Διαγνωστικές εξετάσεις

Εξετάσεις καρκινικών δεικτών

Τι είναι οι εξετάσεις καρκινικών δεικτών;

Πρόκειται για εξετάσεις που ανιχνεύουν καρκινικούς δείκτες στο αίμα, τα ούρα ή άλλους ιστούς. Οι καρκινικοί δείκτες είναι ουσίες που παράγονται από τα καρκινικά κύτταρα ή από φυσιολογικά κύτταρα ως απόκριση σε καρκίνο στο σώμα. Ορισμένοι καρκινικοί δείκτες είναι ειδικοί για έναν τύπο καρκίνου, ενώ άλλοι εντοπίζονται σε πολλούς διαφορετικούς τύπους καρκίνων.

Επειδή οι καρκινικοί δείκτες μπορεί να εμφανιστούν και σε συγκεκριμένες μη καρκινικές παθήσεις, συνήθως δεν χρησιμοποιούνται για τη διάγνωση καρκίνου ή τον έλεγχο ατόμων που βρίσκονται σε χαμηλό κίνδυνο. Οι εξετάσεις αυτές συνήθως πραγματοποιούνται μόνο σε άτομα που έχουν διαγνωστεί ήδη με καρκίνο, ώστε να διαπιστωθεί εάν ο καρκίνος έχει κάνει μετάσταση, αν η θεραπεία είναι αποτελεσματική ή αν υπάρχει επανεμφάνιση καρκίνου μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας.

Χρησιμότητα εξέτασης

Για ποιο λόγο χρησιμοποιούνται οι εξετάσεις καρκινικών δεικτών;

Οι εξετάσεις καρκινικών δεικτών συχνά χρησιμοποιούνται:

  • Για το σχεδιασμό του θεραπευτικού πλάνου. Εάν η τιμή ενός καρκινικού δείκτη μειώνεται, αυτό συνήθως σημαίνει ότι η θεραπεία είναι αποτελεσματική.
  • Για να διαπιστωθεί εάν ο καρκίνος έχει κάνει μετάσταση σε άλλους ιστούς
  • Για την πρόβλεψη της πιθανής έκβασης ή της εξέλιξης της ασθένειας
  • Για να διαπιστωθεί εάν υπάρχει επανεμφάνιση καρκίνου μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας
  • Για τον έλεγχο ατόμων που βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο καρκίνου. Προδιαθεσικοί παράγοντες περιλαμβάνουν το οικογενειακό ιστορικό και παλαιότερη διάγνωση άλλου τύπου καρκίνου.

Γιατί χρειάζομαι εξέταση καρκινικών δεικτών;

Μπορεί να χρειαστείτε εξέταση κάποιου καρκινικού δείκτη αν λαμβάνετε θεραπεία για καρκίνο, αν έχετε ολοκληρώσει κάποια αντικαρκινική θεραπεία ή αν βρίσκεστε σε κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου λόγω οικογενειακού ιστορικού ή άλλων παραγόντων.

Η εξέταση στην οποία θα υποβληθείτε εξαρτάται από τη γενικότερη εικόνα της υγείας σας, το ιστορικό σας και τα συμπτώματα που πιθανώς έχετε. Ακολουθούν οι πιο κοινοί τύποι καρκινικών δεικτών και για ποιο λόγο χρησιμοποιούνται.

CA-125

 

Καρκινικός δείκτης για

Καρκίνο των ωοθηκών

Χρησιμοποιείται

Για να διαπιστωθεί εάν η αντικαρκινική θεραπεία είναι αποτελεσματική

Για να διαπιστωθεί εάν υπάρχει επανεμφάνιση καρκίνου μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας

CA 15-3 και CA 27-29

 

Καρκινικός δείκτης για

Καρκίνο του μαστού

Χρησιμοποιείται

Για την παρακολούθηση γυναικών με προχωρημένο καρκίνο του μαστού

PSA (προστατικό αντιγόνο)

 

Καρκινικός δείκτης για

Καρκίνο του προστάτη

Χρησιμοποιείται

Για τον έλεγχο καρκίνου του προστάτη

Για τη διάγνωση καρκίνου του προστάτη

Για την παρακολούθηση της θεραπείας

Για να διαπιστωθεί αν υπάρχει επανεμφάνιση καρκίνου μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας

CEA (καρκινοεμβρυϊκό αντιγόνο)

 

Καρκινικός δείκτης για

Ορθοκολικό καρκίνο και επίσης για καρκίνο του πνεύμονα, του στομάχου, του θυρεοειδούς, του παγκρέατος, του μαστού και των ωοθηκών

Χρησιμοποιείται

Για να διαπιστωθεί εάν η αντικαρκινική θεραπεία είναι αποτελεσματική

Για να διαπιστωθεί αν υπάρχει επανεμφάνιση καρκίνου μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας

AFP (α-φετοπρωτεΐνη)

 

Καρκινικός δείκτης για

Καρκίνο του ήπατος και καρκίνους των ωοθηκών ή των όρχεων

Χρησιμοποιείται

Για τη διάγνωση καρκίνου του ήπατος

Για να διαπιστωθεί εάν ο καρκίνος έχει κάνει μετάσταση

Για να διαπιστωθεί εάν η αντικαρκινική θεραπεία είναι αποτελεσματική

Για την πρόβλεψη των πιθανοτήτων ανάρρωσης

Β2Μ (β2-μικροσφαιρίνη)

 

Καρκινικός δείκτης για

Πολλαπλούν μυέλωμα, ορισμένα λεμφώματα και λευχαιμίες

Χρησιμοποιείται

Για να διαπιστωθεί εάν η αντικαρκινική θεραπεία είναι αποτελεσματική

Για την πρόβλεψη των πιθανοτήτων ανάρρωσης

Διαδικασία εξέτασης

Πώς πραγματοποιούνται οι εξετάσεις καρκινικών δεικτών;

Υπάρχουν πολλές διαφορετικές εξετάσεις για τον έλεγχο καρκινικών δεικτών, με τις πιο κοινές να είναι οι εξετάσεις αίματος. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν εξετάσεις ούρων, καθώς και βιοψίες.

Κατά την εξέταση αίματος, ένας επαγγελματίας υγείας θα λάβει δείγμα αίματος από μία φλέβα στο χέρι σας, χρησιμοποιώντας μία μικρή βελόνα. Όταν η βελόνα εισαχθεί, μία μικρή ποσότητα αίματος θα συλλεχθεί εντός μιας σύριγγας ή φιαλιδίου. Μπορεί να αισθανθείτε ένα μικρό τσίμπημα κατά την είσοδο ή την έξοδο της βελόνας. Η διαδικασία ολοκληρώνεται σε λιγότερο από πέντε λεπτά.

Αν χρειάζεστε εξέταση ούρων, ρωτήστε το γιατρό σας να σας δώσει οδηγίες για το πώς να παρέχετε δείγμα ούρων.

Αν χρειάζεστε βιοψία, ο γιατρός θα αφαιρέσει δείγμα από τον πάσχοντα ή ύποπτο ιστό.

Προετοιμασία

Ποια προετοιμασία απαιτείται για τις εξετάσεις καρκινικών δεικτών;

Συνήθως δεν απαιτείται κάποια ειδική προετοιμασία για τις εξετάσεις αίματος ή ούρων. Αν πρόκειται να υποβληθείτε σε βιοψία, μπορεί να χρειαστεί να νηστέψετε (να μη φάτε και να μην πείτε τίποτα) αρκετές ώρες πριν τη διαδικασία. Ζητήστε από το γιατρό σας να σας δώσει σαφείς οδηγίες όσον αφορά στην προετοιμασία.

Κίνδυνοι εξέτασης

Ποιοι κίνδυνοι σχετίζονται με τις εξετάσεις καρκινικών δεικτών;

Ελάχιστοι κίνδυνοι συνοδεύουν μία εξέταση αίματος. Μπορεί να αισθανθείτε ήπιο πόνο ή να σχηματιστεί μικρός μώλωπας στο σημείο που εισήχθη η βελόνα, όμως τα περισσότερα συμπτώματα υποχωρούν άμεσα.

Δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος αναφορικά με την εξέταση ούρων.

Αν έχετε υποβληθεί σε βιοψία, μπορεί να έχετε μώλωπα ή αιμορραγία στο σημείο. Επιπλέον, είναι πιθανόν να αισθάνεστε δυσφορία για μία με δύο ημέρες.

Ερμηνεία αποτελεσμάτων

Πώς ερμηνεύονται τα αποτελέσματα;

Ανάλογα με τον τύπο της εξέτασης που υποβληθήκατε και πώς χρησιμοποιήθηκε, τα αποτελέσματα:

  • Θα βοηθήσουν στη διάγνωση του τύπου ή του σταδίου του καρκίνου
  • Θα δείξουν εάν η αντικαρκινική θεραπεία είναι αποτελεσματική
  • Θα βοηθήσουν στο σχεδιασμό του μελλοντικού θεραπευτικού πλάνου
  • Θα δείξουν εάν υπάρχει επανεμφάνιση καρκίνου μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας

Εάν έχετε απορίες αναφορικά με τα αποτελέσματά σας, συμβουλευτείτε το γιατρό σας.

Περαιτέρω πληροφορίες

Υπάρχει κάτι άλλο που πρέπει να γνωρίζω αναφορικά με τις εξετάσεις καρκινικών δεικτών;

Οι πληροφορίες που παρέχουν οι καρκινικοί δείκτες είναι περιορισμένες, διότι:

  • Κάποιες μη καρκινικές παθήσεις μπορούν να προκαλέσουν την παραγωγή καρκινικών δεικτών
  • Ορισμένα άτομα με καρκίνο δεν έχουν αυξημένες τιμές καρκινικών δεικτών
  • Δεν οδηγούν όλοι οι καρκίνοι σε αύξηση των καρκινικών δεικτών

Επομένως, οι καρκινικοί δείκτες συνήθως από μόνοι τους δεν χρησιμοποιούνται για τη διάγνωση ή την παρακολούθηση καρκίνου. Όμως, είναι χρήσιμοι σε συνδυασμό με άλλες εξετάσεις.

+ 8 πηγές

©2022 WikiHealth All Rights Reserved

1. Cancer.Net [Internet]. Alexandra (VA): American Society of Clinical Oncology; 2005-2018. Tumor Marker Tests; 2017 May [cited 2018 Apr 7]; [about 4 screens]. Available from: https://www.cancer.net/navigating-cancer-care/diagnosing-cancer/tests-and-procedures/tumor-marker-tests

2. Lab Tests Online [Internet]. Washington D.C: American Association for Clinical Chemistry; c2001–2018. Biopsy; [updated 2017 Jul 10; cited 2018 Apr 7]; [about 2 screens]. Available from: https://labtestsonline.org/glossary/biopsy

3. Lab Tests Online [Internet]. Washington D.C: American Association for Clinical Chemistry; c2001–2018. Tumor Markers; [updated 2018 Apr 7; cited 2018 Apr 7]; [about 2 screens]. Available from: https://labtestsonline.org/tests/tumor-markers

4. Merck Manual Consumer Version [Internet]. Kenilworth (NJ): Merck & Co. Inc.; c2018. Diagnosis of Cancer; [cited 2018 Apr 7]; [about 2 screens]. Available from: https://www.merckmanuals.com/home/cancer/overview-of-cancer/diagnosis-of-cancer

5. National Cancer Institute [Internet]. Bethesda (MD): U.S. Department of Health and Human Services; Tumor Markers; [cited 2018 Apr 7]; [about 4 screens]. Available from: https://www.cancer.gov/about-cancer/diagnosis-staging/diagnosis/tumor-markers-fact-sheet#q1

6. National Heart, Lung, and Blood Institute [Internet]. Bethesda (MD): U.S. Department of Health and Human Services; Blood Tests; [cited 2018 Apr 7]; [about 3 screens]. Available from: https://www.nhlbi.nih.gov/health-topics/blood-tests

7. Oncolink [Internet]. Philadelphia: Trustees of the University of Pennsylvania; c2018. Patient Guide to Tumor Markers; [updated 2018 Mar 5; cited 2018 Apr 7]; [about 3 screens]. Available from: https://www.oncolink.org/cancer-treatment/procedures-diagnostic-tests/blood-tests-tumor-diagnostic-tests/patient-guide-to-tumor-markers

8. University of Rochester Medical Center [Internet]. Rochester (NY): University of Rochester Medical Center; c2018. Health Encyclopedia: Lab Tests for Cancer; [cited 2018 Apr 7]; [about 2 screens]. Available from: https://www.urmc.rochester.edu/encyclopedia/content.aspx?contenttypeid=85&contentid;=p07248