Διαγνωστικές εξετάσεις

Εξέταση επιπέδων βαλπροϊκού οξέος (Depakine)

Τι είναι η εξέταση επιπέδων βαλπροϊκού οξέος;

Το βαλπροϊκό οξύ είναι μία φαρμακευτική ουσία που χρησιμοποιείται για τον έλεγχο συγκεκριμένων επιληπτικών κρίσεων, ελαττώνοντας τη σοβαρότητα και τη συχνότητά τους. Συνταγογραφείται σε συνδυασμό με άλλα αντιεπιληπτικά φάρμακα, όπως η φαινυτοΐνη και η φαινοβαρβιτάλη. Τα επίπεδα του βαλπροϊκού οξέος του αίματος θα πρέπει να διατηρούνται ενός στενού θεραπευτικού εύρους. Η συγκεκριμένη εξέταση μετρά τη συγκέντρωση του βαλπροϊκού οξέος στο αίμα.

Χρησιμότητα εξέτασης

Για ποιο λόγο χρησιμοποιείται η εξέταση επιπέδων βαλπροϊκού οξέος;

Η εξέταση επιπέδων βαλπροϊκού οξέος χρησιμοποιείται για τη μέτρηση και την παρακολούθηση της συγκέντρωσης του βαλπροϊκού οξέος στο αίμα, ώστε να καθοριστεί εάν αυτή εμπίπτει εντός του θεραπευτικού εύρους.

Η συνταγογραφούμενη δόση μπορεί να αυξηθεί ή να μειωθεί ανάλογα με τα αποτελέσματα της εξέτασης. Η εξέταση ζητείται ανά τακτά χρονικά διαστήματα και με βάση τις ανάγκες του ασθενούς, ώστε να επιβεβαιωθεί ότι η θεραπευτική συγκέντρωση παραμένει.

Η εξέταση επιπέδων βαλπροϊκού οξέος μπορεί να ζητηθεί όταν το άτομο ξεκινά ή σταματά τη λήψη επιπρόσθετων φαρμάκων, με στόχο να κριθούν οι επιπτώσεις τους – εάν υπάρχουν – στα επίπεδα του βαλπροϊκού οξέος. Επιπλέον, η εξέταση είναι απαραίτητη όταν το άτομο παρουσιάζει επανεμφάνιση συμπτωμάτων, όπως επιληπτικές κρίσεις, ημικρανία ή διπολικές αλλαγές της διάθεσης. Μέσω αυτής, οι γιατροί επίσης αξιολογούν τους ασθενείς για παρενέργειες κατά την αρχική προσαρμογή της δοσολογίας, καθώς και με την πάροδο του χρόνου.

Αν και συνήθως ζητείται εξέταση ολικών επιπέδων βαλπροϊκού οξέος, ο γιατρός μπορεί να ζητήσει εξέταση «ελεύθερου βαλπροϊκού οξέος» για να παρακολουθήσει τη συγκέντρωση του φαρμάκου σε ασθενείς με συγκεκριμένες παθήσεις. Μεγάλο μέρος του βαλπροϊκού οξέος του αίματος είναι δεσμευμένο σε πρωτεΐνες και μόνο ένα μικρό μέρος είναι ελεύθερο. Το ελεύθερο βαλπροϊκό οξύ είναι και φαρμακολογικά ενεργό. Υπό φυσιολογικές συνθήκες, το ισοζύγιο μεταξύ ελεύθερου και δεσμευμένου βαλπροϊκού οξέος στο αίμα είναι σχετικά σταθερό, επομένως η μέτρηση του ολικού βαλπροϊκού οξέος είναι κατάλληλη για την παρακολούθηση της θεραπευτικής συγκέντρωσης. Ωστόσο, σε συγκεκριμένες παθήσεις ή καταστάσεις, αυτή η ισορροπία μπορεί να διαταραχθεί, το ποσοστό του ελεύθερου βαλπροϊκού οξέος να αυξηθεί και το άτομο να παρουσιάζει συμπτώματα τοξικότητας, ακόμη και αν τα επίπεδα του ολικού βαλπροϊκού οξέος εμπίπτουν εντός του θεραπευτικού εύρους.

Πότε ζητείται η εξέταση επιπέδων βαλπροϊκού οξέος;

Η εξέταση βαλπροϊκού οξέος ζητείται όταν ένα άτομο ξεκινά τη θεραπεία, καθώς και όταν υπάρχουν αλλαγές στη φαρμακευτική αγωγή. Μόλις η κατάλληλη δοσολογία σταθεροποιηθεί, η εξέταση επιπέδων βαλπροϊκού οξέος θα πραγματοποιείται σε τακτά χρονικά διαστήματα για να επιβεβαιωθεί ότι η συγκέντρωση της φαρμακευτικής ουσίας παραμένει σταθερή.

Η εξέταση επίσης ζητείται όταν η πάθηση ενός ατόμου δεν φαίνεται να ανταποκρίνεται στη θεραπεία, καθώς και όταν το άτομο παρουσιάζει παρενέργειες ή/και επιπλοκές. Οι παρενέργειες του βαλπροϊκού οξέος περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:

Τα πολύ νεαρά και ηλικιωμένα άτομα είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν περισσότερες παρενέργειες.

Σπάνιες, αλλά σοβαρές παρενέργειες που απαιτούν άμεση ιατρική φροντίδα είναι η ασυνήθιστη αιμορραγία, ο σχηματισμός μωλώπων, οι μικροσκοπικές μωβ ή ερυθρές κηλίδες στο δέρμα, ο πυρετός, το εξάνθημα, η δύσπνοια, η δυσκολία στην κατάποση, η σύγχυση, η κόπωση, ο έμετος, η πτώση της θερμοκρασίας του σώματος και η αδυναμία στις αρθρώσεις.

Διαδικασία εξέτασης

Πώς πραγματοποιείται η εξέταση επιπέδων βαλπροϊκού οξέος;

Ένας επαγγελματίας υγείας θα λάβει δείγμα αίματος από μία φλέβα στο χέρι σας, χρησιμοποιώντας μία μικρή βελόνα. Όταν η βελόνα εισαχθεί, μία μικρή ποσότητα αίματος θα συλλεχθεί εντός μιας σύριγγας ή φιαλιδίου. Μπορεί να αισθανθείτε ένα μικρό τσίμπημα κατά την είσοδο ή την έξοδο της βελόνας. Η διαδικασία ολοκληρώνεται σε λιγότερο από πέντε λεπτά.

Προετοιμασία

Ποια προετοιμασία απαιτείται για την εξέταση επιπέδων βαλπροϊκού οξέος;

Μία πληθώρα συνταγογραφούμενων και μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων, καθώς και συμπληρωμάτων, μπορεί να αυξήσει, να μειώσει ή να επηρεάσει με κάποιον άλλον τρόπο τη συγκέντρωση του βαλπροϊκού οξέος στο αίμα. Οφείλετε να ενημερώσετε το γιατρό σας για όλα τα φάρμακα, τις βιταμίνες, τα συμπληρώματα και τα βοτανικά προϊόντα που λαμβάνετε.

Κίνδυνοι εξέτασης

Ποιοι κίνδυνοι σχετίζονται με την εξέταση επιπέδων βαλπροϊκού οξέος;

Ελάχιστοι κίνδυνοι συνοδεύουν μία εξέταση αίματος. Μπορεί να αισθανθείτε ήπιο πόνο ή να σχηματιστεί μικρός μώλωπας στο σημείο που εισήχθη η βελόνα, όμως τα περισσότερα συμπτώματα υποχωρούν άμεσα.

Ερμηνεία αποτελεσμάτων

Πώς ερμηνεύονται τα αποτελέσματα;

Το θεραπευτικό εύρος για το ολικό βαλπροϊκό οξύ (δεσμευμένο και ελεύθερο) έχει καθοριστεί στα 50-125 μg/mL και για το ελεύθερο βαλπροϊκό οξύ στα 6-22 μg/mL. Το συνιστώμενο εύρος για την αντιμετώπιση της επιληψίας είναι 50-100 μg/mL για το ολικό βαλπροϊκό οξύ, ενώ το αντίστοιχο εύρος για την αντιμετώπιση της οξείας μανίας είναι 85-125 μg/mL.

Εντός των προαναφερθέντων ορίων, τα περισσότερα άτομα ανταποκρίνονται στη φαρμακευτική αγωγή χωρίς να εμφανίζουν ιδιαίτερες παρενέργειες, ωστόσο η απόκλιση ποικίλει από άτομο σε άτομο. Κάποιοι βιώνουν επιληπτικές κρίσεις, εναλλαγές της διάθεσης ή ημικρανίες στο κατώτερο όριο του θεραπευτικού εύρους, ενώ άλλοι παρουσιάζουν σημαντικές παρενέργειες στο ανώτερο όριο. Θα πρέπει να συνεργαστείτε στενά με το γιατρό σας ώστε να βρείτε τη βέλτιστη δοσολογία για εσάς.

Γενικά, εάν τα αποτελέσματα της εξέτασης βαλπροϊκού οξέος εμπίπτουν εντός του θεραπευτικού εύρους, το άτομο δεν παρουσιάζει επαναλαμβανόμενες επιληπτικές κρίσεις, εναλλαγές της διάθεσης ή ημικρανίες και δεν έχει επίσης σημαντικές παρενέργειες, η δοσολογία θεωρείται επαρκής.

Σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να αυξήσετε, να μειώσετε ή να σταματήσετε τη λήψη του φαρμάκου χωρίς πρώτα να συμβουλευτείτε το γιατρό σας, καθώς αυτό αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης επιληπτικής κρίσης και μπορεί να επηρεάσει λοιπά φάρμακα που λαμβάνετε.

+ 3 πηγές

©2022 WikiHealth All Rights Reserved

1. (March 1, 2017) MayoClinic.com. Valproic Acid (Oral Route). Available online at https://www.mayoclinic.org/drugs-supplements/valproic-acid-oral-route/description/drg-20072931

2. (July 15, 2017) MedlinePlus Drug Information. Valproic Acid. Available online at https://medlineplus.gov/druginfo/meds/a682412.html

3. Epilepsy Foundation. Medication Lists: Valproic Acid. Available online at https://www.epilepsy.com/medications/valproic-acid