντίον σας. Οι ψευδαισθήσεις μπορεί επίσης να σχετίζονται και με το μωρό.

Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Ομιλία χωρίς λογικό περιεχόμενο, σύγχυση και αποπροσανατολισμό
• Αισθήματα θυμού χωρίς προφανή αιτία
• Ευερέθιστη ή βίαιη συμπεριφορά (πετάτε ή σπάτε πράγματα ή φωνάζετε στα άτομα γύρω σας)
• Γρήγορες εναλλαγές στη διάθεση
• Προκατάληψη με το θάνατο που μπορεί να περιλαμβάνει αυτοκτονικές σκέψεις ή απόπειρα αυτοκτονίας
• Σκέψεις βλάβης του μωρού ή επιθυμία να μην υπήρχε

Η επιλόχεια ψύχωση είναι μία σοβαρή, απειλητική για τη ζωή, επείγουσα κατάσταση. Ο κίνδυνος τραυματισμού του εαυτού σας ή του βρέφους είναι πραγματικός. Εάν εσείς ή κάποια γυναίκα που γνωρίζετε βιώνει αυτά τα συμπτώματα μετά τον τοκετό, αναζητήστε άμεση ιατρική φροντίδα. Η επιλόχεια ψύχωση είναι αντιμετωπίσιμη με νοσηλεία και αντιψυχωτικά φάρμακα.

Πώς αντιμετωπίζεται η επιλόχεια ψύχωση;

Αρκετά φάρμακα χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση της ψύχωσης, μόνα τους ή σε συνδυασμό και περιλαμβάνουν:

• Σταθεροποιητές της διάθεσης
• Αντικαταθλιπτικά
• Αντιψυχωτικα

Αυτά τα φάρμακα θα σας βοηθήσουν να ελέγξετε τα συμπτώματά σας και θα σας κρατούν σε σταθερή κατάσταση. Εάν δεν επιφέρουν αποτέλεσμα, μία άλλη επιλογή είναι η ηλεκτροσπασμοθεραπεία (ECT). Η ηλεκτροσπασμοθεραπεία χρησιμοποιεί ηλεκτρικό ρεύμα για την πυροδότηση χημικών αλλαγών στον εγκέφαλο. Συνήθως είναι αποτελεσματική στην αντιμετώπιση της επιλόχειας ψύχωσης.

Μόλις η κατάστασή σας σταθεροποιηθεί, οι γιατροί θα σας προτείνουν να συμβουλευτείτε έναν ψυχολόγο, ο οποίος θα σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε τις σκέψεις και τα συναισθήματά σας.

Η θεραπεία θα πρέπει να συνεχιστεί αφότου πάρετε εξιτήριο από το νοσοκομείο. Καθώς αναρρώνετε, η φαρμακευτική σας αγωγή θα χρειαστεί προσαρμογή.

Εάν επίσης έχετε διπολική ή κάποια άλλη ψυχική διαταραχή, θα συνεχίσετε να ακολουθείτε το θεραπευτικό σας πλάνο για το εκάστοτε πρόβλημα ψυχικής υγείας.

Επιλόχεια αγωνία

Η επιλόχειος κατάθλιψη λαμβάνει την περισσότερη προσοχή, ωστόσο η επιλόχειος αγωνία είναι πιο κοινή επηρεάζοντας 1 στις 6 γυναίκες μετά τον τοκετό.

Είναι φυσιολογικό να αισθάνεστε άγχος ή ανησυχία όταν φέρνετε το νέο μέλος της οικογένειας στο σπίτι. Μερικές φορές, αυτά τα συναισθήματα προκαλούν αγωνία που παρεμποδίζει την καθημερινή ζωή.

Κοινά συμπτώματα περιλαμβάνουν επεισόδια υπεραερισμού και κρίσεις πανικού. Ο υπεραερισμός συμβαίνει όταν αναπνέετε πολύ γρήγορα και βαθιά, ώστε να μειώνονται τα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα. Αυτό μπορεί να σας προκαλέσει λαχάνιασμα.

Οι κρίσεις πανικού μιμούνται συμπτώματα ενός εμφράγματος. Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Έντονο καρδιακό παλμό
• Στηθάγχη
• Εφίδρωση
• Λαχάνιασμα

Άλλα συμπτώματα της επιλόχειας αγωνίας είναι τα εξής:

• Υπερβολική ανησυχία, ακόμη και για ασήμαντα θέματα
• Ανικανότητα ύπνου λόγω της ανησυχίας
• Επίμονες σκέψεις για τα ίδια προβλήματα, ακόμη και αν έχουν επιλυθεί ή δεν είναι σημαντικά
• Μειωμένη συγκέντρωση λόγω της ανησυχίας
• Υπερπροστατευτικότητα για το βρέφος λόγω της διαρκούς ανησυχίας ότι κάτι μπορεί να πάει στραβά
• Ανησυχία ότι μπορεί να εκδηλωθεί κάποια σοβαρή ασθένεια

Μπορεί να έχετε αγωνία και κατάθλιψη ταυτόχρονα, κάτι το οποίο μπορεί να καταστήσει ιδιαίτερη δυσκολία στη συνειδητοποίηση της κατάστασής σας χωρίς τη βοήθεια του γιατρού.

Παρόλο που η επιλόχεια αγωνία μπορεί να υποχωρήσει από μόνη της, μπορεί και να επιδεινωθεί. Για αυτό, θα πρέπει να συμβουλευτείτε το γιατρό σας. Η αγωνία μπορεί να αντιμετωπιστεί με αγχολυτικά φάρμακα και ψυχοθεραπεία.

Επιλόχεια OCD

Επιλόχειος ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή

Σαφώς επιθυμείτε να μεγαλώσετε το μωρό σας σε ένα υγιές περιβάλλον και μπορεί να αισθάνεστε την πίεση ότι όλα πρέπει να είναι τέλεια. Αυτές δεν είναι ασυνήθεις σκέψεις για μία νέα μητέρα. Αλλά η πίεση μπορεί μερικές φορές να εξελιχθεί σε ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (OCD).

Η επιλόχεια ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή δεν είναι ιδιαίτερα κοινή. Περίπου 1-3% των γυναικών εκδηλώνουν ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή συνήθως μία εβδομάδα μετά τον τοκετό.

Οι ψυχαναγκασμοί μπορεί να αφορούν στο οτιδήποτε, αλλά συνήθως εστιάζονται γύρω από την ασφάλεια του βρέφους. Για παράδειγμα, μπορεί να ανησυχείτε ότι το μωρό μπορεί να πεθάνει κατά τη διάρκεια της νύχτας ή ότι μπορεί να σας πέσει από την αγκαλιά.

Εάν έχετε επιλόχεια ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, μπορεί να παρουσιάσετε τελετουργικές συμπεριφορές που σχετίζονται με τη σκέψη σας. Ακολουθούν μερικά παραδείγματα:

• Επαναλαμβανόμενη οργάνωση, καθαριότητα και εμμονή με τα βακτήρια με τα οποία μπορεί να έρθει σε επαφή το παιδί
• Επαναλαμβανόμενος έλεγχος του βρέφους κατά τη διάρκεια της νύχτας
• Πνευματικοί ψυχαναγκασμοί, όπως διαρκής προσευχή για την ασφάλεια του βρέφους
• Τελετουργικά, όπως μέτρημα ή άγγιγμα ενός αντικειμένου με έναν συγκεκριμένο τρόπο θεωρώντας ότι έτσι αποτρέπεται ένα κακό γεγονός
• Αφιέρωση πολύ χρόνου ερευνώντας στοιχεία αναφορικά με την υγεία τη δική σας ή του βρέφους

Μπορεί να μην είστε σε θέση να ελέγξετε αυτές τις συμπεριφορές. Αν έχετε συμπτώματα επιλόχειας ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής που δεν υποχωρούν μέσα σε λίγες εβδομάδες, επισκεφτείτε το γιατρό σας.

Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή μπορεί να αντιμετωπιστεί με ψυχοθεραπεία ή/και αντικαταθλιπτική φαρμακευτική αγωγή.

Ανδρική επιλόχειος κατάθλιψη

Επιλόχειος κατάθλιψη στους άντρες

Και οι άνδρες μπορεί να εκδηλώσουν επιλόχειο κατάθλιψη που ονομάζεται ανδρική επιλόχειος κατάθλιψη.

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα της κατάθλιψης είναι παρόμοια σε άντρες και γυναίκες, αλλά μπορεί να εκδηλώνονται πιο σταδιακά στους πατέρες. Αυτό καθιστά δύσκολη την αναγνώρισή τους. Οι νέοι πατέρες επίσης δεν κάνουν τις τακτικές ιατρικές εξετάσεις όπως οι νέες μητέρες, επομένως η κατάθλιψη μπορεί να μην εντοπιστεί.

Οι άνδρες είναι λιγότερο πιθανό να αναφέρουν συμπτώματα κατάθλιψης αλλά, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, έως 25% των πατέρων αισθάνονται κατάθλιψη τον πρώτο χρόνο μετά τη γέννηση του βρέφους. Οι άνδρες που γίνονται οι πατέρες για πρώτη φορά τείνουν να έχουν υψηλότερα επίπεδα αγωνίας τρεις εβδομάδες μετά τη γέννηση του μωρού.

Αιτίες

Δεν υπάρχουν πολλές μελέτες αναφορικά με τις αιτίες της επιλόχειας κατάθλιψης στους άνδρες. Οι ερευνητές θεωρούν ότι μπορεί να σχετίζεται με αλλαγές στην τεστοστερόνη και τα επίπεδα άλλων ορμονών. Επίσης μπορεί να σχετίζεται με την έλλειψη ύπνου, το άγχος και τις αλλαγές στη δυναμική της οικογένειας.

Προδιαθεσικοί παράγοντες

Οι πατέρες μπορεί να βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο επιλόχειας κατάθλιψης εάν η σύντροφός τους έχει κατάθλιψη.

Ένας άλλος παράγοντας κινδύνου είναι η προγενέστερη κατάθλιψη ή διαταραχή της διάθεσης. Εάν αυτό εφαρμόζεται στη δική σας περίπτωση, μπορεί να επιθυμείτε να συμβουλευτείτε το γιατρό πριν τη γέννηση του βρέφους. Αναφέρετε οποιεσδήποτε ενδείξεις κατάθλιψης όσο ασήμαντες και αν σας φαίνονται.

Θεραπεία

Οι πατέρες θα πρέπει επίσης να αναζητήσουν υποστήριξη, όπως να βρουν ένα άτομο να φροντίζει για κάποιες ώρες το μωρό, να συμμετέχουν σε μία ομάδα υποστήριξης για την κατάθλιψη ή να περνούν χρόνο με φίλους ή αγαπημένα πρόσωπα.

Όπως και οι νέες μητέρες, οι νέοι πατέρες θα πρέπει να ακολουθούν μία ισορροπημένη διατροφή, να αθλούνται καθημερινά και να λαμβάνουν επαρκή ξεκούραση. Εάν τα συμπτώματα κατάθλιψης δεν υποχωρούν ή είναι σοβαρά, θα πρέπει να επισκεφτείτε το γιατρό για να λάβετε την κατάλληλη διάγνωση.

Η κατάθλιψη μπορεί να αντιμετωπιστεί με αντικαταθλιπτικά ή/και με ψυχοθεραπεία. Σε περιπτώσεις όπου και οι δύο γονείς εκδηλώνουν συμπτώματα κατάθλιψης, η συμβουλευτική ζευγαριών είναι μία καλή επιλογή.