Εξέταση αλκαλικής φωσφατάσης (ALP)

Χρησιμότητα εξέτασης

Για ποιο λόγο χρησιμοποιείται η εξέταση αλκαλικής φωσφατάσης;

Η εξέταση αλκαλικής φωσφατάσης χρησιμοποιείται για τον εντοπισμό ασθενειών του ήπατος ή των οστών.

Για ποιο λόγο χρειάζομαι την εξέταση αλκαλικής φωσφατάσης;

Η εξέταση αλκαλικής φωσφατάσης μπορεί να πραγματοποιηθεί για να καθοριστεί πόσο καλά λειτουργεί το ήπαρ ή η χοληδόχος κύστη ή για να εντοπιστούν προβλήματα στα οστά.

Ήπαρ και χοληδόχος κύστη

Ο έλεγχος των επιπέδων αλκαλικής φωσφατάσης στο αίμα είναι μέρος των εξετάσεων για τον έλεγχο της λειτουργικότητας του ήπατος και της χοληδόχου κύστης. Συμπτώματα, όπως ίκτερος, κοιλιακό άλγος, ναυτία και εμετός, μπορεί να οδηγήσουν τον γιατρό να υποπτευθεί ότι υπάρχει πρόβλημα στο ήπαρ ή τη χοληδόχο κύστη.

Η εξέταση αλκαλικής φωσφατάσης μπορεί να είναι χρήσιμη στον εντοπισμό παθήσεων, όπως:

• Ηπατίτιδα (φλεγμονή του ήπατος)
• Κίρρωση (ουλοποίηση του ήπατος)
• Χολοκυστίτιδα (φλεγμονή της χοληδόχου κύστης)
• Απόφραξη χοληφόρων πόρων (από χολόλιθους, φλεγμονή ή καρκίνο)

Μπορεί επίσης να χρειαστείτε εξέταση αλκαλικής φωσφατάσης αν λαμβάνετε κάποιο φάρμακο που μπορεί να βλάψει, το ήπαρ όπως παρακεταμόλη. Η μέτρηση της αλκαλικής φωσφατάσης είναι ένας τρόπος ελέγχου αυτής της βλάβης και τυπικά πραγματοποιείται μαζί με άλλες εξετάσεις για το ήπαρ.

Οστά

Η εξέταση αλκαλικής φωσφατάσης είναι επιβοηθητική στη διάγνωση προβλημάτων των οστών, όπως:

• Ραχίτιδα, εξασθένηση των οστών σε παιδιά, που συνήθως οφείλεται σε σημαντική ανεπάρκεια βιταμίνης D και ασβεστίου
• Οστεομαλακία, εξασθένηση και αποδυνάμωση των οστών στους ενήλικες, συνήθως λόγω σημαντικής ανεπάρκειας βιταμίνης D, αλλά πιθανώς και λόγω ανικανότητας του σώματος να επεξεργαστεί και να χρησιμοποιήσει σωστά τη βιταμίνη D
• Νόσος του Paget των οστών, μία διαταραχή που προκαλεί σοβαρά προβλήματα στην καταστροφή και εκ νέου ανάπτυξη των οστών

Η εξέταση αλκαλικής φωσφατάσης είναι επίσης χρήσιμη στη διερεύνηση παρουσίας καρκινικών όγκων, ασυνήθιστων όγκων των οστών ή ανεπάρκειας βιταμίνης D. Επίσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τον έλεγχο προόδου της θεραπείας για οποιασδήποτε από τις προαναφερθείσες παθήσεις.

Προετοιμασία

Πώς πρέπει να προετοιμαστώ για την εξέταση αλκαλικής φωσφατάσης;

Η λήψη δείγματος αίματος για την εξέταση αλκαλικής φωσφατάσης αποτελεί ρουτίνα και συνήθως συνδυάζεται με άλλες εξετάσεις για το ήπαρ και τους νεφρούς.

Μπορεί να χρειαστεί να νηστέψετε για 10 έως 12 ώρες πριν την εξέταση. Όμως, κατά πάσα πιθανότητα δεν χρειάζεται καμία ειδική προετοιμασία.

Αν τα αποτελέσματα της εξέτασης είναι ασαφή, ο γιατρός μπορεί να ζητήσει μία νέα εξέταση.

Το φαγητό μπορεί να επηρεάσει τα αποτελέσματα της αλκαλικής φωσφατάσης. Το ίδιο μπορεί να γίνει και με τα φάρμακα, επομένως θα πρέπει να ενημερώσετε το γιατρό σας για οποιαδήποτε συνταγογραφούμενα και μη συνταγογραφούμενα φάρμακα λαμβάνετε.

Διαδικασία εξέτασης

Πώς πραγματοποιείται η εξέταση αλκαλικής φωσφατάσης;

Η εξέταση αλκαλικής φωσφατάσης απαιτεί τη λήψη μικρού δείγματος αίματος από μία φλέβα στο χέρι. Αυτό συνήθως πραγματοποιείται σε ένα κλινικό ή μικροβιολογικό εργαστήριο.

Ένας επαγγελματίας υγείας απολυμαίνει με οινόπνευμα το δέρμα στην εσωτερική πλευρά του αγκώνα και εφαρμόζει περίδεση (λάστιχο) στο βραχίονα, ώστε οι φλέβες να πληρωθούν με αίμα. Ακολούθως, εισάγει μία βελόνα στη φλέβα και συλλέγει το αίμα σε σύριγγα ή φιαλίδιο. Η διαδικασία είναι πολύ γρήγορη και προκαλεί ελάχιστο έως καθόλου πόνο ή δυσφορία.

Κίνδυνοι εξέτασης

Ποιοι κίνδυνοι σχετίζονται με την εξέταση αλκαλικής φωσφατάσης;

Υπάρχουν ελάχιστοι κίνδυνοι που σχετίζονται με τη λήψη αίματος.

Μπορεί να εμφανίσετε ένα μικρό μώλωπα γύρω από το σημείο που εισήχθη η βελόνα, όμως αυτό μπορεί να αποφευχθεί εφαρμόζοντας πίεση στο σημείο.

Σε σπάνιες περιπτώσεις, μπορεί να εμφανιστεί φλεβίτιδα (φλεγμονή της φλέβας). Εάν παρουσιάσετε αυτή την επιπλοκή, εφαρμόστε μία ζεστή κομπρέσα εωσότου το οίδημα υποχωρήσει.

Ενημερώστε το γιατρό σας προτού υποβληθείτε σε εξετάσεις αίματος αν έχετε αιμορραγικές διαταραχές ή λαμβάνετε αντιπηκτικά.

Ερμηνεία αποτελεσμάτων

Πώς ερμηνεύονται τα αποτελέσματα;

Όταν είναι έτοιμα τα αποτελέσματα της εξέτασης αλκαλικής φωσφατάσης, ο γιατρός θα τα συζητήσει μαζί σας και θα σας προτείνει τα επόμενα βήματα.

Υψηλά επίπεδα

Υψηλότερα από το φυσιολογικό επίπεδα αλκαλικής φωσφατάσης στο αίμα μπορεί να υποδεικνύουν πρόβλημα στο ήπαρ ή τη χοληδόχο κύστη, όπως ηπατίτιδα, κίρρωση, καρκίνο του ήπατος, χολόλιθους ή απόφραξη των χοληφόρων πόρων.

Τα υψηλά επίπεδα αλκαλικής φωσφατάσης επιπλέον μπορεί να αποτελούν ένδειξη προβλήματος στα οστά, όπως ραχίτιδα, νόσος του Paget των οστών, καρκίνος των οστών ή υπερδραστήριος παραθυρεοειδής αδένας.

Σε σπάνιες περιπτώσεις, τα υψηλά επίπεδα αλκαλικής φωσφατάσης μπορεί να υποδεικνύουν καρδιακή ανεπάρκεια, καρκίνο των νεφρών, άλλους καρκίνους, μονοπυρήνωση ή βακτηριακή λοίμωξη.

Χαμηλά επίπεδα

Χαμηλότερα από το φυσιολογικό επίπεδα αλκαλικής φωσφατάσης στο αίμα είναι σπάνιο εύρημα, όμως μπορεί να υποδεικνύουν κακή θρέψη, η οποία θα μπορούσε να προκαλείται από κοιλιοκάκη ή ανεπάρκεια σε συγκεκριμένες βιταμίνες και μεταλλικά στοιχεία.

Περαιτέρω πληροφορίες

Υπάρχει κάτι άλλο που πρέπει να γνωρίζω για την εξέταση αλκαλικής φωσφατάσης;

Τα επίπεδα αλκαλικής φωσφατάσης διαφέρουν για διάφορες ομάδες ατόμων. Η εγκυμοσύνη μπορεί να προκαλέσει υψηλότερα από το φυσιολογικό επίπεδα. Τα παιδιά και οι έφηβοι επίσης έχουν υψηλά επίπεδα αλκαλικής φωσφατάσης, επειδή τα οστά τους αναπτύσσονται. Συγκεκριμένα φάρμακα, όπως τα αντισυλληπτικά δισκία, μπορούν να μειώσουν τη συγκέντρωση αλκαλικής φωσφατάσης, ενώ άλλα φάρμακα να την αυξήσουν.