ΑρχικήΔιαγνωστικές εξετάσειςΕξετάσεις σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων

Διαγνωστικές εξετάσεις

Εξετάσεις σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων
Βιολόγος ΒSc, MSc

Τι είναι οι εξετάσεις σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων;

Τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ) είναι λοιμώξεις που μεταδίδονται κυρίως μέσω της σεξουαλικής δραστηριότητας, συμπεριλαμβανομένου του κολπικού, πρωκτικού και στοματικού σεξ. Ορισμένες λοιμώξεις μπορεί να μεταδίδονται και μέσω στενής προσωπικής επαφής, όπως με το φιλί, ή από τη μητέρα στο έμβρυο.

Τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα προκαλούνται από βακτήρια, ιούς ή παράσιτα. Εκατομμύρια άνθρωποι μολύνονται με κάποιο τύπο σεξουαλικώς μεταδιδόμενου νοσήματος κάθε χρόνο, με τις μισές περιπτώσεις να διαγιγνώσκονται σε εφήβους και νεαρούς ενήλικες μεταξύ 15 έως 24 ετών. Κοινά ΣΜΝ είναι τα χλαμύδια, η γονόρροια, ο έρπης γεννητικών οργάνων, ο HIV και ο ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV).

Αν δεν αντιμετωπιστούν, συγκεκριμένα ΣΜΝ μπορούν να προκαλέσουν πολύ σοβαρά και μακροχρόνια προβλήματα υγείας, όπως τύφλωση, εγκεφαλική βλάβη, υπογονιμότητα, συγγενείς ανωμαλίες, ακόμη και θάνατο. Ευτυχώς όλα τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα είναι αντιμετωπίσιμα, και ορισμένα εξ αυτών πλήρως ιάσιμα. Οι εξετάσεις για τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα θα σας βοηθήσουν στην άμεση διάγνωση και θεραπεία, ώστε να αποφύγετε σοβαρές επιπλοκές.

Χρησιμότητα εξέτασης

Για ποιο λόγο χρησιμοποιούνται οι εξετάσεις σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων;

Οι εξετάσεις σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων χρησιμοποιούνται για να διαπιστωθεί εάν έχετε μολυνθεί με κάποιο τέτοιο νόσημα. Έτσι, θα λάβετε την κατάλληλη θεραπεία και θα αποτρέψετε τη μετάδοση της νόσου.

Γιατί χρειάζομαι εξετάσεις σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων;

Δεν προκαλούν όλα τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα συμπτώματα, επομένως είναι πιθανόν να έχετε μολυνθεί, ή ακόμη και να μεταδίδετε μία λοίμωξη, και να αισθάνεστε απόλυτα υγιής. Επομένως, μπορεί να χρειαστείτε εξετάσεις αν βρίσκεστε σε αυξημένο κίνδυνο μόλυνσης. Οι προληπτικές εξετάσεις (screening tests) πραγματοποιούνται σε άτομα που δεν έχουν συμπτώματα.

Παρόλο που όλα τα σεξουαλικώς ενεργά άτομα είναι πιθανό να μολυνθούν από ΣΜΝ, οι εξετάσεις συστήνονται σε άτομα που εμπίπτουν σε μία από τις ακόλουθες κατηγορίες αυξημένου κινδύνου:

  • Σεξουαλικά ενεργές γυναίκες κάτω των 25 ετών. Οι ειδικοί συστήνουν ότι οι γυναίκες σε αυτή την ηλικιακή ομάδα θα πρέπει να υποβάλλονται σε εξέταση για χλαμύδια και γονόρροια κάθε χρόνο. Οι σεξουαλικά ενεργές γυναίκες άνω των 25 ετών θα πρέπει να ελέγχονται αν έχουν νέους ή πολλαπλούς ερωτικούς συντρόφους ή αν ο/η σύντροφός τους έχει διαγνωστεί με κάποιο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα.
  • Γυναίκες άνω των 21 ετών. Οι γυναίκες σε αυτήν την ηλικιακή ομάδα θα πρέπει να υποβάλλονται σε τεστ Παπ για τον έλεγχο ανωμαλιών στον τράχηλο της μήτρας, όπως προκαρκινικές αλλαγές που μπορεί να προκαλούνται από τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων.
  • Έγκυες γυναίκες. Οι έγκυες γυναίκες συνήθως ελέγχονται για HIV, ηπατίτιδα B, χλαμύδια και σύφιλη. Οι έγκυες με συγκεκριμένους προδιαθεσικούς παράγοντες μπορεί επίσης να ελεγχθούν για γονόρροια και ηπατίτιδα C.
  • Σεξουαλικά ενεργοί άνδρες και γυναίκες που έρχονται σε σεξουαλική επαφή χωρίς προφυλάξεις και δεν βρίσκονται σε μονογαμική σχέση. Η μονογαμική σχέση σημαίνει ότι έχετε μόνο έναν ερωτικό σύντροφο τη φορά. Τα άτομα που έρχονται σε σεξουαλική επαφή χωρίς προφυλακτικό θα πρέπει να ελέγχονται τακτικά για HIV και άλλα ΣΜΝ.
  • Άνδρες που έχουν σεξουαλικές σχέσεις με άνδρες. Συγκριτικά με άλλες ομάδες, οι άνδρες που έχουν σεξουαλικές σχέσεις με άνδρες διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο μόλυνσης από κάποιο ΣΜΝ. Οι άνδρες σε αυτή την ομάδα θα πρέπει να ελέγχονται τουλάχιστον μία φορά το χρόνο για σύφιλη, χλαμύδια, γονόρροια και έρπητα. Οι άντρες με πολλαπλούς ερωτικούς συντρόφους θα πρέπει να υποβάλλονται σε πιο συχνό έλεγχο.
  • Άτομα με HIV. Αν έχετε HIV, βρίσκεστε σε αυξημένο κίνδυνο μόλυνσης από κάποιο άλλο ΣΜΝ. Τα άτομα σε αυτή την ομάδα θα πρέπει να ελέγχονται για σύφιλη, γονόρροια και έρπητα. Συνήθως συστήνεται και η εξέταση για χλαμύδια.
  • Άτομα που κάνουν χρήση ενέσιμων ουσιών. Η κοινή χρήση συρίγγων αυξάνει τον κίνδυνο μόλυνσης από HIV. Για αυτό, εξετάσεις για τον HIV συστήνονται στα άτομα αυτής της ομάδας.

Ορισμένα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα προκαλούν συμπτώματα. Η συμπτωματολογία διαφέρει ανάλογα με τον τύπο του νοσήματος, αλλά είναι πιθανό ότι θα χρειαστείτε εξετάσεις αν έχετε ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα συμπτώματα:

Διαδικασία εξέτασης

Πώς πραγματοποιούνται οι εξετάσεις σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων;

Ανάλογα με τον τύπο της λοίμωξης για τον οποίο υπάρχει υποψία, μπορεί να χρειαστείτε έναν ή περισσότερους από τους ακόλουθους τύπους εξετάσεων:

Εξετάσεις αίματος

  • Χρησιμοποιούνται για τη διάγνωση σύφιλης, HIV και μερικές φορές έρπητα.
  • Ένας επαγγελματίας υγείας θα λάβει δείγμα αίματος από μία φλέβα στο χέρι σας, χρησιμοποιώντας μία μικρή βελόνα. Όταν η βελόνα εισαχθεί, μία μικρή ποσότητα αίματος θα συλλεχθεί εντός μιας σύριγγας ή φιαλιδίου. Μπορεί να αισθανθείτε ένα μικρό τσίμπημα κατά την είσοδο ή την έξοδο της βελόνας. Η διαδικασία ολοκληρώνεται σε λιγότερο από πέντε λεπτά.

Εξετάσεις ούρων

  • Χρησιμοποιούνται για τη διάγνωση τριχομονάδωσης και μερικές φορές για γονόρροια.
  • Θα χρειαστεί να συλλέξετε ένα δείγμα ούρων σε ένα αποστειρωμένο δοχείο με βάση τις οδηγίες του γιατρού σας.

Λήψη επιχρίσματος

  • Χρησιμοποιείται για τη διάγνωση HPV, χλαμυδίων, γονόρροιας και έρπητα.
  • Κατά την εξέταση, ο γιατρός θα χρησιμοποιήσει έναν ειδικό στυλεό για να λάβει δείγμα από το σημείο της μόλυνσης. Στις γυναίκες, το δείγμα λαμβάνεται από τον κόλπο ή τον τράχηλο, ενώ στους άνδρες από το πέος ή την ουρήθρα.

Οσφυονωτιαία παρακέντηση

  • Αυτή η εξέταση δεν χρησιμοποιείται συχνά για τη διάγνωση σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων, όμως μπορεί να ζητηθεί αν ο γιατρός πιστεύει ότι βρίσκεστε σε προχωρημένο στάδιο σύφιλης ή ο έρπητας έχει επηρεάσει τον εγκέφαλο ή το νωτιαίο μυελό.
  • Για αυτήν την εξέταση, ο γιατρός θα χορηγήσει αναισθητικό παράγοντα στην περιοχή της μέσης, ώστε να μην αισθάνεστε πόνο κατά τη διάρκεια της διαδικασίας.
  • Μόλις η περιοχή μουδιάσει, θα εισάγει μία λεπτή βελόνα μεταξύ δύο σπονδύλων στην οσφυϊκή μοίρα. Οι σπόνδυλοι είναι τα μικρά οστά που απαρτίζουν την σπονδυλική στήλη. Μόλις η βελόνα βρεθεί στην κατάλληλη θέση, θα συλλεχθεί μικρή ποσότητα υγρού για ανάλυση.

Μπορείτε επίσης να ελεγχθείτε για σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα με ένα σπιτικό τεστ. Σπιτικά kit είναι διαθέσιμα για διάφορα ΣΜΝ, όπως χλαμύδια, γονόρροια, σύφιλη, τριχομονάδωση και ηπατίτιδα C.

  • Αυτά τα kit συνήθως περιλαμβάνουν μία μικρή συσκευή για να τρυπήσετε το δάχτυλό σας (ώστε να συλλέξετε μία σταγόνα αίματος), για να συλλέξετε δείγμα ούρων ή να λάβετε στοματικό επίχρισμα. Θα πρέπει να συζητήσετε τα αποτελέσματα του σπιτικού kit με το γιατρό σας για να διαπιστώσετε αν χρειάζεστε περαιτέρω εξετάσεις ή/και θεραπεία.

Προετοιμασία

Ποια προετοιμασία απαιτείται για τις εξετάσεις σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων;

Δεν απαιτείται καμία ειδική προετοιμασία για τις εξετάσεις αίματος. Αν είστε γυναίκα, θα πρέπει να αποφύγετε τις κολπικές πλύσεις και κρέμες για 24 ώρες πριν την εξέταση ούρων ή τη λήψη επιχρίσματος.

Μπορεί να χρειαστεί να κενώσετε την ουροδόχο κύστη πριν την οσφυονωτιαία παρακέντηση.

Ο γιατρός θα σας ενημερώσει αν απαιτείται κάποια άλλη προετοιμασία.

Κίνδυνοι εξέτασης

Ποιοι κίνδυνοι σχετίζονται με τις εξετάσεις σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων;

Ελάχιστοι κίνδυνοι συνοδεύουν μία εξέταση αίματος. Μπορεί να αισθανθείτε ήπιο πόνο ή να σχηματιστεί μικρός μώλωπας στο σημείο που εισήχθη η βελόνα, όμως τα περισσότερα συμπτώματα υποχωρούν άμεσα.

Δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος αναφορικά με την εξέταση ούρων ή τη λήψη επιχρίσματος.

Εάν έχετε υποβληθεί σε οσφυονωτιαία παρακέντηση, μπορεί να αισθάνεστε πόνο ή ευαισθησία στη μέση, στο σημείο που εισήχθη η βελόνα. Επίσης, μπορεί να εμφανίσετε πονοκέφαλο μετά τη διαδικασία, ο οποίος δύναται να διαρκέσει από αρκετές ώρες έως μία εβδομάδα ή περισσότερο.

Ερμηνεία αποτελεσμάτων

Πώς ερμηνεύονται τα αποτελέσματα;

Τα αποτελέσματα των εξετάσεων θα αναδείξουν εάν έχετε κάποιο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα. Εάν πράγματι διαγνωστείτε με κάποιο τέτοιο νόσημα, δεν υπάρχει κανένας λόγος να αισθάνεστε ντροπή. Τα ΣΜΝ επηρεάζουν εκατομμύρια ανθρώπους.

Εάν έχετε κάποιο ΣΜΝ, θα πρέπει να λάβετε τη φαρμακευτική σας αγωγή αυστηρά με βάση τις οδηγίες του γιατρού σας. Είναι επίσης πολύ σημαντικό να ενημερώσετε το/τη σύντροφό σας, ώστε να ελεγχθεί και να λάβει θεραπεία αν αυτό κρίνεται απαραίτητο.

Περαιτέρω πληροφορίες

Υπάρχει κάτι άλλο που πρέπει να γνωρίζω αναφορικά με τις εξετάσεις σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων;

Ο καλύτερος τρόπος πρόληψης ενός σεξουαλικώς μεταδιδόμενου νοσήματος είναι η αποχή από το σεξ. Εάν είστε σεξουαλικά ενεργό άτομο, μπορείτε να μειώσετε τον κίνδυνο μόλυνσης:

  • Διατηρώντας μακροχρόνια σχέση με ένα/μία σύντροφο που δεν έχει κάποιο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα.
  • Χρησιμοποιώντας προφυλακτικό σωστά κάθε φορά που έρχεστε σε σεξουαλική επαφή.

+ 24 πηγές

©2022 WikiHealth All Rights Reserved

1. Centers for Disease Control and Prevention [Internet]. Atlanta: U.S. Department of Health and Human Services; Sexually Transmitted Diseases: Diseases and Related Conditions; [cited 2021 Jun 10]; [about 4 screens]. Available from: https://www.cdc.gov/std/general/default.htm

2. Centers for Disease Control and Prevention [Internet]. Atlanta: U.S. Department of Health and Human Services; Sexually Transmitted Diseases: Which STD Tests Should I Get?; [cited 2021 Jun 10]; [about 4 screens]. Available from: https://www.cdc.gov/std/prevention/screeningreccs.htm

3. Cleveland Clinic [Internet]. Cleveland (OH): Cleveland Clinic; c2021. Sexually Transmitted Diseases and Infections (STDs and STIs); [cited 2021 Jun 10]; [about 3 screens]. Available from: https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/9138-sexually-transmitted-diseases--infections-stds--stis#diagnosis-and-tests

4. HIV.gov [Internet]. Washington D.C.: U.S. Department of Health and Human Services; Understanding HIV Test Results; [updated 2018 May 14; cited 2021 Jun 10]; [about 3 screens]. Available from: https://www.hiv.gov/hiv-basics/hiv-testing/learn-about-hiv-testing/understanding-hiv-test-results

5. Lab Tests Online [Internet]. Seattle (WA): LabTestsOnline.org; c2021. Chlamydia Testing; [updated 2021 May 7; cited 2021 Jun 10]; [about 2 screens]. Available from: https://labtestsonline.org/tests/chlamydia-testing

6. Lab Tests Online [Internet]. Seattle (WA): LabTestsOnline.org; c2021. Herpes Testing; [updated 2021 May 4; cited 2021 Jun 10]; [about 2 screens]. Available from: https://labtestsonline.org/tests/herpes-testing

7. Lab Tests Online [Internet]. Seattle (WA): LabTestsOnline.org; c2021. STD Testing; [updated 2021 May 20; cited 2021 Jun 10]; [about 2 screens]. Available from: https://labtestsonline.org/std-testing

8. Lab Tests Online [Internet]. Seattle (WA): LabTestsOnline.org; c2021. Syphilis Tests; [updated 2021 May 21; cited 2021 Jun 10]; [about 2 screens]. Available from: https://labtestsonline.org/tests/syphilis-tests

9. Mayo Clinic [Internet]. Mayo Foundation for Medical Education and Research; c1998–2021. Chlamydia trachomatis: Diagnosis and treatment; 2020 Feb 20 [cited 2021 Jun 10]; [about 4 screens]. Available from: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/chlamydia/diagnosis-treatment/drc-20355355

10. Mayo Clinic [Internet]. Mayo Foundation for Medical Education and Research; c1998–2021. Lumbar puncture (spinal tap): Overview; 2020 Aug 14 [cited 2021 Jun 10]; [about 3 screens]. Available from: https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/lumbar-puncture/about/pac-20394631

11. Mayo Clinic [Internet]. Mayo Foundation for Medical Education and Research; c1998–2021. Sexually transmitted diseases (STDs): Diagnosis and treatment; 2019 Oct 29 [cited 2021 Jun 10]; [about 4 screens]. Available from: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/sexually-transmitted-diseases-stds/diagnosis-treatment/drc-20351246

12. Mayo Clinic [Internet]. Mayo Foundation for Medical Education and Research; c1998–2021. Sexually transmitted diseases (STDs): Symptoms and causes; 2019 Oct 29 [cited 2021 Jun 10]; [about 3 screens]. Available from: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/sexually-transmitted-diseases-stds/symptoms-causes/syc-20351240

13. Mayo Clinic [Internet]. Mayo Foundation for Medical Education and Research; c1998–2021. Urinalysis: Overview; 2019 Oct 23 [cited 2021 Jun 10]; [about 3 screens]. Available from: https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/urinalysis/about/pac-20384907

14. Merck Manual Consumer Version [Internet]. Kenilworth (NJ): Merck & Co. Inc.; c2021. Overview of Sexually Transmitted Diseases (STDs); [updated 2021 Jan; cited 2021 Jun 10]; [about 3 screens]. Available from: https://www.merckmanuals.com/home/infections/sexually-transmitted-diseases-stds/overview-of-sexually-transmitted-diseases-stds

15. Merriam-Webster [Internet]. Springfield (MA): Merriam-Webster; c2021 Monogamy; [cited 2021 Jun 19]; Available from: https://www.merriam-webster.com/dictionary/monogamy

16. National Heart, Lung, and Blood Institute [Internet]. Bethesda (MD): U.S. Department of Health and Human Services; Blood Tests; [cited 2021 Jun 10]; [about 3 screens]. Available from: https://www.nhlbi.nih.gov/health-topics/blood-tests

17. National Institute of Allergy and Infectious Diseases [Internet]. Bethesda (MD): U.S. Department of Health and Human Services; Sexually Transmitted Diseases (STDs) Diagnosis; [cited 2021 Jun 10]; [about 4 screens]. Available from: https://www.niaid.nih.gov/diseases-conditions/std-diagnosis

18. UF Health: University of Florida Health [Internet]. Gainesville (FL): University of Florida Health; c2021. Gonorrhea: Overview; [updated 2021 Jun 10; cited 2021 Jun 10]; [about 2 screens]. Available from: https://ufhealth.org/gonorrhea

19. UF Health: University of Florida Health [Internet]. Gainesville (FL): University of Florida Health; c2021. Sexually Transmitted Diseases (STD): Overview; [updated 2021 Jun 10; cited 2021 Jun 10]; [about 2 screens]. Available from: https://ufhealth.org/sexually-transmitted-diseases-std

20. University of Rochester Medical Center [Internet]. Rochester (NY): University of Rochester Medical Center; c2021. Health Encyclopedia: Hepatitis Panel; [cited 2021 Jun 10]; [about 2 screens]. Available from: https://www.urmc.rochester.edu/encyclopedia/content.aspx?contenttypeid=167&contentid=hepatitis_panel

21. University of Rochester Medical Center [Internet]. Rochester (NY): University of Rochester Medical Center; c2021. Health Encyclopedia: Human Papillomavirus (HPV); [cited 2021 Jun 10]; [about 2 screens]. Available from: https://www.urmc.rochester.edu/encyclopedia/content.aspx?contenttypeid=167&contentid=hpv

22. Very Well Health [Internet]. New York: About, Inc.; c2021. Best At-Home STD Tests; 2021 May 10 [cited 2021 Jun 10]; [about 3 screens]. Available from: https://www.verywellhealth.com/best-at-home-std-tests-4798029

23. Very Well Health [Internet]. New York: About, Inc.; c2021. How STDs Are Diagnosed; 2020 Feb 8 [cited 2021 Jun 10]; [about 3 screens]. Available from: https://www.verywellhealth.com/std-diagnosis-3133242

24. Very Well Health [Internet]. New York: About, Inc.; c2021. Signs and Symptoms of STDs; 2020 Feb 8 [cited 2021 Jun 10]; [about 3 screens]. Available from: https://www.verywellhealth.com/std-symptoms-4014439