Τι είναι η εξέταση ειδικού προστατικού αντιγόνου;
Πρόκειται για μία εξέταση που μετράει τα επίπεδα του ειδικού προστατικού αντιγόνου (PSA) στο αίμα. Ο προστάτης είναι ένας μικρός αδένας που αποτελεί μέρος του ανδρικού αναπαραγωγικού συστήματος. Βρίσκεται κάτω από την ουροδόχο κύστη και παράγει ένα υγρό το οποίο συμπεριλαμβάνεται στο σπέρμα. Το ειδικό προστατικό αντιγόνο παράγεται από τον προστάτη. Οι άντρες φυσιολογικά έχουν χαμηλά επίπεδα PSA στην αιματική κυκλοφορία. Μια αυξημένη τιμή όμως μπορεί να αποτελεί ένδειξη καρκίνου του προστάτη, ο πιο κοινός μη δερματικός καρκίνος που επηρεάζει τους άντρες. Όμως υψηλά επίπεδα προστατικού αντιγόνου μπορεί επίσης να οφείλονται σε μη καρκινικές παθήσεις του προστάτη, όπως λοίμωξη ή καλοήθη υπερπλασία του προστάτη.
Χρησιμότητα εξέτασης
Για ποιο λόγο χρησιμοποιείται η εξέταση ειδικού προστατικού αντιγόνου;
Η εξέταση PSA χρησιμοποιείται για τον έλεγχο καρκίνου του προστάτη. Μπορεί να ανιχνεύσει τον συγκεκριμένο καρκίνο στα αρχικά στάδια, όταν είναι αντιμετωπίσιμος. Ωστόσο, παγκόσμιοι οργανισμοί, όπως η Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρεία και τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) των ΗΠΑ, διαφωνούν αναφορικά με τις συστάσεις για τη χρήση της εξέτασης PSA όσον αφορά στον έλεγχο του καρκίνου του προστάτη. Αιτίες διαφωνίας είναι οι εξής:
- Οι περισσότεροι τύποι καρκίνου του προστάτη αναπτύσσονται πολύ αργά. Μπορεί να χρειαστούν δεκαετίες πριν εμφανιστούν τα συμπτώματα.
- Η θεραπεία ενός καρκίνου του προστάτη που αναπτύσσεται αργά συχνά δεν είναι απαραίτητη. Πολλοί άνδρες ζουν μία μακρά και υγιή ζωή χωρίς καν να γνωρίζουν ότι είχαν καρκίνο.
- Η θεραπεία μπορεί να προκαλέσει σοβαρές παρενέργειες, όπως στυτική δυσλειτουργία και ακράτεια ούρων.
- Ο ταχέως αναπτυσσόμενος καρκίνος του προστάτη είναι λιγότερο κοινός, αλλά πιο σοβαρός και συχνά απειλητικός για τη ζωή. Η ηλικία, το οικογενειακό ιστορικό και άλλοι παράγοντες αυξάνουν τον κίνδυνο. Όμως η εξέταση PSA από μόνη της δεν μπορεί να διακρίνει μεταξύ ενός αργά και ενός ταχέως αναπτυσσόμενου καρκίνου του προστάτη.
Αν επιθυμείτε να υποβληθείτε σε εξέταση PSA, συμβουλευτείτε το γιατρό σας.
Γιατί χρειάζομαι εξέταση ειδικού προστατικού αντιγόνου;
Μπορεί να χρειαστείτε εξέταση PSA αν έχετε συγκεκριμένους προδιαθεσικούς παράγοντες για καρκίνο του προστάτη, όπως:
- Πατέρα ή αδελφό με καρκίνο του προστάτη
- Αφροαμερικανική καταγωγή. Ο καρκίνος του προστάτη είναι περισσότερο κοινός στους Αφροαμερικανούς άνδρες, για άγνωστη μέχρι στιγμής αιτία.
- Ηλικία. Ο καρκίνος του προστάτη είναι περισσότερο κοινός στους άνδρες άνω των 50 ετών.
Μπορεί επίσης να χρειαστείτε εξέταση PSA εάν:
- Έχετε συμπτώματα, όπως επώδυνη ή συχνή ούρηση και πυελικό άλγος ή/και πόνο στη μέση.
- Έχετε ήδη διαγνωστεί με καρκίνο του προστάτη. Η εξέταση PSA βοηθά στην παρακολούθηση των παρενεργειών της θεραπείας.
Διαδικασία εξέτασης
Πώς πραγματοποιείται η εξέταση ειδικού προστατικού αντιγόνου;
Ένας επαγγελματίας υγείας θα λάβει δείγμα αίματος από μία φλέβα στο χέρι σας, χρησιμοποιώντας μία μικρή βελόνα. Όταν η βελόνα εισαχθεί, μία μικρή ποσότητα αίματος θα συλλεχθεί εντός μιας σύριγγας ή φιαλιδίου. Μπορεί να αισθανθείτε ένα μικρό τσίμπημα κατά την είσοδο ή την έξοδο της βελόνας. Η διαδικασία ολοκληρώνεται σε λιγότερο από πέντε λεπτά.
Προετοιμασία
Ποια προετοιμασία απαιτείται για την εξέταση ειδικού προστατικού αντιγόνου;
Θα πρέπει να απέχετε από τη σεξουαλική επαφή και τον αυνανισμό για 24 ώρες πριν την εξέταση, καθώς η απελευθέρωση σπέρματος μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα του ειδικού προστατικού αντιγόνου.
Κίνδυνοι εξέτασης
Ποιοι κίνδυνοι σχετίζονται με την εξέταση ειδικού προστατικού αντιγόνου;
Ελάχιστοι κίνδυνοι συνοδεύουν μία εξέταση αίματος. Μπορεί να αισθανθείτε ήπιο πόνο ή να σχηματιστεί μικρός μώλωπας στο σημείο που εισήχθη η βελόνα, όμως τα περισσότερα συμπτώματα υποχωρούν άμεσα.
Ερμηνεία αποτελεσμάτων
Πώς ερμηνεύονται τα αποτελέσματα;
Υψηλά επίπεδα ειδικού προστατικού αντιγόνου μπορεί να συνεπάγονται καρκίνο ή κάποια μη καρκινική πάθηση, όπως λοίμωξη του προστάτη, η οποία μπορεί να αντιμετωπιστεί με αντιβιοτικά. Αν τα επίπεδα του PSA είναι υψηλότερα από το φυσιολογικό, ο γιατρός θα ζητήσει περισσότερες εξετάσεις, όπως:
- Δακτυλική εξέταση. Για αυτήν την εξέταση, ο γιατρός θα φορέσει ένα γάντι και θα εισάγει το δάχτυλό του εντός του ορθού για να ψηλαφίσει τον προστάτη.
- Βιοψία. Μέσω αυτής της μικροχειρουργικής διαδικασίας λαμβάνεται ένα μικρό δείγμα κυττάρων του προστάτη για ανάλυση.
Αν έχετε ερωτήσεις αναφορικά με τα αποτελέσματά σας, συμβουλευτείτε το γιατρό σας.
Περαιτέρω πληροφορίες
Υπάρχει κάτι άλλο που πρέπει να γνωρίζω αναφορικά με την εξέταση ειδικού προστατικού αντιγόνου;
Η έρευνα εστιάζει σε τρόπους βελτίωσης της εξέτασης PSA. Ο στόχος είναι να υπάρξει μία εξέταση που να βοηθά στη διάκριση μεταξύ αργά και ταχέως αναπτυσσόμενων καρκίνων του προστάτη.
+ 13 πηγές
©2022 WikiHealth All Rights Reserved1. American Cancer Society [Internet]. Atlanta: American Cancer Society Inc.; c2018. Testing for Prostate Cancer; 2017 May [cited 2018 Jan 2]; [about 2 screens]. Available from: https://www.cancer.org/content/dam/cancer-org/cancer-control/en/booklets-flyers/testing-for-prostate-cancer-handout.pdf
2. American Urological Association [Internet]. Linthicum (MD): American Urological Association; c2019. Early Detection of Prostate Cancer [cited 2019 Dec 28]; [about 3 screens]. Available from: https://www.auanet.org/guidelines/prostate-cancer-early-detection-guideline
3. Centers for Disease Control and Prevention [Internet]. Atlanta: U.S. Department of Health and Human Services; Prostate Cancer Awareness [updated 2017 Sep 21; cited 2018 Jan 2]; [about 3 screens]. Available from: https://www.cdc.gov/cancer/dcpc/resources/features/prostatecancer/index.htm
4. Centers for Disease Control and Prevention [Internet]. Atlanta: U.S. Department of Health and Human Services; Should I Get Screened for Prostate Cancer? [updated 2017 Aug 30; cited 2018 Jan 2]; [about 8 screens]. Available from: https://www.cdc.gov/cancer/prostate/basic_info/get-screened.htm
5. Johns Hopkins Medicine [Internet]. The Johns Hopkins University; Articles & Answers: Prostate Cancer: Advancements in Screening; [cited 2018 Jan 2]; [about 3 screens]. Available from: https://www.hopkinsmedicine.org/health/articles-and-answers/discovery/prostate-cancer-advancements-in-screenings
6. Lab Tests Online [Internet]. American Association for Clinical Chemistry; c2001–2018. Prostate Specific Antigen (PSA); [updated 2018 Jan 2; cited 2018 Jan 2]; [about 2 screens]. Available from: https://labtestsonline.org/tests/prostate-specific-antigen-psa
7. Mayo Clinic [Internet]. Mayo Foundation for Medical Education and Research; c1998–2018. Digital rectal exam; [cited 2018 Jan 2]; [about 3 screens]. Available from: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/prostate-cancer/multimedia/digital-rectal-exam/img-20006434
8. Mayo Clinic [Internet]. Mayo Foundation for Medical Education and Research; c1998–2018. PSA test: Overview; 2017 Aug 11 [cited 2018 Jan 2]; [about 3 screens]. Available from: https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/psa-test/about/pac-20384731
9. Merck Manual Consumer Version [Internet]. Kenilworth (NJ): Merck & Co., Inc.; c2017. Prostate Cancer; [cited 2018 Jan 2]; [about 2 screens]. Available from: http://www.merckmanuals.com/home/kidney-and-urinary-tract-disorders/cancers-of-the-kidney-and-genitourinary-tract/prostate-cancer#v800853
10. National Cancer Institute [Internet]. Bethesda (MD): U.S. Department of Health and Human Services; Prostate-Specific Antigen (PSA) Test; [cited 2018 Jan 2]; [about 3 screens]. Available from: https://www.cancer.gov/types/prostate/psa-fact-sheet#q1
11. National Cancer Institute [Internet]. Bethesda (MD): U.S. Department of Health and Human Services; Prostate Cancer Screening (PDQ®)–Patient Version; [updated 2017 Feb 7; cited 2018 Jan 2]; [about 3 screens]. Available from: https://www.cancer.gov/types/prostate/patient/prostate-screening-pdq#section
12. National Heart, Lung, and Blood Institute [Internet]. Bethesda (MD): U.S. Department of Health and Human Services; Blood Tests; [cited 2018 Jan 2]; [about 3 screens]. Available from: https://www.nhlbi.nih.gov/health-topics/blood-tests
13. U.S. Preventive Services Task Force [Internet]. Rockville (MD): U.S. Preventive Services Task Force; Final Recommendation Statement: Prostate Cancer: Screening; [cited 2018 Jan 2]; [about 3 screens]. Available from: https://www.uspreventiveservicestaskforce.org/Page/Document/RecommendationStatementFinal/prostate-cancer-screening